شهید فخری زاده از مدافعان سلامت بود / واکسن‌های وارداتی روی دست وزارت بهداشت مانده است

به مناسبت روز پدافند غیر عامل برنامه صبح بخیر ایران شبکه یک سیما میزبان محمد کریمی نیا دستیار ویژه رئیس سازمان پدافند غیرعامل در پدافند زیستی بود.

کریمی نیا با بیان اینکه پدافند زیستی ارتقای توانمندی‌ها و پایداری کشور در مقابله با تهدیدات زیستی است، گفت: وقتی بحث تهدیدات زیستی می‌شود ممکن است با ابزار‌های نظامی و غیرنظامی، اهداف زیستی ما مورد هدف قرار بگیرد.

وی ادامه داد: ممکن است کارخانجات تولید واکسن ما، داروهایمان، مراکز تحقیقاتی زیستی ما حتی انواع بذر‌ها مورد هدف و تهاجم قرار بگیرد و آسیب ببیند و یا با استفاده از ابزار‌های زیستی، انواع میکرو ارگانیسم‌ها و موارد دیگر ما جامعه را هدف بگیریم، این جامعه می‌تواند آحاد مردم باشد، اقتصادشان باشد و یا موارد دیگری که می‌تواند مطرح بشود.

دستیار ویژه رئیس سازمان پدافند غیرعامل در پدافند زیستی بیان کرد: از سنوات گذشته ما وقتی بحث پدافند زیستی را انجام می‌دادیم خیلی‌ها در کشور جدی نمی‌گرفتند و مردم هم اصلا با آن آشنا نبودند و یک وظیفه آموزشی بود که باید در طول زمان انجام می‌شد، اما مسئولین هم جدی نمی‌گرفتند تا رسیدیم به داستان کرونا. وقتی پاندمی کرونا در سطح جهان اتفاق افتاد و پیامد‌ها و تبعات خودش را گذاشت، تعطیلی‌های مختلف، اقتصاد و فرهنگ، ورزش، هنر و سیاست و گردشگری آسیب دید مسئولین متوجه شدند چیزی به عنوان تهدید زیستی با بیماری متفاوت است.

وی افزود: وقتی ما نگاه به یک مقوله‌ای به اسم بیماری می‌کنیم در ذهنمان می‌گوییم وزارت بهداشت و مجموعه بهداشت و درمان می‌تواند جمعش کند، اما وقتی به عنوان یک تهدید نگاه می‌کنیم باید پیامد‌ها و تبعات مختلف آن را هم مدنظر قرار دهیم.

کریمی نیا اضافه کرد: سازمان پدافند غیرعامل به دلیل وظیفه ذاتی که برایش تعریف شده از بیش از یک دهه قبل شروع کرد به شناسایی تهدیدات مختلف؛ تهدید کی اثر می‌کند؟ موقعی که نقطه آسیب پذیری دارید مثلا تهدید تصادف همیشه هست، ولی کی محقق می‌شود؟ وقتی شما خودروی ایمن نداشته باشید، رفتار ایمن نداشته باشید و در شرایط عادی در حال رانندگی نباشید، این تصادفات را بررسی کنید به این مطلب می‌رسید پس ما باید آسیب پذیری مان را هم شناسایی کنیم این اتفاق هم در سازمان پدافند با همکاری دستگاه‌ها افتاد، اما مهم این بود وقتی ما تهدید را شناسایی کردیم و آسیب پذیری را هم شناسایی کردیم راهکار‌های اصلاحی برایش تعریف کنیم، راهکار‌ها تعریف می‌شد و می‌رفت در مبادی قانون گذاری اجرایی توقفی یا تاخیری در آن ایجاد می‌شد یا از الزام و تکلیف به موظف بودن تعریف می‌شد.

دستیار ویژه رئیس سازمان پدافند غیرعامل در پدافند زیستی بیان کرد: ما در گذشته مسیر‌های زیادی را رفتیم، آموزش‌های زیاد، صنعت‌های مختلف، اسناد مختلف راهبردی تعریف کردیم، سند راهبردی پدافند زیستی در حوزه انسان، حوزه کشاورزی، توجه جدی روی مباحث اقلیمی، توجه جدی روی مباحث جمعیتی، توجه جدی روی مباحث آب که از سنوات قبل ما به مبادی دیپلماسی کشور تذکر می‌دادیم که کشور‌هایی که در حال ساخت سد در جغرافیای خودش هستند می‌تواند روی ایران پیامد بگذارد و ما باید از ابزار‌های دیپلماسی استفاده کنیم. داستان کرونا خیلی این‌ها را نشان داد.

