"سمفا" قرار است پول زور بگیرد؟!

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ وقوع کرونا در انتهای سال گذشته، وضعیت سینماها را نیز مانند سایر شغل ها با خطراتی جدی و البته عجیب و جدید مواجه کرد. سینمادارها که طی این سالیان عادت کرده بودند که بهای بلیت خود را با افزایش 10 تا 25 درصدی همراه کنند، برای بازگشایی سینماها، پس از چهار ماه تعطیلی، هیچ‌پیشنهادی برای افزایش قیمت بلیت در سال 99 ارائه نکردند. سازمان سینمایی هم پشت این عدم افزایش قیمت بلیت درآمد، بنابراین مقرر شد بلیت سینماها در سال جاری نهایتا تا 20 هزار تومان برای پردیس های مدرن محاسبه شود. در شرایطی که سینمادارها یک ماه از سال گذشته و سه‌ماه از سال جاری را تعطیل و اکران های طلایی نوروز و عیدفطر را نیز از دست داده بودند، با مشکلات عدیده ای برای بازگشایی سینماها در جهت جذب مخاطب مواجه بودند. این درحالی بود که آنها موظف بودند تنها با نیمی از ظرفیت سالن های خود به نمایش فیلم بپردازند و این مهم در کنار عدم افزایش قیمت بلیت مطلوبیت چندانی برای آنها نداشت. ضمن اینکه تجربه شکست سینماهای چین پس از بازگشایی که منجر به تعطیلی دوباره این صنعت در آنجا شده بود، نگرانی سینمادارها را دوچندان کرد. سینمادارها که برای سال جاری مجاز به افزایش قیمت بلیت نبودند، طرح تازه‌ای درافکندند و آن، دریافت 9درصد ارزش‌افزوده ای بود که تا پیش از این به‌گردن خودشان بود و آنها حالا ترجیح داده بودند، این 9درصد را به گردن مخاطبان سینما بیندازند! 9درصد بلیت 20 هزار تومانی دقیقا 1800 تومان می‌شود؛ اتفاقی که با سکوت عجیب رسانه ها و البته سازمان سینمایی رو‌به‌رو شد. البته در همان روزهای نخست، خبری مبنی‌بر احتمال توافق سازمان سینمایی با سینماداران برای عدم دریافت این مبلغ منتشر شد که در ادامه در قبال همین خبر هم سکوت شد و سینمادارها خیلی شیک و مجلسی، توانستند پول مالیات سالن های خودشان را به‌گردن مردم بیندازند!

اما اتفاقی که از صبح‌شنبه رخ داد، به‌مراتب عجیب تر و ناگوارتر از گرفتن پول مالیات سینماها از مردم بود. سامانه های فروش بلیت آنلاین نیز در رقابت با سینماداران دست به ابتکار عجیبی زدند و برخی از آنها اقدام به دریافت هزینه به‌عنوان «خدمات آنلاین» کردند. این هزینه چهار درصد از کل هزینه بلیت را شامل می شود و مشخص نیست منظور از «خدمات آنلاین» دقیقا چه چیزی است؟! اگر منظور فروش اینترنتی است که این امر درسراسر جهان شایع بوده و هیچ‌هزینه ای بابت خرید اینترنتی از مشتری دریافت نمی شود. فرض کنید شما لباسی را در یک سایت یا کانالی مشاهده می کنید و وقتی قصد خرید آن را دارد، متوجه می شوید که علاوه‌بر پول لباس باید هزینه ای را به‌عنوان خرید آنلاین آن لباس هم پرداخت کنید! ضمن اینکه موجودیت این درگاه های خرید آنلاین بلیت «اینترنتی» است وگرنه اگر ماهیت دیگری داشتند که اصلا تاسیس نمی شدند. آنها تاسیس شدند تا درکنار گیشه حضوری، اقدام به فروش اینترنتی بلیت و درواقع برای خودشان کاری دست‌وپا کنند و البته که سهم و درصد خود را از هر بلیت فروخته شده دریافت کنند. اینکه چه اتفاقی افتاده که برخی از این سامانه‌ها، در کنار دریافت درصد خود از فروش هر بلیت چهاردرصد از رقم کل بلیت را به‌صورت اضافه از مخاطبان طلب می کنند، ضرورتی است که باید نهادهای مسئول و دستگاه های ناظر هرچه سریع‌تر به آن ورود کنند.

