خاص‌ترین دانشگاه تهران کجاست؟/ اینجا «فرشتگان» درس می‌خوانند
خبرگزاری فارس_ مهدی امیری پور: اینجا یک دانشگاه خاص است با دانشجویان خاص! از نامش پرواضح است که دانشجویان خاص اینجا تحصیل می‌کنند، اینجا دانشگاه فرشتگان ایران است که توانسته 260 دانشجوی کم‌توان را در خود جای دهد. تا همین چند وقت پیش تحصیل دانشجویان معلول به یکی از دغدغه‌های آنان تبدیل شده بود و برخی نیز با تبلیغ دانشگاه‌های خارجی تلاش می‌کردند این افراد را برای تحصیل به خارج از کشور بفرستند. اما با آغاز به کار این دانشگاه از سال 1397 شرایط تحصیل در مقطع دانشگاهی برای معلولان راحت‌تر شد تا آنها هم بتوانند پا به پای سایرین در کشور خودشان ادامه تحصیل دهند.
در همین راستا و برای بررسی وضعیت و شرایط پذیرش دانشجو در این دانشگاه با علی مقداری رئیس دانشگاه فرشتگان گفت‌وگو کردیم.
چرا فکری برای آموزش عالی جامعه معلولان نکرده‌ایم؟
*فارس: آقای مقداری از روزهای آغاز به کار دانشگاه ویژه معلولان برای ما روایت کنید، ایده طراحی چنین دانشگاهی از کجا آمد و هدف چه بود؟
در سال 1395 با توجه به اینکه تخصص بنده در حوزه رباتیک است در دانشگاه صنعتی شریف درگیر پروژه ساخت ربات آموزشی انسان نما برای آموزش زبان ایرانی کودکان ناشنوا بودم، این پروژه برای نخستین بار در دنیا در حال انجام بود و نتیجه کار آن را در آن سال با تیم تحقیقاتی در یک کنفرانس دریکی از کشورهای غربی ارائه دادم.
در آن کشور با فردی که عضو هیأت علمی یکی از دانشگاه‌های ناشنوایی بود آشنا شدم، از من دعوت کرد تا به صورت شخصی در آن دانشگاه حضور پیدا کنم، در تابستان همان سال از آن دانشگاه بازدید کردم و در آنجا با دو دانشجوی ایرانی دیدار کردم که در مقطع دکتری در حال تحصیل بودند، برای من جالب بود که چگونه ما در ایران به این فکر نیفتاده ایم که مدرسه و دانشگاه‌های مخصوص معلولان داشته باشیم و پس از مدارس باغچه‌بان در آموزش و پرورش و استثنایی، چگونه فکری برای آموزش عالی جامعه معلولان نکرده‌ایم؟ پس از آن مطالعات دریافتم که غفلت شده است و کسی آن را پر رنگ نکرده است و اگر پررنگ می‌شد قطعاً اقدامی صورت می‌گرفت.
پس از آن‌که وارد کشور شدم، روایتی از این اتفاق را در قالب چند صفحه گزارش دادم، در آن گزارش توصیفی از آن مرکز آموزش عالی به همراه تصاویر ضبط شده را به وزارت علوم ارسال کردم که از آن استقبال کردند، البته شرط وزارت علوم این بود که باید آقای «مقداری» دانشگاه را راه اندازی کند، ما هم گفتیم «چشم» و شرح ماجرای آن با شما...
ما در این مرکز آموزشی در بین 19 رشته، 7 رشته در مقطع کاردانی و 10 رشته در مقطع کارشناسی و 2 رشته نیز در مقطع کارشناسی ارشد داریم که از نمونه آنها می‌توان به رشته های نقاشی، فناوری اطلاعات، مهندسی کامپیوتر، مترجمی زبان انگلیسی و عکاسی طراحی لباس، طراحی طلا و جواهرات، معماری داخلی، مهندسی معماری، علوم ورزشی و گرافیک، عمده رشته هایی هستند که ما فعلا مجوز داریم و در آن حیطه فعالیت می‌کنیم. 2سال پس از آن سفر دانشگاه بین المللی واحد فرشتگان، فعالیت خود را از سال 1397 آغاز کرد و افراد با نیازهای ویژه یا کم‌توان با محوریت جامعه ناشنوا از آن بهره‌مند می‌شوند. از ابتدای مهرماه 1399نیز پذیرش دانشجو در این دانشگاه با مجوز وزارت علوم تحقیقات و فناوری شروع شد و برای 11 رشته تحصیلی در مقاطع کاردانی و کارشناسی و حتی کارشناسی ارشد با نگاه به جنبه‌های مهارتی و کارآفرینی مجوز دریافت کردیم.
