شهرداری دستخوش بی‌تدبیری شورای شهری‌ها / عمر کوتاه مسئولیت شهرداران برای کلانشهر تهران

گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو - تهران؛ نامی آشنا در سراسر جهان، پایتخت کشوری بزرگ به نام ایران که قدمتی چندهزار ساله دارد. پایتخت ایران حداقل آنقدری نام آشنا هست که در خاورمیانه مورد توجه باشد. این شهر بزرگ با جمعیت هشت و نیم میلیون نفری به نوعی قلب کشور محسوب شده و ویترینی برای ارائه فناوری‌ها و دستاورد‌های جدید در حوزه شهرسازی به مهمانان خارجی است. همچنین، شهر تهران به عنوان پایتخت سیاسی نیازمند رعایت قوانین مهمی در حوزه شهرسازی است و به دلیل وجود تمام دستگاه‌های مهم دولتی و اجرایی در کشور باید از قواعد خاصی پیروی کند. شهرداری تهران موظف است از بهشت سکان هدایت این کلان شهر به دست گیرد و سکان‌دار آن کسی نیست جز شهردار شهر. فردی که با نتخاب شورای شهر انتخاب می‌شود و موظف است حداقل در بازه زمانی 4 ساله در حوزه‌های معاونت خدمات شهری و محیط زیست، برنامه ریزی توسعه شهری، شهرسازی و معماری و حمل و نقل و ترافیک خدمات مطلوب به شهروندان ارائه کند. پلان اول: انتخاب شورای شهر شورای اسلامی شهر تهران، ری و تجریش که تا دوره چهارم شورای اسلامی شهر تهران بود، مرکب از 21 نفر است که با رأی مردم شهر‌های تهران، ری و تجریش، برای تصمیم‌گیری در خصوص امور مربوط به شهرداری تهران انتخاب می‌شوند. این شورا در مدت 4 سال وظیفه انتخاب شهردار تهران را برعهده داشته و بر قانون‌های اجرایی شهر تهران، ری و تجریش نظارت می‌کند؛ پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تهران، ری و تجریش سال 1396 از سوی مردم تهران انتخاب شد و ریاست آن برعهده محسن هاشمی رفسنجانی از لیست امید است. پلان دوم: شهرداری تهران شهرداری تهران یک مؤسسه عمومی غیردولتی است که در 12 خرداد سال 1286 خورشیدی با نام بلدیه تهران، تأسیس شد و مدیریت شهری شهر تهران را به عهده دارد. گفتنی است؛ عمده درآمد شهرداری تهران از فروش تراکم برای املاک و ساخت و ساز‌ها می‌باشد، چرا که «شهرداری شهر تهران» به صورت خودگردان اداره می‌شود؛ و به‌جز برخی کمک‌های دولتی که فقط به حمل و نقل عمومی مربوط است هیچ بودجه دولتی دیگری ندارد. مسئولیت مدیریت این سازمان با شهردار تهران است که پیش از این با حکم وزیر کشور ایران منصوب می‌شد، اما اکنون از طریق رای‌گیری در شورای شهر تهران انتخاب می‌شود و به وزارت کشور معرفی شده و وزارت کشور با بررسی صلاحیت منتخب شورا حکم شهرداری را صادر می‌کند. پرده اول از یک انتخاب: عمر کوتاه مسئولیت شهرداران برای کلان شهر تهران به صورت عرف هر شهردار برای یک دوره 4 ساله انتخاب می‌شود و همانطور که گفته شد این وظیفه بر عهده شورای اسلامی تهران، ری و تجریش است. با انتخاب لیست امید حالا وظیفه معرفی یک شهردار بود. فردی که مسئولیت خطیری برعهده داشت، زیرا باید به جای محمدباقر قالیبافی می‌نشست که با سابقه کاری 144 ماه در مسند شهرداری تهران پرسابقه‌ترین شهردار به حساب می‌آمد و خب طبیعی هم بود که در چنین بازه زمانی طولانی اقداماتی زیرساختی و روبنایی هم انجام شده است. در انتخاب اولین