نقش زیست‌بوم علم و فناوری در اقتصاد دانش‌بنیان کمتر از یک درصد!/ آیا تمرکز شرکت‌های دانش‌بنیان بر حل نظام مسائل کشور است؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ دانشگاه امام حسین (ع) از سال 1365 راه‌اندازی شده و در سال 1387 با تصویب مقام معظم رهبری، به دو دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین (ع) و دانشگاه جامع امام حسین (ع) تفکیک شد.

دانشگاه جامع امام حسین (ع) با هویتی اسلامی و ولایی به عنوان بخشی از سپاه و نظام آموزش عالی کشور در راستای تحقق رسالت سپاه و نیازهای کشور با هدف تربیت فرماندهان، مدیران و کارشناسان سطوح میانی و عالی سپاه و کشور به عنوان پشتوانه و بازوی علمی، پایگاه جنبش نرم‌افزاری، تولیدکننده و توسعه‌دهنده فن‌آوری‌های نوین و برترساز سپاه، سایر نیروهای مسلح و بخش‌های سازندگی کشور در عرصه‌های مختلف است.

امروزه دانشگاه جامع امام حسین (ع)، نمونه بارز یک دانشگاه منطبق بر اهداف اسلامی است که با مدیریت جامع و جهادی خود نه‌تنها در راه توسعه آموزش، پژوهش و کارآفرینی قدم بر می‌دارد، بلکه با شناسایی و احصاء نظام مسائل کشور و انقلاب اسلامی، به تولید علم و توسعه فناوری‌های نوین و برترساز می‌پردازد و با پیاده‌سازی و اجرای آن کمک بزرگی به ترقی و تعالی زیرساخت‌های کشور عزیزمان ایران می‌کند.

ماموریت اصلی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، کادرسازی و تربیت مدیران و نیروی انسانی متخصص بخش‌های مختلف کشور و انقلاب اسلامی با شعار محوری "تزکیه، جهاد علمی و دانشگاه تمدن‌ساز" است. تربیت و آموزش در این دانشگاه، پژوهش‌محور و در عرصه‌های میدانی و عملی صورت می‌پذیرد همچنین دانشگاه جامع امام حسین (ع) در حوزه پژوهش و فناوری و با رویکرد پژوهش آموزش‌محور، به دنبال شناسایی و حل مسائل اساسی و کلان کشور و انقلاب اسلامی، رصد دانشی و آینده‌پژوهی و مدیریت دانش است.

براساس آخرین ارزیابی علمی که پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در سال تحصیلی 1397-1398 در خصوص رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی ایران انجام داده است، دانشگاه جامع امام حسین (ع) جزء 10 دانشگاه جامع برتر کشور قرار گرفته است. براساس این گزارش، دانشگاه جامع امام حسین (ع) در معیار تسهیلات علمی نخستین و برترین دانشگاه کشور شناخته شده و در معیار فعالیت‌های اجتماعی اقتصادی رتبه سوم، در معیار وجهه بین‌المللی رتبه چهارم و در معیار آموزش رتبه هفتم را در بین کلیه دانشگاه‌های جامع کشور کسب کرده است.

اما در رابطه با ارتباط دانشگاه‌ها با شرکت‌های دانش‌بنیان، باید بگوییم که زیست‌بوم نوآوری کشور شامل مراکز رشد، مراکز نوآوری، شرکت‌های دانش‌بنیان، کارخانه‌های نوآوری، شتاب‌دهنده‌ها، پارک‌های علم و فناوری و... است و تا زمانی که زیرساخت‌های این زیست‌بوم در دانشگاه فراهم نشود انتظار رشد و بالندگی شرکت‌های دانش‌بنیان، قطعاً انتظار بیهوده‌ای خواهد بود.

