قطعنامه 2532؛ آزمون شورای امنیت دربرابر جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران

شورای امنیت سازمان ملل هفته گذشته با توجه به درخواست دبیر کل این سازمان برای آتش بس در جهان برای مبارزه با شیوع جهانی ویروس کرونا که تا کنون بیش از نیم میلیون نفر را به کام مرگ کشانده است، قطعنامه 2532 را به اتفاق آراء به تصویب رساند. این قطعنامه از تمام طرف‌های مناقشه‌ها در جهان خواسته است که فورا به مدت حداقل 90 روز وقفه ایجاد کنند. این آتش بس در عین حال شامل عملیات‌های نظامی جاری علیه گروه‌های تروریستی مانند داعش، القاعده و النصره نمی شود.

این قطعنامه دو صفحه ای که پیش‌نویس آن را کشورهای فرانسه و تونس ارائه دادند، 111 روز پس از آن تصویب شد که سازمان جهانی بهداشت کووید -19 را یک شیوع جهانی اعلام کرد. این قطعنامه همچنین در اولین روز از ریاست آلمان بر شورای امنیت به تصویب رسید و "کریستوف هوسگن" نماینده دائم آلمان در سازمان ملل، تصویب آن را "نشانه ای قوی از وحدت در درون شورای امنیت و نشانه ای از امید از سوی شورای امنیت برای جهان" توصیف کرد.

عزم شورای امنیت سازمان ملل برای وقفه در مناقشه‌های جهانی با هدف پیشبرد بهتر مبارزه با شیوع جهانی کرونا، در حالی است که آمریکا با خروج یکجانبه و غیرقانونی از توافق بین‌المللی برجام در اردیبشهت 1397 و متعاقبا با اعمال تحریم‌های یکجانبه، یک جنگ تمام عیار اقتصادی را علیه ملت ایران راه اندازی کرده است.

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران حتی پیش از شیوع کرونا تاکید کرده بود که تروریسم اقتصادی آمریکا و چیزی که خود ترامپ آن را "جنگ اقتصادی" نامیده است، جنگی نیست که علیه دولت یا مقامات ایران باشد بلکه مردم کوچه و بازار و بیماران را هدف قرار می دهد. وی همچنین جنگ اقتصادی ترامپ علیه ایران را عامل همه تنشها در منطقه دانست.

تاثیرات جنگ اقتصادی دولت آمریکا علیه مردم ایران در پی شیوع جهانی کرونا تشدید شد و وزیر امور خارجه کشورمان اوایل فروردین ماه امسال در گفتگو با یک روزنامه معتبر برزیل گفت: تروریسم درمانی آمریکا مانع واکنش موثر در مقابل بیماری همه گیر جهانی است. دکتر ظریف تصریح کرد: این تحریم ها منابع اقتصادی ما، نه تنها ذخایر نفت بلکه بخش خصوصی ما را نیز تحت تاثیرقرار داده است. سیاست [آمریکایی] فشار حداکثری علیه ما مانع صادرات ما می شود؛ بنابراین منابع کمتری برای سرمایه گذاری داریم. ما یک کشور ثروتمند هستیم اما به دلیل تحریم ها منابع لازم را برای خدمت به مردم آسیب دیده دراختیار نداریم. حتی اگر توانایی مالی تهیه آن را داشته باشیم، تحریمها مانع خرید دارو و تجهیزات می شود. محدودیت های بانکی و مالی اعمال شده مشخص نمی کند که شما کالاهای بشردوستانه خریداری می کنید یا خیر. هنگامی که یک بانک تصور می کند که انجام تجارت با ایران خطرناک است، به سادگی در را می بندد.

اذعان کارشناسان مستقل جهان بر مغایرت تحریمهای آمریکا با حقوق بشر

این در حالی است که به اذعان بسیاری از کارشناسان مستقل جهان، تحریمهای آمریکا ناقض حقوق بشر و نظام نامه اخلاقی بین المللی است. اردیبهشت ماه سال گذشته یک کارشناس مستقل منصوب شورای حقوق بشر سازمان ملل نگرانی عمیق خود را از اعمال مجدد تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران و چند کشور دیگر جهان از جمله ونزوئلا و کوبا اعلام و تاکید کرد که این تحریمها برای مقاصد سیاسی ناقض حقوق بشر و معیارهای رفتار بین المللی است.

ادریس جزایری گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور تاثیرات منفی تحریمها تصریح کرد که این تحریمها ممکن است منجر به فجایع انسانی در مقیاس های بی سابقه شوند. وی افزود که اختلافات سیاسی بین دولتها هرگز نباید از طریق ایجاد فجایع اقتصادی و انسانی و به گروگان گرفتن شهروندان عادی حل و فصل شوند. این کارشناس مستقل بین المللی با اشاره به تهدید آمریکا علیه خریداران نفت ایران تاکید کرد که اعمال فراقلمرویی تحریمهای یکجانبه به روشنی مغایر با قوانین بین المللی است. وی تصریح کرد: به شدت نگران این مساله هستم که یک کشور (آمریکا) موضع برتر خود در نظام مالی بین المللی را برای مجازات مردم ایران و هر کسی در جهان که با ایرانیان داد و ستد کند، مورد سوء استفاده قرار دهد.

آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل متحد روز پنجشنبه (چهارشنبه شب به وقت نیویورک) در پیامی توئیتری ضمن استقبال از تصویب قطعنامه شورای امنیت درباره کووید -19 تاکید کرد: از کشورهای عضو (سازمان ملل) می خواهم که تلاشهای خود برای صلح را مضاعف سازند و مشتاقانه به دنبال همکاری با همه طرفهای ذینفع برای پیشبرد تلاشها در جهت آتش بس های واقعی باشند.

"روزمای ا. دی کارلو" دیپلمات آمریکایی و معاون امور سیاسی دبیر کل سازمان ملل نیز با استقبال از تصویب این قطعنامه گفت: بیایید اکنون طرفهای مناقشه ها را تحت فشار بگذاریم تا سلاح ها را خاموش کنند و تمرکز خود را بر نبرد با دشمن مشترک (کرونا) قرار دهند.

اینک و در حالی که در پی جلسه روز سه شنبه شورای امنیت در ارتباط با برجام و قطعنامه 2231 و سخنرانی مستدل دکتر ظریف، تشت رسوایی یکجانبه گرایی آمریکا علیه ملت ایران از بام جهان بر زمین افتاده، شورای امنیت سازمان ملل در برابر یک آزمون تاریخی قرار گرفته است بخصوص که تصویب خود این قطعنامه هم در پی جدال دیپلماتیک بین چین و آمریکا و مذاکرات طولانی بر سر متن قطعنامه صورت گرفت. آمریکا که اواخر فروردین ماه امسال خروج خود و قطع کمکها به سازمان جهانی بهداشت را اعلام کرد، مانع ذکر نام این سازمان جهانی در قطعنامه 2532 شورای امنیت شد.

ضرورت بررسی پیامدهای تحریم ها برای نبرد با کرونا

مجید تخت روانچی نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد نیز روز پنجشنبه بر ضرورت لغو تحریم‌های یکجانبه که ظرفیت کشورهای هدف برای مقابله با کرونا را تضعیف می‌کنند، تأکید کرد. وی در نشست شورای امنیت برای بررسی آثار کرونا گفت: بیماری‌های همه‌گیر با نرخ مرگ و میر بالا، دارای آثار منفی بر وضع اقتصادی و اجتماعی کشورهای درگیر در مخاصمات بوده و با افزودن یک لایه دیگر بر مشکلات موجود آنها، وضع را پیچیده‌تر می‌کنند. ایران، به عنوان کشوری که تحت تأثیر کرونا بوده و هدف تحریم‌های آمریکا نیز قرار دارد، بخوبی واقف است که این تحریم‌ها، با پیشگیری از واردات تجهیزات پزشکی و دارو، چگونه و تا چه اندازه ظرفیت کشورهای هدف را در مقابله با کرونا تضعیف می‌کند.

تخت روانچی گفت: این تحریم‌های یکجانبه به طور عملی بیماران را بیشتر از همه هدف قرار می‌دهند و نشانگر آن است که تحریم‌های مذکور تا چه اندازه غیراخلاقی، غیرانسانی و نامشروع هستند. نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد با بیان اینکه کرونا دشمن مشترک خانواده بشر است و تنها راه مقابله با آن نیز همبستگی عملی و همکاری جهانی است، افزود: به همین خاطر است که دبیرکل سازمان ملل و بسیاری از شخصیت‌های بین‌المللی و رهبران سیاسی و مذهبی جهان خواستار لغو فوری تحریم‌ها شده‌اند. وی تصریح کرد: در کنار بررسی آثار این بیماری در کشورهای درگیر مخاصمات مسلحانه، باید پیامدهای اعمال تحریم‌های یکجانبه بر آنها نیز مورد بررسی قرار گیرد.

اکنون و در شرایطی که آمریکا با اصرار بر روند یکجانبه‌گرایی خود درصدد تمدید تحریم تسلیحاتی ایران یا بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران است و همچنین در قامت دزدان دریایی تهدید به توقیف نفتکش‌های ایران و مقابله با تجارت دریایی مشروع ایران و ونزوئلا کرده است، این سوال مطرح است که آیا شورای امنیت مطابق منشور ملل متحد، مقابل جنگ و تروریسم اقتصادی دولت ترامپ علیه مردم ایران در شرایط دشوار ناشی از همه گیری جهانی بیماری کرونا خواهد ایستاد یا همچنان نظاره‌گر رنج و مشکلات مردم ایران خواهد بود؟ طبعا ایران بزرگ از شرایط دشوار کنونی و جنگ و تروریسم اقتصادی آمریکا هم به سلامت عبور خواهد کرد اما ملت و دولت ایران هم دوستان خود در این روزهای سخت را فراموش نخواهند کرد.

• شورای امنیت سازمان ملل
• تحریم های دارویی آمریکا
• ایالات متحده آمریکا
• محمد جواد ظریف