حجت‌الاسلام تویسرکانی: سند راهبردی بسیج مبتنی بر بیانیه گام دوم است / کمک مومنانه را تبدیل به حرکتی «حسینی» کنیم
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، گذشت قریب به 18 ماه از صدور یکی از راهبردی‌ترین منشورهای انقلاب اسلامی، ارزیابی کوتاه‌مدت از نحوه مواجهه نخبگان، نهادها و مدیران جمهوری اسلامی ایران را با بیانیه گام دوم انقلاب ضروری می‌سازد.
در این باره به سراغ حجت‌الاسلام محمدرضا تویسرکانی نماینده ولی فقیه در سازمان بسیج مستضعفین رفتیم تا نظر وی را درباره کارنامه مسئولان کشور در زمینه اجرای مفاد این بیانیه جویا شویم.
از آنجا که این گفت‌وگو در آستانه ماه محرم صورت گرفت، گذری کوتاه نیز بر فعالیت‌های بسیج در مرحله سوم کمک مومنانه زدیم.
متن گفت‌وگو با نماینده ولی فقیه در سازمان بسیج مستضعفین به شرح ذیل است:
* حدود یک سال و نیم از صدور بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی از سوی مقام معظم رهبری می‌گذرد. در ابتدای صدور این بیانیه تأکیدات فراوانی از سوی مسئولان و صاحب‌نظران مبنی ضرورت اجرایی سازی هر چه سریع‌تر مفاد آن صورت می‌گرفت که دستمایه مصاحبه‌ها، گزارش‌ها و یادداشت‌های متعدد در رسانه‌های کشور شد. اکنون و پس از سپری شدن قریب به 18 ماه، جایگاه بیانیه گام دوم را در میان اولویت‌های نهادها و مدیران کشور چگونه می بینید؟
تویسرکانی: همه ما مردم و مسئولان در مورد بیانیه سه مسئولیت داریم؛ اول، گفتمان‌سازی بیانیه که تبدیل به یک جریان فکری شود. دوم، مطالبه گری در عرصه هایی که رهبر معظم انقلاب در این بیانیه مشخص کرده اند و وظیفه سوم، اقدام و عمل برای تحققق مطالبات رهبری در گام دوم انقلاب است.
من به عنوان یک طلبه بسیجی اعلام می کنم که پس از گذشت یک سال و نیم از صدور بیانیه گام دوم، اقدام شایسته در حوزه این بیانیه انجام نگرفته است.
* اقدام شایسته دقیقا در عنوان از این وظایف سه‌گانه صورت نگرفته است؟
تویسرکانی: از همان حوزه اول شروع می‌شود؛ چون هنوز تبدیل به یک گفتمان نشده است و اکثریت مردم آگاهی کامل را از محتوای بیانیه ندارند و حتی نخبگان جریان انقلابی که تریبون و منزلتی دارند بعضا از محتوای بیانیه بی خبرند.
*س_دانشگاهیان و حوزویان بیش از همه کم‌کاری کرده‌اند_س** اینجا چه کسی کم کاری کرده است؟
تویسرکانی: همه از جمله دو قشر؛ دانشگاهیان و حوزویان. بعد هم رسانه ها، صدا و سیما و رسانه‌های فعال در فضای مجازی در این زمینه خیلی کوتاهی شده است. البته هنوز دیر نشده است، چون گام دوم برای چهل سال دوم انقلاب اسلامی است و هنوز کمتر از دو سال از صدور این بیانیه می گذرد و جای جبران است.
* احیانا حضرتعالی از دیدگاه های شخص مقام معظم رهبری درباره نحوه مواجهه مسئولان و نهادها در قبال بیانیه گام دوم انقلاب مطلعید؟ منظورم از میزان رضایت یا عدم رضایت ایشان نسبت به پیگیری تحقق بیانیه است؟
تویسرکانی: نه، من از این موضوع اطلاعی ندارم، اما خودم به عنوان یک طلبه بسیج ناراضی‌ام و رضایت از این موضوع ندارم؛ البته من خودم یک کتابی نوشتم درباره مستندات قانونی بیانیه گام دوم و در سازمان بسیج هم نقشه اعتلای بسیج را مبتنی بر این بیانیه استوار کردیم، هرچند که حق مطلب را ادا نکرده ایم.
