غرض‌ورزی شبهه‌افکنان در تغییر ریاست اطلاعات سپاه / افق روشن مذاکرات وین / رمزگشایی از بازگشت غرب به میز مذاکره

به گزارش «تابناک» روزنامه‌های امروز یکشنبه 5 تیرماه در حالی چاپ و منتشر شد که خودرو‌های خارجی 300 میلیونی با تعرفه گمرکی پایین، بازگشت ایران و آمریکا به میز مذاکرات! و سفر مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم:

رمزگشایی از بازگشت غرب به میز مذاکره

هادی محمدی طی یادداشتی در شماره امروز خراسان با عنوان رمزگشایی از بازگشت غرب به میز مذاکره نوشت: مذاکرات چهار ساعته میان جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و امیرعبداللهیان وزیرخارجه کشورمان یک خروجی مهم داشت و آن از سرگیری مذاکرات متوقف شده احیای برجام در روز‌های آینده بود. آن قدر نزدیک که بورل تاکید کرد منظور از آینده نزدیک «فوری» است، اما چرا غرب که کمتر از یک ماه قبل بانی قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود به این نتیجه رسیده که می‌تواند دوباره با ایران گفتگو‌ها را از سر بگیرد؟ آن هم در شرایطی که آقای بورل تاکید دارد شروع دوباره مذاکرات علاوه بر موافقت ایران، موافقت آمریکا را نیز کسب کرده است. اکنون سوال این است؛ چه اتفاق مهمی افتاده است که طرف غربی که به ویژه طی هفته‌های اخیر بر به بن بست رسیدن مذاکرات تاکید داشت و به طور تلویحی و گاه به صراحت تهدید‌هایی را مبنی بر به پایان رسیدن مذاکره مطرح می‌کرد، اکنون به میز مذاکره بازگشته است؟ برای ارائه پاسخی دقیق به این سوال قاعدتا باید از جزئیات مذاکرات طرفین مطلع بود، اما نشانه‌های دیگری وجود دارد که توجه به آن‌ها تا حدی پاسخ را شفاف خواهد کرد. جدا از این که به نظر می‌رسدطرفین در شرایط فعلی تمایلی به افزایش تنش ندارند، پاسخ قاطع هسته‌ای ایران به قطعنامه اگرچه متناسب با متن قطعنامه بود و می‌توانست بیشتر از این هم باشد، به طرف‌های مقابل نشان داد ایران در این بازی اگر برنده نباشد اجازه نخواهد داد طرف دیگری هم خود را پیروز ببیند و حتی آماده است اقدامات تکمیلی دیگری هم انجام دهد. خبر‌های موثق رسیده به خراسان هم نشان می‌دهد سناریو‌های بعدی ایران برای پاسخ به اقدامات مخرب طرف مقابل آماده شده بود و می‌توانست برای طرف مقابل شوکه کننده باشد. فعالیت‌های اخیر بورل و معاونش مورا در روز‌های اخیر و چراغ سبز ایران و آمریکا برای آفتابی کردن فضای تیره و تار مذاکرات، نتیجه‌اش سفر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران بود و طرفین روز گذشته بیش از چهار ساعت در یک دور گفتگو کردند. هرچند هنوز مشخص نیست بسته پیشنهادی بورل در این سفر چه بوده و آیا پیشنهاد‌هایی وسوسه کننده برای تهران و در چارچوب خطوط قرمز کشورمان به ویژه انتفاع کامل ایران از منافع اقتصادی برجام را در خود داشته یا نداشته، اما همین توافق اولیه برای از سرگیری مذاکرات در روز‌های آینده که به گفته انریکه مورا در گفت وگویی کوتاه با بنده احتمالا هفته آینده خواهد بود، نشان می‌دهد طرف مقابل فهمیده که ایران در برابر فشار‌های سیاسی به ظاهر فنی در آژانس و فشار‌های اقتصادی، حاضر به کوتاه آمدن از خواسته اصلی‌اش در برجام نیست و اصولا برجامی را که نتواند انتفاع اقتصادی ایران را تضمین کند بی فایده می‌داند. جمهوری اسلامی ایران همچنان چند خواسته اصلی و منطقی خود را پیگیری می‌کند که گرفتن تضمین لازم برای پایداری توافق، راستی آزمایی برای موثر بودن توافق و رفع همه تحریم‌های برجامی و متناقض با برجام برای خوب بودن توافق سه محور اصلی این خواسته‌هاست و بدون این‌ها نمی‌توان امیدی به توافق احتمالی داشت. به نظر می‌رسد همچنان توپ در زمین طرف مقابل است، هم آمریکا که با خروج غیرقانونی خود از برجام این تنش را ایجاد کرد و هم اروپایی‌ها که با همراهی عملی به رغم مخالفت لفظی، اثرات تحریم‌های آمریکا را دوچندان کردند و با تصویب قطعنامه شورای حکام در لفظ نیز کنار آمریکا ایستادند. طرف مقابل همچنان باید به دنبال تصمیم سیاسی خود باشد تا مذاکرات آینده نیز به سرنوشت مذاکرات قبلی و بن بست ایجاد شده نینجامد. روز‌های آینده، حساس و به لحاظ مذاکراتی پیچیده است و می‌تواند تکلیف این کلاف درهم پیچیده را تا حد زیادی روشن کند. باید منتظر بود تا جزئیات بیشتری از مذاکرات طولانی تهران و خواسته‌های دو طرف و توافقات احتمالی منتشر شود تا بتوان بهتر قضاوت و تحلیل کرد.

