همه جوامع مبتلا به خشونت علیه زنان هستند / واکنش به خشونت های خانگی

عضو هیات رئیسه شورای اسلامی شهر تهران گفت: موضوع خشونت علیه زنان به دلیل باورهای مذهبی و یا سنتی نیست و میان کشورهای به اصطلاح توسعه یافته و در حال توسعه، تفاوت چندانی مشاهده نمی‌شود.

به گزارش خبرنگار مهر، زهرا نژاد بهرام، در جلسه صبح یکشنبه شورای شهر تهران در نطق پیش از دستور خود به مناسبت روز جهانی منع خشونت علیه زنان گفت: روز 5 آذرماه مصادف با 25 نوامبر از سوی سازمان ملل متحد، روز منع خشونت علیه زنان نام گذاری شده است. هدف از این اقدام آن بود تا افکار عمومی جهان بیش از پیش به نفی خشونت علیه زنان سوق یابد و همه ساله توجه دولت‌ها و مردم جهان، به این موضوع بسیار مهم معطوف گردد. خشونت علیه زنان یکی از فراگیرترین موارد نقض حقوق بشر در دنیای امروز است که همه کشورها، اعم از پیشرفته و در حال توسعه بدان مبتلا هستند.

عضو هیأت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران افزود: خشونت علیه زنان در جوامع مختلف به اشکال گوناگون رخ می‌دهد. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، در هر 18 ثانیه یک زن مورد حمله یا بدرفتاری قرار می‌گیرد. برخی آمارها حکایت از آن دارد که در سراسر جهان از هر سه زن یک زن در طول عمر خود خشونت جنسی و جسمی را از کسی که می‌شناسد، دوست دارد و به وی اعتماد دارد، تجربه کرده است. نکته قابل توجه آنکه در این زمینه میان کشورهای به اصطلاح توسعه یافته و در حال توسعه، تفاوت چندانی مشاهده نمی‌شود. با وجود اینکه در بیشتر کشورهای جهان قوانین منع خشونت به تصویب رسیده اما آمارها حاکی از آن است که 35 درصد زنان خشونت را تجربه کرده‌اند، متأسفانه این رقم در برخی کشورها به 70 درصد نیز می‌رسد. رقم معنادار خشونت علیه زنان، مخصوصا در کشورهای پیشرفته، گویای آن است که پدیده خشونت به شکل سیستماتیک و در قالب یک الگوی مسلط در تمام جهان وجود دارد و فعالیت جنبش‌ها و تحرکات زنان در کشورهای غربی مبنی بر پیشگیری از وقوع خشونت علیه آنان در قالب‌های گوناگون حکایت از این مهم دارد.

نژاد بهرام اظهار داشت: بنابراین این الگو صرفا به دلیل باورهای مذهبی و یا سنتی نیست، بلکه تحت تأثیر آموزش‌هایی است که به صورت جهان شمول علیه زنان از گذشته تا به امروز وجود داشته و دارد و از نسلی به نسلی دیگر منتقل می‌شود. هر چند آمار دقیقی در مورد میزان واقعی خشونت علیه زنان در ایران وجود ندارد و تعداد زنانی که به خود جرأت شکایت علیه خشونت خانگی را می‌دهند، چندان قابل ملاحظه نیست، اما برخی اظهار نظرات مسئولین نشان از آن دارد که آمار خشونت علیه زنان در ایران به خصوص در ایام کرونا، روند افزایشی داشته است. قتل‌های به اصطلاح ناموسی که در یک سال اخیر در جامعه ما به وقوع پیوست زنگ خطر را به صدا در آورده و این نکته را به ما یادآوری می‌کند که باید پدیده خشونت علیه زنان را جدی گرفته و تدابیر ویژه‌ای برای حل آن اندیشیده شود.

