داریوش پیرنیاکان؛ پژوهشگر و تکنواز در عرصه موسیقی
تهران_ ایرنا_ داریوش پیرنیاکان نوازنده تار و سه‌تار و پژوهشگر موسیقی، یکی از هنرمندان مطرح عرصه موسیقی ایرانی و متعلق به نسل طلایی موسیقی به شمار می‌آید. او در سال‌های فعالیتش با هنرمندان مطرحی همچون محمدرضا شجریان و شهرام ناظری همکاری کرد. وی استاد دانشگاه تهران، بنیانگذار و عضو هیات مدیره و سخنگوی هیات مدیره خانه موسیقی ایران بود.
داریوش پیرنیاکان با نام اصلی ابوالقاسم پیرنیاکان گرگری در 1334 خورشیدی در شهر گرگر یا هادی شهر از توابع شهرستان جلفا در استان آذربایجان شرقی متولد شد. او آموختن تار را از 12 سالگی در تبریز و نزد محمدحسن عذاری که از شاگردان درویش‌خان بود، آغاز کرد.
پیرنیاکان از 1353 خورشیدی در رشته موسیقی دانشگاه تهران مشغول به تحصیل شد و همزمان فراگیری دوره عالی ردیف موسیقی ایرانی را زیر نظر علی‌اکبر شهنازی آغاز کرد. پیرنیاکان در نوازندگی تار از شیوه فاخر علی اکبر شهنازی بهره جست اما در نوانس، صدادهی و رنگ‌آمیزی صوتی به تجربیاتی جدید دست یافت. او در دانشکده هنرهای زیبا با داریوش صفوت آشنا شد و از طریق او به مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایرانی راه یافت. در این مرکز با استادانی چون یوسف فروتن، سعید هرمزی و محمود کریمی آشنا و از آموزش‌های آنان بهره برد.
داریوش پیرنیاکان در کنار استادش علی اکبر شهنازیپیرنیاکان، پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه تهران، همچنان تا 1367 خورشیدی در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی به تدریس و کار با گروه‌های موسیقی ادامه داد. او در 1380 خورشیدی، گروه موسیقی شهنازی را بنیان گذاشت و در همان سال نشان درجه یک هنری را از وزارت فرهنگ و ارشاد دریافت کرد.
پیرنیاکان عنوان و مسوولیت های مختلف اداری برعهده داشت که عضویت در هیات مدیره خانه موسیقی، عضویت در هیات علمی دانشگاه تهران، عضویت در شورای تخصصی و مشاور موزه موسیقی و داوری در جشنواره های مختلف فجر و موسیقی نواحی ایران و دبیری ششمین جشنواره موسیقی جوان از آن جمله است.
گروه موسیقی شهنازی به رهبری داریوش پیرنیاکانآثار شنیداری و نوشتاری پیرنیاکان
از داریوش پیرنیاکان بیش از 16 آلبوم موسیقی و 4 مجموعه تصویری به بازار آمده است که 7 آلبوم با آواز محمدرضا شجریان همراه است. علاوه بر این آلبوم‌ها، تکنوازی تار در ماهور و سه گاه، شور دشت با صدای صدیق تعریف، سخن تازه با صدای شهرام ناظری و آلبومی تازه با حمید رضا نوربخش از آثار اوست. از مهم ترین آثار داریوش پیرنیاکان می‌توان به این آثار اشاره کرد: آسمان عشق به همراهی محمدرضا شجریان، سرو چمان به همراهی آواز محمدرضا شجریان، پیام نسیم به همراهی آواز محمدرضا شجریان، دل مجنون به همراهی آواز محمدرضا شجریان، یاد ایام همراه با محمدرضا شجریان، رسوای دل همراه با محمدرضا شجریان، آرام جان همراه با محمدرضا شجریان، آسمان به همراهی آواز حمیدرضا نوربخش و گروه شهنازی، مست هشیار به همراهی گروه شهنازی با صدای حمیدرضا نوربخش تکنوازی سه گاه و ماهور و تکنوازی چهارگاه و افشاری.
پیرنیاکان در تحقیق و پژوهش موسیقی نیز دست دارد و 2 اثر مکتوب در این حوزه از او با عنوان ردیف موسیقی ایرانی مشهور به میرزا عبدالله و جلوه یار به چاپ رسیده است. یکی از کارهای بزرگ پیرنیاکان، تدوین و آوانگاری ردیف آقا حسینقلی به روایت علی‌اکبر شهنازی است که به وسیله مؤسسه فرهنگی هنری ماهور به چاپ رسانیده‌است. مجموعه قطعاتی از ساخته‌های او نیز با نام جلوه یار به وسیله همین مؤسسه منتشر شده‌است.