افق روشن مذاکرات وین

حسن هانی‌زاده تحلیلگر مسائل بین‌الملل طی یادداشتی در شماره امروز روزنامه آرمان ملی با عنوان افق روشن مذاکرات وین نوشت: سفر آقای جوزف بورل، مسئول اتحادیه اروپا به تهران در چارچوب تلاش جدید سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان برای شکستن بن‌بست مذاکرات وین قابل تجزیه و تحلیل است. از آنجا که صدور قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای نتیجه مثبتی برای سه کشور اروپایی انگلیس فرانسه و آلمان نداشته لذا الان آقای جوزف بورل به‌خاطر اشتباهی که آژانس بین‌المللی با فشار آمریکا مرتکب شده درصدد بازتعریف جدیدی از روند مذاکرات وین برآمده و این سفر می‌تواند مقدمه‌ای برای بازگشت همه طرف‌های مذاکره کننده به میز مذاکره در وین باشد. سفر اخیر آقای سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه به تهران هم در این چارچوب قابل تحلیل است و روسیه به‌شدت تلاش دارد تا مذاکرات ایران و 1+4 در وین از سر گرفته شود و یک خروجی قابل قبولی از این مذاکرات به دست آورد. از آنجا که آمریکایی‌ها به‌شدت تلاش کردند تا روند مذاکرات را متوقف کنند و ایران هم با استفاده از برگ‌های برنده در مقابل این فشار‌ها ایستادگی کرد لذا به نظر می‌رسد که رویکرد جدید سه کشور اروپایی این است که مذاکرات از سر گرفته شود و بن‌بست این مذاکرات هم شکسته شود. آقای جوزف بورل هم از سوی اتحادیه اروپا اختیارات کامل دارد تا شرایط ایران را برای بازگشت به میز مذاکرات بپذیرد به همین دلیل به نظر می‌رسد این سفر می‌تواند به منزله گشایشی در مذاکرات وین تلقی شود و مذاکرات هم پس از بازگشت آقای جوزف بورل به اروپا و تقدیم یک گزارش لازم به کشور‌های اروپایی مخصوصا سه کشور تروئیکای اروپا، انگلیس، فرانسه و آلمان می‌تواند در شکست قفل مذاکرات وین موثر باشد. به نظر می‌رسد دورنمای مذاکرات افق کاملا روشنی داشته باشد. در حقیقت اتحادیه اروپا از همه ابزار‌های فشار استفاده کرد و نتیجه نگرفت. اکنون سیاست معتدل‌تری در نظر دارد که در برابر تهران اتخاذ کند و آنچه حاصل گفتگو‌های آقای جوزف بورل با مقامات ایرانی است در تصمیم‌گیری نهایی اتحادیه اروپا برای بازگشت به میز مذاکره کاملا تاثیرگذار خواهد بود و در آینده گشایشی در روند مذاکرات به‌وجود خواهد آمد تا به مطالبات بحق ایران تن در دهند. از طرفی سفر آقای لاوروف، وزیر خارجه روسیه به تهران اهمیت بسیار بالایی داشت. از آنجا که الان روسیه تحت فشار کشور‌های اروپایی و آمریکا به‌خاطر بحران اوکراین قرار گرفته و نیازمند همکاری و همدلی ایران برای خروج از این بحران و فشار است فلذا آقای لاوروف در سفر به تهران چند تفاهمنامه همکاری‌های سیاسی و بازرگانی را امضا کرد و توافقاتی برای ادامه روند مذاکرات صورت گرفت که سفر قریب‌الوقوع آقای پوتین، رئیس‌جمهور روسیه به تهران هم می‌تواند در شکل گیری یک مجموعه قدرتمند با شرکت ایران، روسیه و چین برای تقابل با هژمونی آمریکا کاملا موثر باشد. از این رو به نظر می‌رسد که سفر آینده آقای پوتین در حل بحران اوکراین کاملا موثر خواهد بود و ایران هم می‌تواند از ظرفیت خود برای پایان دادن به بحران اوکراین استفاده کند فلذا اکنون نگاه‌ها متوجه سفر آینده آقای پوتین به تهران خواهد بود.

