منطقه علیه اسرائیل متحد می‌شود؟
نشست اضطراری سران سازمان همکاری اسلامی در شرایطی امروز دوشنبه با مشارکت رئیس‌جمهور ایران در پایتخت قطر برگزار می‌شود که اقدامات و حملات متجاوزانه رژیم صهیونیستی علیه اهداف مختلف در منطقه که یکی از مهم‌ترین آنها هفته گذشته به نشست سران حماس در دوحه قطر بود، جمهوری اسلامی و کشورهای اسلامی - عربی را بیش از گذشته به این نتیجه مشترک رسانده که باید به راه‌حلی برای مقابله با تجاوزات اسرائیل...
عراقچی صبح روز یکشنبه عازم دوحه شد تا در اجلاس وزرای امور خارجه سازمان همکاری اسلامی با هدف بررسی حمله بی‌سابقه اسرائیل به قطر شرکت کند. مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران، نیز امروز دوشنبه در این نشست مشارکت می‌کند.
سفر رئیس‌جمهور به قطر، اولین سفر رئیس‌جمهور به دوحه پس از پاسخ موشکی ایران به پایگاه آمریکایی العدید در خاک قطر است. این سفر در شرایطی صورت می‌گیرد که منطقه در یک نقطه‌عطف تصمیم‌گیری برای شکل‌دهی به یک رویکرد یکپارچه در مقابل تجاوزات اسرائیل قرار دارد. برخی این رخداد را فرصتی برای نزدیکی ایران و شورای همکاری می‌دانند و برخی دیگر این همگرایی را راهی طولانی و نیازمند اقدامات ملموس و هماهنگ فراتر از سخنرانی‌های بدون نتیجه عنوان داشته‌اند.
بمباران قطر از سوی رژیم اسرائیل، به فاصله سه ماه از حمله این رژیم به ایران، پرسشی را در اذهان کشورهای منطقه به ویژه شورای همکاری کشورهای عرب ایجاد کرده مبنی بر اینکه تهدید واقعی امنیت در غرب آسیا کیست؟ رژیم صهیونیستی علاوه بر تداوم نسل‌کشی و جنایت در غزه، طی سه ماه اخیر به سه کشور ایران، سوریه و لبنان در منطقه حمله نظامی کرده است.
وقت عمل فرا رسیده
وزیر خارجه ایران پیش از این و با اشاره به برگزاری اجلاس سران کشورهای عربی و اسلامی در راستای حمایت از قطر و محکومیت حملات رژیم صهیونیستی به این کشور گفته بود که آقای رئیس‌جمهور در نشست دوحه، مواضع ایران را به صورت جدی و شفاف مطرح می‌کنند و ما بر این موضوع تاکید داریم که وقت عمل رسیده است و دیگر حرف زدن کفایت نمی‌کند. جنگنده‌های رژیم صهیونیستی عصر سه‌شنبه 18 شهریور ضمن تجاوز به حریم هوایی قطر، اهدافی را در شهر دوحه پایتخت این کشور بمباران کردند. مکان این بمباران، محل برگزاری نشست هیات بلندپایه حماس به ریاست خلیل الحیه در منطقه الکترا بود.
این نشست که به منظور بررسی آخرین پیشنهاد آتش‌بس و صلح پیشنهادی آمریکا برگزار شده بود، توسط ده جنگنده اسرائیلی و با چراغ سبز آمریکا برای نابودی میز مذاکره و صلح پیشنهادی مورد هدف و بمباران قرار گرفت. اجلاس اضطراری وزرای امور خارجه اسلامی - عربی بنا به درخواست قطر برای بررسی موضوع تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی به این کشور در حال برگزاری است و این اجلاس مقدمه نشست سران اسلامی - عربی است که برای امروز دوشنبه برنامه‌ریزی شده است. طبق گزارش‌ها انتظار می‌رود این نشست با حضور عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر، برگزار شود؛ حضوری که نشان‌دهنده اهمیت قاهره برای هماهنگ‌سازی موضع عربی و اسلامی در برابر تجاوز اسرائیل است.
این روزها مصر نقش دیگری را نیز عهده‌دار بود و توافق بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هفته گذشته در قاهره امضا شد. عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران و رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، هفته گذشته در قاهره با میانجی‌گری بدر عبدالعاطی، وزیر خارجه مصر، یک شیوه‌نامه جدید برای بازرسی از تاسیسات اتمی ایران امضا کردند. پیش‌تر محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه قطر، درباره حمله اسرائیل گفته بود که نشست سران کشورهای عربی و اسلامی برای بررسی و تصویب روند واکنش جمعی برای بازدارندگی در برابر اسرائیل در روزهای یکشنبه و دوشنبه آینده در دوحه برگزار خواهد شد. وزیر امور خارجه قطر همچنین در گفت‌وگو با شبکه سی‌ان‌ان حمله رژیم صهیونیستی به دوحه را تروریسم دولتی دانست و تاکید کرد: «واژه‌ای نمی‌یابم که بتواند میزان خشم ما از این اقدام را بیان کند. این، تروریسم دولتی است و ما مورد خیانت قرار گرفته‌ایم.»
