طرح‌های «شفافیت قوای سه‌گانه» و «نحوه انتصاب اشخاص در مشاغل حساس» اصلاح شدند

نمایندگان در نشست علنی امروز مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی گزارش کمیسیون امورداخلی کشور و شوراها، نمایندگان مجلس طرح دوفوریتی شفافیت قوای سه گانه و دستگاه‌های اجرایی و سایر نهاد‌ها را اصلاح کردند.

موارد اصلاح شده به شرح زیر است:

ردیف 1-3 ماده یک طرح شفافیت قوای 3 گانه به شرح ذیل اصلاح شد:

1-3- قوه قضائیه شامل دادگستری و مراجع قضایی مانند: دادگاه انقلاب و دادسرا، دیوان عالی کشور، دادستانی کل و نیز تمامی سازمان‌ها، مؤسسات و شرکت‌های تابع یا وابسته به آن‌ها از جمله سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور، سازمان بازرسی کل کشور، دیوان عدالت اداری، سازمان قضایی نیرو‌های مسلح، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و همچنین شورا‌های حل اختلاف

همچنین بند 1-5 ماده یک این طرح اصلاح شد که در ادامه به آن پرداخته ایم

1-5- کلیه مؤسسات خصوصی عهده‌دار خدمات عمومی از جمله مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران قوه قضائیه، کانون وکلای دادگستری، کانون کارشناسان رسمی دادگستری، سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، سازمان‌های نظام مهندسی، اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، اصناف و تعاون و همچنین سازمان‌های مردم نهاد و خیریه‌ها و شرکت‌های تعاونی توسعه و عمران شهرستانی.

تبصره - نیرو‌های مسلح، وزارت اطلاعات و سازمان انرژی اتمی ایران از حکم این قانون مستثنی هستند.

بند 1-2 ماده 1 طرح شفافیت قوای 3 گانه هم به شرح ذیل اصلاح شد:

1-2- هیئت وزیران و کلیه کمیسیون‌ها و کارگروه‌های متشکل از وزرا یا نمایندگان دستگاه‌های دولتی، کلیه وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات دولتی، شرکت‌های دولتی و شرکت‌هایی که دولت یا موسسات عمومی غیردولتی در آن دارای سهام مدیریتی یا سهام کنترلی باشند، شعب بدوی و تجدیدنظر سازمان تعزیرات حکومتی، مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت و همچنین دستگاه‌هایی که شمول قانون بر آن‌ها مستلزم ذکر یا تصریح نام است، اعم از اینکه قانون خاص خود را داشته و یا از قوانین و مقررات عام تبعیت نمایند از جمله شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی گاز ایران، شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، سازمان بنادر و دریانوردی و شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و تمامی مؤسسات و شرکت‌های تابع یا وابسته به آنها، دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی به استثنای دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی و پژوهشی خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی و مؤسسات و نهاد‌های عمومی غیردولتی ازجمله شهرداری‌ها، هلال احمر جمهوری اسلامی ایران و تمامی سازمان‌ها، مؤسسات و شرکت‌های تابع یا وابسته به آن‌ها، صندوق‌های بازنشستگی از جمله صندوق بازنشستگی کشوری، صندوق‌های بازنشستگی پس انداز و رفاه کارکنان صنعت، صندوق ذخیره فرهنگیان، صندوق بازنشستگی سازمان صدا و سیما و صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد

همچنین بند الف ماده 2 به شرح زیر اصلاح شد:

الف - اطلاعات مدیران و کارکنان شامل تحصیلات، سوابق، میزان دریافت ماهانه و سالانه و نحوه بکارگیری آن‌ها و همچنین برنامه ها، صلاحیت‌ها و طرح‌های مصوب وفرآیند‌های اداری موسسات مشمول

تبصره 1- شمول بند‌های «الف»، «ب»، «ت»، «ج» و «چ» این ماده بر نهاد‌های زیرنظر رهبری منوط به اذن ایشان است.

تبصره 2- عدم اجرای هر جزء این ماده در موارد امنیتی و مغایر مصالح ملی با درخواست بالاترین مقام دستگاه و صرفاً با تشخیص دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی خواهد بود.

