قربانی بزرگ جنگ اسرائیل و حماس!
اقتصادنیوز، حمله غیر قابل پیش بینی حماس به سرزمین های اشغالی، گمانه زنی ها در باب فرجام توافق صلح عربستان و اسرائیل و همچنین حیات سیاسی نتانیاهو را افزایش داده است. گروهی براین باورند که با حمله حماس، توافق صلح قربانی شد و گروهی دیگر ادعای دیگری دارند و براین باورند که هنوز برای قضاوت در این باب زود است.
به گزارش اقتصادنیوز، توافق صلح اسرائیل و عربستان به رهبری ایالات متحده به اغما رفته و به شکلی بالقوه بازی منطقه را تغییر داده است. حمله حماس رخدادی بی سابقه بود. بیش از 3 هزار موشک پرتاب شد، شهرهای جنوبی سرزمین اشغالی هدف قرار گرفت، بیش از 500 اسرائیلی کشته و ده ها نفر گروگان گرفته شدند. دامنه و پیچیدگی چنین حمله ای که اسرائیل را کاملا غافلگیر کرد، حتی پس از پایان جنگ نیز حیات سیاسی نتانیاهو را تحت الشعاع قرار خواهد داد.
نتانیاهو روی تیغ
به ادعای گروهی از ناظران، این مقوله که حماس پنجاهمین سالگرد جنگ یوم کیپور را برای راه اندازی چنین عملیاتی انتخاب کرده نمک بر زخم اسرائیل و حامیانش پاشیده است. اگرچه حمله سال 1973 ارتش های عربی نیز غافلگیرکننده بود، اما اطلاعات مربوط جهت آمادگی درست و موثق بود. اما این بار هیچ سرنخی وجود نداشت. در همین راستا گروهی از تحلیلگران چون بن کاسپیت براین باورند که نتانیاهو با بزرگترین بحران حیات سیاسی اش روبرو است.
کاسپیت در این باره نوشت: حملات تلافی جویانه اسرائیل علیه حماس علیرغم استقرار گروگان های اسرائیلی در تونل های غزه و سایر مکان ها، فرایند حاکم را پیچیده تر خواهد کرد، در حالی که نتانیاهو به دنبال جلوگیری از تشدید تنش در جبهه های دیگر است، سایر گروه های مقاومت مستقر در کرانه باختری و حزب الله لبنان مجهز به موشک های پیشرفته خیزبرداشته اند. در این میان گروهی از ناظران مدعی اند، در حالی که نه حماس و نه ایران نقش تهران در برنامه ریزی چنین عملیاتی را اعتراف نکرده اند، می توان گفت که ایران به متحدش حماس چراغ سبز نشان داده است.
عامل محرک نوار غزه
گروهی از تحلیلگران از منظری دیگری، تحولات اخیر را رصد کرده و مدعی اند: زمان آن فرا رسیده تا ایران نشان دهد که نفوذش در امتداد فلسطین قوی‌تر از همیشه است، بالاخص در شرایطی که رایزنی های آمریکا، اسرائیل، عربستان سعودی جهت عادی سازی رابطه ای که می تواند علیه منافع فلسطین ها باشد، به نقاط حساسی رسیده است. به ادعای المانیتور، ایران امروز بیش از گذشته در عراق، سوریه و لبنان نفوذ دارد و همزمان روابطش با کشورهای عربی خلیج فارس را در مسیر دیپلماتیک قرار داده، طبیعتا چنین حمله ای از جانب حماس، متحد ایران، پیامی تند به تل آویو قلمداد می شد.
علاوه براین رویکرد محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی در فرایند رایزنی های صلح با اسرائیل و این مقوله که تشکیلات خودگردان فلسطین به رهبری محمود عباس که در کرانه باختری فاقد مشروعیت است، انتخاب کرده، محرکی جدی در نوار غزه محسوب می شود. به ادعای گروهی از ناظران، حماس با توسل به چنین حمله ای می خواست به حیات سیاسی تشکیلات خودگردان فلسطین نیز پایان داده و تسلط جنبش های مقاومت را تثبیت کند. وضعیت حاکم بر خاورمیانه بی سابقه است. نتانیاهو سال ها از هرگونه تعامل جدی با تشکیلات خودگردان پرهیز کرده است، حتی زمانی که ترجیح داده با حماس معامله کند. حالا حماس به خوبی می تواند جای خالی عباس در کرانه باختری را پر کند.
توافقی که قربانی شد!
امروز اعضای ائتلاف راست افراطی تحت رهبری نتانیاهو حتی نمی توانند امتیاز دادن به فلسطینی ها را لحاظ کنند. از همین رو می توان گفت که توافق صلح ریاض و تل آویو، قربانی جنگ اسرائیل و حماس شده است. داوود کوتاب، نویسنده خبرنامه فلسطین المانیتور، فعلا دیپلماسی نمی تواند راهی برای پایان این نبرد بیابد، دیپلمات ها تنها زمانی می توانند فعالیتشان را آغاز کنند که گلوله ها و بمب ها ساکت شوند. در این میان هستند گروهی که مدعی اند که پس از پایان جنگ، توافق عربستان و اسرائیل باید به بازی بازگردد. از منظرشان امروز بیش از هر زمان دیگر، طرح صلح اسراییل و فلسطین باید در قاب منطقه بار دیگر بازتعریف شود.
حال اگر از حیات سیاسی نتانیاهو پس از پایان جنگ، چیزی بماند، او قطعا خواهان توافق صلح با عربستان خواهد بود. پس زود است به پایان بازی فکر کنیم. شاید کابینه متشکل از اپوزسیون، چهره هایی چون یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون و بنی گانتز، رهبر حزب وحدت ملی، به نتانیاهو فرصت معامله با فلسطینی ها را بدهد. همانطور که بن کاسپیت نوشته، گانتز پیش از آغاز جنگ با حماس، توافق عربستان و اسرائیل را حیاتی قلمداد کرده است. با این همه حقیقتی که باید لحاظ کرد این است که تحقق چنین توافقی بدون رضایت ایران و متحدانش امکان پذیر نخواهد بود.
همچنین بخوانید