به همین منظور و به بهانه نام‌گذاری شعار سال که توسط مقام معظم رهبری سال «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» نام‌گذاری شد، میزبان دکتر "محمدرضا حسنی‌آهنگر" رئیس دانشگاه جامع امام حسین (ع) و از نخبگان برتر علمی کشور در تسنیم بودیم. دکتر حسنی آهنگر از سال 1391 سکان هدایت این دانشگاه را برعهده گرفت و در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاه علم و صنعت به عنوان دانشجوی برتر کشوری انتخاب و مفتخر به دریافت جایزه دانشجوی ممتاز از رئیس‌جمهور شده بود. در ادامه مشروح این گفت‌و‌گو را از نظر می‌گذرانید:

تسنیم: چه دلایلی باعث شد تا مقام معظم رهبری سال جدید را به نام شرکت‌های دانش‌بنیان نامگذاری کنند؟

شعار سال براساس بررسی‌های گزارش‌های مختلفی که از میدان عمل انقلاب به دفتر حضرت آقا می‌رسد و یا در برنامه‌ریزی‌هایی که از رده‌های مختلف مطالبه می‌کنند و گزارش‌هایی که از مراجع رسمی و غیررسمی به دست ایشان می‌رسد، معظم‌له را به این نتیجه می‌رساند که به طور مثال، امسال نقطه تمرکز باید بر روی اقتصاد دانش‌بنیان باشد و مخاطب شعار سالی که مقام معظم رهبری تعیین کرده‌اند نیز در واقع همه مسئولان و مردم هستند.

ایران تعداد 2350 دانشگاه دارد و دارای 14 میلیون نفر دانش‌آموخته دانشگاهی است و 3.6 میلیون دانشجو دارد که نزدیک به یک میلیون نفر از این دانشجویان مربوط به تحصیلات تکمیلی است. این دانشجویان قرار است مشکلات و مسئله امروز جامعه ایران را حل کنند و موتور پیشران قطار پیشرفت کشور باشند در صورتی که یکی از مشکلات عمده کشور، بیکاری دانش‌آموختگان دانشگاهی است که دو برابر بیکاری جوانان عادی است. نرخ بیکاری که دولت اعلام رسمی کرده 9 درصد است و این نرخ بیکاری در رده سنی 15 تا 25 سال نزدیک به 23 درصد است و نرخ بیکاری در میان جوانان فارغ‌التحصیل کشور 43 تا 47 درصد بیان می‌شود.

این اتفاقات برعکس جوامع پیشرفته دنیا در ایران رخ می‌دهد؛ یعنی در دنیا نرخ دانش‌آموختگان دانشگاهی ضریب بیکاری آنها، نصف ضریب بیکاری عمومی است در حالی که در ایران دوبرابر است. این یکی از مشکلاتی است که مقام معظم رهبری به خوبی آن را احصا کردند و باید این مشکل هرچه سریع‌تر برطرف شود. در واقع یکی از مشکلات اساسی دانش‌آموختگان دانشگاهی این است که اینها در مشاغل مرتبط با رشته‌های تحصیلی و تخصصی خود مشغول به کار و فعالیت نیستند! اینکه مقام معظم رهبری در شعار سال، بحث اشتغال‌آفرینی و دانش‌بنیانی را مطرح کردند منظورشان دقیقاً همین موضوع است.

موضوع دانش‌بنیانی دو کار مهم را در اقتصاد کشور انجام می‌دهد، نخست اینکه کاهش هزینه‌های تولید را به دنبال خواهد داشت و دوم اینکه بهره‌وری و افزایش کیفیت را به همراه دارد. امروز در تولید کشور با افزایش قیمت نسبت به کالاهای مشابه و افت کیفیت مواجه هستیم که هر دوی این مشکلات در بستر موضوع دانش‌بنیانی حل خواهد شد.

چرخه اقتصاد ایران به‌ویژه در تولید بسیار معیوب است چراکه در تولید، افزایش قیمت‌ها را نسبت به رنج قیمت جهانی شاهد هستیم و همچنین شاهد کاهش کیفیت و بهره‌وری هستیم؛ ضمن آنکه رقابت‌پذیری کالاها نیز بسیار پایین است. بنابراین شعار سال برای حل چنین چالشی که ریشه‌های بسیاری دارد، طراحی شده است.

تسنیم: کنشگران و بازیگران اصلی اقتصاد دانش‌بنیان چه کسانی هستند؟ بازیگرانی که قرار است در تحقق شعار سال، نقش ایفا کنند؟

بازیگر اول، سازمان‌ها، نهادها، شرکت‌های بزرگ دولتی، خصولتی و خصوصی هستند که اینها صاحبان نظام مسائل کشور و انقلاب اسلامی هستند. مقام معظم رهبری نیز تأکید کردند که شرکت‌های دانش‌بنیان باید به سمت مجموعه‌های بزرگ از جمله فولادسازی، خودروسازی، پتروشیمی و پالایشگاه‌ها و... حرکت کنند تا تولید کشور هم دانش‌بنیان و هم باکیفیت شود. به عنوان مثال قیمت خودروی ایرانی بالا و کیفیت آن پایین است! از این 6700 شرکت دانش‌بنیان چه تعداد از آنها توسط صنعت خودروسازی کشور به کار گرفته شده‌اند؟! شاید تعداد آنها به تعداد انگشتان دو دست نیز نرسد!

