یک‌شنبه 4 آذر 1403

عقابانی که در تیرماه آسمانی شدند

خبرگزاری دانشجو مشاهده در مرجع
عقابانی که در تیرماه آسمانی شدند

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، نخستین ارگان و سازمانی که از سوی آمریکا مورد تحریم همه‌جانبه قرار گرفت ارتش بود. در این میان با توجه به ماهیت ماموریت و تجهیزات حساس و مهم نیروی هوایی و وابستگی شدید تجهیزات هوایی به آمریکا، نیروی هوایی در صف مقدم خودکفایی، طراحی، ساخت قطعات، تجهیزات و جهاد خودکفایی قرار گرفت.

وی ا در ل ا ل در ف م تمام ری ارآی از وی ار ر، ار. در دوران دع س، وی ا در آ و ا ری در انجام داد. به گونه‌ای که در هر ماه تعداد از تیزپروازان این نیرو در راه دفاع از میهن به شهادت رسیدند. در این گزارش به معرفی شهدای تیرماه نیروی هوایی می‌پردازیم.

غلامحسین باستانی

غلامحسین باستانی یکم فروردین ماه سال 1332 در مراغه متولد شد. پس از پایان تحصیلات و اخذ دیپلم ریاضی وارد نیروی هوایی شد و سپس برای تکمیل دوره خلبانی به آمریکا اعزام شد. پس طی دوره پیشرفته پرواز، به عنوان دانشجوی ممتاز در سال 1355 به ایران بازگشت و به عنوان خلبان هواپیمای «اف - 5» انتخاب و راهی دزفول شد. با افزایش تهاجم هوایی عراق، پروازهای گشت هوایی نیز افزایش یافته بود. صبح روز چهارم تیر ماه 1359 رأس ساعت 9:45 صبح، هواپیمای اف 5 به خلبانی سروان غلامحسین باستانی جهت پوشش مرزهای جنوب غربی از فکه تا شلمچه به پرواز در می‌آید و پس طی طول نوار مرزی در حین گردش به سمت چپ، جنگنده او مورد اصابت ضد هوایی قرار می‌گیرد. خلبان قهرمانانه و با تلاشی ستودنی سعی می‌کند جنگنده را به عمق خاک ایران بکشاند تا بهانه‌ای دست عراق داده نشود و به همین جهت زمان کوتاه بیرون پریدن و زنده ماندن را از خود سلب می‌کند و در منطقه شلمچه حدوداً 3 مایلی مرز و 9 مایلی شمال غربی خرمشهر با زمین برخورد می‌کند و به فیض شهادت نائل می آید.

سیدعبدالله برادران قوامی

سیدعبدالله برادران قوامی اول مهرماه 1379 در نیروی هوایی الهی ارتش جمهوری اسلامی ایران استخدام شد و 16 تیرماه 1387 در پایگاه هوایی امیدیه به شهادت رسید. شرح سقوط به اینگونه بود که یک فروند جنگنده اف -7 به خلبانی شهیدان سروان خلبان سید عبدالله برادران قوامی و کمک (استاد خلبان) شهید والامقام سرهنگ خلبان بهروز محمودی برای انجام پرواز آموزشی از پایگاه امیدیه به پرواز درمی‌آید ولی پس از چندی، با بروز نقص فنی، خلبانان راه بازگشت را در پیش گرفته و برای فرود اضطراری آماده می‌شوند که متاسفانه تلاش دو خلبان بی‌نتیجه می‌ماند و هواپیما در ابتدای باند سقوط کرده و هردو خلبان به شهادت می‌رسند. شهید قوامی در بهشت زهرا (س) تهران به خاک سپرده شد. از این شهید بزرگوار نیز یک فرزند به یادگار مانده است.

رحیم ذوقی مقدم

رحیم ذوقی مقدم سال 1324 در بندر انزلی به دنیا آمد. پس از طی تحصیلات ابتدایی و متوسطه و دریافت دیپلم راهی تهران شد و با ورود به نیروی هوایی به دانشکده خلبانی راه یافت. تحصیلات مقدماتی پرواز را در ایران و دوره عالی و تکمیلی را در امریکا گذراند و با دریافت «وینگ» خلبانی برای پرواز با هواپیمای اف 5 انتخاب شد. او پس از گذراندن دوره فوق به خلبانان شکاری پیوست و با لیاقت و شایستگی که از خود نشان داد به درجه استاد خلبانی ارتقا یافت.

