ممنوعیت زباله‌گردی کودکان؛ دستوری پرهزینه و بی‌ثمر / «شوآف» شهرداری تهران خیلی زود تمام شد!
در روزهای اوج کرونا، شهرداری تهران و اعضای شورای شهر تصمیم گرفتند که به مناسبت روز جهانی منع کار کودکان، زباله گردی کودکان در تهران را برای همیشه ممنوع کنند؛ حالا یکسال بعد از این تصمیم که با تبلیغات گسترده ای همراه بود، هنوز خیابان های تهران مملو از کودکان زباله گرد است!
به گزارش خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ با ورود کرونا به کشور و اعلام آمار جان باختگان و مبتلایان به کووید19 در آخرین روز بهمن سال 98 و گسترش روز‌افزون شمار تلفات این بیماری، عاقبت دادستانی خطر فراگیری را به واسطه زباله گردی حس کرد و قبل از شهرداری و شورای شهر و سایر متولیان مدیریت شهری، در تاریخ 16 اسفند سال 98 زباله‌گردی در سطح شهر تهران را رسما طی اعلانی ممنوع اعلام کرد.
دادستانی تهران در پی شیوع ویروس کرونا طی نامه‌ای از فرماندهی انتظامی تهران بزرگ خواست با همکاری شهرداری تهران مانع زباله‌گردی در سطح شهر شوند. در حالی که انتظار می‌رفت پیش از دادستانی و فارغ از عملکرد نهادهای دولتی در حوزه بهداشت و درمان؛ در حوزه پایتخت مراکزی مانند اداره کل سلامت شهرداری تهران، و کمیسیون بهداشت و محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر قبل از همه، این خطر را پیش بینی و نسبت به رفع رجوع و احتمال آسیب زایی و گسترش ویروس نوظهور بیماری کرونا اطلاع رسانی می کردند. بهع ویژه آنکه متولیان مدیریت شهری بیشتر از همه با مافیای زباله گردی آشنا هستند و می دانند که پدرخواندگان این مافیا برای رسیدن به سودهای سرشار این دنیای کثیف از کودکان بهره کشی می کنند. بنابراین زباله گردی کودکان در اوج بحران همه گیری کرونا می تواند بیشتر از همه کودکان کار در حوزه زباله گردی را مبتلا کند.
16 اسفند 1398؛ ساده انگاری شهرداری در پی حل‌معما توسط دادستانی
سیدمالک حسینی سرپرست سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی در روز 16 اسفند 1398 یا به تعبیری همان روزی که دادستانی تهران در مورد زباله‌گردی اولتیماتوم داد؛ در برنامه "پارک شهر" رادیو تهران همسو با این اقدام درست و به موقع، با اشاره به ممنوعیتی که پیشتر از این تدبیر شده می گوید: «از هفته گذشته تفکیک پسماند از مخازن شهری در تهران ممنوع شده و از هفته آینده با تیم پزشکی وارد گودهای زباله‌گردی می‌شویم.»
حسینی در بخش دیگری از سخنانش ضمن شانه خالی کردن از وظیفه قانوانی شهرداری و سایر متولیان شهری در رابطه با تعیین تکلیف دفع صحیح زباله و ساماندهی زباله گردها توپ را به زمین سازمانی دیگر انداخته و در این رابطه اضافه میکند: «آسیب‌های اجتماعی مربوط به کودکان در حیطه وظیفه و اختیار سازمان بهزیستی است و به دلیل حساسیت موضوع، دیگر سازمان‌ها به طور قانونی اجازه مداخلات جدی در این زمینه را ندارند.»
حسینی در خاتمه اظهاراتش حدود و ثغور اختیارات قانوانی را در هم می‌شکند و در حالیکه به تلویحا تمام وظایف شهرداری در رابطه با ساماندهی زباله گردها رد می کند در قامت قهرمانی مسئولیت شناس عنوان به اقدامات خود اشاره کرده و می‌گوید: «بنده به طور ویژه پیگیر موضوعات مربوط به کودکان کار و کودکان زباله‌گرد هستم و شهرداری تهران از جنبه مسئولیت اجتماعی خود و نه تکلیف قانونی، سال‌هاست که در سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی این موضوع را پیگیری میکند.»
25 خرداد 99؛ زباله گردی کودکان در تهران ممنوع
اما در این میان شهردار تهران تقریبا آخرین نفری بود که ممنوعیت زباله گردی را در 25 خرداد ماه سال 99 اعلام کرد؛ آنهم نه به واسطه نفس و اهمیت موضوع، بلکه بخاطر پیوستن به موجی جهانی و نامگذاری 12 ژوئن به عنوان روز جهانی منع کار کودک!
واضح تر اینکه ممنوعیتی که پیروز حناچی در ابلاغیه ای طولانی به آن اشاره کرده بود تنها کودکان زباله گرد را شامل می‌شد!
شهردار تهران در این ابلاغیه با اشاره به زباله‌گردی کودکان و مسئولیت شهرداری تهران اعلام کرد: «شهرداری تهران آمادگی دارد با تشدید نظارت خود بر پیمانکاران بازیافت مانع از بکارگیری کودکان در این بخش شده و مسئولیت قانونی خود در این بخش را ایفا کند.»