بازیگر دوم دانشگاه‌ها هستند. دانشگاه‌ها و مراکز مختلف علمی و تحقیقاتی باید به میدان آمده تا آموزش‌ها و پژوهش‌ها را برای حل نظام مسائل و براساس آمایش سرزمینی به کارگیرند.

بازیگر سوم، مراکز و پارک‌های علم و فناوری و به صورت کلی زیست‌بوم علمی و فناوری هستند که متولی این زیست‌بوم علمی و فناوری، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است. این زیست‌بوم ادعا کرده است که شرکت‌ها، هسته‌ها، واحدهای فناور، پارک‌های علم و فناوری، شتاب‌دهنده‌ها، استارتاپ‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری را شکل داده‌اند. البته اعتقاد بنده این است که این زیست‌بوم به خوبی شکل نگرفته است. ما براساس نظام مسائل و نیازهای خودمان اینها را شکل نداده‌ایم و توازن درستی در تقسیم توان و ظرفیت‌ها ندارد.

نزدیک به 4500 شرکت از 6700 شرکت دانش‌بنیان در حوزه تولید هستند و 2200 شرکت نیز در حوزه خدمات‌دهی هستند. آیا این شرکت‌ها تمرکزی بر حل نظام مسائل کشور دارند؟ آیا براساس نقشه جامعی شکل گرفته است؟! این موارد نقاط ضعف و آسیب‌ها هستند که باید بررسی و برطرف شوند. البته اینکه این زیست‌بوم شکل گرفته و این چرخه راه افتاده و ادبیات، بومی شده است، جزو نقاط مثبت بوده و حتماً باید بیان شود.

مقام معظم رهبری در دهه 80 جمله‌ای را بیان فرمودند مبنی بر اینکه، باید به جایی برسیم که 20 درصد اقتصاد و درآمد کشور از مسیر اقتصاد دانش‌بنیان تأمین شود. این چرخه زیست‌بوم علم و فناوری کشور الآن کمتر از 0.24 درصد در اقتصاد و درآمد کشور سهم دارد؛ یعنی حتی یک درصد نیز نیست.

بازیگر چهارم نهادهای مالی و سرمایه‌گذاری هستند. ما باید یک صندوقی با عنوان صندوق سرمایه‌گذاری ملی فراتر از صندوق فعلی داشته باشیم که همه وزارتخانه‌ها و شرکت‌های خصوصی و بازیگران عرصه اول، در این صندوق اعتبار داشته باشند.

این چرخه دانش‌بنیانی که 4 بازیگر اصلی دارد باید به درستی در گردش باشد. آمار و گزارش شرکت‌های دانش‌بنیان نباید صرفاً از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری گرفته شود؛ چراکه کار اصلی معاونت علمی، تکمیل و تقویت این چرخه و زیست‌بوم علم و فناوری است؛ اما باید یک چرخه اقتصاد دانش‌بنیان نیز داشته باشیم که این چرخه اقتصاد دانش‌بنیان دست نهادهای دولتی، سازمانی و شرکت‌های بزرگ و شرکت‌هایی که به دنبال تولیدات با تیراژ بسیار بالا هستند. گزارش شرکت‌های دانش‌بنیان نیز باید از آنها گرفته شود.

برداشت نفت از چاه‌های نفت در ایران نسبت به نرخ جهانی هزینه بسیار بالایی دارد و به همین دلیل قیمت تولید نفت ما باید کاهش پیدا کند و برای این کار نیز باید از شرکت‌های دانش‌بنیان استفاده کنیم. وزیر نفت در پایان سال باید گزارش کاهش قیمت تولید نفت را ارائه دهد؛ مثلاً بگوید که از 7 دلار به 4 دلار کاهش پیدا کرده است که این سه دلار کاهش را با چه تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان و با به‌کارگیری چه تعداد از دانش‌آموختگان دانشگاهی این کار انجام شده است و به دنبال آن چه مقدار بهره‌وری افزایش پیدا کرده است.

