موسیقی فجر در جامعه ذائقه‌سازی می‌کند / کاهش قیمت بلیت‌های جشنواره
دبیر سی‌ونهمین جشنواره موسیقی فجر گفت: امسال بخش رقابتی را در جشنواره موسیقی فجر پررنگ کرده‌ایم و به بخش آهنگ‌سازی هم قوت بیشتری دادیم.
برنامه سلام خبرنگار روز 23 بهمن با موضوع جشنواره موسیقی فجر و با حضور آقای رضا مهدوی دبیر جشنواره موسیقی فجر امسال پخش شد که مشروح این برنامه را در زیر می‌خوانید:
سوال: رویکرد شما از جشنواره موسیقی فجر امسال چیست؟ مهدوی: رویکرد امسال عدالت محوری است یعنی این که بتوانیم تقسیم کنیم این فراوانی را، این همه اجرا‌ها و استقبال خوبی که امسال داشتیم از جشنواره بین المللی موسیقی فجر بتوانیم همه سطوح جامعه را پوشش دهیم در استان‌ها و در تهران برای همین سالن‌های مختلفی را اضافه کردیم از جمله فرهنگسرای بهمن که سال‌ها این سالن به اجرا اختصاص پیدا نمی‌کرده به دلایل مختلف، امسال بخش مهمی از ستاره‌های موسیقی پاپ ایرانی را به آنجا بردیم که مردم بیشتر استقبال کنند و بیشتر بهره‌مند شوند. سالن کوشک به همین ترتیب، تالار سوره مهر هم به همین ترتیب از حوزه هنری، در کنار گونه‌های مختلف موسیقی که امسال اضافه کردیم یعنی به کودک و نوجوان پرداختیم چرا که معتقدیم که آینده سازان هر مملکتی جوانان و کودکان هستند و زیرساخت‌ها را باید از هم‌اکنون فراهم کنیم، در قضیه موسیقی هم همین قضیه است و باید به جد به این‌ها بپردازیم، اجرا‌هایی که در سطح استادانه است، ولی سن و سال این‌ها اجازه نمی‌دهد که بخواهیم این واژه را برایشان استفاده کنیم، اما وقتی مورد تقدیر و توجه قرار بگیرند و مردم را ببینند که چگونه استقبال می‌کنند شرایط به گونه‌ای برایشان فراهم می‌شود که آینده موسیقی را می‌تواند به نوعی تضمین کند.
سوال: این رقابتی و غیر رقابتی بودن جشنواره چگونه است؟ مهدوی: امسال بخش رقابتی را پررنگ کردیم هم در بخش پژوهش که هیچ وقت وجود نداشته و در بخش آهنگ‌سازی که قوت بیشتری به آن دادیم با شعار محوریت سبک زندگی ایرانی - خانواده ایرانی که گوش‌ها باید متوجه چه موسیقی‌هایی باشد و چه موسیقی‌هایی می‌تواند متناسب برای فرهنگ خانواده باشد یعنی پدر و مادر با فرزندانشان که می‌نشینند موسیقی باشد که همگان آن‌ها بتوانند بشنوند نه این که فقط ذائقه‌سازی در گونه‌های مختلف باشد و هر کسی برود در اتاق خودش و موسیقی را گوش کند، دنبال این هستیم. من اعتقاد دارم که جشنواره موسیقی فجر می‌تواند در جامعه ذائقه‌سازی کند همان قدر که صدا و سیما می‌تواند رسانه ملی و دیگر رسانه‌های شنیداری و دیداری به سهم خودش. درست است سالی 5 شب یا 10 شب برگزار می‌شود، اما مخاطبانی که در طول سال فرصت نمی‌کنند کنسرت‌ها را ببینند به دلایل مختلف و بلیت‌های گران. امسال ما بلیت‌ها را ما خیلی کاهش دادیم که مردمی‌تر شود جشنواره. این مردمی شدن کمک می‌کند به ذائقه‌سازی و این که فرهنگ شنیداری را بتوانیم توسعه دهیم، امیدوارم در این شعار نه که شعار بلکه ایده‌آل ما است واقعیت‌هایی است که امیدواریم امسال بتواند تحقق پیدا کند و در سال‌های بعد عزیزان دیگر ادامه دهند.