بند ب ماده 2 نیز به شرح زیر اصلاح و یک تبصره به آن اضافه شد:

ب - اطلاعات راجع به اموال، دارایی‌ها، درآمد‌ها و هزینه‌ها، تخصیص و توزیع بودجه و تجهیزات، واگذاری زمین، تسهیلات، مشخصات املاک و ساختمان‌ها (تحت تملک، در اختیار و مورد استفاده یا بهره‌برداری) و همچنین کمک‌ها و واگذاری‌های بلاعوض اعم از اعطایی و دریافتی

تبصره - سازمان‌های خیریه از اعلام اسامی کمک گیرندگان مستثنی هستند.

بند پ ماده 2 هم به شرح زیر اصلاح شد:

پ - کلیه آراء قطعی مراجع قضایی و شبه قضایی با رعایت موازین امنیتی و شرعی و حفظ اطلاعات شخصی

همچنین با عنایت به اصلاح صورت گرفته در ماده (1)، ایراد شورای نگهبان در بند (2-1) در خصوص اطلاق بند‌های (ت)، (ج) و (چ) نسبت به بخش خصوصی رفع گردید.

لازم به ذکر است با عنایت به اصلاح صورت گرفته در ماده (1)، ایراد شورای نگهبان در بند (6-1) در خصوص اطلاق بند‌های (ح) و (خ) نسبت به بخش خصوصی رفع گردید.

همچنین نمایندگان بر ماده 3 طرح مذکور اصرار و ضمن اصلاح تبصره 1 این ماده، دو تبصره به عنوان تبصره‌های 2 و 3 به این ماده اضافه کردند.

ماده 3- مشمولان این قانون از جمله مجمع تشخیص مصلحت نظام و هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام (فقط در اجرای اصل یکصد و دوازدهم (112) قانون اساسی در موارد اختلافی مجلس و شورای نگهبان)، مجلس شورای اسلامی، هیئت وزیران، شورا‌های اسلامی شهر و روستا و شورا‌های موضوع این قانون موظفند مشروح مذاکرات خود را اعم از صحن و کمیسیون‌های تابع آن‌ها و آراء مأخوذه از اعضاء را به تفکیک اسامی موافق، مخالف، ممتنع و کسانی که در رأی گیری شرکت نکرده‌اند، حداکثر ظرف یکماه در پایگاه اطلاع‌رسانی خود با قابلیت خوانش رایانه‌ای منتشر نمایند، مگر در مواردی که به موجب قانون اساسی و قوانین مربوط به هر یک از نهاد‌های مذکور در این قانون، تشکیل جلسه غیرعلنی یا رأی‌گیری مخفی پیش‌بینی شده باشد.

تبصره 1- آراء ماخوذه از نمایندگان مجلس در خصوص مصوباتی که جنبه صنفی و منطقه‌ای دارد، از شمول این ماده خارج است. تشخیص امور دارای جنبه صنفی یا منطقه‌ای در کمیسیون تخصصی مجلس با پیشنهاد رئیس یا سه نفر از اعضا کمیسیون و تصویب کمیسیون و در صحن مجلس با پیشنهاد ده نفر از نمایندگان و تصویب مجلس است. حکم این ماده و تبصره آن در خصوص مجلس شورای اسلامی به ذیل ماده (119) قانون آیین نامه داخلی مجلس الحاق می‌شود.

تبصره 2- امور صنفی امور مرتبط با یک شغل یا پیشه خاصی اعم از تولید، تبدیل، خرید، فروش، توزیع، خدمات و خدمات فنی است و امور منطقه‌ای اموری است که مرتبط با محدوده جغرافیایی معین در کشور باشد.

تبصره 3- در مواردی که امنیت ملی یا مصالح عمومی ایجاب نماید با پیشنهاد رئیس یا یک سوم اعضا و تصویب اکثریت مشمولان این قانون، مشروح مذاکرات و آرا ماخوذه از اعضا منتشر نخواهد شد. آراء مأخوذه از اعضاء برای تشخیص این موارد به تفکیک اسامی موافق، مخالف، ممتنع و کسانی که در رأی گیری شرکت نکرده‌اند، در پایگاه اطلاع‌رسانی مشمولان این قانون منتشر می‌شود.

ماده 5 نیز به شرح زیر اصلاح شد:

ماده 5- عدم اجراء یا اجرای ناقص تکالیف مقرر در این قانون یا انتشار اطلاعات مغایر مفاد این قانون جرم محسوب شده و مرتکبین و مستنکفین به مجازات درجه شش قانون مجازات اسلامی مصوب 1/2/1391 با اصلاحات و الحاقات بعدی، محکوم می‌شوند.