می‌خواهیم بلندگوی «صداهای خاموش» جامعه باشیم
*فارس: «دانشگاه فرشتگان» چه مأموریتی را دنبال می‌کند، کمی این مسأله را تبیین فرمایید.
با توجه به نیازهای کشور و الزام نهادها، سازمانها و ارگان ها برای مناسب سازی شدن، برای اینکه این کار را بتوانند اجرا کند نیاز به مترجم های رسمی دارند، در بیمارستانها، مراکز درمانی و دادگاه ها و قوه قضاییه، صداوسیما، شهرداری ها، بانک ها و هر جایی که به نوعی قرار است خدمتی به جامعه کم توان ارائه کند، این الزام در آنها دیده می شود و جز مأموریت های ما به شمار می‌رود.
ما می‌خواهیم بلندگوی صداهای خاموش جامعه باشیم چرا که اینها نیز حقوقی دارند و به نوعی بیانگر وضعیت آنها در ذهن تصمیم گیران نهادهای مختلف از شهرداری گرفته تا آتشنشانی و نیروی انتظامی و... باشیم.
ما برای این دانشگاه دو مأموریت اصلی در نظر گرفته ایم، فکر می کنیم بسیار مهم است، یکی از آن مأموریت ما توانمندسازی قشر کم توان است که علاقه مند به تحصیلات دانشگاهی هستند. ما نیاز داریم تا فرهنگ پذیرش افرادکم توان در بین سایر اقشار جامعه را افزایش دهیم تا به بازار کار چه خصوصی و چه دولتی بتوانند ورود کنند. ما می‌خواهیم بلندگوی صداهای خاموش در جامعه باشیم چرا که اینها هم حقوقی دارند و به نوعی بیانگر وضعیت آنها در ذهن تصمیم گیران نهادهای مختلف از شهرداری گرفته تا آتشنشانی و نیروی انتظامی و... باشیم.
پای دانشجویان خارجی به دانشگاه معلولان باز شد
*فارس: پاندمی کرونا چه تأثیراتی بر روی فعالیت دانشگاه فرهنگیان گذاشت، وضعیت کنونی دانشگاه پس از کرونا را تشریح بفرمایید.
سال نخست اپیدمی کرونا بسیار محدود کننده برای نظام آموزش عالی کشور بود، ما در ابتدای کار با این ماجرا روبرو شدیم و در آن زمان نزدیک به 80 دانشجو پذیرش داشتیم، در سال دوم این میزان به 260 دانشجو افزایش پیدا کرد که در حال حاضر در مقاطع مختلف این دانشگاه در حال تحصیل هستند.
براساس مجوزی که از وزارت علوم دریافت کرده‌ایم باید 75درصد از دانشجویان دانشگاه از اقشار کم توان و ناشنوا باشند و 25 درصد دیگر از دانشجویان، شنوا و عادی جامعه باشند، علاقه این عزیزان به تحصیل در کنار ناشنوایان است و می خواهند آینده شغلی خود را در خدمت جامعه معلولان باشد تا بتوانند در یکجا با بستگان خود تحصیل کنند، به برادر و خواهر خود در تحصیل کمک کنند و این از نظر تأمین نیروی دلسوز به دانشگاه کمک می‌کند.
ما با بهره مندی از تجربه برخی کشورهایی که در زمینه افزایش دانش معلولان پرچمدار بودند، این ایده را گرفتیم تا در کنار ظرفیت پذیرش دانشجویی افراد کم توان، درصد کمی به افراد عادی بپردازیم تا هم کمک دانشگاه باشند و در آینده در این جامعه کار کنند.
از ابتدای سال جاری با توجه به تحولات کشور افغاستان 2 دانشجوی ناشنوا از خارج از کشور داریم که در بین دانشجویان هستند و انشالله به تدریج بتوانیم دانشجویان خارجی از کشورهای منطقه داشته باشیم.