رئیس‌جمهور محترم با دبیری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری باید از تک تک وزرا بدین شکل گزارش بخواهد. صنعت خودروسازی یا وزارت صمت باید گزارش دهد که اگر خودرویی را با 6 هزار دلار تولید کرده‌ام در پایان سال چقدر کاهش قیمت داشته‌ام و این کاهش قیمت را با چه تعداد شرکت دانش‌بنیان انجام داده‌ام و این میزان چقدر کیفیت آن را افزایش داده است.

تسنیم: شما معتقد هستید که چرخه و اکوسیستم علم و فناوری کشور کمکی به اقتصاد نکرده است؟

زیست‌بوم علم و فناوری با همه نقاط قوت و ضعف خود شکل گرفته است؛ اما درگیر حل مسائل اقتصاد کشور با این تعریف بالا نشده است و چرخ‌دنده‌های آن در مجموع در یکدیگر درگیر نشده‌اند و همین باعث شد که سهم آنها از اقتصاد کمتر 0.24 درصد شده است در صورتی که افق ترسیمی مقام معظم رهبری باید به 20 درصد درآمد منابع ناخالص ملی در افق 1404 برسیم. یا در سخنرانی دیگری تدبیر فرمودند که شرکت‌های دانش‌بنیان باید به 400 هزار شرکت برسد که امروز 6700 شرکت فقط داریم که نشان‌دهنده این موضوع است که حتی در تعداد شرکت‌ها نیز سازمان‌دهی مناسبی نداریم.

ایران کشوری با نیازهای مشخص است و انقلابی داریم که فراتر از مرزهای ایران و دارای عرصه جهانی است که این عرصه جهانی نقشه راهی دارد که «بیانیه گام دوم انقلاب» نقشه راه آن است. با توجه به این عرصه سرزمینی که نیازهای جمهوری اسلامی ایران است و همچنین عرصه انقلاب، تعداد زیادی دانشگاه در کشور وجود دارد که اینها باید براساس آمایش سرزمینی مشخص سازمان‌دهی و مأموریت پیدا کنند؛ یعنی باید یک نظام ساخت‌یافته با یک آمایش سرزمینی به آن بدهیم. یعنی چه دانشگاه‌هایی را می‌خواهیم و چه رشته‌هایی را نیاز دارند تا افراد مورد نیاز ما را تربیت و یا نظام مسائل کشور و انقلاب را حل کنند.

نرخ دانشجوهای خواهران نسبت به برادران در خوشبینانه‌ترین حالت حدود 60 به 40 است. این تعداد نرخ دانش‌آموختگان خواهر در کشور برای پُست‌های مختلف کشور نیاز نداریم. نکته مهم‌تر این است که ایران به دنبال افزایش جمعیت است و این تعداد کارمند خانم حتی در صورت شغل با آن راهبرد چه می‌شود؟! یعنی یکسری کارها را انجام می‌دهیم که با اصول انقلاب در تضاد است. به دلیل اینکه آمایش سرزمینی را به درستی انجام ندادیم نرخ دانش‌آموختگان دانشگاهی در نقاطی است که ما اصلاً به آن تعداد صندلی نداریم یا به آن تعداد کاری وجود ندارد.

حوزه تربیت و آموزش و پژوهش در دانشگاه‌ها واقعی نیست. مهارت‌آموزی چه در حوزه پژوهش‌های بنیادی و چه در حوزه‌های مهارتی و فنی و حرفه‌ای اگر هم درست تعریف شده، اما درست اجرا نشده است. دانشگاه‌های فنی و حرفه‌ای ایران مأموریت داشتند که همین مهارت‌های کاردانی را به خوبی به دانشجویان ارائه دهند اما متأسفانه شاهد آن هستیم که از فلسفه وجودی خود فاصله گرفته و همان کارهای دانشگاه‌های دیگر را انجام می‌دهد. دانشگاه تربیت مدرس را ایجاد کردیم تا مدرسان دانشگاه‌های دیگر را تربیت کند اما امروز تفاوت دانشگاه تربیت مدرس با دانشگاه تهران یا سایر دانشگاه‌های کشور چیست؟

تسنیم: آیا بنیاد ملی نخبگان به عنوان یکی از نهادهای متولی اکوسیستم نوآوری کشور نقش خود را در این عرصه به درستی ایفا کرده است؟