وی در بخشی از اطلاعیه منتشر شده خود آورده است:«... در میان اشکال مختلف کار کودک، پدیده بکارگیری کودکان در فرایند جمع‌آوری و تفکیک پسماند خشک، مصداقی از کار کودک در مشاغل سخت و زیان آور محسوب می‌شود. این نقد همواره به مدیریت شهری در طول سالهای گذشته وارد بوده که نظارت کافی بر پیمانکاران خود در این بخش نداشته و در نتیجه زمینهای برای سوء استفاده از کودکان فراهم شده است. راه حل نهایی از منظر شهرداری تهران، اصلاح الگوی جمع آوری پسماند شهر تهران است که برنامه ریزی برای آن انجام شده که با اجرای آن پدیده موسوم به زباله‌گردی را به طور ریشه‌ای از میان خواهد رفت...»
شهردار تهران در بخش دیگری خاطر نشان میکند: «در اجرای این طرح هرگونه تعرض نسبت به کودکان خط قرمز شهرداری تهران است و تنها از طریق مجازات پیمانکاران متخلف باید به این پدیده مذموم پایان داده شود.»
اما سوال اینجاست که چرا ابلاغیه شهردار تهران روی پدیده مذموم زباله گردی متمرکز نشده؟! پدیده ای که به گفته صدر الدین علیپور مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران در اول شهریور98؛ تنها در پایتخت به صورت روزانه 7 هزار تن زباله تولید می شود که در ادامه به گردش مالی فعالیت در عرصه مافیای زباله نیز اشاره اخواهد شد.
وقتی قانون شهرداری در مقابل مافیای زباله گردی کم می آورد
پس از اظهارات و اعلان های پر طمطراق مسئولان مدیریت شهری مبنی بر منع زباله گردی که بنا بر تاکید ماده ها و تبصره‌ها زباله گردی کودکان در این میان به هیچ عنوان متصور نبود، اما با گذشت مدت زمانی قابل توجه، شهروندان تهرانی همچنان شاهد زباله گردی کودکان بودند. مهم تر اینکه طیف سنی کودکان زباله‌گرد حتی به پسماندهای عفونی هم رحم نمی کردند و پلاستیک های حاوی ماسک ها و دستکش ها و دستمال های آلوده بیماران کرونایی را می شکافتند؛ تا پلاستیک آن را برداشته و به فروش برسانند؛ در حالیکه آنها از خطراتی که جان آنها را تهدید میکرد و می کند آگاه نبوده و نیستند. نکته دیگر اینکه به واسطه برداشتن پلاستیک ها سایر اقلام بهداشتی مصرف شده و آلوده در بین زمین و هوا رها می‌شدند؛ اقدامی ناآگانه از سوی کودکان که قطعا به انتشار ویروس و گسترش بیماری کمک شایان توجهی کرده است.
پیگیری خبرنگار دانا از کانال شورای شهر / عضو شورا: جریمه پیمانکاران با تداوم زباله‌گردی
خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانا با هدف یادآوری وعده ها و نامه ها و باید هایی که از مسئولان شهری منتشر شده بود با رییس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران تماس گرفت و از اقداماتی که در رابطه با اجرایی شدن ابلاغیه شهردار تهران در رابطه با ممنوعیت زباله گردی صورت گرفته، جویا شد.
وی در پاسخ دانا گفته است: «براساس پروتکل های بهداشتی زباله گردی در تهران ممنوع شد و قرار شد تا پیمانکاران نسبت به جداسازی زباله های تر و خشک اقدام نکنند.»
زهرا صدر اعظم نوری، در گفت وگو با دانا اشاره به خطرات زباله گردی در ایام شیوع کرونا اظهار کرد: «زباله گردی یکی از اقدامات غیربهداشتی و محیط زیستی است که در شرایط عادی می‌تواند عامل انتقال بیماری، امراض و آلودگی ها باشد و موجب به خطر افتادن جان افراد شود. اما متاسفانه در برخی اماکن، زباله گردهای کودک و حتی بزرگسالان هم دیده می شوند و زباله گردی را تداوم می بخشند، اگر این اقدام از سوی پیمانکاران شهرداری صورت بگیرند به طور قطع جریمه خواهند شد.»
اظهارات رئیس سازمان بهزیستی درباره همکاری شهرداری با این سازمان
گرچه بارها که از آسیب هایی مانند زباله گردی و معضل کودکان کار سخن به میان می آید مدیران شهرداری تهران انگشت اتهام خود را به سوی سایر سازمان ها و نهادهای متولی مانند سازمان بهزیستی نشانه می رود و در نهایت به طرز خلاقه ای شانه از زیر چنین مسئولیت خطیری خالی میکند.
خبرگزاری دانا در پیگیری اظهارات و نقطه نظرات برخی از متولیان مدیریت شهری مانند سیدمالک حسینی سرپرست سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران که سازمان بهزیستی را موظف به ساماندهی کودکان کار و زباله گرد کرده بود، در گفت و گویی وحید قبادی دانا با رئیس سازمان بهزیستی کشور موضوع را مطرح کرد.