از ابتدای سال جاری با توجه به تحولات افغاستان 2 دانشجوی ناشنوا از خارج از کشور داریم که در بین دانشجویان هستند و انشالله به تدریج بتوانیم دانشجویان خارجی از کشورهای منطقه داشته باشیم، در همین راستا فضای خوابگاهی وجود ندارد اما در این فکر هستیم تا فضای خوابگاهی را تأمین کنیم تا بتوانیم هم به دانشجویان شهرستانی سرویس بدهیم و از طرفی دیگر به دانشجویان کشورهای منطقه که در اینجا خواهیم داشت. این یک حرکت تدریجی است.
دانشگاه فرشتگان، دستاورد بزرگ انقلاب اسلامی در حوزه معلولان است
*فارس: تجربه ایران درباره آموزش در حوزه معلولان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا این تجربه پیش از اینها بوده؟
ما در آموزش عالی ایران چه پیش از انقلاب اسلامی و چه پس از انقلاب اسلامی، تجربه پذیرش دانشجوی کم توان در دانشگاه های دولتی و... را نداشتیم، امروز به صورت رسمی دانشگاهی که مدعی باشد دانشگاه مناسب سازی برای پذیرش افراد کم توان است نداریم و این یک تجربه جدید و نوین در آموزش عالی ایران است.
یکی از دستاوردهای بسیار مهم کشور که پس از پیروزی انقلاب اسلامی به آن توجه شده است همین مسأله دانشگاه جامعه معلولان کشوری است.
به نظر بنده یکی از دستاوردهای بسیار مهم کشور که پس از پیروزی انقلاب اسلامی به آن توجه شده است همین مسأله دانشگاه برای جامعه معلولان کشوری است و شروع خوبی است و منجر به این خواهد بود تا سایر دانشگاه ها به فکر مناسب سازی فضاهای آموزشی باشند، چرا که طبیعتاً دانشگاهی مانند فرشتگان نمی‌تواند پاسخ تمامی نیازهای آموزشی کشور را بدهد اما دانشگاه های بزرگ می توانند بخشی از ظرفیتهای خود را به جامعه معلولان اختصاص دهند و آموزش های لازم را به پرسنل بدهند تا بتوانند خدمات مطلوب تری به افراد کم توان بدهند.
ما تنها دانشگاهی در کشور هستیم که برای مثال در کلاس های درس ما علاوه بر مدرس یا استاد، فردی مترجم حضور دارد که بیانات استاد و مطالب درسی را برای دانشجویان کم شنوا به زبان اشاره ایرانی ترجمه و بیان کند.
در این دانشگاه رشته کاردانی و کارشناسی زبان اشاره ایرانی را برای اولین بار توسط اساتید دانشکگاه برنامه آن نوشتیم و طی فرآیند یکساله به تصویب شورای برنامه ریزی وزارت علوم رساندیم و امروز مجری این رشته هستیم. امیدواریم در آینده مترجم های دانشگاه دیده و تحصیل کرده دانشگاهی داشته باشیم مانند سایر زبانهای دیگر، انگلیسی عربی فرانسوی و... ما امروز مترجم رسمی برای زبان اشاره ایرانی نداریم که واقعا بسیار نیاز داریم که مترجم های فعلی یا از خانواده معلولان هستند یا تجربی کسب کرده اند این مهارت را. اما تحصیلات دانشگاهی در این رشته ندارند، در طول سالیان با توجه به این که از خانواده ناشنوایان هستند با زبان ناشنوایی آشنا شده اند.
بهزیستی تمام قد در کنار معلولان دانشجو ایستاده است
*فارس: شهریه دانشگاه برای معلولان چگونه محاسبه می‌شود؟
شهریه‌های دانشگاه دقیقاً معادل همان شهریه‌ای است که دانشگاه‌های دیگر از دانشجویان دریافت می‌کنند و هیچ افزایش شهریه ای برای این طیف از جامعه پیش بینی نکردیم اما طبیعتاً هزینه های ما بیشتر از سایر دانشگاه ها است چرا که سرویس های مطلوبی ارائه می شود. لذا هزینه‌های اضافی و تشریفات را کنار می‌گذاریم و آنها را برای هدف اصلی و مأموریت اصلی صرف می‌کنیم تا بتوانیم شهریه را معادل مانند دیگر دانشگاه‌ها نگه داریم اما کسانی که تحت پوشش بهزیستی هستند شهریه آنها را بهزیستی پرداخت می‌کند و مشکلی از نظر پرداخت شهریه ندارند. این هزینه ها تا هر مقطعی که تحصیل می‌کنند پرداخت می‌شود.