همچنین ماده 4 به شرح زیر اصلاح شد:

ماده 4- مشمولین این قانون موظفند هر شش ماه یک‌بار گزارش عملکرد اجرای این قانون را به مجلس شورای اسلامی ارسال نمایند.

اصلاح طرح نحوه انتصاب اشخاص در مشاغل حساس

نمایندگان در ادامه همچنین در جریان بررسی گزارش کمیسیون اجتماعی در مورد طرح یک فوریتی نحوه انتصاب اشخاص در مشاغل حساس جهت رفع ایرادات شورای نگهبان، نمایندگان مجلس با این طرح موافقت کردند.

در راستای رفع ایراد شورای نگهبان ماده 1 این طرح به شرح زیر اصلاح شد:

کلیه دستگاه‌های اجرائی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 8/ 7/ 1386، نهاد‌ها و سازمان‌های وابسته به سه قوه مکلفند ضمن احراز تابعیت جمهوری اسلامی ایران و شرایط خدمت نظام وظیفه عمومی (پایان خدمت یا معافیت دائم) در انتصاب افراد به مشاغل حساس موضوع این قانون، وجود یا فقدان شرایط مقرر در ماده (2) را از مراجع سه گانه شامل وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه و قوه قضائیه استعلام نمایند. چنانچه انتصابی برخلاف استعلام صورت گرفته در مورد بند‌های (الف، ب، ت، ث، ج، ح، خ) و (ذ) ماده (2) صورت پذیرد یا بدون استعلام، انتصاب انجام شود، انتصاب مذکور کان لم یکن بوده و مرتکب یا مرتکبین به محرومیت از حقوق اجتماعی درجه (5) موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی محکوم می‌گردند و در خصوص سایر بند‌های ماده (2) این قانون، مطابق مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام در رابطه با حراست‌ها و قانون تمرکز اطلاعات عمل می‌شود.

تبصره 3- قوه قضائیه در خصوص بند‌های (ت)، (خ) و (ذ) و وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه درباره همه بند‌های ماده (2) این قانون به جز موارد فوق الذکر اعلام نظر می‌کنند. در صورت نظر منفی هر یک از مراجع سه گانه مذکور، این نظر برای مرجع استعلام کننده لازم الاتباع می‌باشد.

در موارد اختلاف بین وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه، چنانچه فرد مورد استعلام حائز امتیازاتی است که برای تصدی سمت مورد نظر جایگزین ندارد و یا یافتن جایگزین سخت و متعذر است، بالاترین مقام دستگاه مربوط ظرف مدت پنج روز درخواست خود را با ذکر ملاحظات خاص خود برای کمیته تعیین صلاحیت بین دستگاهی ارسال می‌کند. دبیرخانه کمیته مذکور در شورای هماهنگی اطلاعات مستقر و دبیر این شورا، دبیر کمیته مذکور (بدون حق رای) خواهد بود. کمیته به این نوع درخواست‌ها با حضور نماینده تام الاختیار وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه و حراست دستگاه مربوط رسیدگی و اتخاذ تصمیم خواهد نمود. تصمیمات متخذه کمیته، برای دستگاه استعلام کننده الزام آور است.

تبصره 4- ضوابط و مقررات این قانون نافی اختیارات موضوع مصوبات مربوط به صلاحیت‌های قانونی مقرر در قانون گزینش معلمان و کارکنان آموزش و پرورش مصوب 14/ 6/ 1374 و قانون تسری قانون گزینش معلمان و کارکنان آموزش و پرورش به کارکنان سایر وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و موسسات و شرکت‌های دولتی مصوب 9/ 2/ 1375 و شورایعالی انقلاب فرهنگی نمی‌باشد.

تبصره 5- استعلام در خصوص نهاد‌های تحت امر مستقیم مقام معظم رهبری مانند: نیرو‌های مسلح، منصوبین مستقیم مقام معظم رهبری و انتصاب مقاماتی که در قانون اساسی تشریفات خاصی برای آن پیش بینی شده و کارکنان قوه قضائیه (اعم از قضات و کارمندان) که صلاحیت آن‌ها توسط حفاظت اطلاعات مربوط احراز و اعمال می‌گردد منوط به تصمیم مقام منصوب کننده خواهد بود.

همچنین ماده 2 نیز جهت رفع ایرادات شورای نگهبان بررسی و اصلاح شد.

