ما و توافقنامه واشنگتن، بغداد
تهران - ایرنا - طی روزهای آینده نمایندگان عراق و امریکا برای رسیدن به یک توافق استراتژیک با یکدیگر به صورت مجازی گفت‌وگو خواهند کرد. اما مجموعه شرایط نشان نمی‌دهد که شاهد تغییرات بنیادی نسبت به توافقی باشیم که میان دولت عراق و امریکا در سال 2011 به دست آمد.
در یادداشت روزنامه اعتماد به قلم محمدصالح صدقیان، آمده است: دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده در تلاش است که از این مذاکرات به دو نتیجه عمده دست پیدا کند. نخست اینکه دونالد ترامپ به دنبال آن است به توافقی دست پیدا کند که نام او روی آن باشد. چراکه توافقنامه سال 2011 توافقی میان نوری مالکی، نخست‌وزیر وقت عراق و باراک اوباما، رییس‌جمهور وقت امریکا بود اما اکنون دونالد ترامپ به دنبال ثبت موافقت‌نامه‌ای به نام خود است. در قدم دوم دونالد ترامپ به دلیل اینکه پیش‌تر اعلام کرده بود که قصد دارد، نیروهای امریکایی را از سوریه خارج کند برخی کشورهای عربی این تصمیم را نپذیرفتند و در عمل این کار را انجام نداد. اما اکنون مساله‌ای که وجود دارد این است، دونالد ترامپ به دنبال خروج نیروهای امریکایی از عراق است. از سوی دیگر مردم و مجلس عراق تصمیمی گرفتند که نیروهای امریکایی و خارجی باید از عراق اخراج شوند.
3 هدف برای توافق جدیدی که به نظر محتمل باشد، تعریف شده است. نخست بخشی از نیروهای امریکایی از عراق خارج خواهند شد و از این طریق یک پیام را به عراقی‌ها ارسال می‌کنند که به تصمیم مجلس عراق عمل می‌کنند. هدف دوم این است که نیروهای امریکایی یا از پایگاه‌هایی که در اختیار دارند، خارج خواهند شد و این پایگاه‌ها را تحویل نیروهای عراقی خواهند داد یا اینکه این پایگاه‌ها را به طور کامل تعطیل خواهندکرد. این موضوع نیز جزو مطالبات مجلس عراق است که پایگاه‌های امریکایی در کشور تعطیل شوند.
هدف سوم تنظیم حضور امریکا در عراق است که این بخش را می‌توان مهم‌ترین موضوع در این توافقنامه دانست. در این توافقنامه به احتمال زیاد مشخص خواهد شد که امریکایی‌ها به طور دقیق در کجا مستقر خواهند بود و چه تعداد نیرو و با چه کیفیتی در عراق باقی خواهند ماند. از همین رو هدف سوم، نحوه حضور امریکا در عراق را تعیین و تنظیم خواهد کرد. ولی به نظر نمی‌رسد که همه نیروهای امریکایی از عراق خارج شوند بلکه چارچوب حضور نیروهای امریکایی در عراق تعیین و کنترل خواهد شد.
از سوی دیگر پذیرش مصطفی الکاظمی به عنوان نخست‌وزیر از طرف امریکا یک هدف عمده را دنبال می‌کرد و آن رسیدن به یک توافقنامه استراتژیک میان دولت عراق با دولت امریکا بود. مدت نخست‌وزیری مصطفی الکاظمی حدود یک سال‌ونیم خواهد بود چراکه باید مقدمات برگزاری یک انتخابات زودهنگام را فراهم کند. امریکایی‌ها نیز به دنبال آن هستند که این موافقت‌نامه را تا انتخابات نوامبر به سرانجام برسانند. بنابراین می‌توان گفت که بعید به نظر می‌رسد، مذاکراتی قوی و طولانی بین عراق و امریکا شکل بگیرد و حتی برخی با کنایه بیان می‌کنند که امریکا در این مذاکرات با خودش گفت‌وگو خواهد کرد و بعید به نظر می‌رسد، مذاکرات پیچیده‌ای انجام شود بلکه احتمالا امریکایی‌ها زحمت سفر به عراق را هم نخواهند داشت و در یک مذاکرات از راه دور این توافق را به سرانجام می‌رسانند.
اما اگر در خصوص نقش ایران در جریان این مذاکرات سخن بگوییم باید گفت که خبرها حاکی از آن است در سفری که هیات ایرانی به سرپرستی آقای اردکانیان، وزیر نیروی ایران به عراق داشته، سردار قاآنی، فرمانده سپاه قدس ایران همراه این هیات به عراق سفر کرده و با فرماندهان حشدالشعبی و تعدادی از سیاستمداران شیعه عراقی دیدار و گفت‌وگو داشته است. ایران نیز می‌داند که موافقت‌نامه احتمالی میان امریکا و عراق تفاوت چندانی با توافقنامه سال 2011 نخواهد داشت از همین رو نگرانی چندانی نسبت به آن ندارند. از طرفی امریکایی‌ها نیز تمایلی برای وارد شدن به یک چالش جدید در عراق ندارند لذا به نظر نمی‌رسد وارد بحث کیفیت حضور حشدالشعبی در عراق شوند و حساسیتی روی این موضوع نشان دهند. اما مساله مهم برای ایران، استقرار پایگاه‌های نظامی امریکا در عراق است. برای ایران این نکته حایز اهمیت است که وظیفه پایگاه‌های امریکایی در عراق چیست و چارچوب آن باید مشخص شود. حدود یک سال پیش دونالد ترامپ اعلام کرد که پایگاه‌های امریکا در عراق ناظر بر فعالیت‌های ایران در منطقه به خصوص عراق هستند. از همین رو ایران حساسیت بسیاری در این باره دارد.
ایران به دنبال آن است تا چارچوب مشخصی برای استقرار پایگاه‌های امریکایی در عراق تعیین شود. عراقی‌ها نیز نباید اجازه دهند که پایگاه‌های امریکایی در عراق تبدیل به یک تهدید برای طرف سوم یا همسایگان عراق شود. به غیر از این موضوع بعید به نظر می‌رسد که ایران حساسیت چندانی بر توافقنامه میان امریکا و عراق داشته باشد و با آن مخالفت کند و تاکنون نیز رویکرد منفی از سوی ایران نسبت به آن اتخاذ نشده است.
منبع: روزنامه اعتماد *س_برچسب‌ها_س*