دلایل مطرح کردن دوباره احیای برجام از سوی اروپایی ها / کشور های غربی می‌داننند که فشار حداکثری علیه ایران بی تاثیر است
کارشناس مسائل سیاسی و عضو هیئت علمی گروه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه فردوسی تاکید کرد: اروپا متوجه شده که فشارهای همه جانبه حداکثری، تحریم‌ها و به انزوا راندن ایران، بی‌تاثیر است و به آمریکایی‌ها گوشزد می‌کنند که خطر ایران جدی است. آنها به قدرت منطقه‌ای ایران واقفند و می‌دانند که کوچکترین تحرک علیه ایران، موجب از بین رفتن اسرائیل و پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه می‌گردد.
غلامرضا خواجه‌ای کارشناس مسائل سیاسی و عضو هیئت علمی گروه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه فردوسی در گفتگو با خبرنگار سیاسی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در رابطه با پیشنهاد احیای برجام از سوی جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اظهار داشت: تجربه نشان داده که معمولا اروپایی‌ها برای هموار کردن مسیر توافق هسته‌ای پیشگام می‌شوند و پیشنهاداتی را مطرح می‌کنند. ایران نیز موافقت کلی را اعلام می‌دارد؛ اما در یک قدمی توافق، فشاری از سوی آمریکا به اتحادیه اروپا وارد می‌شود و مذاکراتی که چندین جلسه برای به نتیجه رسیدن آن، صرف شده با فشار واشنگتن بی‌نتیجه می‌ماند و اروپا در نقش منافقانه خود مجبور به عقب‌نشینی می‌شود. این ایرادی است که منجر به روند طولانی مذاکرات می‌شود.
وی بیان کرد: چنانچه پیشنهاد اروپایی‌ها در همان چارچوب برجام پیشین باشد، قابل مذاکره است؛ اما اگر در ادامه روند زیاده‌خواهی‌های آمریکا و دخالت در امور سیاسی و نظامی ایران باشد، توافق دور از ذهن است.
خواجه‌ای با تاکید بر اینکه پیشنهاد مجدد اروپا برای احیای برجام تا حدودی متاثر از اراده ایران به از سرگیری فعالیت‌های هسته‌ای خود بوده است، افزود: در واقع اروپایی‌ها می‌خواهند ببینند تا کجا می‌توانند از ایران در این مذاکرات، امتیاز بگیرند. وقتی آنها اینگونه با ایران وارد مذاکره شوند مشخص است که ما هم با تجربیات زیادی که از اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها داریم، اعتماد را مانند گذشته خرج آنها نمی‌کنیم.
این کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه در روابط سیاسی آمریکا و اتحادیه اروپا همواره همکاری و کشمکش بوده است، تصریح کرد: فراز و نشیب‌های این رابطه بستگی به متغیرهایی دارد تا آنها را با هم همسو کند یا در تقابل با هم قرار دهد. اروپایی‌ها از اینکه ایران به سمت سلاح هسته ای رفته باشد وحشت دارند و نمی‌خواهند چنین ریسکی را بپذیرند. لذا با این نگرانی‌ها مصر هستند که توافقی با ایران صورت گیرد.
وی گفت: آمریکایی‌ها با تمام قوای خود سعی در افزایش فشار بر ایران دارند. آنها می‌خواهند برجام را با ایران به زانو درآمده، در ابعاد نظامی، امور داخلی و سیاست خارجی نشان دهند و بسط دهند تا از این طریق بتوانند امتیازات متعددی در برجام بگیرند؛ اما ایران 44 سال است که محکم و استوار در مقابل فشارهای آنها ایستاده است.
خواجه‌ای ادامه داد: اروپا متوجه شده که فشارهای همه جانبه حداکثری، تحریم‌ها و به انزوا راندن ایران، بی‌تاثیر است و به آمریکایی‌ها گوشزد می‌کنند که خطر ایران جدی است. آنها به قدرت منطقه‌ای ایران واقفند و می‌دانند که کوچکترین تحرک علیه ایران، موجب از بین رفتن اسرائیل و پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه می‌گردد.