ذوقی مقدم در دوران دفاع مقدس بارها رو در روی دشمن قرار گرفت و به نبرد با اشغالگران پرداخت و دشمن را در خاک خودش تار و مار کرد. در دوران جنگ تحمیلی، رشادت‌های خلبان ذوقی مقدم موجب عصبانیت مفرط دشمن بعثی شده بود و چون نتوانستند کاری انجام بدهند، اعضای گروهک تروریستی منافقین با شناسایی این خلبان غیور، در کمین وی نشستند تا در 21 تیرماه 1361 به وسیله بمبی که داخل چرخ اصلی سمت راست هواپیمای وی کار گذاشته بودند، هواپیمایش را به هنگام بلند شدن به آتش کشیدند. این خلبان تا آخرین لحظه هواپیما را کنترل کرد تا از سقوط آن در رمپ پرواز جلوگیری کند و موفق شد از یک فاجعه بزرگ جلو گیری کند اما خودش در این حادثه به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

فرهاد قماشی

فرهاد قماشی، سال 1343 در استان تهران متولد شد. از همان دوران کودکی نمونه اخلاق شایسته‌ای بود. پدرش کارمند فنی ارتش بود. اولین فرزند خانواده بود. وی پس از طی تحصیلات متوسطه و اخذ مدرک دیپلم در سال 1362 به دلیل علاقه وافرش به خدمت در نظام وارد ارتش شد و دوره آموزش خلبانی را پشت سر گذاشت و پس از کسب مهارت در این رشته، به موفقیت‌هایی دست یافت. در سال 1369 ازدواج کرد.

از ویژگی‌های اخلاقی شهید می‌توان صبر در برابر مشکلات و سختی‌ها، گذشت و فداکاری و احترام و تکریمی که برای خانواده‌اش قائل بود، را نام برد. سرانجام این سرباز فداکار انقلاب در 25 تیرماه 1371 بر اثر سانحه هوایی و سقوط هواپیما در شهرستان همدان به فیض شهادت رسید و پیکر مطهرش در امامزاده محمد حصارک به خاک سپرده شد.

عباس دوران

عباس دوران20 مهرماه سال 1329 در شهرستان شیراز متولد شد. وی دوران کودکی، نوجوانی و جوانی را در شیراز گذراند و پس از گذراندن دوران ابتدایی پای به دبیرستان نهاد. عباس دوران در سال 1348 موفق به اخذ مدرک دیپلم طبیعی از دبیرستان سلطانی شیراز شد. وی در همین سال به استخدام فرماندهی مرکز آموزش هوایی درآمد. در سال 1349 به دانشکده خلبانی نیروی هوایی راه یافت و پس از گذراندن دوران مقدماتی پرواز در ایران، در سال 1351 برای تکمیل دوره خلبانی به آمریکا رفت.

عباس دوران ابتدا در پایگاه «لکلند» دوره تکمیلی زبان انگلیسی را طی کرد و سپس در پایگاه «کلمبوس» در ایالت می سی سی پی موفق به آموختن فن خلبانی و پرواز با هواپیماهای بونانزا، تی41 - تی 37 گردید.

با شروع جنگ تحمیلی سر از پا نشناخته به دفاع از کیان جمهوری اسلامی ایران پرداخت و با 103 سورتی پرواز جنگی در طول عمر کوتاه اما پر بارش، یکی از قهرمانان دفاع مقدس شناخته شد. شهید عباس دوران در هفتم آذر 1359 در عملیات «مروارید» حماسه‌ای بزرگ آفرید و به کمک خلبان شهید حسین خلعتبری پنج فروند ناوچه عراقی را در حوالی اسکله الامیه و البکر منهدم ساخت و بقایای آن را به قعر آب‌هاب نیلگون خلیج فارس فرستاد.

وی سرانجام در سحر گاه روز 30 تیرماه سال 1361 که لیدری دسته پرواز را به عهده داشت، به قصد ضربه زدن به شبکه دفاعی و امنیتی نفوذناپذیر مورد ادعای صدام، با پنج نفر از زبده‌ترین خلبان نیروی هوایی در حالی که هنوز ستیغ آفتاب ندمیده بود، با اراده‌ای پولادین به پالایشگاه الدوره یورش بردند و چندین تن بمب هواپیماهای خود را بر قلب دشمن حاکمان جنگ افروز عراق ریختند و پس از نمایش قدرت و شکستن دیوار صوتی در آسمان بغداد، هنگام بازگشت، هواپیمای لیدر مورد اصابت موشک دشمن واقع شد و شهید دوران اگر چه اجازه ترک هواپیما را به همرزم خلبانش؛ ستوان‌یکم منصور کاظمیان در عقب کابین داد، اما خود به رغم اینکه می‌توانست با استفاده از چتر نجات سالم فرود آید، صاعقه‌وار خود و هواپیمایش را بر متجاوزان کوبید و بدین ترتیب مانع از برگزاری اجلاس سران غیرمتعهدها به ریاست صدام در بغداد شد.