شهردار تهران توسط پنجمین شورای شهر تهران، ری و تجریش قرعه به نام مصطفی سلیمی افتاد که سابقه شهرداری منطقه شش تهران را برعهده داشت. وی تنها چند ساعت از جایگاه مردی مراقبت کرد که در تاریخی نه چندان دور تیتر اول همه خبرگزاری‌ها شد. مردی هزار پست و هزار مشکل! در سال که گذشت نام یک مسئول تقریبا تا مدت‌ها تیتر اول خبرگزاری‌ها و نقل محافل مردم بود. محمدرضا نجفی که زمانی در جایگاه وزارت آموزش و پرورش حرف‌های عجیبی به زبان می‌آورد و ایده‌هایش شبیه اصول آموزشی کشور نبود، بلافاصله به جای سرپرست یک روزه تهران نشست و زمام امور را به دست گرفت. در تمام مدتی نجفی در این پست قرار داشت حتی یک مورد کاری مطلوب در کارنامه وی ثبت نشد. وی پس از مدت نزدیک به شش ماه بیماری قلبی را بهانه کرده و از سمت خود استعفا داد و در کمتر از یک به جرم قتل بازداشت و روانه زندان شد. نجفی که رفت باز هم شهرداری تهران بی صاحب ماند، شورای شهر تهران که ناتوان از انتخاب یک شهردار کاربلد برای پایتخت بود به سراغ یک سرپرست جدید رفت؛ سمیع الله حسینی مکارم که تنها یک ماه بار این مسئولیت را به دوش کشید و سیدمحمدعلی افشانی جای او را گرفت، اما افشانی هم همچون نجفی در مدت 6 ماه عطا تهران را به لقایش بخشید و راه استعفا را در پیش گرفت. اتفاقی که کمتر در حوزه شهری دیده شده بود. تکیه استاد واردات مدیر خارجی به صندلی شهرداری! 7 آذر 97 پیروز حناچی راهی بهشت شد و تا امروز در این خیابان در حال آمد و شد است. شهردار جدید تهران که سابقه طولانی در حوزه شهری و شهرسازی داشت بیشتر از آنکه بخواهد به دنبال کار‌های اجرایی باشد و تغییری در سیستم شهر تهران داده و به بهبود وضعیت کمک کند برای خود جنجال درست میکرد. حناچی را به نوعی می‌تواند مرد دوربینی نامید که هر از گاهی با کارهایش عجیبش به رسانه‌ها هم می‌رسید. شاید یکی از جنجالی‌ترین صحبت‌های حناچی ایده وارد کردن مدیر از خارج بود که حواشی بسیاری را برای او به دنبال داشت. پرده دوم: شهرداری تهران دستخوش بی‌تدبیری‌های شورای شهری‌ها نگاهی به کارنامه سه ساله شورای شهر تهران نشان می‌دهد که مهمترین و شاخص‌ترین فعالیت‌های صورت گرفته بیشتر به بی‌نظمی در کلان شهر تهران منجر شده است. بیش از 33 درصد مردم تهران معتقدند که شهرداری هیچ کار مهمی نکرده است. به طور مثال در مسئله بحران آلودگی هوا تهران در سال 97 تنها 17 روز هوای پاک را تجربه کرد آن هم به لطف باد و باران، که نشان دهنده بی برنامگی مدیران شهری در کاهش این معضل به حساب می‌آید. البته شهرداری تهران و درراس آن شورای شهر تلاش کردند با تغییر ساختار طرح ترافیک به کاهش آلودگی هوا کمک کنند، طرح یکه با انتقاد‌های فراوان همراه بود و نه تنها نتوانست آلودگی را کم کند بلکه در بخش‌هایی نیز بار ترافیکی را افزایش داد. شاید هزینه‌ای که برای اجرای این طرح شد اگر در بخش‌هایی همچون حمل و نقل عمومی هزینه می‌شد نتیجه مطلوب‌تری را به همراه داشت. البته شهرداری تهران در یک تلاش عجیب در بدو ورود خط 7 مترو تازه افتتاح شده را به بهانه عذم ایمنی برای مدت بیش از یک سال تعطیل کرد، اما دوباره با همان شرایط نیمه کاره ناچار به افتتاح برخی