به کارگیری اساتید ناشنوا، امیدی برای دانشجویان است
*فارس: آیا استادان و کارشناسان مترجم در این دانشگاه از طیف جامعه معلولان است؟
از همان ابتدا در فکر و ذهن ما این بود که کسانی که در این دانشگاه کار می‌کنند ترکیبی از جامعه معلولان باشند و امروز در بین اساتید، ناشنوا و کم شنوا داریم و مفتخریم اولین هیأت علمی ناشنوا در کشور را دانشگاه ما توانسته جذب کند.
اولین هیئت علمی نیمه شنوا و کم شنوا را توانسته ایم در کشور جذب کنیم، در دانشگاه بین الملی واحد فرشتگان تقریبا 50 درصد از کارشناسان و کارکنان ما ناشنوا و کم شنوا هستند، این اقدام هدفمند بوده و ما دوست داریم دانشجویانی که وارد دانشگاه می شوند به عین ببینید که می توانند فعالیت کنند و مفید جامعه باشند، البته اگر خود آنها بخواهند و این اساتید و کارشناسان نمونه های بارز این افراد موفق هستند. این ماجرا نه تنها برای آنها درس جدیدی بوده بلکه به اذعان خود جامعه ناشنوا و شنوا جالب بوده است. حتی به این باور رسیده اند که می توانند اساتید دانشجوی ناشنوا داشته باشند اما می توانند یاد بگیرند.
تدریس دروس به صورت مجازی و حضوری در دانشگاه
*فارس: کیفیت و نحوه تدریس و تحصیل در دانشگاه فرشتگان چگونه است؟ این تفاوت‌ها چه چالش‌هایی را به وجود می‌آورد؟
از ویژگی‌های این واحد دانشگاهی آن است که تمام افراد معلول و غیرمعلول در یک کلاس درس تحصیل می‌کنند، دانشجوی ناشنوا، کم شنوا و شنوا در یک سطح و یک کلاس تحصیل می‌کنند، به نظر این دانشگاه محلی برای یادگیری و تحمل تفاوت‌ها و احترام به تفاوت‌ها است، شخصیت اجتماعی دانشجویان در دانشگاه شکل می‌گیرد و هر چه ما آنجا می‌خواهیم به بچه ها یاد بدهیم فرصت آن در دانشگاه است، لذا در این فرصت دانشجویان شنوا یاد می‌گیرند که عده ای در جامعه هستند که نقص عضو هستند چرا که هیچ تضمینی وجود ندارد که برای هر کدام از ما یک مشکلی به وجود نیاید و نقض عضوی نشویم، این همان تفکری است که دانشجویان در این دانشگاه فرا می‌گیرند.
واقعیت آن است که نگران یادگیری دانشجویان هستیم و در نیم سال جاری کاملا کلاس ها حضوری بود.
به دلیل آن‌که آموزش به جامعه معلولان بسیار دشوارتر از آموزش به افراد عادی است و حضور مترجم در کلاس‌ها الزامی است ما در ترم های پیشین که با پاندمی کرونا روبه رو بودیم و از طرفی هم واکسنی برای ایمنی بخشی مردم وجود نداشت، کلاس‌ها به صورت مجازی و حضوری برگزار می‌شد، از طرفی دیگر هم دلیل دوم این است که دانشگاه ما بسیار کوچک بود و اوائل 80 دانشجو داشتیم و فاصله گذاری اجتماعی و پروتکل های بهداشتی را رعایت کردیم، این اتفاق هیچ مشکلی نداشته ایم. در سال 1400 که تقریبا همه واکسن‌های کرونا را تزریق کرده اند. واقعیت آن است که نگران یادگیری بچه ها هستیم و ما در نیم سال جاری کاملا کلاس ها حضوری بوده و برگزار کردیم و تنها 10 درصد از دروس که بیشتر عمومی هستند و در فضای مجازی تشکیل می شوند.