یکی از موضوعاتی که در دانشگاه وجود دارد و در زیست‌بوم علم و فناوری کشور و زیست‌بوم اقتصاد دانش‌بنیان، مشخص نبودن جایگاه بنیاد ملی نخبگان است! هدف از تاسیس بنیاد ملی نخبگان به خواست مقام معظم رهبری این بود که نخبگان اداره امور کشور را برعهده بگیرند و عرصه آن را نیز عرصه کاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قرار داده‌اند تا از طریق معاونت علمی، استعدادهای برتر شناسایی و توانمندسازی شده و عرصه‌های مأموریتی را برای آنها مشخص کنیم. عمدتاً نیز از نخبگان باید در حوزه‌های دانش‌بنیانی استفاده شود و بخش عمده‌ای از آنها نیز باید در شاخه‌های علوم انسانی برای رشته‌های حکمرانی و تمدنی یا علوم پایه برای مرزشکنی علمی متمرکز شوند.

از آنجایی که ما به دنبال تمدن‌سازی هستیم یک شیوه حکمرانی انقلابی می‌خواهد که نرم‌افزاری است و این بُعد باید بیشتر در حوزه علوم انسانی از جمله رشته‌های مدیریت، حقوق و سایر رشته‌های نزدیک به آن فعال شود. در وضیعت فعلی، رشته‌های علوم انسانی بعد از رشته‌های پزشکی و مهندسی قرار دارد از آن طرف، آموزش آنها در دانشگاه‌ها با الگوهای پزشکی و مهندسی فاصله دارد. حداقل در رشته‌های پزشکی جزو موفق ترین دانشگاه‌های کشور هستیم؛ چراکه بیمارستان‌هایی کنار دانشگاه طراحی شده است و این مراکز خدمات درمانی و مراکز آموزشی به یکدیگر اتصال پیدا کرده‌اند و دانش‌آموختگان دانشگاهی مهارت کامل مبانی نظری که در دانشگاه‌ها خوانده‌اند را به صورت علمی در بیمارستان‌ها یاد می‌گیرند و بسیار سریع جذب بدنه کار سیستم بهداشت کشور می‌شوند.

در حوزه مهندسی یک بخشی در آزمایشگاه‌ها، بخشی از آن در رایانه‌ها و شبیه‌سازهایی که وجود دارد مهارت‌هایی را یاد می‌گیرند و در حوزه طراحی و ساخت مؤثر واقع می‌شوند؛ اما در حوزه علوم انسانی این‌طور نیست و ما در این حوزه آزمایشگاهی نداریم.

تسنیم: منظور شما از آزمایشگاه‌های علوم انسانی چیست؟

آزمایشگاه به این معنا است که دانشجو در مباحث نظری به صورت شبیه‌سازی یا به صورت واقعی با آن چالش مواجه شده و آن را به مسئله تبدیل کرده و در آزمایشگاه مسئله را حل کند.

برای اینکه مشکلات دانشگاه را ریشه‌یابی و حل کنیم باید به منظومه امامین انقلاب اسلامی در این حوزه مراجعه کنیم تا ببینیم دانشگاه چه مشکلاتی دارد. امام خمینی (ره) در همان اوایل انقلاب اسلامی یک تعریف ساده‌ای از دانشگاه دارد مبنی بر اینکه، ما دانشگاه وابسته نمی‌خواهیم و بعد از آن نیز دانشگاه‌ها را تعطیل کردند و یک انقلاب فرهنگی را آغاز کردند تا دانشگاه، دانشگاه اسلامی شود که نیاز مردم و نیاز جامعه را حل کرده و به استقلال کشور کمک کند. مقام معظم رهبری سال گذشته بار دیگر موضوع اسلامی شدن دانشگاه‌ها را مطرح کردند که یک موضوع بسیار مهم بر روی میز انقلاب است و این باید حل شود و راه‌حل آن نیز تحول در دانشگاه‌ها است. نخستین بحث جدی در تحول دانشگاه‌ها، مأموریت داشتن دانشگاه‌ها است.

تسنیم: پیشتاز تحول در دانشگاه‌ها از نظر شما کدام دانشگاه است؟

به ضِرس قاطع عرض می‌کنم که دانشگاه جامع امام حسین (ع) پیشتاز تحول در دانشگاه‌های کشور است. 20 آبان روز علم در دنیا است، مقام معظم رهبری در سال 1394 یک سؤالی را مطرح کردند که اگر بخواهیم یک "آرمان شهری" را ایجاد کرده و اسم آن را نیز تمدن نوین اسلامی بگذاریم، نقش‌آفرینی دانشگاه‌ها در آن الزامی است.