بلبشوی خرید بلیت اینترنتی به اینجا ختم نمی شود. در شرایط فعلی، پنج سامانه به‌عنوان خرید اینترنتی و آنلاین بلیت وجود دارند. دو مورد از این سامانه‌ها، بلیت را با همان مبلغ 20 هزار تومان می فروشند، یعنی نه ارزش‌افزوده از مخاطب می گیرند و نه خدمات آنلاین. چند مورد دیگر نیز فقط ارزش‌افزوده می گیرند و در این میان، دو مورد هم ارزش‌افزوده را می‌گیرند و هم خدمات آنلاین را. درواقع بلیت 20 هزار تومانی برای مخاطب، بیش از 22 هزار و 600 تومان تمام می شود و این یعنی قیمت بلیت برای امسال بیش از 11درصد گران شده است. حالا با چه مجوزی؟

سامانه «سمفا» با هدف شفافیت به مخاطب معرفی شد. البته از همان ابتدا نیز برخی سینماگران مدعی شدند این سامانه به‌درستی به آنها و البته مخاطبان سینما معرفی نشده است. ظرفیت های آن هم نامعلوم بود و تنها به چندبخش شدن پول بلیت در همان زمان خرید اشاره شده بود. حالا گویا این تبصره هایی که یکی‌یکی در کمتر از یک هفته از زمان بازگشایی سینماها رو شده، ترکش های مربوط به این طرح است که حرف و حدیث های بسیاری پشت آن وجود دارد؛ از مهم‌ترین این حرف ها بحث مافیایی و سودده بودن آن است. اگر این افزایش آرام قیمت بلیت سینماها را مربوط به سمفا بدانیم، باید به این مهم به‌شکلی جدی تری نگاه کنیم.

تنها یک نمونه آن را مثال می زنیم؛ به گفته روابط‌عمومی سازمان سینمایی حدود 30 هزار مخاطب تنها طی دو روز پنجشنبه و جمعه به تماشای فیلم‌ها نشسته‌اند. حالا اگر همین تعداد مخاطب را برای آخر این هفته هم لحاظ کنیم و قیمت جدید بلیت های این روز برای پردیس های پایتخت را 22672 تومان، می بینیم که 80 میلیون و 160 هزار تومان تنها طی دو روز اضافه تر از قیمت بلیت به سالن دارها و برخی درگاه های فروش آنلاین بلیت می رسد! حالا اگر این اعداد و ارقام را در یک ماه ضرب کنیم، قطعا به عددی میلیاردی می رسیم که تا یک هفته پیش نبوده و حالا به برکت بهانه هایی چون ارزش‌افزوده و خدمات آنلاین به جیب سینمادارها و مدیران درگاه های فروش بلیت می رود. در این میان، یک سوال جدی به‌شدت وسوسه کننده نشان می دهد؛ اینکه کدام نیرو و قدرتی این اختیار را به سینمادار و مدیر درگاه های فروش اینترنتی بلیت داده که این چنین دست در جیب مردم کنند؟ درگاه فروش آنلاین بلیتی که هنوز یک هفته از زمان تاسیس و رونمایی اش نگذشته، چطور این جسارت را به خود می دهد که رقمی بالاتر از نرخ مصوب بلیت سینما از مردم طلب کند؟ مگر غیر از این است که این قبیل اقدامات با چراغ سبز سازمان سینمایی صورت گرفته است؟ که اگر این‌طور نبود این سازمان طی یک‌هفته از بحث ارزش‌افزوده و دو روز از خدمات آنلاین، واکنشی نشان می داد. این درست نیست که مخاطب وقتی به صفحه اصلی این سامانه های اینترنتی مراجعه می‌کند زیر نام فیلم رقم 20 هزار تومان درج شده و وقتی روز، سینما و سانس خود را تعیین می کند، در مرحله آخر که زمان پرداخت اینترنتی است، با رقم 22672تومان مواجه می شود! اگر خاطرتان باشد دو سال پیش، بحث دریافت هزینه از دستگاه های پوز فروشگاه های سطح شهر مطرح شد؛ طرحی که در همان مرحله گمانه زنی با مخالفت شدید اصناف و بازاریان مواجه و برای مدت ها (لااقل تا امروز) به بایگانی سپرده شد. طی آن طرح قرار بود با هر تراکنش از دستگاه پوز رقمی به‌عنوان کارمزد برداشته شود. اعتراض ها در همان نخستین ساعات انتشار این خبر به اندازه ای بلند بود که دولت را وادار به عقب نشینی از جدی تر شدن آن کرد. حالا این اقدام به شکلی دیگر درمورد بلیت های سینما رخ داده است و مسئولان سینمایی هم واکنش چندانی به آن نداشته اند. سینمادار و درگاه های فروش اینترنتی بلیت هم که راضی هستند؛ سینماگران هم می گویند به ما ارتباطی ندارد، بنابراین تکلیف این بیش از 11 درصدی که روی قیمت بلیت ها افتاده چه می شود؟

