پایان 5 ماه فروش پر سروصدای خودرو / نسخه دیگری در راه است؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، قیمت ها مدام در حال افزایش بود و از آن طرف فروش های مختلف شرکت های خودروساز هم نتوانسته بود دردی از بازار را دوا کند همین موضوع عاملی شد تا وزارت صنعت نسخه جدیدی را برای فروش خودرو اجرایی کند تا با اعمال آن هم سروسامانی به تولید خودرو بدهد و هم مدیریت لازم را بر بازار فروش خودرو داشته باشد.

براساس اعلام وزارت صنعت فروش خودرو قرار شد نه از طریق قرعه‌کشی در شرکت‌های خودروسازی، بلکه در سامانه فروش یکپارچه خودرو و به‌صورت شفاف انجام شود تا روند قرعه‌کشی خودرو شفاف و عادلانه تر و از دلالی و سوداگری یک عده خاص جلوگیری شود تا در نهایت خودروهای تولیدی به دست خریداران واقعی برسد.

با برنامه ریزی های انجام شده نخستین دوره فروش خودرو از 27 اردیبهشت تا 3 خرداد ماه در بازه زمانی یک‌هفته‌ای در سامانه یکپارچه تخصیص خودرو برای ثبت‌نام متقاضیان آغاز شد و تقدم یا تأخر زمان ثبت‌نام، هیچ تأثیری بر قرعه‌کشی و شانس برنده شدن نداشت. علاوه بر این خودروسازان موظف شدند تمام محصولات خودروهای سواری خود را در این سامانه یکپارچه عرضه کنند و هیچ‌گونه استثنایی برای تخصیص خودرو به مشتریان خارج از این سامانه وجود نداشت.

روند ثبت در این سامانه به این صورت بود که متقاضیان می‌توانستند با اعلام شرایط فروش، فعال‌سازی بخشنامه‌ها و به‌دنبال آن آغاز مرحله ثبت درخواست خودرو (شرکت در قرعه‌کشی محصولات)، با مراجعه به صفحه اصلی سامانهsale.iranecar.com و مشاهده لیست خودروهای قابل عرضه، اقدام به ثبت درخواست کنند.

در آن مقطع منطقی معاون وزیر صمت با اعلام اینکه در این روش فروش احتمال تعهدات خودروسازان در تحویل به‌موقع محصولات بسیار بالاست، گفته بود" اگر خودروساز می‌گوید 200 هزار خودرو می‌خواهد بفروشد راستی‌آزمایی انجام می‌شود و رقم قطعی را مثلاً 100هزار خودرو برای قرعه‌کشی می‌گذاریم و در ادامه مسیر نیز دوباره بررسی می‌کنیم و 100 هزار خودروی دیگر را برای فروش می‌گذاریم، به این ترتیب برای تحویل خودرو دیگر مشکلی نخواهد بود و تحویل به‌موقع انجام می‌شود".

وی تصریح کرد: وزارت صمت صرفاً اطلاعات را جمع و صحت‌سنجی می‌کند و مابقی کارها توسط خود خودروساز انجام می‌شود. وزارت صمت فقط نظارت می‌کند.

با اتمام مهلت یک هفته ای ثبت نام در سامانه فروش، 9 خردادماه قرعه‌کشی ثبت‌نام 4میلیون و 176 نفر در سامانه یکپارچه فروش خودرو با تاخیر قریب به 30 ساعت انجام شد و در مجموع ظرفیت درنظر گرفته‌شده در خودروهای عرضه‌شده توسط خودروسازان برای این دوره 176911 خودرو بود که در قالب 115 طرح فروش متنوع (فروش فوری، فوق‌العاده، پیش‌فروشهای کمتر از یک سال و مشارکت در تولید) عرضه شد.

از گرفتاری مردم در باز کردن سایت و ثبت نام که بگذریم مهم ترین ایراد سامانه در همان مرحله اول خود را نشان داد به نحوی که پس از اعلام نتایج در روز 11 خرداد ماه اسامی تعدادی از افراد به عنوان منتخبان اول (اصلی) اولین فروش خودرو در قالب سامانه یکپارچه تخصیص خودرو اعلام شد اما وقتی آنها می خواستند برای واریز وجه خودرو یا مبلغ علی‌الحساب اقدام کنند، موفق به واریز نمی‌شوند؛ چرا که با پیام "شما جزو منتخبین رزرو قرعه‌کشی این دوره سامانه یکپارچه تخصیص خودرو هستید" مواجه شده‌اند.