علاوه بر این داریوش پیرنیاکان در سخنرانی ها و سمینارهای متعدد داخلی و خارجی مقالات تخصصی ارایه کرده و شرکت داشته است.
استاد آواز ایران و پیرنیاکان داریوش پیرنیاکان، همکاری خود را با محمدرضا شجریان از 1358 خورشیدی آغاز کرد. حاصل این همکاری، کنسرت‌هایی در کشورهای آمریکا، کانادا، انگلیس، فرانسه، سوئیس، سوئد و نروژ و انتشار آلبوم‌های یاد ایام، پیام نسیم، سرو چمان، رسوای دل، آسمان عشق، جان عشاق و آرام جان بود.
ارتباط پیرنیاکان و محمدرضا شجریان فراتر از یک همکار و همنواز بود به طوری که وی در چند مقطع مختلف و در برابر برخی موضع گیری ها درباره محمدرضا شجریان واکنش نشان داد. برای نمونه پیرنیاکان در اینستاگرام خود مطلبی را منتشر کرد و نوشت: به تازگی یکی از خوانندگان پیشکسوت رادیو در مصاحبه با روزنامه قانون و همچنین در مصاحبه صوتی با یکی از رسانه های برون مرزی موضوعاتی رو درباره استاد شجریان و سه تن از استادان عرصه شعر و موسیقی مطرح کرده اند که جای تامل دارد، بنده در این اندک مقال نمی خواهم پیشینه این خواننده رو باز کنم که مصداق شعر: چون پرده بر افتد نه تو مانی. لذا توصیه می کنم چنانچه سی و هشت سال سکوت کرده بهتر است جهت پا بر جا ماندن احترامی که به خاطر آوازهایی که در ابتدای فعالیت هنری در رادیو اجرا کرده اند، جامعه هنری برای ایشان قائل است باز هم سکوت کنند.
همچنین پیرنیاکان در واکنش به این سخن که برخی گفته بودند، رفتارهای استاد آواز ایران را موجب فاصله گرفتنش از مردم و نظام شده است، گفت: اینگونه صحبت‌ها جفا به حق موسیقی است. به عقیده من، برخوردها باید دقیق‌تر و حساب شده‌تر باشد. شجریان استاد مسلم موسیقی است و اگر قرار به اظهارنظر درباره او باشد؛ باید با احتیاط سخن گفت.
سبک و سیاق موسیقیایی پیرنیاکان
داریوش پیرنیاکان درباره ویژگی های هنری آثار موسیقیایی خود گفته است: من در موسیقی از فرم خاصی تبعیت می کنم. وقتی فرم استاندارد رعایت نشود، اصالت موسیقی هم از بین می رود. «پیش درآمد» یک قطعه سنگین است که ذهن شنونده را برای هضم قطعات دیگر آماده می کند. من به دلیل این که برای حفظ استاندارد و اصالت موسیقی ایرانی اهمیت زیادی قایلم در انتخاب پیش درآمدها دقت می کنم. من موسیقی ردیف و دستگاهی را شیوه آموزشی موسیقی ایرانی می دانم. ردیف نوازی و یادگیری موسیقی از طریق آن، مزایای بسیاری دارد. نخست اینکه ردیف از یک نظم خاص موسیقایی پیروی می کند که ذهن را با نظم می آراید. دوم آن که زیبایی شناختی بسیار بالایی دارد، چون در طول زمان صیقل یافته و به دست ما رسیده است. «ردیف»، زیبایی خاصی دارد که ذهن را زیباپسند_ بار می آورد. سوم این که دارای متر و زمان بندی خاصی است و چهارم ملودیک است و تنوع بسیار زیادی دارد. غربی ها به وسیله «گام» آموزش می دهند، اما ما اگر ردیف نداشته باشیم، چگونه باید آموزش دهیم. شالوده موسیقی ایرانی ردیف است و ردیف به دستور زبان فارسی می ماند. شما اگر دستور زبان را آموزش ندیده باشید هرگز حافظ و سعدی را درک نمی کنید. ضمن آن که ردیف نوازی آمیخته با خلاقیت است.
داریوش پیرنیاکان در جشن چهاردهمین سال تأسیس خانه موسیقی ایران در 1392 خورشیدی در سخنان خود اشاره ای به ممنوعیت نشان دادن ساز در تلویزیون ایران و همچنین ممیزی در حوزه موسیقی کرده و گفته بود، اصلاح شیوه ممیزی در حوزه موسیقی، صدور مجوزها، سالن اجرای کنسرت، نمایش سازها در تلویزیون همه و همه خواسته اهالی موسیقی هستند.
*س_برچسب‌ها_س*
