سیاستمداران ایرانی؛ مرضیه وحید دستجردی
تهران - ایرنا - مرضیه وحید دستجردی که از زنان فعال و موثر در عرصه علم و سیاست قبل و بعد انقلاب محسوب می‌شود، بیشتر به جهت انتخابش به‌عنوان نخستین وزیر زن بعد از انقلاب خبرساز شد، او از محدود سیاست‌مدارانی به شمار می‌رود که در هر سه قوه مقننه، مجریه و قضاییه تاکنون فعالیت مدیریتی و اجرایی داشته‌است.
مرضیه وحید دستجردی در 1338 خورشیدی در خانواده‌ای اصفهانی و در تهران متولد شد. پدر او سیف‌الله وحید دستجردی پنجمین رییس جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران بود که در 1378 خورشیدی درگذشت. خواهر او الهه وحید دستجردی رییس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رییس کلینیک دندانپزشکی خبرنگاران است. او برادرانی با نام‌های حمید و احمد دارد. همسر او محمدرضا نخستین، مشاور وزیر بهداشت در امور دندانپزشکی بود.
مرضیه وحید دستجردی در 1354 خورشیدی، تحصیلاتش را در رشته پزشکی در دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران آغاز کرد و در 1362 خورشیدی دکتری عمومی پزشکی را دریافت کرد. وی در پاسخ به پرسشی درباره علت ورود به دانشکده پزشکی در 16 سالگی اظهار می کند: من کلاس چهارم دبستان بودم. پدرم اعتقاد داشت، من هوش خوبی دارم و همان سال تابستان ترتیبی داد که من پنجم و ششم را بخوانم و امتحان دادم و تصدیق کلاس ششم را گرفتم، بنابراین سال بعد به کلاس هفتم رفتم. پدرم پزشک بود. از ابتدا هم یادم است مادربزرگم همیشه می‌گفتند این خانم دکتر مرضیه است. از 5، 6 سالگی این حرف را می گفتند و من هم کم کم باورم شد که باید پزشک شوم.
در 1367 خورشیدی بورد تخصصی خود را در رشته جراحی زنان و زایمان از همین دانشگاه گرفت، سپس طرح خدمت خود را به مدت 2 سال به عنوان متخصص زنان و زایمان در «بیمارستان امیرالمؤمنین علی (ع) گراش» فارس گذراند.
وحید دستجردی تنها وزیر بهداشت زن در تاریخ ایران بود و تا کنون تنها زنی به شمار می رود که در تاریخ جمهوری اسلامی ایران به مقام وزارت رسیده‌است. همچنین پس از فرخ‌رو پارسا و مهناز افخمی، وحید دستجردی سومین زن نیز در تاریخ ایران محسوب می شود که وزیر شد.
از مهمترین اقدامات وحید دستجردی در دوران وزارتش می توان به ابلاغ آیین‌نامه اصلاح اورژانس‌های بیمارستانی کشور، توسعه طرح پزشک خانواده از روستاها به شهرهای بزرگ، لغو آزمون دستیاری 1388 و حذف باند خرید و فروش سوالات این آزمون، تشکیل سازمان غذا و دارو به جای معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت، شفاف‌سازی و تابوشکنی درباره گسترش بیماری ایدز، مطرح کردن و پیگیری موضوع آلودگی آب تهران، کسب موافقت دولت برای بیمه 202 قلم داروی بیماران خاص و توجه به طرح‌های پژوهشی برای ساخت و تولید داروهای جدید اشاره کرد.
مسوولیت های اجرایی
وی به عنوان عضو هیات علمی گروه زنان و زایمان دانشگاه تهران در بیمارستان آرش به عنوان استادیار، عضو هیات ممتحنه و ارزشیابی و بورد تخصصی زنان و زایمان وزارت بهداشت، عضو شورای آموزشی پزشکی و تخصصی وزارت بهداشت در طول دهه 70، عضو هیات مدیره انجمن تنظیم خانواده در سال های 1373 تا 1380، عضو شورای عالی آموزشی مداوم جامعه پزشکی کشور بین سال های 1375 تا 1379، عضو شورای سیاست گذاری وزارت بهداشت بین سال های 1373 تا 1375، عضو شورای برنامه آموزشی عالی کشور بین سال های 1371تا 1378 به ایفای نقش پرداخته است.