غرض‌ورزی شبهه‌افکنان در تغییر ریاست اطلاعات سپاه

روزنامه جوان طی یادداشتی در شماره امروز روزنامه جوان با عنوان غرض‌ورزی شبهه‌افکنان در تغییر ریاست اطلاعات سپاه نوشت: برخی واکنش‌ها به تغییر ریاست سازمان اطلاعات سپاه، با این محور شبهه‌افکنانه انجام گرفت که چرا «ناگاه» این تغییر انجام شد. گویی قرار بوده تا ابد ریاست این سازمان تغییر نکند! حمید رسایی، از نمایندگان سابق مجلس، از جمله افرادی بود که در واکنش به این تغییر، از عبارت «عزل و برکناری» استفاده کرد. او حتی در اغراقی عجیب، این به قول خودش عزل را با عزل آیت‌الله منتظری قیاس کرد و آن را «تأثیرگذار‌ترین و خبرساز‌ترین عزل» پس از برکناری منتظری دانست. او با توصیف این واقعه به «جراحی» تلاش کرد آن را باعث افزایش امنیت کشور بداند. جالب آنکه علی مطهری و حمید رسایی، از دو جبهه سیاسی مخالف در این زمینه - شاید برای اولین بار - هم‌نظر شدند و مطهری هم این تغییر را «عزل» نامید و البته عجیب آنکه نوشته حسین طائب 13 سال به هیچ‌کس پاسخگو نبود! ادعای مطهری این سؤال را ایجاد کرد که او از کجا می‌داند طائب به «هیچ‌کس» پاسخگو نبوده است؟! و آیا قرار است ریاست سازمان اطلاعاتی کشور به همه کس و در فضای علنی پاسخگو باشد؟! طبعاً مقامات مافوق طائب و افراد و نهاد‌های قانونی ناظر بر این سازمان در جریان عملکرد ریاست آن هستند، اما فراموش کرده‌اند به مطهری گزارش عملکرد بدهند! اما واکنش عطاءالله مهاجرانی، با سابقه سیاسی خاص خودش، از لندن جالب توجه است. او در اوج هجمه‌ها علیه سازمان اطلاعات سپاه و تغییر صورت گرفته، در توئیتی نوشت: «در 13 سال گذشته، رئیس سازمان سیا در امریکا شش بار تغییر کرده است. از ژنرال آیدن تا ویلیام برنز، رئیس فعلی سازمان سیا، اما در ایران اگر رئیس سازمان اطلاعات سپاه بعد از 13 سال تغییر کند، نشانه اختلاف در مدیریت، بحران و دخالت موساد است! و الحمدلله الذی جعل اعدائنا از همین دست!» یک شایعه‌ای را هم در فضای مجازی راه انداختند که احکام مربوط به حسین طائب از سایت رهبری حذف شده است! این شایعه پس از شایعات مربوط به بازداشت، ترور و... طائب، بخش دیگری از تلاش معاندان و برخی ساده‌لوحان برای شبهه افکنی در مورد