وی ادامه داد: شاید برای مردم عجیب باشد سازمان پدافند غیرعامل با همکاری دستگاه‌های مختلف کشوری، وزارت بهداشت، وزرات راه و شهرسازی، وزارت کشور، نیرو‌های مسلح در سال 96 مانوری در فرودگاه امام برگزار کرد. بیماری ویروسی هوابرد که در کشور چین اتفاق افتاده و توسط مسافران پرواز وارد ایران می‌شود را تمرین کردیم. حتی اینکه پسماند‌های داخل هواپیما را کی باید جمع بکند؟ به کی تحویل کند و به کجا منتقل شود. افراد بیمار، افراد مجاور افراد بیمار بعنوان افراد مشکوک و افراد سالم چگونه بررسی و توجیه شوند که اگر چند روز بعد علائم پیدا کردند با کجا مرتبط باشند.

کریمی نیا اضافه کرد: این تمرین خیلی جدی بود و نمونه‌هایی که باید گرفته شود به کدام آزمایشگاه‌ها ارسال شود؟ یک تمرین جدی و دقیق، این تمرین الگو‌های مختلفش در موضوعات مختلف در هفت هشت سال گذشته از سیستان بلوچستان گرفته، جنوب شرق کشور تا شمال غرب کشور، از شمال شرق گرفته تا جنوب غرب و در مرکز تمرین‌های مختلفی انجام دادیم که این تمرینات تجهیزات و آموزش نیاز دارد.

دستیار ویژه رئیس سازمان پدافند غیرعامل در پدافند زیستی بیان کرد: باید گرامی بدارم یاد مدافعان سلامت را که در این دوران حدود سه سال با کمترین امکانات بیشترین فدارکاری‌ها را کردند. یکی از مدافعان سلامتی که به درجه شهادت رسیدند شهید فخری زاده بودند. درست است وی به عنوان دانشمند هسته‌ای مطرح بودند، اما او و تیمشان دستاورد‌های فراوانی در حوزه سلامت کشور داشتند که مراکز مختلف از خیلی از آن‌ها استفاده می‌کنند از سازمان اورژانس، آتش نشانی، موسسه سرم سازی رازی، انستیتو پاستور و...

کریمی نیا تصریح کرد: یکی از مقوله‌هایی دفاع غیرنظامی کشور در حوزه زیستی که خیلی به آن توجه دارد بحث واکسن سازی است، سازمان پدافند غیرعامل از سنوات قبل نسبت به طراحی نظام واکسن کشور اقدام کرد که به بخش‌های مختلفی ارائه شد، ولی متوجه اصل ماجرا نشدند. دوستان و یا نخواستند بشوند، رسیدیم به مقوله کرونا، بیماری که جهان هیچ آشنایی با آن نداشت و اینجا با توجه به اقداماتی که از قبل صورت گرفت هم بخش‌های دولتی مثل موسسه سرم سازی رازی، انستیتو پاستور و بخش‌های نظامی و سازمان سپند وزارت دفاع، دانشگاه بقیه الله و هم بخش غیرنظامی و بخش خصوصی هم ورود پیدا کردند خود این که گروه‌های زیادی ورود پیدا کردند جزو مواردی بود که از نظر ما به عنوان دفاع زیستی خوشایند نبود، ما باید این‌ها را همگرا می‌کردیم نه واگرا و توانمندی هایمان باید در مسیر قرار می‌گرفت.