وی در مجلس شورای اسلامی در دوره های چهارم و پنجم نماینده مردم تهران بود و مسوولیت هایی به عنوان عضو گروه پزشکی شورای عالی برنامه ریزی، عضو هیات موسس انجمن علمی تخصصی باروری و ناباروری ایران، عضو شورای عالی نظام پزشکی کشور، عضو هیات عالی انتظامی نظام پزشکی کشور، کارشناس زنان و مامایی پزشکی قانونی، عضو کمیته علمی تنظیم خانواده وزارت بهداشت، عضو کمیته اخلاق پزشکی در امر پژوهش، ریاست بیمارستان روئین تن آرش را نیز برعهده داشت.
وی به عنوان معتمد و هیات اجرایی چهارمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری در تهران معرفی شده بود. وحید دستجردی در 1366 خورشیدی به عنوان یکی از سه اعضای شورای فرهنگی و اجتماعی زنان مصوب شورایعالی انقلاب فرهنگی انتخاب شد و همچنین از طرف محمود احمدی نژاد رییس جمهوری وقن به عضویت هیات امنای بنیاد ملی نخبگان منصوب شد.
وحید دستجردی با حکم آیت الله خامنه‌ای در 16 فروردین 1394 خورشیدی به عضویت هیات امناء کمیته امداد امام خمینی (ره) درآمد و در 31 فروردین 1395 خورشیدی با حکم آیت‌الله آملی لاریجانی رییس قوه قضاییه وقت، مشاور رییس این قوه شد. او همچنین عضو هیات علمی گروه زنان و زایمان دانشگاه تهران با عنوان دانشیاری است.
فعالیت‌های سیاسی
وحید دستجردی در پاسخ به این پرسش که آیا در زمان رژیم پهلوی دستگیر شده اید، گفت: دستگیر نشدم البته برادرم به علت فعالیت‌های سیاسی فراری و خاله‌ام (مرحوم منیژه بوستان) دستگیر شد و به زندان افتاد. پدرم چندین بار به ساواک احضار شد و مورد بازجویی قرار گرفت. ما خانواده‌ای سیاسی بودیم.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، فضای انقلابی هنوز بر کشور حاکم بود و راهپیمایی‌های گسترده همچنان برگزار می‌شد. وحید دستجردی هم مانند بسیاری دیگر حضوری فعال در این راهپیمایی‌ها داشت و علاقه‌اش به سیاست نه تنها فروکش نکرده که شعله‌ورتر هم شده بود.
از آنجا که حمایت از مستضعفان یکی از اصلی‌ترین شعارهای انقلاب اسلامی ایران بود، وحید دستجردی به عنوان یک پزشک انقلابی با عشق و علاقه خاصی به درمان بیماران محروم می‌پرداخت و این رویه را بعدها زمانی که در بیمارستان آرش در شرق تهران، مشغول به کار شد، نیز ادامه داد.
موضع گیری مهم
وحید دستجردی از مطرح‌کنندگان «طرح تفکیک جنسیتی در بیمارستان‌ها» است. او همچنین با طرح پیوستن ایران به کنوانسیون امحای تمام اشکال تبعیض علیه زنان مخالفت کرده‌است.
وحید دستجردی در گفت و گویی پس از برکناری از وزارت بهداشت، با بیان اینکه 90 درصد مشکلات حوزه‌سلامت ضعف مدیریتی است و آقایان نباید آن را به گردن تحریم‌ها بیاندازند، گفت: رئیس جمهور آینده باید حوزه سلامت را در اولویت برنامه قرار دهد. رئیس جمهور آینده باید کاری کند که مردم اینقدر از جیب خود هزینه نپردازند و بودجه قابل قبولی برای سلامت مردم و کاهش هزینه های آنان تخصیص دهد تا وضعیت بیماران بهبود یابد.
نطق‌ها و تذکرات وحید دستجردی در زمان نمایندگی در مجلس همه، جنبه اجتماعی و بهداشتی و درمانی نداشت، گاه در نطق‌هایش انتقادات صریحی از مسوولان مطرح می‌کرد، هفتم مهر 1372 خورشیدی در نطقی گفت: «و الله مردم از دست دستگاه های دولتی دیگر فریاد نمی زنند، ناله می کنند، گره کار کجاست؟ و چرا از این همه بودجه امکانات برنامه ریزی و وقت شبانه روزی استفاده خوبی به عمل نمی‌آید، مسؤولان اجرایی احساس مسؤولیت کنند. مسؤولیت در نظام ما پست و مقام نیست و زر و بال است، زجر و احساس درد دردمندان و نیازمندان با همه گوشت و پوست و استخوان است.»