پس از سال‌ها انتظار در تیرماه 1381 بقایای پیکر شهید دوران توسط کمیته جستجوی مفقودین به میهن منتقل شد و در پنجم مرداد 1381 طی مراسمی رسمی با حضور مسئولان کشوری و لشکری، خانواده شهید و بستگان در میدان صبحگاه ستاد نیروی هوایی، بر دوش همرزمان خلبانش تشییع شد. پیکر مطهر آن شهید تیز پرواز سپس برای خاکسپاری با یک فروند هواپیمای سی 130 به زادگاهش شیراز منتقل شد. شهید خلبان عباس دوران به هنگام شهادت 32 سال داشت و فرزندش امیررضا، تنها یادگار اوست.

سعید هادی مقدم

سرگرد خلبان سعید هادی مقدم در سال 1331 در شهرستان ملایر از توابع استان همدان به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاهش گذراند و پس از اخذ دیپلم در سال 1349 به دانشکده خلبانی راه یافت. وی دوره مقدماتی پرواز را در ایران سپری کرد و برای ادامه تحصیلات به ایالات متحده امریکا اعزام شدو پس از اخذ نشان و مدرک خلبانی به کشورش بازگشت و به جمع خلبانان هواپیمای «اف4» پیوست. او افسری مهربان و دلسوز و با ایمان بود و در آغاز حرکت مردمی علیه شاه مخلوع به مردم پیوست و در براندازی رژیم منفور پهلوی با تمام قوا فداکاری به خرج داد.

هادی مقدم در زمان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران با حملات رعد آسایش خواب را بر چشمان بعثیون حرام کرده بود و به محض بازگشت پیروزمندانه‌اش از ماموریت برون مرزی و درون مرزی، مجدداً تقاضای اعزام به ماموریت جدید می‌نمود. وی 31 تیرماه 1362 شهید شد و به خیل آسمانیان نیروی هوایی ارتش پیوست.

خلبان مهدی بخشنده

مهدی بخشنده اردیبهشت ماه سال 1326 در کرمان متولد شد. با پایان تحصیلات و اخذ مدرک سیکل در مهرماه سال 1345 وارد نیروی هوایی گردید؛ ولی شوق به پرواز او را به سمت ادامه تحصیل کشاند و با اخذ مدرک دیپلم وارد دانشکده خلبانی نیروی هوایی شد و پس از پایان دوره پیشرفته پرواز در آمریکا به ایران بازگشت و به عنوان خلبان اف 5 انتخاب و به پایگاه ششم شکاری منتقل گردید. پس از چندی به دلیل مهارت بالایی که در خلبانی داشت برای دوره «آر. اف5» انتخاب و سپس به پایگاه یکم شکاری منتقل شد. با شروع جنگ به مقابله با دشمن پرداخت.

صبح روز بیست و هشتم تیر ماه سال 1360 سد و نیروگاه «دوکان» بمباران می‌شود و توربین سد منهدم و به تاسیسات خسارات فروانی وارد می‌شود. سریعا ماموریت عکسبرداری از منطقه ابلاغ می‌شود. تنها ساعاتی بعد، یک فروند «آر. اف5» به خلبانی سروان مهدی بخشنده جهت عکسبرداری از سد دوکان از پایگاه یکم شکاری به پرواز درمی‌آید و با رسیدن روی هدف مشغول عکسبرداری از سد می‌شود که در همین منطقه مورد اصابت موشک سام 6 دشمن قرار می‌گیرد و از آن تاریخ مفقودالاثر می‌شود.

عقابانی که در تیرماه آسمانی شدند 2
عقابانی که در تیرماه آسمانی شدند 3
عقابانی که در تیرماه آسمانی شدند 4
عقابانی که در تیرماه آسمانی شدند 5
عقابانی که در تیرماه آسمانی شدند 6
عقابانی که در تیرماه آسمانی شدند 7