حضور مترجم در تمامی کلاس‌ها مصداق همان مناسب سازی است
*فارس: اساس توجه به مناسب سازی در دانشگاه چگونه است، آیا الزامی برای مناسب سازی در سایر دانشگاه‌ها وجود دارد؟
مناسب سازی تعریف جامع و وسیعی دارد، در ذهن ما وقتی مطرح می شود، فکر می کنیم که جایی که رمپ ندارد باید برای آن بسازیم و سریع به ذهن ما معلولان جسمی حرکتی خطور می کند و یا جایی که محل کار است محل پارک بگذاریم، اما در صورتی که مناسب سازی بسیار وسیع تر از این حرف هاست، بسته به نوع مخاطب و کاربر باید مناسب سازی شود، حضور مترجم در کلاس یعنی مناسب سازی، یعنی اگر یک دانشجوی ناشنوا در کلاسی حضور داشت هیچ بهره ای از آن کلاس نخواهد برد چرا که مناسب سازی صورت نگرفته است و بعضا به همین دلایل انصراف از تحصیل خواهند داد. بعضا می بنیم که دانشجو با مشکلات و تلاش بسیار برای پذیرفته شدن در دانشگاه های دارای رتبه یک کشور تلاش می کند اما به دلیل آماده نبودن اساتید و... نمی تواند تحصیل کند.
استادی که در کلاس درس عادی تدریس می کند و دانشجو ناشنوا باشد زمانی که روی استاد به سمت تخته کلاس است آن دانشجو دیگر نه لب و نه دهان استاد را نمی بیند و این باعث می شود که دانشجو هیچ جیزی از آن کلاس نمی فهمد و بیشتر آن را از دست می دهد.
مناسب سازی بسیار وسیع تر از این حرف‌هاست، حضور مترجم در کلاس یعنی مناسب سازی، یعنی اگر یک دانشجوی ناشنوا در کلاسی حضور داشت هیچ بهره ای از آن کلاس نخواهد برد چرا که مناسب سازی صورت نگرفته است.
اگر دانشجویی نابینا داشته باشیم باید طوری دیگر رفتار کنیم، پس محوریت کار ما این است که افراد ناشنوا داشته باشیم و در آینده نزدیک به حوزه جسمی حرکتی ورود می کنیم و دانشجویانی از این موضوع خواهیم داشت و پذیرش می کنیم تا ماطلبات به حق آنها را به درستی پاسخ بگوییم. اما وقتی ما در دانشگاه فرهنگیان به استاد نشان می دهیم و یاد می دهیم که در کلاس رو به دانشجو باشد و از ماسک استفاده نکند، باید از دانشجو فاصله داشته باشی این همان تعبیر مناسب سازی است، مترجم در کنار استاد می گذاریم تا مطالب استاد را برای دانشجوی ناشنوا ترجمه می کند این همان متناسب سازی است. اما اگر دانشجویی باشد که نیاز به ویلچر داشته باشد آن جا بنقش مناسب سازی تغییر می کند، آن جا باید دسترسی دانشجو به سالن مطالعه و غذاخوری و سرویس های بهداشتی و... را آماده کنیم، او نیاز به مترجم ندارد.
رشته‌های تحصیلی تماماً مهارتی هستد
*فارس: گویا انتخاب رشته در دانشگاه فرشتگان به گونه ای متمایزتر از سایر دانشگاه‌هاست، در این باره بفرمایید کدام رشته ها در این مرکز آموزش عالی تدریس می شود و چالش‌هایی پیش روی دانشگاه را مطرح بفرمایید.
سعی کردیم رشته های این دانشگاه مانند دانشگاه های دیگر نباشد، ما در انتخاب رشته ها خیلی دقت کردیم و با دانشجویان مشورت کردیم، منطق این است که دانشجویان رشته های مهارتی را فرابگیرند تا افراد پس از فارغ التخصیلی بتوانند اشتغال زایی کنند و درصدی هم البته در مراکز دولتی و خصوصی استخدام شوند.
چالش پیش روی ما از جنس بی تجربگی است، این عرصه بسیار نو، تازه و جدید است و باید مدرسان و استادان، زبان اشاره را فرا بگیرند تا در رشته‌های دانشگاه بتوانند خدمات رسانی کنند.
انتهای پیام /
شما می توانید این مطلب را ویرایش نمایید
این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید دانشگاه معلولان دانشگاه واحد فرشتگان ثبت نام معلولان در دانشگاه دانشجویان معلول این خبر توسط افراد زیر ویرایش شده است
