هراس بورسی از خوش‌بینی برجامی
انتشار اخبار مثبت از خروجی دور جدید مذاکرات هسته‌ای و عقب‌نشینی دلار به کانال 28هزار تومان سبب شد تا در بورس تهران نیز گروه‌های کامودیتی‌محور با افزایش فشار فروش مواجه شوند.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از دنیای‌اقتصاد، انتشار اخبار مثبت از خروجی دور جدید مذاکرات هسته‌ای و عقب‌نشینی دلار به کانال 28هزار تومان سبب شد تا در بورس تهران نیز گروه‌های کامودیتی‌محور با افزایش فشار فروش مواجه شوند. در این شرایط شاخص کل سهام وادار به عقب‌نشینی تا میانه کانال 3/ 1میلیون واحد شد. کارشناسان بورسی اما معتقدند اگر نگاهی بنیادی در بازار سهام حاکم بود، خبرهای مثبت از توافق می‌توانست به سبزپوشی یکپارچه سهام در تالار شیشه‌ای بینجامد. به اعتقاد آنها با رفع تحریم‌ها، رشد تورمی بنگاه‌های بورسی به رشدی واقعی تبدیل خواهد شد.
نماگر اصلی تالار شیشه ای که مدت هاست روند کج دار و مریزی را طی می‌کند و میل به نزول بیشتر دارد، روز سه شنبه نیز 5/ 0 درصد از ارتفاع خود را از دست داد و به میانه ابرکانال 3/ 1میلیون واحد نزدیک تر شد. علاوه بر عقبگرد قیمت‌ها، شاهد کمای معاملاتی در بورس تهران هستیم و ارزش دادوستدها هر روز بر ناامیدی فعالان بورسی می افزاید.
به این ترتیب با دریافت سیگنال های مثبت از دور جدید مذاکرات برجامی و همزمان با عقب نشینی دلار شاهد افزایش فشار فروش در گروه های دلاری و در مقابل روی آوردن سهامداران به صنایع ریالی بورس تهران بودیم. در حالی سهامداران بر اساس نگاهی سنتی از افت نرخ دلار گریزان بوده و رفع تحریم‌ها را عاملی برای اصلاح قیمت سهام می دانند که کارشناسان معتقدند اگر نگاهی بنیادی در بازار سهام حاکم بود، خبرهای منتشر شده از خروجی دور جدید نشست کمیسیون مشترک برجام می‌توانست به سبزپوشی یکپارچه سهام در تالار شیشه ای بینجامد. جایی که به نظر می‌رسد با رفع تحریم‌ها هم بخشی از چالش‌های فعلی صنایع بورسی همچون قطعی برق و گاز و توقف فعالیت کارخانه ها مرتفع خواهد شد و هم در خصوص سیاست‌های دستوری در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور تجدیدنظر می‌شود. ضمن آنکه باید توجه داشت مبنای دلار در شرکت‌های کامودیتی محور حدود 23هزار تومان است و از این رو نوسان جزئی این اسکناس آمریکایی تهدیدی را متوجه سودسازی این دسته از بنگاه های بورسی نمی کند.