انتصاب اشخاص ذیل در مشاغل و پست‌های حساس ممنوع است: الف - کسانی که خود، فرزندان یا همسر ایشان تابعیت مضاعف دارند. تبصره - این بند نافی اعمال ماده (989) قانون مدنی مصوب 18/2/1307 و اصلاحات بعدی آن و ماده (98) قانون مدیریت خدمات کشوری نمی‌باشد. ب - کسانی که به اسلام، نظام جمهوری اسلامی، ولایت مطلقه فقیه و قانون اساسی اعتقاد و التزام عملی ندارند. تبصره - اقلیت‌های دینی شناخته شده در قانون اساسی صرفا از شرط اعتقاد به اسلام معاف می‌باشند و باید دیگر شرایط قانونی تصدی مشاغل حساس را دارا باشند.

پ - کسانی که در جهت تحکیم مبانی رژیم سابق نقش مؤثر داشته‌اند. ت - کسانی که به مجازات جرائم خیانت در امانت، کلاهبرداری، اختلاس، ارتشاء و تصرف غیرقانونی در اموال عمومی محکوم شده‌اند. تبصره - در تصرف غیر قانونی در اموال عمومی، محکومیت قطعی به مجازات درجه یک تا پنج مقرر در قانون مجازات اسلامی ملاک عمل است. ث - وابستگان تشکیلاتی به احزاب، سازمان‌ها و گروه‌های محارب، معاند و غیرقانونی ج - مظنونان و مرتکبان جاسوسی به نفع بیگانگان و ارتباط با اتباع بیگانه‌ای که مراکز امنیتی و اطلاعاتی مستنداً آن را نهی کرده‌اند. چ - آمران و مباشران راه اندازی شبکه‌های ماهواره‌ای و وبگاه (سایت)‌های اینترنتی ضداسلام، ضد مذهب رسمی کشور و ضد انقلاب و فعالان علیه نظام و عوامل مرتبط با آن‌ها و نیز فعالان در نشر و انتشار موارد مستهجن در فضای مجازی ح - استعمال‌کنندگان و معتادان به مشروبات الکلی، موادمخدر و روانگردان خ - محکومان به قاچاق مواد مخدر و روانگردان، سلاح و مهمات جنگی و همچنین کسانی که به جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی و حدود شرعی محکوم شده‌اند. د - مشهوران به فساد و متجاهران به فسق ذ - کسانی که در جریان تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی، متخلف شناخته شده و توسط مراجع قضایی به مجازات تعزیری قطعی درجه یک تا پنج محکوم شده‌اند. تبصره - چنانچه در تمامی موارد فوق، خلاف آن در مراجع صالح قضائی اثبات یا حکم برائت صادر شود، ممنوعیت مذکور رفع خواهد شد.

بر این اساس ماده 6 به منظور رفع ایرادات شورای نگهبان به شرح زیر اصلاح شد: معاونان و مشاوران رئیس جمهور و قائم مقام آنها، قائم مقام، معاونان و مشاوران وزرا، روسا و مدیران عامل، مدیران کل و همطرازان آن‌ها در وزارتخانه ها، سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی، موسسات و نهاد‌های عمومی غیر دولتی و دستگاه‌هایی که شمول قانون بر آن‌ها مستلزم ذکر یا تصریح نام است از قبیل: شرکت ملی نفت ایران، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بانک‌ها و بیمه‌های دولتی و مدیران سیاسی اعم از سفرا، استانداران، کارداران، رایزن ها، فرمانداران، بخشداران، شهرداران به استثنای نهاد‌های تحت امر مستقیم مقام معظم رهبری مانند نیرو‌های مسلح و منصوبین مستقیم مقام معظم رهبری و مشاغلی که برای انتصاب اشخاص در قانون اساسی تشریفات خاصی برای آن پیش بینی شده و کارکنان قوه قضائیه (اعم از قضات و کارمندان) که صلاحیت آن‌ها توسط حفاظت اطلاعات مربوط احراز و اعمال می‌گردد، در زمره مشاغل حساس هستند و مشمول مقررات این قانون می‌باشند.

این قانون نافی اختیارات وزارت اطلاعات در مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام در رابطه با حراست‌ها و قانون تمرکز اطلاعات نیست.

تبصره - در مواردی که انتصاب یا انتخاب اشخاص در مشاغل حساس موضوع این قانون به عهده هیات یا شورایی به صورت جمعی باشد، چنانچه پاسخ استعلام منفی باشد، رای گیری به صورت علنی برگزار می‌شود و صرفاً اعضای دارای رای مثبت در هیات یا شورا متخلف محسوب شده و به مجازات مذکور در ماده (1) این قانون محکوم می‌گردند.