دانشگاه‌ها در ایجاد تمدن نوین اسلامی چه کارهایی باید انجام دهند؟ این یک کار مفصل تحقیقاتی است، آیا وزارت علوم از سال 1394 این کار مفصل تحقیقاتی را انجام داده است؟ اگر انجام شده، نسخه اجرای آن و نقشه راه آن چیست و در کجا اجرا کرده است؟ فکر می‌کنم در دانشگاه آزاد دکتر طهرانچی سندی را تدوین کرده و کارها و فعالیت‌های خوبی انجام داده‌اند.

تمدن نوین اسلامی آرمان مقام معظم رهبری است و کلان شهری است که در آن ثروت، عزت، علم، عدالت و روحیه استکبار‌ستیزی وجود دارد و باید ببینیم دانشگاه در ایجاد آن چه‌کاره است؟ ما در دانشگاه امام حسین (ع) این کار مفصل تحقیقاتی را انجام دادیم که در همین راستا 24 کارگروه تشکیل شد و 150 نفر نیز در این کارگروه‌ها شرکت داشتند.

تمدن نوین اسلامی نیاز به دو عنصر اساسی دارد که نخست، پرورش و تربیت انسان تراز اسلامی و دوم تولید فکر، علم و فناوری‌های نرم و سخت است که نظام مسائل کشور را حل کند. تمدن نوین اسلامی یک بُعد نرم‌افزاری و یک بُعد سخت‌افزاری دارد که در بُعد سخت‌افزاری پیشرفت‌های خوبی را داشتیم؛ عرصه‌های موشکی، هسته‌ای، فرودگاه‌ها، راه‌ها، سدسازی‌ها و... بُعد سخت‌افزاری تمدن نوین اسلامی است و بُعد نرم‌افزاری آن تحول در علوم انسانی و مباحث حکمرانی انقلاب اسلامی است که در این حوزه به شدت ضعف داریم.

تسنیم: در بدنه حاکمیت گاهاً تصمیماتی گرفته می‌شود که هیچ قرابتی با عقلانیت ندارد. آیا این موارد در بُعد نرم‌افزاری قابل حل است؟

بله. البته مشکل دوطرفه است و بنده یک سفارشی به همه مسئولان کشور دارم. ما از شهید حاج قاسم سلیمانی عزیز از زمان شهادتشان تا امروز بسیار زیاد یاد کرده‌ایم. وقتی مقام معظم رهبری تأکید فرمودند که شهید سلیمانی عزیز یک فرد نبود، بلکه یک مکتب بود. باید ببینیم اصول و مبانی این مکتب چه بوده است؟ زمانی که شما به شهید سلیمانی عزیز و عملکرد آن نگاه می‌کنید، شهید سلیمانی عزیز بازوی عملیاتی اندیشه مقام معظم رهبری بوده است.

مسئولان و مدیران باید در مکتب شهید سلیمانی، مثل آن شهید بزرگوار عزیز عمل کنند و باور و یقین کنند که بیانات رهبری، ترجمان قرآن مجید، احادیث پیامبر اکرم صلی الله و ائمه معصومین علیهم‌السلام است. در مرحله بعدی اینکه مسئولان، خود را مخاطب و مجری بدانند. موضوع سوم این است که جملات رهبری را تکرار کنند تا ملکه ذهن شود و سپس مدل اجرایی این بیانات را استخراج کنند.

بعد از آن مدل‌های اجرایی بیانات معظم رهبری را در حوزه‌های تخصصی خود استخراج کنند. به عنوان مثال، در دیدار دانشجویان تأکید کردند که دانشگاه با دو معضل و خطر «هویت‌زدایی و آرمان‌زدایی» مواجه است یا از سال 68 سخنرانی‌های بسیار زیادی در حوزه مشکلات دانشگاه انجام داده‌اند و در همین راستا مسئولان وزارت علوم، وزارت بهداشت، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری باید به سراغ تجزیه و تحلیل این بیانات بروند. چرا رهبری بعد از 43 سال در دانشگاه‌های انقلاب اسلامی نگران آرمان‌زدایی از دانشگاه‌ها هستند؟!

گفت‌وگو از: علی‌اصغر اصولی