*س_عصر روز دوشنبه دور جدید نشست کمیسیون مشترک برجام میان ایران و گروه 1+4 (آلمان، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) با محوریت لغو تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ایران، پس از نزدیک به پنج ماه وقفه، در هتل کوبورگ وین از سرگرفته شد. پس از پایان این نشست، طرفین مذاکرات نسبت به احیای توافق هسته ای اظهار امیدواری کردند. همین خبرها کافی بود تا دلار که در حال پیشروی به سمت کانال 30هزار تومان بود، به سرعت عقب‌نشینی کند و در دادوستدهای روز گذشته سری نیز به کانال 28هزار تومان بزند. بورسی ها که همیشه نیم نگاهی به تحولات چهارراه استانبول داشتند، روز گذشته در گروه های بزرگ دلاری، در نقش فروشنده حاضر شدند. در مقابل اما صنایع ریالی به‌ویژه بانک‌ها که از تحریم‌های اقتصادی ضربه بزرگی خورده اند، دادوستدهای روز گذشته را پرتقاضا و در محدوده سبز تابلو به پایان رساندند. اما آیا این واکنش منفی سهامداران گروه های صادرات محور به خبرهای خوب برجامی منطقی است؟ پاسخ کارشناسان بازار سرمایه به این سوال منفی است. کارشناسانی که معتقدند اگر نگاهی بنیادی در بازار سهام حاکم بود، خبرهای منتشر شده از خروجی دور جدید نشست کمیسیون مشترک برجام می‌توانست به سبزپوشی یکپارچه سهام در تالار شیشه ای بینجامد. به‌ویژه آنکه بورس حدود 16ماه است که گرفتار اصلاحی فرسایشی است و اجماع نظری در خصوص ارزندگی سهام در بدنه کارشناسی بورس دیده می‌شود. اما کارشناسان با چه استدلالی این ادعا را مطرح می‌کنند؟_س* *س_ رشد تورمی بنگاه ها با اهرم دلاری_س*«رشد دلار سبب افزایش خریداران سهام به دلیل اثرپذیری مثبت شرکت‌های صادرات محور و افزایش سود آنها می‌شود.» نکته ای درست که با هیچ استدلالی نمی‌توان آن را نفی کرد. اما موضوع آن است که این رشد سود، رشدی اسمی و ناشی از افزایش نرخ برابری دلار به ریال است و نه یک رشد واقعی ناشی از بهبود عملکرد این دسته از بنگاه های بورسی. رشدی تورمی که می‌تواند سرمایه‌گذارانی که اتفاقا به دنبال راهی برای در امان ماندن سرمایه های خرد و کلان خود از گزند تورم، را به سمت سهامداری در این شرکت‌ها تشویق کند. بیش از 60درصد از ارزش کل بازار سهام در اختیار شرکت‌های کامودیتی محور است. مشتریان این شرکت‌ها عمدتا در آن‌سوی مرزها قرار دارند تا رشد نرخ دلار بتواند به افزایش سودآوری این شرکت‌ها بینجامد. اما آیا رفع تحریم‌ها حاشیه سود شرکت‌های صادرات محور را به خطر می اندازد؟ نکاتی در نقطه کور بورس بازان در خصوص اثر تحریم یا لغو آن بر عملکرد سود و زیان بنگاه های صادراتی بورس تهران نهفته است که بد نیست برای جواب دادن به سوالاتی از این دست نگاهی به آن بیندازیم.
*س_ سایه سنگین قطعی گاز بر سود بورسی ها_س*جهت توضیح ساده تر این موضوع نگاهی به سامانه کدال می‌اندازیم. روز گذشته شرکت پتروشیمی زاگرس از توقف بخشی از فعالیت‌های شرکت به دلیل محدودیت گاز خبر داد. شرایطی که سبب شد «زاگرس» اقدام به تعمیرات دوره ای واحد اول تولیدی خود کند. سال‌هاست که زمستان ها شاهد موجی از توقف فعالیت شرکت‌ها با قطعی گاز و برق هستیم. این اتفاق امسال نیز در حال تکرار است. ابتدا سیمانی ها مورد عنایت سیاستگذاران قرار گرفتند که البته بخشی از مشکلات آنها با جایگزینی سوخت مایع (گازوئیل یا مازوت) مرتفع شد که البته در این مسیر هم چالش‌های محیط‌زیستی فراوانی مطرح شد. به هر روی نوبت به فولادی ها هم رسید و هرچند گفته شده بود به این شرکت‌ها نیز مازوت داده می‌شود تا با توقف تولید مواجه نشوند اما بر اساس اظهارات سبحانی، رئیس انجمن صنعت فولاد مشخص شد بیش از 90درصد گاز مصرفی صنایع فولاد مربوط