رنج های خوزستان را دریابیم...
در هفتههای اخیر استان خوزستان دچار مشکلی به نام کمآبی شده بهگونهای که بعد از انتشار تصاویر و فیلمهایی از تلف شدن حیوانات، این روزها حتی برای آب شرب برخی ساکنان مناطق و روستاها نیز مشکلاتی به وجود آمده است. این در حالی است که گرمای هوا در خوزستان در فصل تابستان بهصورت فوقالعادهای افزایش مییابد، در ساعاتی برق قطع میشود و مردم در شرایط عادی نیز سختیها و مصائب جانفرسایی دارند. به این مسائل میباید سختیهای و فشار روحی و روانی بیماری کرونا و سیر صعودی آن را در موج پنجم هم افزود.
البته مردم برخی شهرهای استان خوزستان سالهاست که با مشکلات عمدهای در زمینه تأمین آب شرب روبهرو شدهاند. نکته مهم آن است که در سالهای گذشته و در مواقعی که بارندگی افزایش مییافت مشکل دیگری یعنی ایجاد سیلاب و ورود فاضلاب به منازل مسکونی در شهرهایی مانند اهواز و ماهشهر به وجود میآمد.
امسال با کاهش شدید بارندگی در زمستان و بهار مشکل کمآبی چهره بغرنجتری در استان خوزستان به خود گرفت. بهگونهای که حتی برخی از حدود دو تا سه ماه قبل درباره آن هشدارهایی اعلام میشد که تجمعات روزهای اخیر نشان داد مسئله بهصورت جدی بروز پیداکرده است.
دراینباره خبرگزاری فارس روز جمعه 25 تیرماه در گزارشی از تجمعات و اعتراضات در شهرهای مختلف استان خوزستان خبر داد. این خبرگزاری نوشت: «مشکل کمآبی رودخانههای خوزستان بهویژه کرخه در روزهای اخیر منجر به بروز مشکل کمبود آب کشاورزی و آب شرب در مناطق روستایی شد. در حمیدیه، شادگان، سوسنگرد و منطقه زرگان اهواز تعدادی از اهالی با اعلام نارضایتی از وضعیت موجود، نسبت به عدم تأمین حقآبه تالابها و رودخانهها و همچنین پروژههای انتقال آب کارون ابراز نگرانی کردند. همچنین چندین جوان در برخی از جادهها در ماهشهر، کوت عبدالله، خرمشهر و ملاثانی اقدام به آتش زدن لاستیک و بستن جاده کردند که عبور و مرور خودروها برای دقایقی مختل شد...».
به همین دلیل بود که در روزهای گذشته مسئولان برای بررسی ابعاد ماجرا و مدیریت آن اقداماتی را انجام دادند. در این راستا روز شنبه 26 تیرماه سید ابراهیم رئیسی در تماسهای تلفنی جداگانهای با حجتالاسلام سید عبدالنبی موسوی فرد، نماینده ولیفقیه در خوزستان و امامجمعه اهواز و قاسم سلیمانی دشتکی استاندار خوزستان گفتگو کرد.
در این تماسها، رئیسجمهور منتخب در جریان آخرین مسائل و اوضاع این استان بهویژه موضوع خشکسالی و کمآبی قرار گرفت. همچنین بنا بر این شد که تیمی از سوی رئیسجمهور منتخب، مأمور بررسی دقیق و همهجانبه مسائل و موضوعات استان شده و گزارش خود را به آیتالله رئیسی ارائه کند.
روز جمعه 25 تیرماه نیز هیئتی متشکل از نمایندگان ارشد وزارت نیرو و دادستان کل کشور برای بررسی مشکلات پیشآمده و علل وضعیت موجود عازم استان خوزستان شدند. مقرر شد هیئت اعزامی پیگیر راهکارهای فوری حل مشکل آب در استان خوزستان شده و نتیجه اقدامات و همچنین دلایل به وجود آمدن وضعیت موجود را به حجتالاسلاموالمسلمین محسنی اژهای، رئیس قوه قضاییه گزارش کنند.