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی با بیان اینکه مسئله‌ای که اتحادیه قاره سبز را به احیای برجام رسانده، جدی بودن ایران در موضوع هسته‌ای و کوتاه نیامدن در مواضع منطقه‌ای خویش است، اظهار داشت: اروپا در تلاش است تا این موضوع را به آمریکا منتقل کند و توافقی صورت پذیرد. اگر اروپایی‌ها بتوانند آمریکا را در این باره متقاعد کنند، می‌توان امید داشت که این مذاکرات به توافق برسد، این کار شدنی اما سخت است. در غیر این صورت اگر ایالات متحده همچنان در مسیر قبلی خود گام بردارد، مذاکرات معطل می‌ماند و ممکن است نتیجه‌ای در بر نداشته باشد.
وی گفت: ایران بارها اعلام کرده مواضع سیاسی و نظامی ما در منطقه قابل مذاکره نیست و خدشه‌ای نمی‌توان در روند مذاکرات به آن وارد نمود و با رعایت این شروط حاضر به مذاکره است.
خواجه‌ای با اشاره به سوءاستفاده‌های آمریکا از نام برجام بیان داشت: واشنگتن حتی اگر با تهران توافقی نکند همچنان پرونده برجام را برای بهره‌برداری از آن باز می‌گذارد. بایدن و دمکرات‌ها سیاس‌تر از جمهوری خواهانی مانند ترامپ هستند. بایدن با وانمود کردن به توافق و نپذیرفتن آن توسط ایران، توپ را در زمین ما می‌اندازند و با مانور روی آن، افکار عمومی دنیا را علیه ایران برمی‌انگیزد. همچنین برجام یکی از خوراک‌های داخلی برای انتخابات ریاست جمهوری دمکرات‌ها است. برجام بدون توافق نیز برای ژست‌های سیاسی و برنامه‌های تبلیغاتی آنها نیز کاربرد دارد.
صهیونیست‌ها از مواضع جمهوری اسلامی وحشت دارند
این کارشناس مسائل سیاسی اظهار داشت: در روند مذاکرات، لابی‌های قوی صهیونیستی مستقر در آمریکا نیز نقش خود را ایفا می‌کنند. همکاری آنها با سیاستمداران آمریکایی دوجانبه است و بده بستان‌های اقتصادی و سیاسی زیادی با خود به همراه دارند. آنها خواستار به زانو درآوردن ایران با اعمال فشارهای اقتصادی، سیاسی و نظامی هستند تا با این اهرم‌ها تهران را وادار به امتیازدهی در مذاکرات و در نهایت خلا سلاح هسته‌ای کنند. چرا که ایران هسته‌ای نگرانی‌های زیادی را برای اسرائیل خواهد داشت و صهیونیست‌ها از مواضع جمهوری اسلامی وحشت دارند.
وی با اشاره به سخنان یکی از مسئولین وزارت خارجه آمریکا در اغتشاشات اخیر، مبنی بر اینکه برجام از طریق اعتراضات در ایران پیش می‌رود، تصریح کرد: ایالات متحده از تمام توان خود در این سه ماه، برای تحریک و به خیابان کشاندن مردم استفاده کرد و هدفشان تحت شعاع قرار دادن امنیت داخلی بود تا در سایه آشوب‌های بپا شده به همراه فشارهای اقتصادی، ایران را وادار به پذیرش تمام موضوعات جدید مطرح شده در برجام کند تا به هر صورت ممکن از مواضع خود کوتاه بیاید؛ اما آمریکایی‌ها هنگامی که اطمینان یافتند برنامه‌های آنها در اغتشاشات جواب نداده است، اروپایی‌ها را برای احیای برجام پیش فرستادند.
خواجه‌ای در پایان اظهار داشت: با توجه به تعلل آمریکا در پاسخ به احیای برجام و همچنین موارد مطرح شده در برجام جدید که مورد نظر ایران نبوده و باید اصلاحاتی روی آن صورت گیرد، بعید است در کوتاه مدت، توافقی حاصل شود و روند مذاکرات تا حد زیادی به درازا خواهد کشید.