* اساسا هم نمی شود که صرفا یک نهاد یا سازمان به تنهایی شروع به پیاده سازی یک منشور یا مانیفست سراسری یا ملی کند و سایر نهادها نسبت به آن بی اعتنا باشند...
تویسرکانی: اول باید بیانیه گام دوم تبدیل به یک گفتمان شده و جریان فکری غالب شود.
* برخی معتقدند از آنجا که بعد از بیانیه گام دوم، کشور با مسائلی از قبیل گرانی‌های شدید و اعتراض مردم به نحوه اعلام گران شدن بنزین مواجه شد، ممکن است برخی اقشار جامعه پذیرای محتوای بیانیه گام دوم نباشند...
تویسرکانی: ما در نشست‌ها با چهره های دانشگاهی و حوزوی، همه معتقدیم که وضعیت اقتصادی کشور مناسب نیست. خود رهبر معظم انقلاب نیز این قضاوت را دارند. خب راه برون رفت از این مشکلات چیست؟
*س_دوست و دشمن ده‌ها راه حل برای مشکلات کشور می‌دهند، اما بهترین راه، مفاد بیانیه است_س*اگر 10 راه حل از سوی دوست و دشمن پیش روی ملت ایران گشوده می شود، اما بهترین راه حل، نصب العین قرار دادن بیانیه گام دوم است. بیانیه، راه نجات کشور را نشان داده است؛ توجه به مدیریت علمی و توسعه دستاوردهای علمی و دانش بشر. رهبر انقلاب مکرر فرموده اند که من تا عمر دارم لحظه ای از موضع حمایت از توسعه علم و دانش عقب نشینی نخواهم کرد.
*س_بخشی از مشکلات کشور ما ناشی از نفاق و دروغ بعضی مدیران است_س*یا توجه به اخلاق و معنویت به‌عنوان دیگر محور بیانیه گام دوم می‌تواند نجات‌بخش کشور از بسیاری مشکلات باشد. الان بخشی از مشکلات کشور ما ناشی از نفاق و دروغ بعضی مدیران است. این نفاقی که رشد کرده و این یقه سفیدهای اختلاسگر که آمده اند آبروی دین و انقلاب و روحانیت را مخدوش کرده اند. معنویت و اخلاق اجازه نمی‌دهد چنین شرایطی به وجود آید و به‌جای آن، شرایطی را حاکم می‌کند که مزین به صدق، ایثار، خیرخواهی، نیکوکاری، صداقت، اخلاص، شجاعت و توکل و... است.
* پس گفتمان‌سازی از بیانیه گام دوم، آگاه کردن مردم به این موضوع است که راه نجات کشور از مشکلات، عملیاتی‌سازی مفاد همین بیانیه گام دوم است.
تویسرکانی: بله، این بیانیه راه رسیدن به آرمان‌های انقلاب است که از جمله آن‌ها رفاه، استقلال، آزادی، پیشرفت و... همه اینها با عمل به مفاد بیانیه محقق می شود.
*س_بیانیه گام دوم کشور را به سمت پیشرفت می‌برد_س*همه دلسوزان نظام و انقلاب باید بیانیه را نصب العین خود قرار دهند، چون محتوای بیانیه کشور را می‌برد به مسیر پیشرفت و تعالی.
* شما به‌عنوان یک مدیر در جمهوری اسلامی ایران، اگر بخواهید با مردم صحبت کنید، برای متقاعد کردن آن‌ها نسبت به اینکه بیانیه گام دوم انقلاب، نسخه حل معضلات ایران است، از کجا شروع می‌کنید؟
تویسرکانی: امروز در فضای مجازی خیلی ها راه نجات را برای کشور ما نشان داده‌اند.
*س_بیانیه گام دوم را با نسخه‌های توصیه‌شده سایرین مقایسه کنید_س*فارغ از اینکه این افراد چقدر در داخل کشور مورد پذیرش هستند یا نیستند؛ سلطلنت‌طلبان، منافقین، لیبرالها، جریان‌های چپ، تجزیه‌طلب، جریانات قومیت‌گرا،... همه می گویند «مردم ایران! اگر می خواهید نجات یابید بیایید حرف ما را گوش دهید». خب ببینیم راه حلشان چیست؟ بیانیه گام دوم انقلاب را هم بگذاریم در مقابل آن. بعد، مقایسه کنید از نظر علم، تجربه، محتوا، اهداف،... اصلا قابل مقایسه با هم نیستند.