نارضایتی مردم در این بلاتکلیفی باعث شد تا رئیس سازمان حمایت ضمن پذیرش ایراد پیش آمده اعلام کند " فرآیند ثبت نام خودرو در سامانه ایراداتی داشت که با رفع آنها این مشکل برطرف شده است. البته 12هزار ذخیره قرعه‌کشی سامانه یکپارچه هم خودرو می‌گیرند و افراد منتخبان قرعه کشی تا 25 خردادماه مهلت دارند تا واریز وجه را به شرکت های خودروساز برای تکمیل ثبت نام خود انجام دهند.

نکته جالب اینجاست وزارت صمت مقصر این موضوع را خودروسازان معرفی کرد اما مگر سازوکار اعلام اسامی اصلی و رزرو در خودروسازان تعریف نشده بود؟ در طرح‌های قبلی چگونه اسامی به‌صورت تفکیک‌شده اعلام می‌شد اما این بار این اختلال به وجود آمده است؟ مگر نه اینکه هر بار باید اشکالات برطرف و فروش خودرو به‌صورتی قانونمندتر انجام شود چرا این بار که همه بر نظارت یکپارچه خودرو در سامانه فروش تأکید می‌کردند چنین خطایی به وجود آمد؟

اما ماجرا به اینجا ختم نشد زیرا با گذشت بیش از یک ماه از اولین قرعه‌کشی خودرو در سامانه یکپارچه وزارت صمت، سید مهدی نیازی معاون وزیر صمت در نامه‌ای به منوچهر منطقی معاون صنایع حمل‌ونقل وزیر صمت اعلام کرد که این سامانه صلاحیت فنی و امنیتی و آمادگی لازم برای اجرای قرعه‌کشی خودرو را نداشته است و هنوز هم ندارد، بر همین اساس تأکید کردکه فعلاً از طریق این سامانه قرعه‌کشی انجام نشود.

در این نامه آمده بود:

«همان‌گونه که در جلسات کارشناسی، پیش از دوره اول قرعه‌کشی خودروها به‌واسطه سامانه جدید یکپارچه تخصیص خودرو به‌استناد صورت‌جلسات مربوطه به‌وضوح اعلام گردید، دفتر فناوری داده، اطلاعات و امنیت فضای مجازی با توجه به شرایط فعلی انتخاب پیمانکار، عدم عقد قرارداد با وزارتخانه، عدم مالکیت سامانه و همچنین عدم ورود در تحلیل فرایند تخصیص، امکان پذیرش مسئولیت در خصوص تأیید و نظارت بر حسن اجرای این سامانه را ندارد و صرفاً در این شرایط، امکان ارائه مشورت فنی در جلساتی که در این رابطه برگزار می‌شود وجود دارد.

 سامانه قرعه‌کشی خودرو تأیید امنیتی فنی نداشت؛ لغو قرعه‌کشی تا اطلاع ثانوی

وزارت صنعت در واکنش به رسانه ای شدن این نامه ضمن اعلام توضیحات از روند فعالیت سامانه یکپارچه در اولین دوره فروش خودرو تأکید کرد" مراجع نظارتی کشور به‌منظور حسن انجام‌وظیفه و نظارت بر روند کار مسئولان اجرایی معمولاً مکاتبات مرسومی با دستگاه‌های اجرایی دارند و این دستگاه‌ها نیز پاسخ آن را به‌صورت مکتوب یا حضوری به مقام ناظر منعکس می‌کنند".

با وجود انتقادات بسیار از عملکرد سامانه یکپارچه، ماجرای اولین مرحله فروش خودرو در این سامانه در اواخر خردادماه به پایان رسید و وزارت صنعت در تیرماه اعلام کرد با رفع اشکالات دومین مرحله فروش خودرو را در سامانه یکپارچه برای مدیریت بازار اجرایی خواهد کرد. مرحله دوم ثبت نام خودرو در سامانه یکپارچه تخصیص خودرو به مدت سه روز از شنبه 25 تیر ماه آغاز و حدود 104 هزار خودرو توسط خودروسازان عرضه شد.

در این مرحله از طرح فروش یکپارچه، 27 محصول خودروسازان کشور شامل ایران‌خودرو، سایپا، بهمن‌موتور، آرین‌پارس موتور، فرداموتور و خودروسازی ایلیا در قالب فروش‌های عادی، فوق‌العاده، پیش‌فروش، مشارکت در تولید و طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت محصولات خود را عرضه کردند.

بماند که مردم گرفتاری ثبت نام مرحله اول مانند مراجعه به سایت را در مرحله دوم هم داشتند اما سخنگوی وزارت صنعت تأکید کرد در روند ثبت نام‌ها در سامانه قرعه‌کشی خودرو خلأ‌ها برطرف شده و در آینده کم‌کم قرعه‌کشی را کنار می گذاریم. وجه تمایز این مرحله با مرحله اول را باید حذف قرعه کشی تعدادی از محصولات عنوان کرد به نحوی که در این مرحله فقط برای شرکت سایپا دو خودرو در قرعه‌کشی باقی‌ماندند و الباقی تولیدات از قرعه‌کشی خارج شود.