وی عنوان کرد: در جهان سازوکارهای متفاوتی برای مقابله با این پدیده اتخاذ شده است. اصلاح و وضع قوانین حمایت گرایانه برای زنان در سراسر جهان یکی از این اقدامات است که نقشی تعیین کننده نه تنها در کاهش خشونت علیه زنان، بلکه در تربیت و تغییر رفتارهای اجتماعی دارد. قوانین مترقی گرچه به خودی خود و در کوتاه مدت قادر به ایجاد امنیت کافی برای زنان نیست، اما شرط لازم برای حصول امنیت به شمار می‌رود. متأسفانه در ایران بسترهای قانونی لازم برای مقابله با پدیده خشونت فراهم نشده است. در بسیاری از کشورها، نهادهای مختلف فعال در حوزه زنان و سازمان‌های مردم نهاد مرتبط، در این زمینه با دولت همکاری می‌کنند. اما در جامعه ما به علل مختلف، چنین سازمان‌هایی یا شکل نگرفته و یا در صورت وجود، توان لازم برای کنشگری و اقدام اثرگذار را ندارند؛ ضمن آنکه، زیرساخت‌های پشتیبانی از زنان قربانی انواع خشونت، در جامعه ما فراهم نیست. در بسیاری از جوامع پناهگاه‌هایی برای حمایت از زنان قربانی خشونت ایجاد شده و زنان می‌توانند در صورت لزوم به این اماکن پناه ببرند، همچنین پلیس به شدت در مورد مسئله خشونت‌های خانگی حساس است.

عضو هیأت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران تصریح کرد: متأسفانه زنان قربانی خشونت در ایران از چنین امکاناتی برخوردار نیستند و در بسیاری از موارد به دلیل عدم حمایت‌های قانونی، بسیاری از ایشان مجبور به تحمل خشونت‌های خانگی هستند. در عین حال، بسیاری از زنان و مردان در ایران، آموزش کافی در خصوص مواجهه با خشونت را ندیده‌اند. بسیاری از مصادیق خشونت‌های خانگی، جنسی و روانی در فرهنگ ایرانی تعریف شده نیست. بحران‌های فراگیر اجتماعی، عدم منابع کافی برای اطلاع رسانی عمومی از طریق رسانه‌ها در مورد مسأله خشونت، ناکارآمدی قوانین، سختگیری دولت در خصوص فعالیت سازمان‌های غیردولتی، در اولویت نبودن زنان قربانی خشونت، به همراه بسیاری از عوامل دیگر، موجب شده تا مبحث کاهش خشونت علیه زنان در ایران نتواند به اندازه کافی مورد توجه قرار گیرد و زمینه تدوین قوانین حمایتی را فراهم سازد. وقایع دردناک از اسیدپاشی در شهر اصفهان، کشته شدن رومینا در یکی از شهرهای شمالی به دست پدرش و غیره موضوعات فراموش شدنی نیستند.

وی افزود: اصلاح دیدگاه و نگرش و افزایش سطح آگاهی نسبت به حقوق افراد، برای مردم عادی تا مدیران سطوح مختلف نظام و قانونگذاران نیاز مبرم کشور است. متأسفانه جنسیت غالب ساختارهای مدیریتی و تصمیم گیری حاکم بر جامعه ما مذکر تعریف شده است و ماحصل این ساختار، موجب شده زنان در عرصه اجتماع، سیاست، اقتصاد و خانواده از کمترین حاشیه امنیتی برخوردار باشند و به انحای گوناگون مورد خشونت قرار گیرند.

نژاد بهرام خاطرنشان کرد: در سال جاری بر اساس رنکینگ مؤسسه بین المللی لگاتوم، رتبه ایران با دو پله سقوط به 119 در بین 167 کشور جهان رسیده است. شاخص‌های لگاتوم به ما می‌گوید مرفه‌ترین کشورها آنهایی نیستند که تولید ناخالص داخلی بالایی دارند، بلکه کشورهایی هستند که شهروندانشان شاد، سالم و آزاد هستند؛ شهروندانی که احساس رضایت از زندگی و خوشبختی دارند. بی تردید زنان به عنوان مادران شاد، همسران با نشاط، دختران موفق و... در این رنکینگ نقش مهمی ایفا می‌کنند. ما اعضای پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تهران، با شعار برنامه‌ریزی انسان محورانه و عدالت محور وارد عرصه مدیریتی پایتخت شدیم. هرچند من به عنوان یکی از اعضای این شورا، دغدغه تمامی شهروندان اعم از کودکان، سالم ندان، معلولان و... را دارم، اما امروز به مناسبت یاد شده، تمرکز سخنانم روی مشکلات زنان است، چرا که بر این باورم که زمین را زنان نجات خواهند داد؛ با عشق، با مادرانگی و با فرزندان. امروز روز جهانی منع خشونت علیه زنان است و مدیریت شهری نیز به سهم خود باید در این خصوص پاسخگو باشد. باید پاسخ دهیم که تا چه اندازه از ظرفیت‌های مدیریت شهری تهران از قبیل فرهنگسراها، سرای محلات، بیلبوردهای شهری و تبلیغات محیطی در راستای فرهنگ‌سازی برای رفع انواع خشونت علیه زنان بهره برده‌ایم؟ باید پاسخ دهیم تا چه اندازه در سطح اجتماع توانسته‌ایم احساس امنیت را برای زنانمان به ارمغان آوریم؟ باید پاسخگو باشیم که تا چه اندازه رنگ و بوی شهرمان مناسب با ذائقه زنانه است؟ باید پاسخگو باشیم تا چه حد وفادار به اعطای پست‌های مدیریتی به زنان بوده‌ایم؟ در اینجا پوزش می‌طلبم از همه خواهران شهروندم که نتوانسته‌ایم آنچه شایسته آنان است به عرصه عمل برسانیم. در اینجا پوزش می‌خواهم از برادرانم که نتوانستیم در خصوص فرهنگ سازی و اطلاع رسانی در نفی خشونت علیه زنان بایسته‌ها را انجام دهیم.