سوال: درباره این هدف قدری بیشتر صحبت کنیم. ذائقه‌سازی که اشاره کردید، اگر برگشتی به گذشته داشته باشیم سبقه و سابقه‌ای که ایران در حوزه موسیقی دارد، موسیقی فاخر ایرانی که در عرصه جهانی هم شناخته شده است، اکنون نمی‌خواهم بگویم که حتماً همه نسل‌های ما باید الزاماً در همان شکل و شمایل در فضای موسیقی باشند، اما دور شدن از آن موسیقی فاخر، دور شدن از آن سابقه‌ای که داشتیم قطعاً زیبنده نیست. در این زمینه چه خواهید کرد، چه برنامه‌ای را در قالب جشنواره می‌توانید دنبال کنید خارج از جشنواره از امسال تا جشنواره سال بعد چه اقداماتی می‌شود که انجام داد؟ مهدوی: یک سهم بزرگی از اجرا‌های صحنه ما ارتباط دارد به موسیقی دستگاهی، عبارت ساده‌تر آن موسیقی سنتی است که همه می‌گویند و می‌شنویم. این که بزرگان این عرصه دعوت شوند و ما شب‌های اختصاصی را قائل شدیم برای این عزیزان، شب فضل‌الله توکل استاد برجسته موسیقی داریم که قرار است تجلیل ویژه‌ای از ایشان شود، شب استاد درویش رضا منظمی که قرار است تجلیل ویژه‌ای از ایشان شود، شب استان همایون رحیمیان به همین ترتیب و بخش‌هایی که شب لطف‌الله مجد است از نوازندگان برجسته قدیم رادیو که تأثیرگذار بوده در فرهنگ شنیداری و عالم بوده در موسیقی ردیف دستگاه یا مرتضی خان محجوبی از بزرگان و نوابغ موسیقی ایرانی بوده که پیانو غربی را تبدیل می‌کند به پیانو ایرانی و کوک اختصاصی خودش را داشته و همچنان شنونده دارد و نسل نو با این که سال‌ها می‌گذرد از فوت ایشان، ولی آثارشان را دنبال می‌کند، جستجو می‌کند و خواهان دارد و خوشبختانه این اطلاعی که بنده دارم سالن پر شده و استقبال ویژه‌ای از بخش بلیت فروشی شده است. در کنار آن گروه‌های مختلف چه کودکان و چه بزرگسالانی که در طول سال اجرا داشتند و دارند چه خانم‌ها، چه آقایان و چه گروه‌های ترکیبی که دارند جدای از آن گروه بانوان که امروز ساعت 2 و نیم در تالار وحدت اصلاً کلید جشنواره با ارکستر بانوان است که ویژه خود بانوان است و فعالیت‌های خاصی را که دارند آهنگ‌سازی و اجرا‌ها و خوانندگی‌هایی که هست. این ویژگی برای موسیقی دستگاهی همچنان قابل احترام است و باید توسعه پیدا کند.
در کنار نگاه مردم به اصطلاح موسیقی پاپ را بگوییم که اصطلاحاً همه فهم‌تر است و خیلی نیاز به جستجو، تلاش و مطالعه ندارد که گوش‌ها را متوجه کنند که ببینند شعر چه می‌گوید، نه این که آن‌ها فاخر نباشند، اما راحت‌تر، سهل‌الوصول است و به راحتی به دست می‌آید.
ما یک سهم مهمی را برای موسیقی دستگاهی و موسیقی جدی و موسیقی کلاسیک مغرب زمین که مهمانان ویژه‌ای داریم، برجستگان موسیقی از دنیا تا جایی که امکانات و بودجه ما اجازه می‌داد دعوت کردیم در کنار بزرگان موسیقی ایرانی که بخشی از آن را جوانان، نوجوانان و میانسالان و بخشی هم کهنسالان این عرصه حضور دارند و باعث رونق جشنواره سی و نهم امسال شده است.