به عنوان یک ایرانی فارغ از گرایش‌ها می نشینیم با هم صحبت می کنیم. مثل احتجاجی که درباره قرآن با غیر مسلمانان داریم و می گوییم کتابتان را بیاورید بگذارید مقابل کتاب ما.
ما تصور می کنیم اگر از بیانیه گام دوم انقلاب صحبت کنیم از سوی مردم پذیرفته نمی شود، اما این گونه نیست. باید بیانیه را به عنوان راه نجات و پیشرفت کشور و راه رسیدن مردم به آرزوهایشان معرفی کنیم. این بیانیه برای همه مردم ایران است، از این رو در آن، یک حدیث و آیه قرآن نیست، هرچند که کلمه به کلمه آن مطابق با قرآن و احادیث است.
* اگر موافق باشید از سند راهبردی بسیج بپرسیم و این که چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
تویسرکانی: در دوران مسئولیت سردار غلامرضا سلیمانی در سازمان بسیج مستضعفین، یکی از مطالبات مقام معظم رهبری بحث این بود که نقشه اعتلای بسیج تدوین شود تا رشد کمی و کیفی داشته باشد و چتر بسیج عرض و طول کشور را در بر بگیرد.
این نقشه راه اعتلا به صورت 10 ساله تدوین شده و صدها جلسه کارشناسی با افرادی که با بسیج ارتباط دارند در سطوح مختلف برگزار شده است و همه مشارکت کرده‌اند تا این نقشه راه تدوین شود و این سند امروز تقریبا به تصویب ستادکل نیروهای مسلح رسیده و آماده گردشکار به محضر مقام معظم رهبری است.
*س_سند راهبردی و مهم بسیج مبتنی بر بیانیه گام دوم انقلاب است _س*در صورت تصویب، این نقشه راه تبدیل به سند بالادستی حرکت بسیج در ده سال آینده می‌شود و برای این نقشه راه، حدودا یک سال است کار کارشناسی در حال انجام است. سند راهبردی و مهم بسیج مبتنی بر بیانیه گام دوم انقلاب است و دو عرصه مهم دارد که یکی عرصه درون بسیج و دیگری عرصه نقش آفرینی بسیج است.
*س_گذشته شیرین بسیج؛ پشتوانه نقشه راه اعتلای بسیج_س*بسیج گذشته پرافتخاری دارد و کسی از گذشته آن خاطره تلخی ندارد، لذا گذشته شیرین بسیج پشتوانه بسیار خوبی برای نقشه راه اعتلای بسیج است. این نقشه راه اگر تصویب بشود، آغاز اجرایی شدن آن در سال 1400 خواهد بود و تا سال 1410 ادامه خواهد یافت.
* در بحث کمک مومنانه در حال حاضر در مرحله دوم آن در ماه محرم قرار داریم چه اقداماتی در این حوزه صورت گرفته است؟
تویسرکانی: یکی از الزامات انقلابی گری وارد شدن در میدان کمک مومنانه با نگاه احسان و تعاون است؛ تذکری مقام معظم رهبری دادند مبنی بر اینکه کسی که به فکر معیشت دیگران نیست نمی‌تواند خود را انقلابی بداند.
*س_کمک مؤمنانه؛ بهترین راه حل برای جمع‌آوری نذورات است_س*بحث این بود در دهه محرم که نذورات و هزینه‌های زیادی برای این مراسمات خرج می‌شد، در حال حاضر به دلیل شرایط کرونا امکان عرضه نذورات و برگزاری مراسمات فراهم نیست. مثلا مساجدی بودند که شش دهه عزاداری می‌کردند، بحث این بود که پویشی راه اندازی شود تا تمام نذورات مردم برای سیدالشهداء (ع) با همان نیت وارد مسیر کمک مومنانه برای فقرا، محرومان، حاشیه نشینان و مستضعفان شود. باید این کار را تبدیل به یک حرکت حسینی کنیم. کمک مومنانه بهترین جایگزین برای نذورات و فعالیت‌های مذهبی سابق است.
