دولت بعد از پرداخت 3.2 میلیون تومان به هر نفر، اجازه دسترسی به حساب بانکی را میخواهد!
نکته حائز اهمیت در پرداخت یارانه معیشتی سرک کشی دولت به حسابهای بانکی و مالی افراد بوده است که شب گذشته معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در برنامه زنده تلویزیونی از آن پرده برداشت. احمد میدری گفت: متقاضیان بسته حمایتی معیشتی، چه برای 60 میلیون نفری که اخیرا دریافت کردهاند و چه سایرین که متقاضی دریافت بسته معیشتی هستند، تمام حسابهای بانکی و تراکنشهای مالی آنها بررسی میشود.
دولتمردان دولت تدبیر و امید همواره در چند سال گذشته بر این نکته تاکید داشته اند که قادر به شناسایی افراد ثروتمند جهت حذف یارانه آنها نبوده اند چرا که این کار نیازمند سرک کشی به حسابهای مالی آنها است و دولت اعتقادی به انجام چنین کاری ندارد.
به گزارش تابناک اقتصادی، در سال 1387 مطابق با بررسیهای صورت گرفته مشخص شد که تقریبا 70 درصد از جمعیت کشور تنها میتوانند حدود 30 درصد از یارانههای پرداختی در کالاهای مختلف را مصرف کنند و 30 درصد باقیمانده جمعیت هم 70 درصد از این یارانهها را مصرف میکنند. با این وضعیت دولت نهم تصمیم گرفت که سر و سامانی به این اوضاع بدهد و به همین منظور در دی ماه سال 1387 محمود احمدی نژاد رئیس دولت نهم لایحه هدفمندی یارانهها را به مجلس برد. پس از ماهها چالش بر سر این لایحه، سرانجام یک سال بعد یعنی در دی ماه 1388 مجلس آن را به تصویب رساند و در اردیبهشت 1389 طرح هدفمندی یارانهها در سه استان ایلام، گیلان و خراسان شمالی به صورت آزمایشی به اجرا درآمد. درست 7 ماه بعد از اجرای آزمایشی، در آذر ماه 1389 این طرح به صورت جامع در کل کشور اجرا شد.
مطابق با قانون هدفمندی یارانه ها، باید یارانه 16 قلم کالا شامل بنزین، گازوئیل، گاز مایع، گاز طبیعی، نفت کوره، نفت سفید، برنج، روغن، قند و شکر، شیر، گندم، آب، برق، خدمات پستی، خدمات هوایی و خدمات زمینی طی 5 سال (با آغاز از سال 1389) به تدریج حذف و به قیمتهای جهانی عرضه میشد. مقرر شد که 50 درصد از درآمدهای حاصل از هدفمندی یارانهها به صورت نقدی (45500 تومان هر نفر) و غیرنقدی (سبد کالا) به مردم، 20 درصد به دولت و 30 درصد به تولید پرداخت شود.
*س_از قصه پرغصه تا شب مصیبت عظما
_س* با شروع تحریم ها، طرح هدفمندی یارانه از برنامهای که تعیین شده بود عقب افتاد. هنگامی که دولت یازدهم در سال 1392 آغاز به کار نمود، طرح هدفمندی یارانهها سومین سال اجرای خود را سپری میکرد. در طول دوره حیات دولت تدبیر و امید بارها مسئولین این دولت پرداخت یارانهها را مورد نقد قرار دادند.
به عنوان نمونه اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در مورخه 10 خرداد 1394 در جلسه سراسری فرمانداران با اشاره به اینکه یارانهها از داستانهای پر غصه جمهوری اسلامی است، گفت: یارانهها همچون بندهایی به دست و پای نظام است. همچنین در 26 مرداد ماه 1394 علی طیب نیا وزیر سابق اقتصاد گفت: طی دو سال گذشته شبهای قبل واریز یارانه نقدی برای دولت مصیبت عظما بوده است.
*س_سرک کشی به حساب مالی مردم ممنوع!
_س* به هر حال علیرغم همه نقدهایی که دولتمردان به یارانههای وارد میکردند، اما دولت تدبیر و امید تلاشی آنچنانی برای حذف یارانه ثروتمندان نکرد چرا که این کار نیازمند بررسی اطلاعات اقتصادی خانوارها از جمله سرک کشی به حسابهای بانکی خانوارها بود و رئیس جمهور روحانی در مورخه 5 آذر ماه 1392 در حالی که برای گزارش عملکرد 100 روزه دولتش به مردم در تلویزیون حاضر شده بود با اشاره به اینکه یکی از راه های حذف برخی دهکها از دریافت یارانه نقدی، اطلاع از حساب های مالی آنها است، گفت: اما این کار اعتماد مردم را از سیستم بانکی سلب می کند و تاکید کرد که دولت این کار را نخواهد کرد چرا که ضررش بیش از منفعتش است.