به روند تولید فولاد است و فقط 10درصد آن به عنوان سوخت استفاده می‌شود. از این رو مازوت تنها می‌تواند جایگزین سوخت واحدهای تولیدی فولاد شود و به هر حال با قطع گاز شاهد توقف فعالیت این دسته از شرکت‌ها خواهیم بود. تا جایی که روز گذشته وحید یعقوبی، معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در گفت‌وگویی با سنا عنوان کرد دو وزارتخانه صمت و نفت در حال انجام مذاکراتی هستند تا در صورت امکان، گاز صنعت فولاد در زمستان قطع نشود. به هر روی تجربه سالیان گذشته نشان داده قطعی گاز یکی از چالش‌های جدی بنگاه های بورسی است که زمستان هر سال به شکلی جدی مطرح می‌شود. اما این ریسک زمستانه چه ارتباطی به بحث تحریم‌ها و توافق هسته ای دارد؟
واقعیت این است که تحریم‌های اعمال شده در سال‌های اخیر اجرای بسیاری از طرح های توسعه ای در بالادست برق و گاز را به تعویق انداخت. از این رو به دلیل رشد مصرف گاز در بخش‌های مختلف صنعت، هر ساله با افزایش مصرف خانگی در روزهای سرد زمستان با مشکل تزریق گاز به شرکت‌های تولیدی مواجه می‌شویم. در صورت رفع تحریم‌ها اما می‌توان امید داشت سایه ریسک قطعی گاز و برق از سر صنایع بورسی و سهامداران برداشته شود تا در کنار حذف هزینه های پنهان تحریم، شاهد رشد واقعی و نه اسمی سود این دسته از بنگاه های بورسی باشیم.
*س_ افت دلار تا چه محدوده ای تهدید است؟_س*اما موضوع پنهان دیگر مستقیما به نرخ اسکناس آمریکایی بازمی‌گردد. در حالی روز گذشته با انتشار اخبار امیدوار‌کننده از روند گفت‌وگوهای هسته ای شاهد عقب نشینی دلار به کانال 28هزار تومان بودیم که نگاهی گذرا به گزارش‌های مدیریتی شرکت‌های کامودیتی محور نشان می‌دهد که مبنای دلار این شرکت‌ها نرخی حدود 23هزار تومان است. به عبارتی حتی در صورت کاهش نرخ دلار تا چنین سطحی، تهدیدی متوجه سودسازی این گروه از بنگاه های بورسی نیست. از این رو به نظر می‌رسد حتی در صورت در نظر گرفتن نقش رفع تحریم‌ها در برداشته شدن ریسک قطعی گاز و برق، واکنش سنتی بورس بازان به نوسان های جزئی نرخ دلار را می‌توان ناشی از نبود تحلیل و نگاه بنیادی در تالار شیشه ای قلمداد کرد.
*س_ «خودرو» در منجلاب قیمت‌گذاری_س*این روزها بورسی ها نیم نگاهی نیز به آخرین اطلاعات درج شده در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc) یعنی لیست نمادهای تعلیق شده می اندازند. 6 آذرماه بود که دادگستری کل استان تهران با انتشار دادنامه ای، حکم انحلال و تصفیه شرکت تولی‌پرس را صادر کرد تا این شرکت تولیدکننده مواد شوینده با سابقه فعالیت 7 ساله در بازار سهام، منحل شود. علت انحلال «شتولی» عدم‌تشکیل مجمع فوق العاده صاحبان سهام جهت تصمیم‌گیری برای خروج از شمولیت ماده 141 قانون تجارت و همچنین شکایت از هیات‌مدیره این شرکت است. گفته شده اگر حکم انحلال شرکت تولی پرس قطعی شود، شرکت وارد فرآیند تصفیه می‌شود. در این فرآیند، اموال شرکت ارزش گذاری شده و به فروش می رسند تا پول سهامداران پرداخت شود که ممکن است این روند چند ماه یا چند سال به طول انجامد.
حالا نیز اسم نماد معاملاتی شرکت ایران خودرو در این لیست خودنمایی می‌کند و ناظر بازار در خصوص دلیل تعلیق نماد این شرکت نوشته «خودرو» دو سال متناوب مشمول ماده 141 قانون تجارت طی 3 سال گذشته شده است. به این ترتیب بزرگ‌ترین خودروساز کشور نیز در معرض لغو پذیرش قرار گرفت و حالا چاره ای جز تجدید ارزیابی دارایی های خود ندارد که طبیعتا هزینه استهلاک بیشتری نیز برای شرکت به دنبال خواهد داشت و آنگونه که تجربه نشان داده در صورت عدم‌لغو قیمت‌گذاری دستوری خودرو، مجددا در چند سال آتی، چنین مشکلی گریبان آن را خواهد گرفت.
