رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی: انتزاع آموزش پزشکی از حوزه سلامت آثار مخربی دارد

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در بیانیه‌ای درخصوص طرح انتزاع آموزش پزشکی از حوزه سلامت، این اتفاق را دارای آثار مخربی برای دستاوردها، افتخارات و کارکردهای مدیریت سلامت کشور دانستند.

متن بیانیه به شرح زیر است:

دیری نپاییده که با ادغام آموزش و بهداشت و درمان در بستر نظام ارائه خدمات سلامت، کشور ما شاهد ثمرات متعدد آن بوده است به گونه‌ای که حتی این الگوی مترقی از سوی مراجع بین‌المللی ذیربط به عنوان سرمشقی برای توسعه بخش سلامت به سایر کشورها پیشنهاد شده است.

ایجاد نظام شبکه گسترده در سراسر جغرافیای کشور، سطح‌بندی خدمات، کاربردی و جامعه‌نگر نمودن آموزش‌ها، حرکت به دسترسی عادلانه به خدمات از مزیت‌های غیرقابل انکار این ادغام بوده‌اند. بدین واسطه آحاد هموطنان از خدماتی نسبتا بهینه، اقتصادی، به موقع و مبتنی بر دستورالعمل‌های علمی برخوردار گشته‌اند.

این شبکه ادغام یافته توانمندی، پاسخگویی و مزیت خود را در اوج بحران‌ها نظیر سیل، زلزله، و اخیرا پاندمی کرونا به خوبی به اثبات رسانیده است. ورود عباراتی چون بهورز، خانه بهداشت و... از بطن این نظام در ادبیات جهانی سلامت، موید این ادعاست.

ادغام آموزش پزشکی در نظام ارائه خدمات و تدوین محتوای آموزشی به تناسب نیازهای بخش‌های اجرایی حوزه سلامت به نوبه خود موجب کاربردپذیری، جامعه محور نمودن آموزش‌ها، استفاده از ظرفیت بخش‌های اجرایی بهداشت و درمان برای آموزش، خدمات مدیریت شده، فایده بالادر مقابل هزینه یا سرمایه‌گذاری و اعمال سریع تغییرات اقتضائی محیط خدمت‌رسانی در محتوای آموزش‌ها شده است. بدین واسطه در ظرف چند دهه، آن هم در شرایط دشوار آمیخته با جنگ و تحریم، از یک نظام مصرف‌گرا و واردکننده در حوزه سلامت به یک تولیدکننده و صادرکننده دانش، فناوری و خدمات آن هم در مرزهای دانش از جمله سلول‌های بنیادی، فراورده‌های بیولوژیک، پیوند اعضاء، نانوبیوتکنولوژی، ژنتیک انسانی و... تبدیل شده و در رتبه‌بندی علمی، جایگاه رفیعی را در انظار و مجامع بین‌المللی کسب کرده که این امر موجبات فخر و مباهات هموطنان است.

همچنین ذکر این نکته که بسیاری از کشور ادغام را لازمه رسیدن به پزشکی جامعه محور دانسته‌اند ولی از لحاظ زیر ساخت و نیروی انسانی که در استخدام دولت باشند، امکان این امر را نداشته‌اند، به عنوان مثال موسسه (National Health Poilcy)NHP در سال 2017 ادغام آموزش پزشکی در سیستم بهداشتی در جهت فراهم شدن، سیستم آموزش واقعی و مبتنی بر مهارت و پاسخگو به جامعه یک ضرورت دانسته است. (31 سال پس از تجربه ایران!). هندوستان در سال 2018، این امر را یک ضرورت در موفقیت در کنترل بیماری‌های غیرواگیر دانسته است.

در مقاله منتشرشده در سال 2010 در مجله لنست بوسیله آقای FRENK، مدل آموزشی پزشکی بر آمده از سیستم بهداشتی را یک مدل مترقی و بیانگر اموزش واقعی مبتنی بر مهارت دانسته است.) (CBME) 24 سال پس از ما!)

شاید پس از دوران ابوعلی سینا در از نادر مواردی باشد که آموزش پزشکی در کشور در یک امر بیش از 30 سال از کشورهای توسعه‌یافته جلوتر باشد و جالب این است که به جای ارائه نتایج ان به دنیا در پی پس زدن آن هستیم.

نکته حائز اهمیت دیگر جایگاه ممتاز علوم پزشکی کشور در تولید علم، ناشی از تعداد زیاد پزشکان محقق جوان است که قطعا شرایط ادغام این امکان را برای آن‌ها فراهم کرده است که در کنار کار درمان به تحقیق و تولید علم بپردازند.

بالعکس و به اذعان اندیشمندان و اتفاق نظر صاحب‌نظران بیشمار محتوای آموزش‌ها در بخش مهندسی، صنعت، علوم انسانی و هنر و... به هیچ وجه پاسخگوی نیازهای توسعه‌ای کشور نیست. ناکارآمدی نظام آموزش عالی به گونه‌ای است که بسیاری از بخش‌های حاکمیتی در حوزه مهندسی و صنعتی پرکاربرد به تاسی و الگوپذیری از ادغام حوزه سلامت در زیرمجموعه خویش اقدام به ایجاد مراکز آموزشی و پژوهشی مستقل از جمله دانشگاه صنعت نفت، صداوسیما، وزارت امور خارجه، وزارت ارتباطات و... نموده‌اند.

متاسفانه در چنین فضایی و در جهت خلاف مسیر اولویت‌های کشور در زمینه توسعه اقتصادی و همزمان با مدیریت بیماری کرونا با موضوع انتزاع آموزش از حوزه سلامت مواجه شده‌ایم که نوعی پسرفت در اهداف توسعه کشور محسوب می‌گردد.

از سوی دیگر استفاده بخش آموزش از ظرفیت نظام ارائه خدمت و بیمارستان‌های درمانی موجب گردید که نیاز کشور به ورود نیروی درمانی بطور کامل مرتفع گردد که این امر با تکالیف جدید وزارت بهداشت مبنی بر افزایش پلکانی سالیانه 20 درصد در ظرفیت پذیرش دانشجو تا حدی مقدور و متباین است. لذا هرگونه تفکیک در سطح مراکز درمانی و آموزشی به تبعیت از این انتزاع فرصت این افزایش ظرفیت را سلب خواهد نمود.

به طور قطع و یقین این اتفاق دارای آثار مخربی برای دستاوردها، افتخارات و کارکردهای مدیریت سلامت کشور بوده و با منویات مقام معظم رهبری، تحقق اهداف اسناد بالادستی، قوانین توسعه‌ای کشور و اولویت‌های مندرج در طرح تحول دولت جدید مغایر و در تضاد کامل است.

ما خدمتگزاران و فرزندان کشور به نوبه خود با اشراف به تبعات حاصل از اجزای این طرح بدینوسیله مخالفت خود را با این پسرفت و تخریب دستاوردهای کشور در حوزه سلامت اعلام می‌داریم و پیشنهاد می‌نماییم قبل از هرگونه تصمیم در این زمینه دستاوردهای حاصله در طول چند دهه اخیر مورد مداقه قرار گرفته و ارزیابی آثار آن در مجامع تخصصی نظیر فرهنگستان علوم پزشکی کشور مورد بحث و بررسی قرار گیرد.