همچنین در سالهای بعد برخی دیگر از مسئولین دولتی نیز سرک کشی به حسابهای مالی مردم را جایز ندانستند و با همین ترفند از زیر بار مسئولیت حذف یارانه ثروتمندان فرار کردند.
به عنوان نمونه اکبر کمیجانی قائم مقام بانک مرکزی طی مصاحبهای در مورخه 25 آبان 1393 گفت: برای تکمیل بانک جامع اطلاعاتی یارانه، اطلاعات حسابهای بانکی مردم مورد استفاده قرار نخواهد گرفت. یا محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه طی مصاحبه دیگری در بهمن ماه 1396 با بیان اینکه طرح حذف یارانهها عملیاتی نیست، گفت: چرا که بررسی حسابهای مردم در دستور کار نیست.
*س_سرک کشی به حسابها مجاز شد!
_س* در سال جاری سرانجام حذف یارانه ثروتمندان اجرایی شد. حسین میرزایی سخنگوی ستاد اجرایی تبصره 14 قانون بودجه 98 طی مصاحبهای گفت: در دوره شهریور امسال برای 200 هزار خانوار پردرآمد، یارانه نقدی حذف شد. همچنین علی ربیعی سخنگوی دولت در مورخه 25 شهریور 1398 با تاکید بر اینکه حذف یارانه بگیران از مهرماه آغاز خواهد شد گفت: در مرحله اول در مهرماه چند «صدک» از «دهک»های بالا حذف میشوند که ممکن است هفتصد تا هشتصد هزار نفر را در برگیرد که البته امکان اعتراض و پاسخگویی به اعتراض هم برای آنان محفوظ است.
در نهایت دولت باید در سال جاری یارانه سه دهک بالا که حدود 20 میلیون نفر جمعیت دارند را حذف کند. گفته میشود 20 میلیون نفری که در طرح یارانه معیشتی که از محل افزایش قیمت بنزین پرداخت شد، حذف شده اند همان 20 میلیون نفری هستند که احتمالا در ماههای آینده یارانه ماهانه آنها نیز حذف خواهد شد.
نکته حائز اهمیت در این پرداخت یارانه معیشتی سرک کشی دولت به حسابهای بانکی و مالی افراد بوده است که شب گذشته معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در برنامه زنده تلویزیونی از آن پرده برداشت. احمد میدری گفت: متقاضیان بسته حمایتی معیشتی، چه برای 60 میلیون نفری که اخیرا دریافته کردهاند و چه سایرین که متقاضی دریافت بسته معیشتی هستند، تمام حسابهای بانکی و تراکنشهای مالی آنها بررسی میشود.
*س_تحمیل هزینه 65.5 هزار میلیارد تومانی دولت به مملکت_س*
با این صحبتهای معاون وزیر کار به نظر میرسد دولت نظر خود را در زمینه سرک کشی به حسابهای مردم جهت حذف یارانه ثروتمندان بعد از گذشت شش سال تغییر داده است. اما در این مدت، اصرار دولت بر عدم سرک کشی به حسابهای مردم چقدر هزینه به مملکت تحمیل کرد؟
اگر فرض بگیریم کل افرادی که باید یارانه ماهانه آنها حذف شود 20 میلیون نفر باشند، باید گفت: از آذرماه 1392 تا آذرماه 1398 این افراد طی 72 ماه حدود 65.5 هزار میلیارد تومان یارانه دریافت کرده اند. به عبارت بهتر دولت بعد از پرداخت 3 میلیون و 276 هزار تومان یارانه نقدی به هر فرد ثروتمند حالا قصد دارد به حسابهای بانکی این افراد سرک بکشد.
برای بررسی بزرگی رقم پرداخت شده یارانه به ثروتمندان طی 72 ماه گذشته، اشاره به این نکته ضروری است که منابعی که دولت در بودجه سال جاری برای پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی در اختیار دارد حدود 41.1 هزار میلیارد تومان میباشد. همچنین درآمدی که گفته میشود دولت از محل افزایش قیمت بنزین به دست میآورد حدود 30 هزار میلیارد تومان میباشد؛ بنابراین یارانه پرداختی به ثروتمندان طی 72 ماه گذشته تقریبا 1.5 برابر کل منابع دولت در بودجه سال جاری برای پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی و حدود 2 برابر درآمد حاصل از افزایش قیمت بنزین است.
حالا انتقاد وارد به عملکرد دولت این است که اگر قرار بود برای حذف یارانه مردم به حسابهای مالی آنها سرک کشی شود چرا دولت در این شش سال در این زمینه تعلل و کوتاهی کرد و از این طریق حدود 65.5 هزار میلیارد تومان هزینه به مملکت تحمیل نمود و اگر هم قرار بود که به حسابها سرک کشی نشود پس چرا هم اکنون این کار انجام شده است؟