قبادی دانا در پاسخ عنوان کرده؛ «بازیافت زباله ها از مشاغل زیان آوری است که به سلامت کودکان آسیب وارد می کند که بعضا این کارها برای بهره کشی مالی توسط مافیاها اداره می شوند.»
معضل زباله گردی حل می شود؛ اگر شهرداری با پیمانکاران برخورد کند
رئیس سازمان بهزیستی در ادامه افزود: «با اشاره به اینکه موردی در حوزه حقوق کودکان مطرح است که خیابان جای حضورکودکان نیست و بدترین نوع سوء‌استفاده از کودکان کار که بعضا توسط مافیا صورت می‌گیرد، بازیافت زباله توسط کودکان است؛ در حالیکه بازیافت زباله ها از مشاغل زیان آوری است که به سلامت کودکان آسیب وارد می کند و شایسته نیست کودکان در این زمینه فعالیت داشته باشند.
وی اضافه می کند «بازیافت زباله‌ها در سطح شهر تهران توسط پیمانکاران صورت می گیرد و بیشتر کودکان به کار گرفته شده در بازیافت زباله، تبعه غیر ایرانی هستند. لذا اگر مصوبه و ابلاغ شهرداری تهران اجرا شود و شهرداری تهران با پیمانکارانی که کودکان را با عنوان نیروی کار بازیافت زباله به کارگیری میکنند قطع همکاری کند، جلو این کار گرفته می شود و معضل زباله گردی مرتفع خواهد شد.»
رئیس سازمان بهزیستی در پاسخ به سوال خبرنگار دانا مبنی براینکه آیا تاکنون اماکن مورد نیاز از سوی متولیان از جمله شهرداری تهران در اختیار بهزیستی قرار گرفته است، گفت: «از میان هفت مرکز تا کنون دو مکان در مناطق پنج و هشت از سوی شهرداری در اختیار سازمان بهزیستی قرار گرفته است که باید در کوتاه ترین زمان این کودکان ساماندهی شوند.»
فسادسازمان‌یافته زباله گردی و گردش‌های مالی غیر قابل تصور
سیدامین صدرنژاد، دبیر اتحادیه صنایع بازیافت ایران در مقاله ای که در تاریخ 21 مرداد99 در رسانه های منتشر کرده، معتقد است: فساد حاکم بر جمع‌آوری، تفکیک و پردازش پسماندها خصوصا در کلان‌شهرها، که گاه مافیای پسماند نامیده می‌شود، فسادی سازمان‌یافته و منسجم با شبکه‌سازی قوی و دارای گردش‌های مالی بالاست که گاه حتی پوششی برای پول‌شویی و قاچاق است. حتی به اعتراف برخی مسئولان نهادهای حاکمیتی، این باندهای مافیایی و تبهکار گاه با بدنه شهرداری‌ها در ارتباط بوده و شهرداری مافیای پسماند را می‌شناسد. درعین‌حال، ابعاد این باندهای مافیایی و فساد سازمان‌یافته در حال گسترش با سرعتی بسیار بیشتر از سرعت اقدامات حاکمیت در برخورد با آن است. آخرین نمونه این امر، خبر تکان‌دهنده تبدیل 500 قطعه زمین کشاورزی در اطراف کهریزک به انبار و گاراژ جمع‌آوری، تفکیک و پردازش زیرپله‌ای پسماند در مقابل پرداخت نقدی 7 تا 70 میلیون تومان اجاره توسط بهره‌بردار به کشاورزان و تردد پرتعداد روزانه کامیون‌های زباله‌گردی از تهران به آنجا بوده‌است!
صدرنژاد در ادامه می نویسد: «رویکرد حاکمیت در برخورد با این فساد سازمان‌یافته بسیار منفعلانه، واکنشی، دستوری، کند و تنبل است و ابزارهایی چون صدور بخشنامه «ممنوعیت زباله‌گردی» در کنار «نداشتن حق برخورد و توقیف با کامیون‌های زباله‌گردان»، چاپ بنرهای «تماس با شهرداری در صورت مشاهده کودک زباله‌گرد» و انتقاد تکراری و کلیشه‌ای مسئولان از «نیاز به فرهنگ‌سازی در میان مردم» و «عدم همکاری نهادهای مسئول»، تاکنون به‌هیچ‌عنوان کارآمدی و اثربخشی لازم برای مقابله با این فساد در حال گسترش را نداشته‌اند و به‌روشنی، نه‌تنها زباله‌گردی در کلان‌شهرها کاهش نیافته، بلکه افزایشی دوچندان یافته!»
حرف آخر
ناگفته پیداست که با توجه به آنچه گذشته، شعر ها و شعار های چند سال اخیر دردی را درمان نکرده و در پس زمینه این شعارها و آینده کودکانی که به هر دلیلی از داشتن نعمت خانواده محروم هستند، هر روز تاریک تر، تلخ تر و ابهام برانگیزتر می شود، مگر آنکه نهادها دیگر با اختیارات و شرح وظایف گسترده تری به موضوع ورود کنند.
انتهای پیام /