ایستگاه‌ها شد و جالب این است که هنوز هم پس از گذشت 3 سال هیچ اقدام جدیدی در پایان کار ایستگاه‌های باقیمانده در این خط نکرده است. شهرداری با درآمد‌هایی که در اختیار دارد و همچنین حمایت‌های دولتی می‌توانست اتوبوس‌های جدیدی را به ناوگان حمل و نقل عمومی اضافه کند که خب در این مورد هم به چند وعده اکتفا شده و هنوز کار عملی به آن صورت دیده نشده است. در حوزه زیباسازی نیز بسیاری از اقدامات انجام شده همان برنامه‌های اجرایی از سال‌های قبل است و در عمل هیچ تغییری در ساختار‌های شهری یا ایجاد بوستان جدید در کلان شهر تهران نبوده‌ایم. البته شاید کم لطفی باشد اگر به یک اقدام عجیب شهرداری و شورای شهر اشاره نکنیم. این دو دستگاه اجرایی شهر تهران بد طولایی در تغییر نام اتوبان‌ها و خیابان‌ها داشته و البته چند تلاش ناکام نیز برای نصب سردیس هنرمندان بود که به دلیل عدم تشابه سردیس با چهره چندباری به تعویق افتاد. گرامی‌داشت نام هنرمندان و شعرااز بزرگترین دغدغه‌های شورای شهر تهران به حساب می‌آید تا جایی که در اولین جلسه سال 97 مصوب می‌شود که نام 12 خیابان به نام 12 شاعر ایرانی تغییر کند. حق شناس رئیس کمیسیون نامگذاری شورای شهر تهران در مورد نامگذاری معابر به نام مابقی هنرمندان با اشاره به نامگذاری خیابان "ج" به نام جمشید مشایخی در اولین جلسه شورا در سال جدید گفت: به خبرنگاران گفته بود: یکی از ملاحظاتی که همواره سعی در پاسخگویی به آن داشتیم این بود که چرا تا فوت افراد و شخصیت‌ها صبر می‌کردیم و بعد از فوت‌شان خیابانی به نام آن‌ها نامگذاری می‌شد که به نوعی مرده پرستی بود چرا که معتقد بودیم تا زمانی که چهره‌های ملی و شخصیت‌ها در قید حیات هستند چنین اتفاقی رخ دهد تا موجب اثرگذاری در جامعه شود. البته تکریم هنرمندان و اندیشمندان کشور کاری پسندیده است، اما آیا جزو ضروریات به شمار می‌رود یا خیر یک سوال اساسی است. اینکه آیا شهرداری و شورای شهر کار‌های مهم‌تری در حوزه شهرسازی، مدیریت شهری یا حمل و نقل و ترافیک ندارند که تمام جلسات خود را صرف نام برای خیابان‌ها می‌کنند؟ آیا شورای شهر تهران علاوه بر خرید تبلت‌های گران قیمت و خودرو‌های صفر برای رفت و آمد اعضای شورای از هزینه بیت المال کار دیگری نداشته که بخواهد بر آن نظارت کند؟ تهران شهری با هزار قومیت است و مهمانان بسیاری از کشور‌های جهان برای انجام ارتباطات دیپلماتیک به آن رفت و آمد دارند، همچنین تمام سفارت‌خانه‌ها در این کلان شهر قرار دارد و در واقع تهران نمایشی از کل فرهنگ کشور است. اگر قرار است فرهنگ ایرانی اسلامی را به جهان معرفی کنیم نباید از تهران کار را آغاز کرد؟ آیا ویترین فرهنگی کشور ما نیاز به توسعه و رشد ندارد؟ بسیاری از گردشگرانی که به کشور وارد می‌شوند به دنبال نام خیابان‌ها نیستند بلکه مایلند به بنا‌های تاریخی و توریستی سری بزنند و هر چه این بخش‌ها گسترده‌تر باشد رضایتمندی گردشگران را به دنبال خواهد داشت. از سوی دیگر هنوز فرهنگ ترافییکی تهران ارتقا نداشته و این نیازمند فرهنگ‌سازی است که بخش عمده‌ای از آن را معاونت فرهنگی شهرداری تهران برعهده دارد و عملا همکاری از سوی این بخش‌ها دیده نشده است.