مدیران منابع آبی مسائل محیط زیستی را باور ندارند / عدم تامین حق‌آبه تالاب ها یک چالش بحران آفرین است

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ محمدجواد اشرفی مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان با حضور در دفتر شبکه اطلاع رسانی رهیاب در گفتگوی تفصیلی با اشاره به وجود 5 تالاب در استان خوزستان، اظهار کرد: بخش ایرانی تالاب هورالعظیم حدود 360 هزار هکتار است که یک سوم تالاب هورالعظیم را شامل می‌شود و حق‌آبه این تالاب در ایران از رودخانه کرخه و در عراق از رودخانه‌های دجله و فرات تامین می‌شود.

وی افزود: در سال‌های اخیر به دلیل شرایط آب و هوایی، فعالیت سدسازی و بارگذاری‌های کشاورزی در طول مسیر رودخانه‌ها، حق‌آبه هورالعظیم تامین نشد و تنش‌های بسیاری برای تالاب هورالعظیم ایجاد شد.

اشرفی با بیان اینکه ساخت سد کرخه با ظرفیت 6 میلیارد مترمکعب یک چالش اساسی برای حق‌آبه تالاب هورالعظیم بود، عنوان کرد: ظرفیت تالاب هورالعظیم حدود 3.5 میلیارد مترمکعب است که پس از سدسازی و برنامه‌ریزی‌هایی که برای ذخیره آب شرب و کشاورزی رخ داده نیاز واقعی تالاب هورالعظیم تامین نشد.

وی گفت: تالاب هورالعظیم به عنوان یکی از تالاب‌های بسیار با ارزش کشور و دنیاست که به عنوان یکی از بزرگترین کانون‌های مهاجرت پرندگان در فصل زمستان است و باید مورد توجه خاص قرار بگیرد. ولی اکنون حال تالاب هورالعظیم خوب نیست و بیش از 50 درصد آن خشک شده است که این خشک شدگی در حوضچه‌های 4 و 5 است اما در حوضچه‌های یک تا سه شرایط نسبتاً بهتر است و در صورتی که امسال بارندگی خوبی وجود نداشته باشد با مشکلات جدی‌تری روبه‌رو خواهد شد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان با اشاره به بررسی نیاز آبی تالاب هورالعظیم در هر فصل سال، بیان کرد: وزارت نیرو الزام دارد که اولویت‌های مصرف آب را بر مبنای آب شرب، حق‌آبه محیط زیستی، کشاورزی و صنعت تعیین کند که متاسفانه این اولویت‌بندی در کشور انجام نمی‌شود و حق‌آبه محیط زیستی به اولویت آخر تبدیل شده است که یک چالش بحران آفرین است. به طور مثال در تابستان نیاز آبی تالاب هورالعظیم 24 مترمکعب در ثانیه است در حالی‌که در تابستان گذشته کمتر از 3 میلیون مترمکعب در ثانیه آب وارد تالاب هورالعظیم شد که به دلیل عدم اولویت بندی و شرایط بحرانی رودخانه و سد کرخه بود.

وی افزود: در خوزستان برای حق‌آبه تالاب‌ها با وزارت نیرو می‌جنگیم که همین حداقل آب به تالاب هورالعظیم وارد شود اما امروز تالاب شادگان وضعیت بهتری دارد و برای حل بحران تالاب شادگان از رودخانه کارون کمک گرفته شد. همچنین تالاب بامدژ در 40 کیلومتری اهواز است که اگر این تالاب احیا نشود به عنوان یک کانون ریزگرد سه هزار هکتاری می‌تواند شهر اهواز را به خطر بیندازد.

اشرفی با اشاره به مشکل‌ساز بودن آتش‌سوزی در تالاب‌ها طی 6ماه گذشته، اظهار کرد: همه آتش‌سوزی‌های رخ داده در تالاب هورالعظیم در حوزه عراق بود که کشور عراق باید برای مهار آتش‌سوزی‌ها اقدام موثرتری انجام دهد. در خوزستان هلی‌کوپتر آب‌پاش برای مهار آتش‌سوزی‌ها در تالاب و جنگل‌های زاگرس وجود ندارد و در بهترین حالت 24 ساعت طول می‌کشد تا هلی‌کوپتر در خوزستان حاضر شود.