این تغییر است. نکته قابل توجه آنکه رؤسای سازمان اطلاعات حکم از رهبری نمی‌گیرند و از سوی فرماندهی کل سپاه انتخاب می‌شوند و اساساً حکمی در مورد طائب در سایت رهبری موجود نبود که قرار باشد حذف شود! سایت رهبری هم که وبلاگ نیست بشود راحت احکام را حذف کرد و به هر روی، آن خبر باید در باقی رسانه‌ها موجود باشد. عباس سلیمی نمین، مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران به توئیت حمید رسایی درخصوص مسئله تغییر ریاست سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی واکنش نشان داد. سلیمی نمین می‌نویسد: «نظر شخصی‌ام این است که دوره مدیریتی بسیاری از افراد در سیستم کلان کشور می‌بایست حداکثر دو دوره و بنا بر سنت رهبری، دو دوره پنج ساله باشد، چون همان‌طور که اشاره شد، غالب مدیران (به‌رغم وجود استثنائاتی) طی یک دهه آنچه را در توان داشته اند در راستای اهداف نظام مقدس جمهوری اسلامی ارائه می‌دهند... با این نگاه، جابه‌جایی حجت الاسلام طائب بعد از 13 سال که این مسئولیت را برعهده داشت، کاملاً منطقی و اصولی است.» او موضع حمید رسایی را تلویحاً «جعل تاریخ» و «برخورد شخصی و نفسی» می‌نامد و می‌نویسد: «قبل از آنکه آقای منتظری توسط خبرگان به جانشینی رهبری انقلاب انتخاب شوند، عده‌ای در بیت ایشان نفوذ کردند و زمینه‌سازی برای این امر توسط همان جریان پرمسئله ایجاد شد.» و ادامه می‌دهد: «مورد مطرح‌شده از سوی آقای رسایی در واقع آقای منتظری را تطهیر می‌کند؛ بنابراین واقعیت امر اینجاست که بیش از آنکه به کس دیگری بر بخورد، تطهیرکننده آقای منتظری است. بسیار عجیب است که افراد داعیه‌دار دفاع از امام (ره)، مسئله آقای منتظری را این قدر تقلیل می‌دهند و این جای تأسف و تأثر است که به خاطر مسائل شخصی حتی تاریخ را هم جعل کنیم، درحالی که عزل منتظری یکی از فراز‌های برجسته زندگی امام است، زیرا ایشان اجرای عدالت را به‌قیمت از دست دادن یکی از شاگردان برجسته خود پی گرفتند. موضع‌گیری‌های متعدد آقای رسایی در گذشته نشان می‌دهد که ایشان جدای از مسائل شخصی که قصد ورود به آن را ندارم فردی غیرمطلع در عرصه سیاسی است و عدم درک صحیح از مسائل، در موضع‌گیری‌های او کاملاً مشهود است.»