سوال: شما از ابتدا چند باری اشاره داشتید به موسیقی کودکان. بخش کودکان شما امسال چگونه است؟ مهدوی: از اقصی نقاط ایران دعوت شدند، کودکان 7 تا 17 سال، 9 سال داریم، 10 سال داریم، 13 سال داریم، 14 سال داریم، این جدای از آن برنامه‌ای است که سال‌ها هنرستان‌های موسیقی دختران و پسران تهران، هنرستان موسیقی قزوین و اصفهان و دیگر جا‌ها حضور پیدا می‌کردند که این‌ها عموماً گروهی اجرا می‌کردند چه در ساحت موسیقی کلاسیک مغرب زمین، چه در ساحت موسیقی دستگاهی ایران. امسال ما آمدیم این بخش را اضافه کردیم که اعتنا ویژه‌ای داشته باشیم به این گروه سنی که توانایی و قابلیت‌های ویژه‌ای دارند چه در فضای مجازی اگر جستجو کنیم این‌ها را می‌بینیم، چه در فضا‌های دیگر رسمی در استان‌ها در مناسبت‌های مختلف این‌ها اجرا دارند، ما این‌ها را امسال می‌آوریم کنار همدیگر هر کدام 5 الی 10 دقیقه اجرا می‌کنند و مخاطب عمومی تمامی این اجرا‌ها را می‌بیند اگر دوست داشت می‌تواند قضاوت کند و در نظرسنجی که امسال ما در اختیار مردم گذاشتیم و گونه‌های مختلف موسیقی و هنرمندان را می‌توانند رصد کنند به ما اعلام کنند وتأثیرگذار می‌تواند باشد در برنامه ریزی‌های آینده و همچنین در اختتامیه.
این گروه‌های سنی هر کدام با ساز‌های ایرانی و ساز‌های کلاسیک می‌آیند روی صحنه و اتفاقاً موسیقی کودک اجرا نمی‌کنند، موسیقی بزرگسال را اجرا می‌کنند قطعاتی از استادان برجسته موسیقی ایرانی پرویز مشکاتیان، حسین علیزاده، محمدرضا لطفی، فرامرز پایور، پرویز یاحقی، رضا ورزنده این‌ها را به زیبایی اجرا می‌کنند و آن شورای هیئت انتخاب و داوری این‌ها را انتخاب کرده از بین صد‌ها اثری که آمده، فکر می‌کنم 21 نفر انتخاب شدند که روی صحنه بتوانند هنرنمایی کنند که ما از تمام رسانه، شما عزیزان و خبرگزاری‌ها خواهش می‌کنیم که به طور جدی با این عزیزان مصاحبه کنند چرا که نقش‌آفرینی در ذهن‌شان و زندگی شان دارد و در آینده می‌توانند از بزرگان موسیقی باشند در آینده‌ای نزدیک نه دور، ما فکر می‌کنیم به کسی که می‌گوییم استاد حتماً باید 40 که نه حتماً باید 50 سال را گذشته باشد و پیشکسوت باشد این عزیزان هم می‌توانند استاد باشند در قد و قواره خودشان کافی است که جدی بگیریم نسل نو را. در عرصه مدیریت هم همین‌طور است وقتی که جوانان ورود پیدا می‌کنند آن شکوفایی و آن شادابی برای ایران عزیزمان بیشتر به منصه ظهور می‌رسد.