وحید دستجردی در پاسخ به این پرسش که آیا در دوره وزارت به شما فشار می‌آوردند تا برخی مطالب را نگویید؟ می گوید: فشار خیلی زیاد بود. وی همچنین درباره تهدید سلامت مردم در زمان وزارتش اظهار داشت: من قبل از اینکه نیترات آب تهران را اعلام کنم، جلسه گذاشتم و با وزیر مربوطه تلفنی صحبت کردم. معاون او در جلسات ما شرکت کرد و قول داد که نیترات آب تهران را اصلاح کنند ولی اصلاح نشد. نیترات بالای آب سلامت مردم بخصوص سلامت کودکان تحت تاثیر قرار می‌داد و ممکن بود دچار بیماری‌هایی از جمله سرطان‌های مختلف شوند. به مسوولان آن وزارتخانه گفتم که نیترات بالای آب تهران را مجبور به رسانه‌ای کردن هستیم، چون احساس می‌کردیم، آنان از رسانه‌ها می‌ترسند اما از ما نمی‌ترسند و این هم اتفاق افتاد.
وحید دستجردی در 1388 خورشیدی در پی اعتراض شماری از پزشکان شرکت‌کننده در آزمون دستیاری و جنجال‌ها درباره فروش سؤالات آزمون دستیاری پزشکی، سی و هفتمین دوره این آزمون را که در 29 بهمن 1388 برگزار شده‌بود، باطل کرد. همچنین همه مقامات مرکز سنجش پزشکی، از منصب خود برکنار شدند و وعده داده شد به این موضوع رسیدگی شود و مسببان افشای سؤالات، دادگاهی شوند. برای پاسخگویی به افکار عمومی و نمایندگان مجلس، باقر لاریجانی رییس شورای سیاستگذاری وزارت بهداشت از طرف وحید دستجردی، مسوول پاسخگویی به پرسش‌ها درباره موضوع ابطال آزمون دستیاری شد.
از چند هفته پیش از هفتم دی 1391، خبرهایی از برکناری احتمالی دستجردی مطرح شد. طرح انتقادها از او در برخی از روزنامه ها، این موضوع را تقویت می کرد. انتقاد از اختصاص ندادن ارز دولتی برای مصارف پزشکی و دارویی که با تکذیب احمدی‌نژاد روبه‌رو شد، یکی از دلایل اختلاف میان وزیر بهداشت و رئیس‌جمهوری عنوان شد. در نهایت در هفتم دی مرضیه وحید دستجردی به دستور محمود احمدی‌نژاد برکنار شد.
وحید دستجردی، در دومین همایش ملی "بانوی وفا" که در 24 اردیبهشت 1391 خورشیدی با هدف معرفی و تقدیر از زنان خبرساز و تأثیرگذار ایران در 1390 خورشیدی در تالار وحدت تهران برگزار شد به عنوان خبرسازترین زن ایرانی در 1390 خورشیدی برگزیده شد.
گرایش سیاسی
وحید دستجردی، گرایش سیاسی اصولگرایی دارد و عمده فعالیت های سیاسی وی در حزب های زنان اصولگرا بود. هرچند در شرح زندگی او آمده است که در سال‌های اولیه دهه 1360، وحید دستجردی به هوای سر زدن به خواهرش "الهه" که حضوری فعال در سرویس اجتماعی کیهان داشت، پا به تحریریه آن که تحت مدیریت سید محمد خاتمی اداره می‌شد گذاشت اما مشی او با خاتمی و اصلاح طلبان ناسازگار بود.
فعالیت‌های غیراجرایی
مرضیه وحید دستجردی مشاور رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران و مدیر روابط بین الملل این دانشگاه و رییس شعبه کیش دانشگاه علوم پزشکی تهران بوده است. وی کتاب های متعددی در حوزه بیماری های زنان به عنوان ترجمه و تالیف در کارنامه خود دارد.
مرضیه وحید دستجردی در سومین دوره اعطاء جوایز بنیاد آکادمیک جهانی "پروفسور یلدا" در دانش پزشکی که هرساله در اختتامیه کنگره بین‌المللی «تازه‌ترین دستاوردهای پژوهش در دانش پزشکی» برگزار می‌شود، موفق به دریافت بالاترین نشان علمی "بنیاد پروفسور یلدا" برای آموزش، پژوهش، اخلاق و مسؤولیت اجتماعی در دانش پزشکی شد. این مراسم در 29 آبان 1391 خورشیدی با حضور "پروفسور علیرضا یلدا"، باقر لاریجانی رییس وقت دانشگاه علوم پزشکی تهران، علیرضا رنجبر رییس وقت بنیاد آکادمیک جهانی پروفسور یلدا و جمعی دیگر از استادان و محققان برجسته کشور در سالن ابن‌سینای دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد.
*س_برچسب‌ها_س*
