رشد نقدینگی تا پایان سال به کمتر از 30 درصد می‌رسد

در برنامه صف اول با حضور رئیس کل بانک مرکزی آقای علی صالح آبادی نکاتی در خصوص سیاست‌های ارزی و میزان نقدینگی مطرح شد. سوال: وضعیت تورم چگونه است؟ صالح آبادی: چند مفهوم پایه پولی، نقدینگی و تورم وجود دارد تورم ریشه‌های مختلفی دارد مانند تقاضا که عمده آن به نقدینگی باز می‌گردد و عامل دیگر انتظارات است. پایه پولی باید کنترل شود پایه پولی پولی است که بانک مرکزی به جامعه تزریق می‌کند یک بخش به خرید ارز‌های دولت بازمی گردد که ریال آن به جامعه تزریق می‌شود و موضوع دیگر بدهی دولت به بانک مرکزی و بخش دیگر بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی است. در ابتدای سال اهداف و مواردی از نقدینگی را مشخص کرده ایم هر ریالی که بانک مرکزی تزریق می‌کند چرخشی که در بانک‌ها دارد 7 واحد دیگر به آن اضافه می کند ما کمیته نقدینگی تشکیل داده ایم.

بانک مرکزی به سبب بودجه، تنخواه به دولت می‌دهد ما این تنخواه را حذف کرده ایم باید حدود 60 همت نقدینگی تزریق می‌شد که با هماهنگی دولت این مبلغ تزریق نشد و دولت توانست از سپرده‌های خودش استفاده کند این اقدام سبب شد در فروردین رشد نقدینگی ما منفی شود هدف ما این است روند رشد نقدینگی به کمتر از 30 درصد برسد. رشد نقدینگی در پایان آبان نسبت به پایان اسفند 22.5 درصد بوده است. روند رشد نقدینگی کاهنده است برای سال آینده برنامه این است که به زیر 25 درصد برسد.

مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها در زمان‌های مختلف تغییر می‌کند برخی زمان‌ها افزایش پیدا می‌کند زمانی که ارز می‌فروشیم و ریال جمع میکنیم نقدینگی بانک‌ها کم می‌شود. بانک مرکزی خزانه دار دولت است زمانی که پول‌ها جمع و به مرکزی می‌رسد برخی از بانک‌ها با کمبود نقدینگی مواجه می‌شوند که ممکن است سبب اضافه برداشت شود که برای آن برنامه داشته ایم که پول با ابزار دیگری به بانک برگردد. نکته دیگر کنترل ترازنامه بانک‌ها برای این که تحت انظباط باشد است. کنترل نقدینگی جز اهداف بانک مرکزی است برای هر بانک جهت رشد ترازنامه یک عدد مشخص تعیین شده که این عدد بین 1.5 تا 2.5 درصد است. امسال بانک‌های دولتی حدود 35 همت دولت افزایش سرمایه می‌دهند بانک‌های دیگری هم ملزم کرده ایم که افزایش سرمایه دهند پس رشد نقدینگی و پایه پولی را کنترل خواهیم کرد. بانک‌های دولتی در چهارچوب مولد سازی باید اموال مازاد خود را واگذار کنند. سوال: مولد سازی و واگذاری اموال بانک‌ها تا چه حد صورت گرفته است؟ صالح آبادی: عمده اموال مازاد بانک‌ها به سهام آن‌ها و املاک آن‌ها باز می‌گردد و شعبه‌ها جز این لیست قرار ندارند.

سوال: آمارها در خصوص تورم چه نشان می دهند؟ در خصوص تورم تولید کننده شاخص بهای تولید کننده در ابتدای دولت 82.6 درصد بوده که اکنون به 39.1 درصد رسیده است شاخص تورم نقطه به نقطه 31.1 درصد رسیده است. شاخص بهای مصرف کننده در ابتدای دولت 59.3 درصد بوده که به 39.3 درصد رسیده است. شاخص نرخ تورم ماهانه در آبان 2.4 درصد بوده است در اسفند سال گذشته به نیم درصد می‌رسد و از ابتدای سال روند افزایشی دارد و تیر کاهشی می‌شود و آبان به 2.2 درصد رسیده است. این نوسان چند دلیل دارد دلیل اول مردمی سازی یارانه‌ها را در ابتدای سال داشته ایم قسمت دیگر تورم به افزایش حقوق‌های تصویب شده باز می‌گردد، تغییر مبنای عوارض گمرکی عامل دیگر است که نصف تورم های امسال به آن ها تعلق می‌گیرد، اما در سال آینده این بخش را نخواهیم نداشت. سوال: آیا قرار است تورم با شدت زیاد رشد کند؟ صالح آبادی: یک تورم انباشته از سالیان گذشته وجود داشت که به یک باره آزاد شد و قرار نیست همیشه تکرار شود. سال و ماه‌های آینده رونده تورمی ما کاهشی و آرام خواهد بود و شوک‌ها دیگر تکرار نخواهد شد. تورم تغییر قیمت نسبت به زمان قبل است روند رشد تورم کاهشی خواهد شد و با اصلاحات انجام شده روند طبیعی را طی خواهد کرد.