*س_ بورس سه شنبه از دریچه آمار_س*در روزی که شاخص کل بورس تهران با افت 5/ 0درصدی مواجه شد، از 337 نماد معامله شده، قیمت پایانی 99 سهم (29درصد) مثبت بود و در مقابل 227 سهم (67درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار 23 نماد (7درصد) صف خریدی به ارزش 108میلیارد تومان تشکیل دادند اما در مقابل شاهد شکل گیری صف فروش در 38 نماد بورسی (11درصد) به ارزش 111میلیارد تومان بودیم. در فرابورس ایران اما در روزی که آیفکس افت 22/ 0 درصدی را ثبت کرد، 143 نماد معامله شدند که در این میان قیمت 41 سهم (29درصد) مثبت و 102 سهم (71درصد) منفی بود. در این بازار 6 نماد (4درصد) صف خریدی به ارزش 24میلیارد تومان تشکیل دادند و در مقابل شاهد شکل گیری صف فروش در 14 نماد بورسی (10درصد) به ارزش 43میلیارد تومان بودیم.
بازار پایه نیز روز سه شنبه میزبان دادوستد 123 نماد بود. در این میان 35 سهم (28درصد) مثبت ماندند و در مقابل شاهد 84 سهم (68درصد) در محدوده منفی بودیم. در این بازار نیز 13 نماد (11درصد) صف خریدی به ارزش 6/ 7 میلیارد تومان شکل دادند و صف فروش در این بازار به 58 نماد (47درصد) با ارزشی بالغ بر 135میلیارد تومان اختصاص پیدا کرد.
همزمان با این روند کاهشی، شاهد خالص فروش 176میلیارد و 354میلیون تومانی سهامداران خرد در بورس تهران و 210میلیارد تومانی در فرابورس بودیم. نگاهی به فعالیت بازیگران بورسی نشان می‌دهد حقیقی ها در مقابل ثبت خالص خرید مثبت در 11 صنعت، 28 گروه دیگر را در لیست فروش خود قرار دادند که این خروج سرمایه عمدتا از گروه های بزرگ کامودیتی محور رقم خورد. به این ترتیب دیروز گروه محصولات شیمیایی شاهد جابه جایی سهامی به ارزش 46میلیارد و 887میلیون تومان در مسیر حقیقی به حقوقی بود. پس از آن نوبت به شرکت چندرشته ای صنعتی رسید تا شاهد خروج حدود 20میلیارد تومانی حقیقی ها باشند. در میان زیرمجموعه های گروه فرآورده های نفتی نیز جمعا شاهد ثبت خالص فروش 19میلیارد و 580میلیون تومانی حقیقی ها بودیم. در آن سوی بازار اما صنایع ریالی همچون انبوه سازان، حمل‌ونقل، دارویی ها و لاستیک و پلاستیک در لیست ورود سهامداران خرد جای گرفتند. جالب آنکه گروه فلزات اساسی با محوریت سهام شرکت فولاد مبارکه اصفهان شاهد ورود سرمایه های حقیقی به میزان 698میلیون تومان بود. هرچند «فولاد» معاملات روز سه شنبه را در محدوده قرمز تابلو به پایان رساند اما معاملات خوبی در بورس کالا رقم زد. دیروز بورس کالا شاهد عرضه 30هزار تن ورق سرد شرکت فولاد مبارکه برای تحویل 9 اسفند بود که با تقاضای 32هزار و 120 تنی روبه‌رو و معاملات در قیمت میانگین موزون 23 هزار و 534 تومان به ازای هر کیلو انجام شد که 3/ 12درصد بالاتر از قیمت پایه بود. موضوعی که نشان می‌دهد سهامداران حقیقی تشنه دریافت سیگنالی مثبت از متغیرهای بنیادی برای ورود به بازار سهام هستند.
همچنین بخوانید