براساس اعلام قالیباف با بررسی ثبت نام شدگان در مرحله دوم تخصیص یکپارچه گروه خودروسازی سایپا به‌جز ساینا s و کوئیک s، بقیه محصولات این شرکت از قرعه کشی خارج شدند اما خودروهای پر تقاضای شرکت ایران‌خودرو هنوز قابلیت خروج از روند قرعه‌کشی را ندارند و پروسه‌ای زمان بر است. البته با افزایش تولیدات خودروسازی‌ها، خروج کلیه خودروها از روند قرعه‌کشی تا پایان سال امکان‌پذیر خواهد بود.

جزئیات آمار مرحله دوم قرعه کشی خودرو در سامانه یکپارچه / مهلت 4 روزه واریز وجه + جدول

مرحله ثبت‌نام سومین مرحله فروش خودرو در سامانه یکپارچه نیز از 16 تا 19 شهریورماه ماه آغاز شد. البته قرار بود ثبت نام در این مرحله از فروش خودرو 18 شهریورماه به اتمام برسد اما درخواست مردم برای ثبت نام در این طرح باعث شد تا زمان تمدید شده و به ساعت 16 روز 19 شهریورماه موکول شود.

ثبت نام 2 میلیون نفر برای خرید 1000 دستگاه پژو پارس

در سومین دوره قرعه کشی یکپارچه حدود 60 هزار خودرو عرضه شد که 50 درصد ظرفیت قرعه کشی به طرح جوانی و بیست درصد ظرفیت قرعه کشی به خودروهای فرسوده اختصاص می یابد. تنها تفاوت نوبت سوم قرعه کشی یکپارچه با دفعات قبل اخذ استعلام از ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت برای متقاضیان مشمول طرح جایگزینی خودرو فرسوده بود.

در این مرحله به دلیل خروج محصولات سایپا به جز، ساینا اس، از قرعه کشی، تنها یک و دو دهم درصد از نام نویسی‌ها به متقاضیان شرکت سایپا اختصاص داشت و بیش از 97 درصد از نام نویسی سومین دوره سامانه یکپارچه تخصیص خودرو برای محصولات ایران خودرو بود.

نسخه فروش خودرو در سامانه یکپارچه تخصیص خودرو بسته شد

با اتمام سه مرحله از فروش خودرو در سامانه یکپاچه، منطقی معاون صنایع حمل و نقل وزارت صنعت از برقراری تعادل عرضه و تقاضا در اغلب خودروهای تولیدی در کشور خبر داده و گفته است" در عمل غیر از محصولات یک خودروساز (ایران خودرو)، همه خودروها از فرآیند قرعه کشی در سامانه یکپارچه فروش خودرو خارج شده‌اند".

براساس گفته های این مقام مسئول در وزارت صنعت دیگر خبری از فروش خودرو در سامانه یکپارچه نیست و عملا باز فروش خودرو به دست خودروسازان افتاد. اما به راستی در عمر چند ماه فروش خودرو در سامانه یکپارچه آیا عرضه خودرو منطقی شده و همه از این مدیریت راضی هستند؟

در حالی عمر سامانه یکپارچه فروش خودرو به شش‌ماه هم نرسید که در این سه دور قرعه کشی حدوداً 340 هزار دستگاه خودرو عرضه شد. این در حالیست که وزارت صنعت وعده عرضه 200 تا 300 هزار خودرو در هر دور از قرعه کشی داده بود. جالب اینجاست در هر دوره هم تعداد خودروهای عرضه شده در سامانه روند کاهشی داشت.

البته بنا به گفته منطقی فروش در سامانه یکپارچه حذف شده اما نظارت ما بر عملکرد شرکت های خودروساز ادامه دارد اما بهتر است وزارت صنعت نتایج مثبت اجرای فروش خودرو در سامانه یکپارچه را برای اطلاع مردم اعلام کند تا بدانند در این سه دوره چه تغییراتی در بازار با فروش قرعه کشی خودرو انجام شده است.

به نظر می رسد این طرح بیشتر مردم را درگیر قرعه کشی هایی کرد که شانس برنده شدن در آن در هر مرحله کمتر از قبل بود و باید در ادامه برنامه ریزی ها نسخه دیگری را برای صنعت خودرو تعریف کرد تا ضمن افزایش تولید خودرو و عرضه آنها به بازار شکاف قیمتی کارخانه تابازار برطرف و خریدار واقعی امکان خرید محصول مورد نیاز خود را داشته باشد.