وی اضافه کرد: پراکندگی در مسیر جغرافیایی و مکانی یعنی ما موقعی که طراحی انجام می‌دهیم آن داستان‌ها است، اما نباید سرمایه کشور را صرف پراکنده کردن گروههایمان و نیرو‌های توانمندمان و زیرساختهایمان کنیم. وقتی این گروه‌ها از هم تفکیک می‌شوند رسیدن به هدف با تاخیر صورت میگیرد، وقتی به هدف میرسیم مقوله‌ای که امروز اتفاق افتاده را می‌بینیم. تعداد زیادی واکسن ساز داریم و خریدار واکسن نداریم، وزارت بهداشت هم واکسن‌هایی که از خارج از کشور خریده بخش زیادی اش هم هنوز روی دستش مانده است، ما طراحی برای نگهداشت این سرمایه هایمان را باید بازنگری کنیم. باید برویم به سمت باز مهندسی نظام واکسن کشور، تهدیدات زیستی اینگونه نیست که کرونا تمام شود تهدید زیستی نداشته باشیم، الان با آنفلوانزا روبرو هستیم در آینده با بیماری‌های دیگری روبرو هستیم چه اپیدمی و چه پاندمی و این توانمندی را باید تقویت کنیم و نگه داریم.

دستیار ویژه رئیس سازمان پدافند غیرعامل در پدافند زیستی گفت: سازمان پدافند غیرعامل با توجه به تجاربی که در این ایام بدست آورد و درس آموخته‌های ملی و بین المللی با همکاری بعضی از دستگاه‌های کشور به طراحی نظام عملیاتی پدافند زیستی کشور اقدام کرد. در این نظام عملیاتی همه آن تجارب را ما مجددا بازنگری و بازبینی کردیم. یکی از نکات این است که ما برای مردم فکر می‌کردیم، ولی خیلی فکر نکرده بودیم چطور از مردم در پدافند استفاده کنیم.

وی افزود: یادتان باشد در ماه‌های ابتدایی کرونا ما با چالش جدی در حوزه تامین ماسک، لباس‌های حفاظت فردی در مراکز درمانی مواجه شدیم. یک خاطره تاریخی در مردم ما زنده شد در دهه شصت دفاع مقدس را داشتیم و کمک‌هایی که آن زمان می‌کردند حدود چهل سال بعد مجدد آن خاطره در ایام پاندمی کرونا زنده شد، با وجود اینکه مسئولین نقشی نداشتند خود مردم ورود کردند و در این نظام عملیاتی برای این برنامه دیده شده چگونه ما از گروه‌های مردم نهاد، انجمن و صنوف و اتحادیه‌ها استفاده کنیم، همگرایی‌ها را بیشتر کنیم و دست از واگرایی برداریم و بتوانیم دفاع زیستی کشور را تقویت کنیم.

کریمی نیا اظهار کرد: تا قبل از نظام عملیاتی پدافند زیستی در بهترین حالت مستحب تلقی می‌کردند یعنی من به دلیل اینکه مسئولیتی داشتم و با دستگاه‌های مختلف ارتباط داشتم گاهی وقتها می‌خواستند گزارش دهند منت بر سر ما می‌گذاشتند که ما دراین حوزه این کار را کردیم، ولی در نظام عملیاتی پدافند زیستی برای این پیش بینی شد که قوه قضائیه در صورتی که سازمان پدافند دستگاه‌های مختلف را که استنکاف کردند معرفی کند تا با آن‌ها برخورد کند. چون ما با جان و مال و سلامت مردم در همه حوزه‌ها ارتباط داریم.

دستیار ویژه رئیس سازمان پدافند غیرعامل در پدافند زیستی تصریح کرد: در سرمایه‌های زیستی ما غذایی به نام اسپاگتی خیلی مطرح است یکی از معروف‌ترین اسپاگتی‌های دنیا رویش نوشته گندم خراسان که در ایتالیا هم تولید می‌شود، ولی ما این بذر را در ایران نداریم. سرمایه‌های زیستی ما به طرق مختلف در حال آسیب است که سازمان پدافند یکی از کار‌هایی که انجام داده تمرکز با دستگاه‌های مختلف کشور در حوزه مرکز ملی ذخایر زیستی و ژنتیکی کشور، جهاد دانشگاهی، وزارت جهاد کشاورزی و سازمان دامپزشکی است تا ما چطور بتوانیم این سرمایه‌ها را محافظت کنیم.

وی اضافه کرد: ما نگاه پدافند غیرعامل و فلسفه دفاع غیرنظامی را در ذات فعالیت‌های دستگاه‌ها داریم. وقتی شما بیمارستان می‌سازید از همان مکان یابی تا بهره برداری نگاه پدافند در آن باید ساری و جاری باشد.