روند فروش نفت ایران چگونه با وجود تحریم‌ها صعودی شد؟

به گزارش مشرق، «روزنامه کیهان» در ستون اخبار ویژه خود نوشت: ایران از جزئیات افزایش 2/2 برابری صادرات نفت کشور در 180 روز نخست امسال گزارش داده است: بانک مرکزی در نماگر اقتصادی 6 ماه نخست امسال، گزارش می‌دهد که درآمدهای نفتی ایران در نیمه اول 1400 حدود 10 میلیارد دلار بیشتر از مدت مشابه سال قبل بوده است. به این ترتیب که 6 ماهه اول 1399 میزان درآمدهای نفتی ایران 8 میلیارد و 558 میلیون دلار بوده و این رقم در 6 ماهه اول 1400 به 18 میلیارد و 677 میلیون دلار رسیده است. افزایش 118 درصدی یا به تعبیری 2/2 برابری درآمدهای صادراتی نفت ایران درحالی رقم خورده که مقامات کشور از بازگشت تمام این درآمدهای ارزی به کشور خبر می‌دهند.

رئیس جمهور در این باره تصریح کرد: صادرات نفتی ایران به حدی افزایش یافته که ما دیگر نگران صادرات آن نیستیم. صادرات نفت در دولت سیزدهم 40 درصد افزایش یافته و پول حاصل از صادرات نیز در حال بازگشت به کشور است.

اما این افزایش صادرات و درآمد ارزی مربوط به فروش نفت خام، فرآورده‌های نفتی، گاز طبیعی، مایعات و میعانات گازی صادر شده چگونه رخ داده است؟ مدیرعامل شرکت ملی نفت می‌گوید: میزان فروش نفت خام و میعانات گازی در مقایسه با چند ماه گذشته یا در مقایسه با قبل از دولت سیزدهم افزایش قابل توجهی داشته و تمام مطالبات حاصل از فروش نفت و میعانات گازی را هم دریافت می‌کنیم. امروز از یک روش و یا از یک مدل بازاریابی تبعیت نمی‌کنیم. بازاریابی برای فروش نفت در جهان شمایل مختلفی به خود گرفته و ما هم می‌توانیم از اشکال مختلف بازاریابی استفاده کنیم. در چند ماه اخیر ما در شرکت ملی نفت فعالیت گسترده‌ای را در حوزه بازاریابی داشتیم و همین موضوع میزان فروش را افزایش داد.

اما علت دیگر افزایش فروش نفت ایران، احیای برخی از بازارهای از دست رفته طی دوران تحریم بوده است. مدیرعامل شرکت ملی نفت توضیح می‌دهد: در دولت سیزدهم، ما بازارهایی که به دلیل تحریم و یا به دلیل سیاست‌های خاصی از دست دادیم، دوباره برگردانیم. در حال حاضر نام آنها را نمی‌توان گفت اما امروز بازار نفت ایران گسترده‌تر شده است.

موضوع دیگری که در فروش نفت و بازگشت منابع حاصل از آن مؤثر بوده‌، استفاده از تمام ظرفیت‌ها، از جمله بخش خصوصی است.

همچنین ردیابی نفتکش‌ها و گزارش منابع ثانویه بازار جهانی نفت خام نشان می‌دهد تعداد نفتکش‌هایی که نفت ایران را به چین انتقال می‌دهند، در چندماه اخیر بیشتر شده است. در روزهای اخیر، خبرگزاری بلومبرگ از افزایش 53 درصدی صادرات نفت ایران و ونزوئلا به چین طی سال گذشته میلادی خبر داد و نوشت که چندماهی است پالایشگاه‌های مستقل و کوچک چینی حجم نفت بیشتری را از این دو کشور خریداری می‌کنند.

بر اساس آمارهای شرکت اطلاعات کالا کپلر، چین در سال گذشته میلادی روی‌هم‌رفته 324 میلیون بشکه نفت (معادل حدود 887 هزار بشکه در روز) از ایران و ونزوئلا خریداری کرده که 53 درصد بیشتر از سال 2020 است. تخمین شرکت کپلر این است که ایران در سال 2021 دو برابر سال 2020 نفت صادر کرده و چین بزرگترین خریدار نفت ایران در این دوره بوده است.

اگرچه ایران تحت تحریم نفتی و بانکی آمریکاست، اما شرایط عرضه و تقاضا در بازار جهانی نفت خام به شکلی است که امروز کشورها برای تأمین انرژی مورد نیاز خود و همین طور مقابله با قیمت‌های بالای نفت حاضرند تحریم‌ها را نادیده بگیرند. این سیگنال‌های قیمتی و ساختاری بازار نفت به موفقیت اقدامات ایران در زمینه بازاریابی کمک کرده است. به تازگی، قیمت هر بشکه نفت خام شاخص برنت 85 دلار و 70 سنت بود که تقریباً قله قیمت نفت طی 8 سال اخیر محسوب می‌شود. همین مسئله نیز در رشد درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت مؤثر بوده است.

یک استاد دانشگاه تهران با اشاره به اینکه مهم‌ترین عوامل افزایش تولید و صادرات نفت ایران در ماه‌های اخیر، تعامل با مشتریان خارجی، وجود فضای جدید در مذاکرات و نیاز بازار بوده، می‌گوید: با بازاریابی‌های گسترده در دولت جدید، علاوه‌بر مشتریان سنتی، مشتریان جدیدی به خریداران نفت ایران اضافه شدند. گشایش‌هایی در زمینه دریافت پول صادرات نفت اتفاق افتاده و تهاتر نیز به افزایش درآمد صادرات نفت کمک کرده است.