سوال: در بخش بین‌المللی یک اشاره داشتید نگاه ویژه‌ای را امسال دنبال می‌کنید. چگونه است امسال بخش بین‌الملل، چه کشور‌هایی شرکت کردند در چه قالب‌هایی؟ مهدوی: ما یک نگاه کلی داشتیم که جاده ابریشم را احیا کنیم از چین تا آندلس اسپانیا که تجار قدیم موسیقی‌دانان را با خودشان می‌برند و این توسعه فرهنگی و این گفتمان فرهنگی از گذشته‌های دور در ایران فرهنگی بزرگ اتفاق می‌افتاده است. الآن با توجه به امکانات و مقدوراتی که داریم کشور‌هایی که مناسبات دارند با ایران به نوعی هم جهان اسلام محسوب می‌شوند، هم ایران فرهنگی گذشته و ریشه دارند با ما هند، افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان و کشور‌های اروپایی سرشاخه‌هایشان را انتخاب کردیم مثلاً کشور هلند که آمده در همان روز اول به اصطلاح می‌گویند سرب داغ شده مردم استقبال کردند و ما دنبال این می‌گردیم که بتوانیم سالن اضافه‌تر و یک اجرای اضافه‌تر به این عزیزان بدهیم.
از دیگر کشور‌هایی که می‌آیند بیانگر این است که ریشه‌های ما چیست چرا که ما اعتقاد داریم و این بحث ناسیونالیستی و ایران دوستی صرف نیست که من بخواهم بگویم، از ایران بسیاری از فرهنگ‌های موسیقی و بسیاری از ساز‌ها رفته در کشور‌های دیگر توسعه پیدا کرده و کامل‌تر شده اکنون با نام آن کشور مطرح‌تر است اصطلاحاً، ما عود و قانون را از گذشته‌ها داشتیم، ولی در جهان عرب جایگاه بیشتری پیدا کرده، دودوک الآن در ارمنستان بیشتر جایگاه پیدا کرده که امسال ما یکی از برجستگان پیانو نوازی ارمنستان را دعوت کردیم که همین امشب اجرا دارند و این‌ها جزو افتخارات جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر است که من ایمان واثق دارم نه فقط در منطقه، در جهان در نوع خودش بی‌نظیر است، 38 سال کار بی‌نظیر شده مدیران مختلف که از قبل بودند تا الآن سعی کردند به درستی موسیقی ایران را معرفی کنند، اما خود ما یک کاستی‌هایی داشتیم در این معرفی چرا که وقتی بررسی می‌کنیم می‌بینیم در منطقه، در خاورمیانه و در جهان اینگونه برگزاری جشنواره هیچ وقت سابقه نداشته، چرا جشنواره تخصصی در دنیا بوده، ویژه و ویژه‌تر تخصصی، اما این که تمام گونه‌ها را دربر بگیرد و کشور‌های مختلف و گونه‌های مختلف نواحی، اقوام و دستگاهی، ملی، ارکسترال، تک توازی بداحه ایرانی در آن باشد هیچ جایی سراغ نداریم به این کیفیت. امیدواریم که هم قدر آن را بدانیم و سال بعد جشن چهلمین سال جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر را بگیریم و همه عزیزان حضور داشته باشند. امیدوارم به کام مردم خوش بنشیند و اختتامیه خیلی خوبی داشته باشیم با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دیگر نهاد‌هایی که حمایت می‌کنند بتوانیم جایگاه جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر را بیش از پیش ثبات و قوامش را بیشتر کنیم و ان‌شاءالله با حمایت‌های ویژه‌ای که متولیان امر و بالادستی‌ها خواهند داشت از سال قبل بتوانیم با این فعالیت‌هایی که امسال اضافه کردیم شاهد جشنواره پربار، متناسب با شأن انقلاب اسلامی داشته باشیم.
سوال: بلیت‌ها فروخته شده‌اند؟ مهدوی: بخش اعظمی
سوال: از بینندگان اگر مایل باشند چگونه می‌توانند بلیت تهیه کنند. مهدوی: اگر بخشی از بلیت‌ها مانده باشد. ما تا 48 ساعت قبل از اجرای هر گروه آن بخشی که باقی می‌ماند را در اختیار اصحاب اجرایی آن گروه در وهله اول قرار می‌دهیم اگر که آن‌ها هم برایشان کافی باشد مجدداً در سایت بلیت فروشی‌هایی که اعلام شده و متنوع است می‌توانند حضور پیدا کنند و انتخاب کنند.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری موسیقی و هنرهای تجسمی