وی با بیان اینکه تامین حق‌آبه هورالعظیم با سه فاکتور باید انجام شود، گفت: مدیران منابع آبی و مدیران ارشد استانی باید مسائل محیط زیستی را باور داشته باشند و اعتقاد داشته باشند که تامین حق‌آبه هورالعظیم به عنوان یک ذخیره‌گاه بسیار ارزشمند اقتصادی و سلامت‌بخش باید تامین شود؛ الگوی مصرف در پایین دست سد کرخه باید تغییر کند و از کشت‌های آب‌بر جلوگیری شود و سیستم‌های آبیاری از حالت سنتی خارج شود؛ همچنین بارگذاری‌ها در حوزه پایین‌دست سد کرخه باید تغییر کند و اعلام کنند که اول حق‌آبه تالاب هورالعظیم تامین شود و بعد بارگذاری برای کشاورزی صورت گیرد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان با اشاره به توزیع اعتبار ریزگرد 800 میلیارد تومانی در خوزستان، عنوان کرد: اعتبار ریزگردها بین دستگاه‌های مختلف در استان خوزستان توزیع شد که وزارت جهاد کشاورزی، منابع طبیعی و شرکت جهاد نصر بیشترین سهم را به خود اختصاص دادند که این اعتبار‌ها برای ساخت کانال‌های انتقال آب به کانون‌های گرد و غبار و توسعه درختکاری در 25 هزار هکتار از کانون‌های گرد و غبار استفاده شد اما همچنین حدود 350 هزار هکتار به جز اراصی شن‌زار کانون گرد و غبار در خوزستان وجود دارد که نمی توان همه آن را درخت کاری کرد.

وی افزود: مراتع در خوزستان به دو دلیل نابود شدند، یکی به دلیل اینکه حق‌آبه دشت‌های سیلابی خوزستان تامین نشد و این دشت‌ها در مدل‌های برنامه‌ریزی فراموش شد و دوم چراهای بی رویه در مراتع است که نیازمند نظارت است.

اشرفی با اشاره به وضعیت فوق بحرانی کانون جنوب شرق اهواز، اظهار کرد: طی سه سال گذشته از کانون‌های داخل کشور تقریباً هیچ مورد خیزش گرد و غبار وجود نداشت که به دلیل سیلاب سال 98 و درختکاری 25 هزار هکتار از آنها بود. و تقریبا 100 درصد گرد و غبار سیستمی و فراگیر از حوزه کشور عراق و سوریه وارد ایران شد و برای این مسئله امسال همایشی با حضور وزرای محیط زیست حدود 20 کشور در ایران برگزار شد.

وی گفت: به شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر شرکت‌های خصوصی فراخوان‌های متعددی برای تولید مالچ‌های سازگار با محیط زیست داده شد که یکی از راهکارهای خوب برای مدیریت کانون‌های گرد و غبار است و با برخی شرکتها مذاکرات انجام شده و در حال تست طرح‌های ارائه شده آن‌ها هستیم.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان با بیان این‌که برخی کارشناسان علت تنگی نفس پس از بارش در خوزستان را گیاه کنوکارپوس می‌دانند، بیان کرد: گیاه کنوکارپوس یک گونه مهاجم است که در دهه هشتاد توسط شهرداری اهواز وارد خوزستان شد و به لحاظ شرایط رشد و مقاومتی که داشت یک گیاه شهردارپسند بود اما طی هفت سال گذشته مشخص شد که یک عامل تهدید است و شهرداری‌ها از کاشت این گونه گیاهی منع شدند.

وی گفت: خوزستان به دلیل موقعیت و شرایطی که دارد به شدت درگیر هر سه منبع آلایندگی صنعتی، کشاورزی و حمل و نقل است. در حوزه صنعت، نفت و گاز خوزستان یکی از منابع اصلی کشور است که این صنایع عمدتاً با تکنولوژی قدیمی کار می‌کند و از طرفی صنایع کشاورزی مانند نیشکر وجود دارد که حدود 70 درصد نیشکر به روش سیاه برداشته می‌شود و سوزانده می‌شود. در بحث حمل و نقل نیز در اهواز همچنان بنزین معمولی در حال توزیع است در حالی‌که در یک کلانشهر حداقل باید بنزین یورو 4 استفاده شود.

اشرفی با بیان این‌که دود ناشی از زباله‌سوزی بسیار خطرناک و سمی است، اظهار کرد: با پیگیری‌های انجام شده طی دو ماه گذشته سلول دفن بهداشتی پسماند شهر اهواز راه‌اندازی شد که دارای استانداردهای لازم است اما مهم‌تر از ساخت این سلول، مدیریت و راهبری آن است که زباله‌ها به صورت استاندارد دفن شود.

متولی محیط زیست در خوزستان با اشاره به پرداخت هزار میلیارد تومان عوارض آلایندگی به شهرهای خوزستان در سال گذشته، عنوان کرد: امسال حدود پنج هزار میلیارد تومان عوارض آلایندگی از محل شرکت‌های نفتی به شهرداری‌ها و دهیاری‌های خوزستان پرداخت شد که سهم شهرداری اهواز هزار میلیارد تومان بود.

وی گفت: تا سال 1400 هیچ الزامی برای نظارت بر نحوه هزینه‌کرد حق آلایندگی وجود نداشت اما امسال طی یک دستورالعمل شهرداری‌ها موظف شدند که 50 درصد این مبلغ را در حوزه محیط زیست هزینه کنند و ما نیز برای شهرداری‌ها تکالیفی را برای پروژه‌های محیط زیست از جمله ایجاد محل‌های دفن بهداشتی زباله، ماشین آلات مکانیزه حمل زباله، کمربند فضای سبز و توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی مشخص کردیم.

انتهای پیام /