تشکیل پیمان امنیتی جمعی
همزمان با سفر وزیر خارجه ایران به دوحه، علی‌اکبر صالحی، وزیر خارجه اسبق ایران، اعلام کرد که بهترین نتیجه عملی این نشست می‌تواند تشکیل یک پیمان امنیتی جمعی شامل تمامی کشورهای منطقه خلیج فارس باشد. صالحی در گفت‌وگو با پایگاه خبری - تحلیلی «انتخاب» توضیح داد: «در اجلاس پیش رو و مشترک سازمان تعاون اسلامی و اتحادیه عرب در قطر بهترین نتیجه عملی که می‌توان انتظار داشت این است که با پیشنهاد قطر یک پیمان امنیتی جمعی متشکل از کلیه کشورهای منطقه حوزه خلیج فارس تشکیل شود.» وی افزود: «تشکیل چنین پیمانی ضمن تضمین برخورداری از مصونیت امنیت جمعی، سبب ارتقای تعاون تجاری و اقتصادی و نیز تقویت اعتماد متقابل بین اعضای بالقوه آن خواهد شد.» نخست‌وزیر عراق هم روز گذشته با بیان اینکه تجاوزهای اسرائیل به کشور قطر محدود نخواهد ماند، بر ضرورت ایجاد ائتلاف امنیتی دفاعی با مشارکت کشورهای اسلامی تاکید کرد.
هشدار جدی لاریجانی
علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، روز جمعه در پیامی نسبت به تشکیل اجلاس سازمان همکاری اسلامی «پر از سخنرانی و بدون نتیجه عملی» (همانند نشست شورای امنیت) هشدار داد و گفت: «چنین اجلاس‌هایی مساوی است با سفارش تجاوز جدید به رژیم صهیونیستی!» لاریجانی در پیامی در صفحه مجازی ایکس نوشت: «حداقل علیه دیوانگی این رژیم «ستاد عملیات مشترک» تشکیل دهید. همین تصمیم ارباب این رژیم را بسی نگران می‌کند تا برای ایجاد صلح جهانی و جایزه نوبل (!) دستپاچه، اوامر خود به رژیم صهیونیستی را تغییر دهد.» وی ادامه داد: «برای مسلمانان گرسنه و مظلوم فلسطینی که کاری نکردید، حداقل برای جلوگیری از نابودی خودتان تصمیم مختصری بگیرید!» وی در نخستین واکنش به این تجاوز اسرائیل نیز در توئیتی در شبکه ایکس نوشت: «پیام جنایت اخیر رژیم صهیونیستی در قطر:هان، ای کشورهای منطقه! سلطه آینده مرا دریابید!!»
فرصتی برای تهران
همزمان با تشکیل نشست دوحه، تحلیل‌های گوناگونی در این رابطه منتشر شد. از یک سو هاآرتص به توافق اخیر ایران و آژانس در قاهره اشاره کرد و نوشت امضای چنین توافقی در میانه حمله اسرائیل به رهبران حماس در دوحه، که بازگشت بازرسان به تاسیسات هسته‌ای و شروط سه‌گانه اروپا را در بر دارد و می‌تواند مسیر گفت‌وگوهای تهران - واشنگتن را باز کند، بسیار اهمیت دارد؛ زیرا در شرایطی به سر می‌بریم که حمله اسرائیل به قطر مشروعیت چتر امنیتی آمریکا را زیر سوال برده و موجی از همبستگی عربی ایجاد کرده و در مقابل نزدیکی تهران و قاهره و تغییر موازنه‌ها، نویدگر خاورمیانه‌ای جدید است که در آن اسرائیل بیش از ایران به‌عنوان تهدید امنیتی دیده می‌شود.
وب‌سایت قطری العربی الجدید نیز در تحلیلی با اشاره به اینکه این وضعیت جهان مستلزم انسجام اعراب در سطح دفاعی، سیاسی و اقتصادی است، نوشت در وهله نخست این کشورها در مقابله با دشمن خود یعنی رژیم صهیونیستی که مرحله جدیدی را برای اجرای پروژه موسوم به «اسرائیل بزرگ» آغاز کرده و برای انجام آن از هیچ اقدامی دریغ نمی‌کند باید متحد باشند. همچنین اعراب امروز دریافته‌اند که تضمین‌های آمریکا واقعی نیست. بر اساس این تحلیل، در این وضعیت، کشورهای عربی باید به سمت یک توافق امنیتی مشترک عربی - ترکی - ایرانی حرکت کنند و روی آمریکا حساب باز نکنند.