وی خاطرنشان کرد: هرچند گام‌هایی بلند برای رسیدن به وضع مطلوب وجود دارد اما به برخی اقدامات مهم مجموعه مدیریت شهری برای نفی خشونت علیه اقشار آسیب پذیر در طول سه سال گذشته اشاره‌ای گذرا می‌کنم. شناسایی و رفع 143 نقطه جرم خیز و فضای بی‌دفاع شهری در منطقه 10 با هدف ارتقا کیفیت فضاها و عرصه‌های شهری به منظور افزایش حضور زنان در شهر و تقویت احساس امنیت آنان. شناسایی قریب به 1800 نقطه جرم خیز و بی دفاع شناسایی شده در سطح شهر تهران که از مجموع آن، حدود 1300 نقطه بی دفاع توسط شهرداران مناطق 22 گانه رفع شده است. حمایت از فعالیت اقتصادی بانوان در قالب طرح‌های چون سامان‌دهی دست فروشان در ایام کرونا، معرفی زنان متقاضی کار به کارفرمایان مورد تأیید، پشتیبانی از زنان سرپرست خانوار در قالب بسته‌های حمایتی، بسترسازی حضور پررنگ زنان سرپرست خانوار در مراکز رشد و کوثر ذیل شهرداری تهران و... با هدف ایجاد امنیت اقتصادی و حمایت از کارآفرینی زنان بخشی از این مهم است، مناسب سازی و بهسازی فضاهای عمومی شهر اعم از معابر، ایستگاه‌ها و بوستان‌ها که گروه‌های مختلفی را همزمان پوشش می‌دهد و بستری برای حرکت امن زنان در جهت کاهش آسیب‌های فیزیکی احتمالی به زنان باردار، مادران کودک در آغوش گرفته، به مادران کالسکه به دست و... و. است، پیگیری تدوین دستورالعمل ارتقای امنیت اجتماعی زنان از طریق رفع فضاهای بی دفاع شهری که در مرحله ابلاغ به مناطق جهت اقدام است، ایجاد گرم خانه‌های اختصاصی برای زنان در دو نقطه آسیب پذیر شهر تهران که بستری از بهبود را برای در پناه گرفتن زنان در معرض آسیب ایجاد کرده است.

عضو هیأت رئیسه شورای اسلامی شهر تهران یادآور شد: در طول کمتر از یکسال باقی مانده با همراهی سایر اعضای شورای اسلامی شهر تهران تلاش خواهیم کرد اقدامات آغاز شده در جهت تقویت احساس امنیت شهروندان از طریق رفع فضاهای بی دفاع شهری، بهسازی و مناسب سازی فضاهای عمومی اعم از معابر و حمل‌ونقل عمومی، پشتیبانی از فعالیت‌های اقتصادی بانوان در مراکز رشد و کوثر و... و. را به سرانجام مطلوب برسانیم. همچنین با توجه به ضرورت حضور و نقش آفرینی همه دستگاه‌ها و ارگان‌های مرتبط در راستای ارتقای امنیت اجتماعی، لازم است همکاری گسترده میان شهرداری و سازمان بهزیستی جهت ایجاد فرصت‌های لازم برای اطلاع رسانی جهت نفی خشونت علیه زنان تا پایان سال در قالب بسته‌های نوشتاری و تصویری فراهم شود و همچنین خانه‌های امن برای زنان خشونت دیده با در اختیار گذاشتن امکانات لازم برای تشکلهای تخصصی این حوزه و سازمان بهزیستی بسترسازی شود. در پایان به عنوان یک زن که همدرد شما خواهرانم در شهر است تعهد می‌کنم همه تلاشم را برای تحقق شهر ایمن به کار گیرم.