وقتی کرونا گلوی سیستان و بلوچستان را می فشارد
در پیک جدید کرونا استان‌های مختلفی درگیر شده‌اند که دراین‌بین استان سیستان و بلوچستان به دلایل شرایط زیستی، جغرافیایی و کمبود امکانات شرایط ویژه‌ای پیداکرده و لزوم توجه و کمک‌های ویژه به آن جهت مقابله با بیماری کرونا را دوچندان کرده است.
به گزارش الف، موج پنجم ویروس کرونا از چندی قبل در ایران آغازشده و استان‌های یزد، کرمان، سیستان و بلوچستان، خراسان شمالی، خراسان جنوبی و تهران ازنظر روند افزایشی تعداد مبتلایان شرایط خوبی ندارند. مطابق آمار اعلام‌شده وزارت بهداشت در حال حاضر 92 شهر کشور در وضعیت قرمز، 183 شهر در وضعیت نارنجی و 173 شهر در وضعیت زرد قرار دارند.
دراین‌بین استان سیستان و بلوچستان یکی از استان‌هایی است که وارد پیک جدید کرونا شده و مطابق آمار وزارت بهداشت، این استان با اختلاف فراوان با میزان میانگین کشوری، میزبان بالاترین میزان بروز موارد مرگ‌ومیر ناشی از بیماری در کشور است.
اگرچه این استان از اواسط فرودین ماه شاهد افزایش موارد بیماری بوده اما در هفته‌های اخیر تعداد موارد بیماری، بستری و فوت نسبت به سال قبل افزایش پیداکرده و چندین برابر مدت‌زمان مشابه سال گذشته شده است. همچنین تست‌های مثبت کرونا در استان به حدود 60 درصد رسیده و 10 شهر سیستان و بلوچستان (زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل، میر جاوه، خاش، زهک، سروان، سرباز و نیک‌شهر) درگیر شده‌اند که تقریبا می‌توان گفت سراسر این استان در وضعیت نامناسبی قرار دارد.
معین‌الدین سعیدی، نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: روزانه بیش از 1200 مورد ابتلایی جدید در سطح استان شناسایی می‌شود که طی دو سال گذشته این آمار بی‌سابقه بوده است.
اسماعیل حسین زهی، نماینده مردم خاش هم روز دوشنبه 14 تیرماه در توئیتر درباره شرایط این استان نوشت: «اوضاع سیستان و بلوچستان از مرز فاجعه رد شده است؛ امکانات فعلی بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی نیز کافی نیست؛ از نیروهای مسلح درخواست می‌کنم با راه‌اندازی فوری بیمارستان‌های سیار به کمک مردم بشتابند.»
دانشگاه علوم پزشکی زاهدان نیز اعلام کرده است «شدت بیماری‌زایی ویروس جهش‌یافته همراه با تأخیر در مراجعه بیماران به مراکز درمانی و خود درمانی سبب افزایش مرگ‌ومیر ناشی از کرونا در سیستان و بلوچستان شده است.»
به گفته سیما سادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت شیوع ویروس جهش‌یافته کرونا از نوع دلتا در استان سیستان و بلوچستان، عدم رعایت مناسب پروتکل‌های بهداشتی، تجمع در محل‌های سربسته با توجه به گرمای هوا و بسته بودن در و پنجره و عدم وجود تهویه مناسب در روند افزایشی بیماری در این استان مؤثر بوده است.
گفته می‌شود موج جدید شیوع ویروس کرونا از نوع دلتا یا همان هندی است که قدرت سرایت آن 2.5 تا سه برابر ویروس معمولی کرونا است. همچنین مطابق آمارهای اعلام‌شده پایین‌ترین میزان رعایت پروتکل‌ها با 49 درصد در سطح کشور مربوط به سیستان و بلوچستان است.
دکتر جواد اکبری زاده، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زابل دراین‌باره می‌گوید: باوجوداینکه پارسال بیش از 90 درصد مردم سیستان از ماسک استفاده و دستورالعمل‌های بهداشتی را رعایت کردند هم‌اینک این دستورالعمل‌ها جدی گرفته نمی‌شود و میزان استفاده از ماسک در این منطقه به کمتر از 50 درصد رسیده است.