از سوی دیگر اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهوری نیز به عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامهوبودجه کشور، رضا اردکانیان وزیر نیرو، خاوازی، وزیر جهاد کشاورزی دستور داد معاونان آن وزارت خانه به سرپرستی رئیس ستاد مدیریت بحران به اهواز سفر کنند.
خوزستان و مشکل به نام کمآبی
در استان خوزستان رودخانههایی مانند دز، کرخه، کارون، اروندرود و... جریان دارند اما انتقال آب، ورود گسترده فاضلاب به رودخانهها و... مشکلات جدی زیستمحیطی به وجود آورده است. به همین دلیل است که همیشه در بیان مشکل فعلی استان خوزستان به چنین مسائلی اشاره میشود.
آیتالله محسن حیدری، نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری روز جمعه 25 تیرماه دراینباره اظهار کرد: مشکلات به وجود آمده در بحث آب، وضعیت شط نیسان و رودخانه کرخه را تأسفبار کرده است بهطوریکه آب موجود در آن آب نیست بلکه لجن است و برای هور و دامداران نگرانکننده و ناراحتکننده است.
نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری افزود: این شرایط موجود عوامل مختلفی دارد که معتقد هستیم مهمتر از خشکسالی، سوء مدیریت منابع آبی و برداشت در بالادست رودخانه و همچنین سدسازیهای بیرویه نقش اصلی را در خشک شدن کرخه ایفا میکند.
وی بیان ادامه داد: دولت در استانهای بالادستی بدون ملاحظه خوزستان، سدهایی را برای حل مشکلات آن مناطق ایجاد کردند اما حقی برای خوزستان قائل نشدند بهطوریکه کشاورزی حق آبه مخصوص خود را دارد؛ همچنین هورالعظیم حق آبه دارد و مردم حق حیات دارند اما این افراد متوجه این مسئله نشدند.
البته قاسم تقی زاده خامسی، معاون وزیر نیرو و مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران عصر جمعه 25 تیرماه در نشست ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران خوزستان در استانداری خوزستان اظهار داشت: طرح بهشتآباد یک سامانه آبرسانی است که در ابتدا بنا بود بیش از یک میلیارد مترمکعب آب شرب را برای سه استان از سرشاخههای کارون انجام دهد.
وی افزود: در سه سال گذشته این طرح را بازنگری کردیم و این میزان آب را از یک میلیارد مترمکعب به 250 میلیون مترمکعب آب برای شرب اصفهان کاهش دادیم. تقی زاده خامسی در ادامه گفت: این طرح چون مجوز زیستمحیطی نداشت از سوی سازمان محیطزیست به ما ارجاع شد تا بازنگری شود.
قاسم سلیمانی دشتکی، استاندار خوزستان نیز در این نشست یکی از دلایل به وجود آمده برای آب هورالعظیم را کشت شلتوک در بالادست و در مسیر آبرسانی به تالاب عنوان کرد و گفت: در نشستهای متعدد ستاد مدیریت بحران و شورای تأمین کارگروههای مختلفی تشکیل دادیم که یکی از این کارگروهها ویژه کشت بود که کشت شلتوک را غیرقانونی اعلام کرد.
با این توضیحات به نظر میرسد مجموعهای از دلایل موجب چنین وضعیتی شده اما هرگونه راهحل کوتاهمدت میتواند تبعات و پیامدهای خسارت باری در آینده به همراه داشته باشد. ازاینرو اگرچه خشکسالی موجب ایجاد تنشهای جدی برای مردم به لحاظ مصرف آب شرب، کشاورزی و دامداری شده اما ضرورت دارد راهحلهایی جدی با پشتوانه علمی کافی برای موضوع در نظر گرفته شود. چراکه یکی از مشکلات استان خوزستان دستکاری و به هم زدن نظم طبیعت بوده بهگونهای که اثرات آن را در حال حاضر میتوان مشاهده کرد.