بسیج و پایگاه‌های بسیج در مساجد و محلات می‌توانند بهترین کانال برای این کار باشد تا یک جریانی را در سطح کشور و به خصوص در مناطق محروم ایجاد کند. در حال حاضر هم بسیاری از نهادها مثل بنیاد مستضعفان و یا آستان قدس رضوی برای رساندن کمک‌های خود به دست مردم از شبکه بسیج استفاده می‌کنند چرا که ما 60 هزار پایگاه در سطح کشور داریم و مردمی ترین شبکه انقلابی در دنیا بسیج است.
* شاید لازم باشد که بیشتر مدل مردمی در کمک مومنانه ترویج شود، البته در موج اول، دستگاه‌ها به وظیفه خود عمل کردند، اما شاید لازم بود مردم بیشتر نقش آفرینی کنند؛ مانند اتفاقی که در زمان جنگ شکل گرفت و افرادی در پشت جبهه برای کمک به رزمندگان فعالیت می‌کردند. به نظر می‌رسد در کمک مومنانه ما کمی فاصله داشته باشیم با آن مدل.
تویسرکانی: جلسات زیادی برای هماهنگی بین ستاد اجرایی فرمان حضرت امام، کمیته امداد، بنیاد مستضعفان، آستان قدس رضوی و بسیج برگزار شده است. در میان این نهادها که تقریبا رویکرد خیریه دارند، آن نهادی که شبکه دارد و با مردم بیشتر از دستگاه های دیگر با مردم ارتباط دارد، بسیج است.
*س_تمام تلاش ما به‌عنوان سازمان بسیج این بود که کمک‌ها دولتی نباشد _س*تمام تلاش ما به‌عنوان سازمان بسیج این بود که این کمک ها دولتی نباشد و با بیت المال تخصیص داده شده به بسیج صورت نگیرد و واقعا کمک‌های مردم باشد به همین دلیل هم شماره حساب‌هایی اعلام کردند و انصافا مردم هم کمک‌های بسیار زیادی کردند و آنچه را بسیج توزیع کرده صرفا کمک‌هایی بوده که با کمک مردم خریداری شده است.
در نهایت، سازماندهی و توزیع توسط بسیج بود، اما اصل ماجرا توسط کمک‌های مردم صورت می‌گرفت. آن کار رسانه‌ای هم که صورت می‌گرفت و بسته‌های کمک در محلی چیدمان می‌شد، برای ایجاد یک جریان برای انفاق بود چراکه یک بحث این بود که این کمک های مومنانه مخفیانه انجام شود و یک بحث هم این بود که باید جریان سازی کنیم تا فرهنگ انفاق ترویج شود. آن کار رسانه‌ای برای تقویت فرهنگ انفاق بود نه اینکه خدایی نکرده برای تبلیغ یک نهاد باشد.
مستحضرید که یکی از کسانی که به‌شدت مخالف دولتی کردن کمک‌های مومنانه و مراسمات مذهبی است، مقام معظم رهبری هستند و ایشان می فرمایند باید این کارها مردمی انجام شود، مردم عهده دار شوند، پول بدهند، مدیریت کنند، توزیع کنند، اطلاع‌رسانی کنند و... بسیج تشکیلات انقلاب اسلامی است و یک ظرف و شبکه‌ای است که می‌تواند کارهای مردمی را در ابعاد گوناگون تسهیل کند.
انصافا مردم پای این کار بودند چون سپاه و بسیج آنقدر پول ندارند که بخواهند در این سطح کمک توزیع کنند، این مرحله دوم کمک مومنانه در سه مقطع انجام می‌شود که مقطع اول دهه ولایت، مقطع دوم دهه اول محرم و مقطع سوم توسط موکب‌های دوران اربعین صورت می‌گیرد. این نوع کمک های مومنانه در دنیا بی نظیر است و فقط با فرهنگ شیعی و فرهنگی که در مکتب اهل بیت وجود دارد می‌تواند اتفاق بیافتد.
منبع: خبرگزاری فارس