شهبازی: دولت در گرداب ترجیحات کوتاه‌مدت نیفتد / رئیس‌کل بانک مرکزی نباید بله‌قربان‌گو باشد
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو - سینا احدیان؛ در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، کشور ایران دچار جنگ و تحریم‌های ناجوانمردانه غرب شد. از جنگ تحمیلی دیروز گرفته تا جنگ همه جانبه اقتصادی امروز که کمر مستضعفین را خم کرده است، البته به اذعان بسیاری از کارشناسان و دلسوزان، بی کفایتی یا سواستفاده بعضی مدیران و مسئولان چاشنی اصلی معضلات و مشکلات کشور به ویژه در حوزه رفاه و معیشت مردم شده...
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو - سینا احدیان؛ در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، کشور ایران دچار جنگ و تحریم‌های ناجوانمردانه غرب شد. از جنگ تحمیلی دیروز گرفته تا جنگ همه جانبه اقتصادی امروز که کمر مستضعفین را خم کرده است، البته به اذعان بسیاری از کارشناسان و دلسوزان، بی کفایتی یا سواستفاده بعضی مدیران و مسئولان چاشنی اصلی معضلات و مشکلات کشور به ویژه در حوزه رفاه و معیشت مردم شده است. مدیرانی که در شرایط تحریم و جنگ ظالمانه اقتصادی، با تصمیمات نا به‌جای خود، نمک بر زخم محرومین هم‌وطن پاشیدند و هیچوقت هم پاسخگوی ضعف خود نبودند. به عنوان مثال بسیاری از کارشناسان معتقدند در این شرایط سخت اقتصادی، می‌توانستیم با اتکا به اهرم مالیات و البته مالیات از فراریان مالیاتی و سوداگران، علاوه بر آن که به درآمد پایدار و تامین کسری بودجه از روش مناسب برسیم، بخشی از تورم کشور را نیز کنترل کنیم! این در حالی است که محمدرضا یزدی زاده؛ عضو سابق شورای راهبردی مالیاتی کشور در گفتگو با خبرگزاری دانشجو از ایجاد درآمد 250 هزار میلیارد تومانی با کمک مالیات علی الحساب سخن گفته است که می‌تواند بخش بزرگی از کسری بودجه را جبران نماید، هرچند که مورد توجه مسئولان بخش اقتصاد کشور واقع نمی‌شود!
در میان هزاران چالش اقتصادی نیز می‌توان از سرطانی موسوم به دلار جهانگیری، معروف به دلار 4200 تومانی نام برد که با ایجاد رانت برای بسیاری از وارد کنندگان، نه تنها به پایین نگه داشتن قیمت کالا‌های ضروری کمک نکرده بلکه به فساد و نارضایتی مردم از دولت نیز دامن زده است، به طوری که بسیاری از نهاده‌های دامی با ارز 4200 تومانی وارد کشور می‌شوند و طبیعتا گران شدن بیش از حد مرغ و گوشت توجیه منطقی ندارد، اما می‌بینیم که از ابتدای سال 1397 تا اردیبهشت سال جاری، به اکثر کالا‌هایی که ارز 4200 تومانی تعلق گرفت، با افزایش بیش از 220 درصدی قیمت‌ها روبه رو شدند!
بیشتر بخوانید:
با توجه زمین سوخته‌ای که از دولت قبل به جا مانده است، مردم به آیت الله رئیسی اعتماد کردند و پای صندوق رای آمدند. آن‌ها انتظار دارند رئیس جمهور منتخبشان به دور از ملاحظات سیاسی، به مبارزه جدی با غده رانت و فساد بپردازد و با انتخاب مدیران شایسته، به چیزی جز پیشرفت اقتصادی و آسان سازی حرکت چرخ دنده‌های اقتصاد فکر نکند. با توجه به مسائل مطرح شده، بخش دوم گفتگوی ما با موسی شهبازی؛ اقتصاددان و کارشناس مسائل اقتصادی با موضوع چالش‌های پیش روی دولت سیزدهم در ادامه تقدیم می‌شود.
نظام مالیاتی در دنیا اهمیت بالایی دارد. در آمریکا سلبریتی‌ها را برای یک فرار کوچک مالیاتی بازداشت می‌کنند، چرا که بحث تنظیم‌گری، درآمد پایدار و ایجاد شفافیت در بازار را دارد. سال هاست در نظام مالیاتی ایران اصلاحاتی صورت نگرفته است. با توجه به اهمیت سازمان امور مالیاتی، بهتر نیست این سازمان ذیل نهاد ریاست جمهوری قرار بگیرد؟ اگر بخواهیم ریشه‌ای نگاه کنیم، درمی یابیم که این مسئله مربوط به اقتصاد مبتنی به رانت و نفت محور می‌شود. این اقتصاد متکی به درآمد نفتی، برنامه‌ها و دغدغه اش به این سمت نیست که درآمد را از اقتصاد جمع کند. اقتصاد رانتی منابع طبیعی را بدون زحمت استخراج می‌کند و نیازی به تشکیلات و فناوری هم ندارد که علت عدم تحقق نظام مالیاتی به همین مسئله باز می‌گردد. دولتی که درآمدش وابسته به نظام مالیاتی نیست، اساسا نیاز به پاسخ گویی و شفافیت هم ندارد. حالا اگر بخواهیم از این فضا بیرون بیاییم که در این سال‌های اخیر دیدیم مجلس به دولت فشار آورد که لایحه اصلاح نظام مالیاتی را به مجلس بدهد که بر اساس آن پایه‌های جدید مالیاتی تعریف می‌شود. در کشور ما بخش زیادی از ثروت‌هایی که به واسطه تورم‌ها به وجود می‌آید، مالیات نمی‌دهند. درواقع دولتی می‌خواهیم که معتقد به درآمد‌های مالیاتی باشد. پایه‌های جدید مالیاتی علاوه بر اینکه درآمد ایجاد می‌کنند، تنظیم گر هم هستند. یعنی اینکه تولید به لحاظ تاریخی در اقتصاد ایران شکل نگرفته است که نتیجه اقتصاد نفتی و رانتی است. اگر دولت آقای رئیسی به صورت شفاف به مردم بگوید که چند ماه آینده تمام تیم دولت را بسیج می‌کنم تا به مجلس بروند تا به نهایی سازی و اجرای پایه‌های مالیاتی کمک کنند. اگر دولت اراده جدی برای اصلاح نظام مالیاتی نداشته باشد، تصویب قانون هیچ تاثیری نخواهد داشت. طرح جامع نظام مالیاتی در کشور که سازمان امور مالیاتی به خاطر آن بودجه زیادی هم گرفته است، باید جواب گو باشد که چند درصد از این طرح را پیش برده است. اگر نظام مالیاتی ما اصلاح شود، یک دومینوی اصلاحاتی را در کشور ایجاد خواهد کرد و کسری بودجه را که عامل اصلی تورم است کنترل خواهد کرد.
دولت های مختلف از انجام این مسائل می ترسند چرا که معتقدند ممکن است این کار در کوتاه مدت شوک اندکی را در اقتصاد ایجاد کند. متاسفانه در دولت های ما ترجیحات کوتاه مدت بر بلندمدت می‌چربد. امیدوارم در این دولت ترجیحات کوتاه مدت را برای همیشه کنار بگذاریم.