از کجا معلوم با آرام شدن این وضعیت و دیدن اینکه واکنشی نسبت به این بالارفتن عجیب وجود نداشته، تبصره دیگری به قیمت بلیت ها افزوده نشود؟ سینمادارها این روزها به‌جای آنکه در فکر افزودن مخاطب سالن های خود باشند، به گرفتن ارزش‌افزوده از مخاطب روی آورده اند. درگاه های فروش بلیت نیز که به‌تازگی از انحصار درآمده‌اند، به‌جای آنکه میان خود رقابت ایجاد کنند و امتیازهایی به مخاطبان خود بدهند، به دریافت خدمات آنلاین روی آورده اند! تمام اینها در شرایطی مطرح می شود که هنوز آمار موجه و دقیقی از تعداد مخاطبان سینمایی پس از بازگشایی سینماها وجود ندارد. پنل سینماشهر که تاکنون مرجع رسمی فروش فیلم ها و تعداد مخاطبان بود، از کار افتاده و سمفا هم سامانه آنلاینی ندارد که درلحظه، تعداد مخاطبان و میزان فروش را نشان دهد. دراین‌بین می ماند یک آمار روابط‌عمومی سازمان سینمایی که همان هم توسط سینماداران نقض می شود. به‌عنوان مثال مدیر روابط‌عمومی سازمان سینمایی، رقمی را به‌عنوان تعداد مخاطبان چند روز ابتدایی بازگشایی سینماها اعلام می کند و بلافاصله پس از آن، مدیر یک سینما که پخش کننده نیز هست، این احتمال را که آمارهای واقعی بیشتر از این تعدادی است که روابط‌عمومی سازمان سینمایی اعلام می کند، آن را نقض می کند.

حالا سامانه ای که با محوریت شفافیت روی کار آمده، نه‌تنها سبب سردرگمی شده، بلکه این‌طور که از فعالیت 6 روز ابتدایی اش پیداست، چیزی به‌عنوان مازاد را هم روانه جیب سینمادارها و درگاه های فروش بلیت می‌کند. یعنی قرار است شفافیت به‌معنای جبران خسارت چهار ماه تعطیلی سینماها، آن هم از جیب مردم باشد؟ مگر این وظیفه وزارت ارشاد و سازمان سینمایی نبود؟ پس چرا هزینه ارزش‌افزوده ملکی را که دراختیار سینمادار است باید مردم بپردازند؟ یا سامانه های فروش اینترنتی که وقتی لفظ فروش آنلاین را از روی آنها برداریم، موجودیتی ندارند، برای خدمات اینترنتی سر مردم منت می‌گذارند و هزینه‌ای جداگانه برای آن از آنان طلب می کنند؟ حالا نوبت سازمان سینمایی است روی حرفی که خودش زده بایستد و نشان دهد سمفا برای شفاف سازی آمده و نه این زرنگ بازی های فاقد پشتوانه. اینکه مردم تریبون و ابزاری ندارند که اعتراض خود را رسانه ای کنند، دلیل نمی‌شود یک قیمتی را بالا ببرند و بعد از چند روز که دیدند سروصدایی بابت آن بلند نمی‌شود، آن را نهادینه کنند و به‌تقویت آن مورد یا افزایش های احتمالی آتی روی بیاورند. وضع بلبشوی اقتصادی این روزها با کدام پشتوانه و رویه‌ای قرار است این‌بار در سینما اجرایی شود؟ سازمان سینمایی کجای این بازی ایستاده و چه نقشی برای مهار یا تقویت این جریان ایفا خواهد کرد؟ کمی صبر کنیم، پاسخ قطعی این پرسش مشخص خواهد شد.

سال گذشته در سالن‌های سینمای ایران حدود 26 میلیون بلیت فروخته شده است. یک ضرب ساده از تعداد بلیت‌های فروخته شده در میزان رقمی که حالا به عنوان خدمات آنلاین و ارزش افزوده گرفته می‌شود؛ نشان می‌دهد که رقمی نزدیک به 12 میلیارد تومان بابت خدمات آنلاین و 25 میلیارد تومان بابت مالیات بر ارزش افزوده از مخاطبان سینما گرفته خواهد شد.

این در حالی است که تا قبل از ورود سامانه سمفا به چرخه اکران، هزینه خدمات آنلاین و ارزش افزوده با همان قیمت بلیت محاسبه می‌شد.

منبع: فرهیختگان