باوجود آمار فوق اما طبیعتا نمی‌توان مردم را تنها مقصر ماجرا دانست؛ چراکه بالطبع شرایط زیستی، محرومیت اقتصادی مردم و کمبود امکانات و آب حتما در بخش‌هایی از استان جزء عوامل اصلی تشدید بیماری کرونا بوده است.
در این راستا احمدعلی موهبتی، استاندار سیستان و بلوچستان گفته است 10 شهرستان در این استان بیمارستان ندارند و بعضا نیاز است فرد برای درمان و رسیدن به بیمارستان بیش از 100 کیلومتر را طی کند که همین امر موجب شده بیماران به علت بعد مسافت در شرایط بدحال به بیمارستان مراجعه کنند.
در چنین شرایطی در استان سیستان و بلوچستان روزانه بیش از هزار نفر مبتلا می‌شوند و ظرفیت تخت‌های بیمارستانی تکمیل‌شده و جوابگو نیست.
اگرچه سعید نمکی، وزیر بهداشت روز دوشنبه 14 تیرماه در جریان افتتاح بزرگ‌ترین مجتمع خوابگاهی دانشجویی کشور و پروژه‌های بهداشتی، درمانی و آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تبریز گفت: «امروز در سیستان و بلوچستان 400 تخت خالی داریم. این بلواها و سیاه نمایی‌ها را کنار بگذاریم تا حقیقت عریان دیده می‌شود»، اما هم‌زمان با سخنان وزیر بهداشت، سازمان برنامه‌وبودجه کشور از اختصاص منابع مالی لازم برای ایجاد دو بیمارستان صحرایی خبر داده است. در ابلاغیه روز دوشنبه 14 تیرماه محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه‌وبودجه کشور خطاب به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی زاهدان، هزار میلیارد ریال از محل منابع یک میلیارد یورویی صندوق توسعه ملی برای مقابله با کرونا با رعایت قوانین و مقررات برای ایجاد دو بیمارستان صحرایی تنفسی تخصیص داده شد.
البته دلایل و عوامل دیگری نیز در تشدید وضعیت بیماری کرونا در استان سیستان و بلوچستان دخیل بوده است. به‌عنوان‌مثال ترددهای مرزی حتما در این قضیه مؤثر بوده است. اگرچه با توجه به درگیری‌هایی که در کشور افغانستان در جریان است احتمال اینکه در هفته‌های گذشته موج مهاجران به سمت ایران تشدید شود وجود دارد. لذا این احتمال وجود دارد استان سیستان و بلوچستان بیماری کرونا در آینده با وضعیت نامساعدتری مواجه شود که ضرورت ایجاب می‌کند از هم‌اکنون برنامه‌ریزی‌های لازم دراین‌باره صورت گیرد.
عامل دیگری که می‌باید در موج جدید کرونا در نظر گرفته شود افزایش مبتلایان در محدوده سنی 30 تا 60 سال است که به معنای این است افرادی که در سن شغل و کار می‌باشند درگیر شده‌اند که ضربات جدی اقتصادی و اجتماعی به خانواده‌ها وارد می‌شود. دراین‌باره دکتر مهدی طباطبایی، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی زاهدان روز 14 تیرماه گفت: 23 درصد مبتلایان به ویروس جهش‌یافته کرونا در سیستان و بلوچستان را افراد زیر 30 سال شامل می‌شود. معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان گفت: 60 درصد از مبتلایان ویروس جهش‌یافته کرونا در استان افراد بین 30 تا 60 سال هستند.
درنهایت باید گفت برای مقابله با موج جدید کرونا در استان سیستان و بلوچستان می‌باید افزایش اطلاع‌رسانی به مردم در راستای رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی (شستشوی مکرر دست، فاصله‌گذاری اجتماعی، پرهیز از شرکت در تجمعات و استفاده از ماسک از خانه تا خانه)، انجام قرنطینه، آب‌رسانی و کمک‌های معیشتی به مردم و تسهیل خدمات‌رسانی تمام نهادها در حوزه پزشکی و بهداشتی باید در اولویت باشد.