مذاکرات بازرگان با رهبران سیاسی برای تغییرات بنیادی در رژیم ایران / آیت الله طالقانی به رژیم پهلوی: مردم را تهدید به قتل و آتش سوزی نکنید

در روز 18 بهمن 1357، 24 نفر از نمایندگان مجلس شورای ملی استعفا کردند.

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا به خبرنگاران گفت "احمقانه است اگر بگوییم مأموریت ژنرال هایزر در تهران کاملا رضایت‌بخش بوده است."

در تظاهرات عمومی کشور به نفع نخست وزیری بازرگان در زاهدان 3 نفر کشته و تعدادی مجروح شدند. ساعات عبور و مرور در تهران کاهش یافت.

تظاهرات و نا آرامی‌ها در شهرهای مختلف کشور هم ادامه دارد. امروز تظاهرات مردم زاهدان که به طرفداری از مهندس بازرگان برگزار شد از طرف عوامل رژیم شاه به خاک و خون کشیده شد و تاکنون سه نفر شهید و 55 نفر مجروح شده‌اند.

کارکنان رادیو تهران در پی پیوستنشان به کارکنان اعتصابی رادیو تلویزیون بیانیه‌ای منتشر کردند که در آن تأکید شده "برای جلوگیری از ایجاد هر مانع در راه انقلاب برنامه‌ای پخش نخواهد شد". حمایت‌ها از مهندس بازرگان از طرف گروه‌ها و اقشار مختلف هم ادامه دارد. کارکنان بیمه مرکزی ایران، کارکنان سازمان امور اداری و استخدامی کشور، کارکنان هواپیمایی ملی ایران و سازمان هواپیمایی کشوری همراه با کارکنان سوخت‌گیری مهرآباد، جامعه کارکنان وزارت مسکن و شهرسازی و شورای همبستگی کارکنان مبارز نخست‌وزیری در بیانیه‌های جداگانه‌ای حمایت خود را از بازرگان و دولت موقت او اعلام کردند. جامعه کارکنان وزارت کشور هم در بیانیه‌ای اعلام کرد که "استانداران و فرماندارانی که ناظر کشتار مردم بودند از ملت نیستند".

از سوی دیگر خبر می‌رسد که مهدی بازرگان نخست‌وزیر دولت موقت مذاکرات وسیعی را با مقامات و رهبران گروه‌های مختلف سیاسی برای تدوین برنامه اجرایی با توجه به رویدادهای اخیر آغاز کرده است. منابع مطلع گفته‌اند که در این مذاکرات کوشش شده است که برای تغییرات بنیادی رژیم در ایران راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز تهیه شود و طرفین کوشش کردند حتی‌المقدور نقطه‌نظرهای مشترک را به عنوان مبنای مذاکرات مورد توجه قرار دهند. این منابع گفته‌اند در مذاکرات اولیه تاکنون توافق مهمی به دست نیامده است و مهندس بازرگان نتایج این مذاکرات را جمعه این هفته به عنوان اقدامات و برنامه‌های اجرایی دولت خود در دانشگاه تهران اعلام خواهد کرد. بعضی منابع می‌گویند که مهندس بازرگان لیست نهایی اسامی کابینه خود را ممکن است قبل از جمعه اعلام کند.

از طرفی آیت‌الله سید محمود طالقانی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که "مردم را تهدید به قتل و آتش‌سوزی نکنید". این اطلاعیه که در سه بخش منتشر شده حاوی نکاتی درباره تهدیدهای صورت گرفته توسط عوامل رژیم و برخی گروه‌ها علیه مردم، آزار کارگران و مزاحمت درباره زحمت‌کشان گورستان بهشت زهرا است.

همچنین ابراهیم یزدی از نزدیکان امام خمینی در گفت‌وگویی گفت "برنامه‌هایی در دست مطالعه است تا تمام وزارتخانه‌های دولتی به صورت مسالمت‌آمیز و با کمک کارکنان این وزارتخانه‌ها اشغال شود".