تورم نقطه به نقطه اسفند 29.5 درصد بود اگر موارد مطرح شده نبود انتطار داشتیم تورم به زیر 25 درصد کاهش پیدا کند البته امسال در بخش ارزش افزوده در 6 ماه ابتدای سال نسبت به قبل بهبود داشته ایم. سوال: چقدر با توجه به کرونا دچار اُفت اقتصادی شده ایم؟ صالح آبادی: بعد از پایان کرونا رشد بخش خدمات ما (رستوران، هتلداری و...) افزایش پیدا کرد و به 5.4 درصد رسید.

سوال: انتظارات بانک مرکزی از بودجه چیست؟

صالح آبادی: برنامه ریزی شده که نقدینگی کنترل شود انتظار این است بودجه‌ای که در مجلس تصویب می‌شود واقعی باشد تا بتوان آن را پوشش دهیم و کسری بودجه صفر باشد. تسهیلات تکلیفی بر اساس محاسبات توان پرداخت بانک‌ها را مشخص کرده ایم انتظار از مجلس این است که عدد مشخص شده در این چهارچوب باشد. هیچ کس علاقه ندارد ارزش پول اش کم شود باید تورم کنترل شود که با انظباط بخشی شدنی است.

سوال: بانک مرکزی برای کنترل ارز چه اقداماتی انجام داده است؟ صالح آبادی: نمودار نرخ نیما نوسانات را نشان می دهد بیشترین نوسان برای سال 97 بوده است نرخ ارز در این سامانه در اوایل دولت جدید ار 23 هزار تومن به 28 هزار تومان رسیده است ارز نیما برای واردات کشور تامین می‌شود و حجم بالای ارز کشور در این سامانه است این ارز را دولت از فروش نفت و میعانات گازی و... و صادر کنند‌های غیر نفتی تامین و خریدار هم واردکنندگان کالا هستند. امسال از ابتدای سال 32.1 میلیارد دلار حجم معاملات ما بوده سال گذشته 19.6 میلیارد تومان بوده امسال 64 درصد عرضه ارز نیما بیشتر بوده است در مجموع چه در نیما و چه بازار 46 میلیارد دلار ارز در بازار فروخته ایم و همه صرف واردات شده و میزان واردات ما افزایش داشته است 26 درصد تامین ارز در این سامانه نسبت به سال قبل بیشتر بوده است.

در سال 99 نرخ دلار در بازار غیر رسمی شروع به افزایش داشته است در 23 مهر سال 99 دلار به 31 هزار و 500 تومان می‌رسد بعد از آن کاهش پیدا می‌کند تا این که امسال یک روند افزایشی داشته ایم. در مقاطعی نرخ ارز افزایش و سپس کاهشی می‌شود دلایل نوسانات امسال یک بخش آن به تقویت دلار در دنیا باز می‌گردد، محدودیت‌ها، حوادث اخیر و قاچاق هم در این روند ارز اثر گذار بوده است البته نوسانات فصلی هم داریم که در پایان سال میلادی معمولا روند افزایشی است. در کل اقدامات مختلفی انجام شده و در انجام خواهد شد. سوال: چرا اختلاف نرخ ارز بین سامانه نیما و بازار رخ می‌دهد؟

صالح آبادی: در بازار غیر رسمی با یک حجم معاملات کم نرخ تعیین می‌کند نرخی در بازار غیر رسمی واقعی نیست و افزایش هیجانی داشته و این تعدیل پیدا می‌کند برنامه‌های مختلفی را در این زمینه داریم باید ثبات به بازار باز گردد. در سیاست‌های ارزی برنامه های مختلفی دنبال می‌کنیم به طور مثال یکی از بخش‌های جدی ما انطباق نقشه‌های ارزی با تجاری است یک کمیته مشترک بین بانک مرکزی، وزارت صمت و نفت تشکیل شد که بیشتر ارز‌هایی که پرطرفدار‌تر است آن را تامین و عرضه کنیم از شنبه این اقدام شدت می‌گیرد، افزایش سقف حواله ارزی از دیگر اقدامات ما است. ارز به میزان کافی داریم. سوال: نکته پایانی شما چیست؟ صالح آبادی: یک موضوع در خصوص چین مطرح شد باید گفت روابط ایران با چین راهبردی است در حوزه بانکی هم تفاهم‌های خیلی خوبی انجام شد معاون ارزی جدید هم با انرژی خوب این اقدامات را دنبال می‌کند.