از سوی دیگر صبح امروز سرهنگ بهمن شکوری افسر ارتش هنگامی که از خانه به طرف پادگان می‌رفت به وسیله چند ناشناس موتورسوار به ضرب گلوله مجروح شد. او بلافاصله به بیمارستان لشکر رضاییه (ارومیه) منتقل شد ولی حال وی رضایت‌بخش نیست. ضاربان هم متواری شدند. سرهنگ بهمن شکوری رئیس آجودانی ستاد لشکر 64 است.

ضمن اینکه ستاد بزرگ ارتشتاران در اعلامیه‌ای اعلام کرد: "اخیرا مشاهده می‌شود که اشخاص غیرصالح و غیرمسئول و بعضا مغرض در جهت تحریک و تضعیف روحیه و تفرقه‌اندازی بین مردم و پرسنل نیروهای مسلح شاهنشاهی اخباری جعلی و مقالاتی حاوی مطالب غیرواقعی در روزنامه‌ها درج می‌نمایند. ستاد بزرگ ارتشتاران صریحا به اطلاع عموم می‌رساند که هر کس در مقام تهدید یا تضعیف روحیه پرسنل نیروهای مسلح شاهنشاهی برآید یا با پرسنل نیروهای مسلح شاهنشاهی از طریق درج مطالب ناصحیح و غیرواقعی اهانت نماید برابر مقررات قانون دادرسی و کیفر ارتش تحت تعقیب قانونی قرار خواهد گرفت."

در مجلس سنا هم که امروز برای اعلام وصول لایحه انحلال ساواک و تعقیب و محاکمه نخست‌وزیر و وزیران سابق تشکیل جلسه داد. سناتور موسوی تأکید کرد: "مصلحت نیست برادران سرباز با دیگر برادران رودرروی هم بایستند». امروز همچنین 13 نفر دیگر از نمایندگان مجلس شورای ملی استعفا دادند.

امشب همچنین افراد ناشناس حدود ساعت 23:15 دقیقه نارنجکیرا در داخل محوطه آپارتمان‌های مهر محل سکونت علی‌اصغر حاج‌سیدجوادی منفجر کردند و متواری شدند. بر اثر انفجار این نارنجک شیشه‌های چندین ساختمان شکست و به چهار اتومبیل که در حیاط مقابل آپارتمان‌ها پارک شده بود خسارت وارد شد.

امروز پس از سه ماه اولین سینمای تهران باز شد. سینما شهر قشنگ اعلام کرده است که "برابر نظرات آیات عظام تنها به نمایش فیلم‌های برجسته سینمایی مبادرت خواهد کرد و هیچ‌گونه فیلمی که خلاف اخلاق و عفت عمومی باشد به نمایش نخواهد گذاشت".

امروز مجمع عمومی سازمان ملل متحد هم از اوضاع ایران اظهار نگرانی و اعلام کرد که "به دلیل نا امن بودن قلمرو هوایی ایران، شرکت‌های مهم حمل و نقل هوایی، پروازهای خود را به ایران قطع کرده‌اند".

در چنین شرایطی انور سادات رئیس‌جمهور مصر، با شاه ایران در مراکش تماس گرفت. همچنین رئیس‌جمهور و وزرای خارجه و دفاع آمریکا، پس از پایان مأموریت ژنرال "هایزر" در ایران، جلسه‌ای با حضور وی تشکیل دادند و سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در این زمینه گفت "ما از اجرای قانون اساسی پشتیبانی می‌کنیم و از راه دیپلماتیک با همه گروه‌ها، از جمله مهدی بازرگان، در تماس بوده‌ایم، اما پس از انتخاب وی به نخست وزیری، هیچ‌گونه تماسی با وی برقرار نشده است و در نهایت ژنرال هایزر از ایران رفت".

علاوه بر این وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد هنوز دولت بختیار را به رسمیت می‌شناسد. از طرفی سخنگوی کاخ سفید اظهار کرد" بختیار باید نظر اکثریت مردم را بپذیرد".

معمر قذافی - رهبر لیبی هم در همین روز در نامه‌ای به امام خمینی حمایت خود را از انقلاب ملت ایران اعلام کرد.

منبع:

*نجاتی، غلامرضا (1373): تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله ایران از کودتا تا انقلاب، جلد دوم، موسسه خدمات فرهنگی رسا، تهران.

*روزنامه کیهان،18 بهمن 1357.

27216