چالش جدی افزایش واقعی تعرفه ها برای بیمارانی که بیمه ندارند
امیر پروسنان - موضوع هزینه خدمات تشخیصی و درمانی را نمی‌توان یک طرفه دید و علاوه بر سمت مردم، باید به سمت جامعه پزشکی نیز نگاه کرد و افزایش تورم و سایر هزینه‌ها را در نظر گرفت و بعد به این فکر کرد که اگر تعرفه‌ها افزایش پیدا می‌کند، حتما هزینه‌های دیگری نیز افزایش پیدا کرده است.
به گزارش سلامت نیوز، روز گذشته در حالی مصوبه دوازدهمین جلسه شورای عالی نظام پزشکی منتشر شد که جدولی با عنوان بهای تمام شده خدمات تشخیصی و درمانی سال 1401 نیز به آن ضمیمه شده بود.
بر اساس این جدول که با کلید واژه بهای تمام شده از طرف سازمان نظام پزشکی معرفی می‌شود، ویزیت پزشک عمومی باید 184 هزار و 634 تومان، ویزیت پزشک متخصص باید 245 هزار و 493 تومان و ویزیت پزشک فوق تخصص باید 294 هزار و 592 تومان تعیین شود.
در توضیح مصوبه شورای عالی نظام پزشکی اعلام شده که قیمت تمام شده خدمات تشخیصی، درمانی و دارویی احصا شده در کمیسیون تخصصی مشورتی تعرفه و بیمه شورای عالی و معاونت فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی با تاکید بر استمرار خدمات نظام سلامت اعلام شده تا دولت در تصویب تعرفه‌های خدمات تشخیصی، درمانی و دارویی سال 1401 آن را مد نظر قرار دهید و همچنین دولت پس از تصویب تعرفه، از اختیاراتی که قانون گذار در ماده واحده بودجه 1401 جهت جبران تفاوت نرخ ارز، جبران یارانه‌های عام، تامین هزینه بیمه همگانی به دولت داده، در این محل نیز استفاده کرده و تفاوت تعرفه‌های مصوب خود تا قیمت تمام شده خدمات تشخیصی، درمانی و دارویی را تا حد ممکن و در جهت کاهش پرداختی از جیب عامه مردم جبران کند.
همچنین در توضیح دیگری گفته شده که این جدول و ارقام آن، پیشنهادی بوده و تا وقتی توسط دولت اعلام نشده، قابل اجرا نیست.
اهمیت پوشش بیمه‌ای برای نجات از هزینه‌های کمرشکن سلامت
هزینه‌های کمرشکن سلامت یکی از چالش‌هایی است همواره دولت‌ها به دنبال حل آن و کاهش پرداختی از جیب مردم هستند. موضوعی که تا حد زیادی در ابتدای مسیر طرح تحول سلامت مورد توجه قرار گرفت و با طرح بیمه رایگان سلامت جدی گرفته شد. هرچند همچنان بین 4 تا 6 میلیون نفر در کشور هیچ نوع بیمه درمانی ندارند و همچنان سازمان بیمه سلامت به دنبال مسیرهایی برای تحت پوشش قرار دادن افراد بیمه نشده است.
موضوع بیمه از این نظر اهمیت دارد که بیمه‌ها باید 90 درصد هزینه بستری و 70 درصد هزینه سرپایی را پرداخت کنند و اگر افراد هنگام بیماری تحت پوشش بیمه درمانی پایه باشند، می‌توانند از این خدمات استفاده کنند. کسانی که در محل مشخصی مشغول به کار هستند و پوشش بیمه تامین اجتماعی دارند، دچار مشکلات کمتری می‌شوند، اما بسیاری از افراد این شرایط را نداشته و در واقع هیچ بیمه‌ای ندارند. هزینه‌های کمرشکن سلامت یکی از خطراتی است که افراد فاقد پوشش بیمه‌ای را تهدید می‌کند و در نتیجه افزایش تعرفه خدمات تشخیصی و درمانی از هر جهت برای این دسته، فشار مضاعف در شرایط سخت اقتصادی است.
حالا اگر شخص تحت پوشش هیچ بیمه‌ای نباشد، هنگام بیماری، پای هزینه‌های درمان را روی گلوی خود حس می‌کند و این‌جاست که افزایش تعرفه‌ها می‌تواند بیمار را با چالش جدی مواجه کند.
حنان حاجی محمودی، مدیر کل بیمه گری و درآمد سازمان بیمه سلامت ایران گفت: هزینه‌های کمرشکن در نظام سلامت در مواردی مانند بستری‌های طولانی مدت در آی سی یو، ابتلا به سرطان، بیماری‌های مزمن و صعب العلاج، دریافت خدمات را برای بیماران مشکل می‌کند. اهمیت بیمه همگانی سلامت زمانی محرز می‌شود که بیمه به عنوان تامین کننده منابع ایفای نقش می‌کند و بخش عمده‌ای از هزینه‌ها را پرداخت می‌کند. بنابراین لازم است تا تمام افراد جامعه برای پیشگیری از مشکلات درمانی، قبل از بیماری اقدام به تهیه پوشش بیمه‌ای کند.
دولت حمایت کند
آرش انیسیان، مدیرکل برنامه ریزی و اقتصاد سلامت سازمان نظام پزشکی نیز در زمینه حمایت دولت اظهار کرد: دولت باید بهای تمام شده خدمات را یا در غالب سیستم‌های حمایتی مثل بیمه پرداخت کند یا باید به صورت یارانه پرداخت کند یا باید از جیب مردم پرداخت شود. راه دیگری وجود ندارد. بالاخره اگر خدمتی ارائه می‌شود باید بهای آن پرداخت شود. دولت می‌گوید این بهای تمام شده را نه من می‌دهم نه مردم بدهند، لذا از جیب پزشک و مراکز درمانی پرداخت می‌شود که این به اندازه‌ای امکان پذیر است. در شرایط بد اقتصادی دولت‌ها وظیفه دارند که سیستم حمایتی‌شان را در حوزه سلامت افزایش دهند و پوشش بیمه‌ای را افزایش دهند و تعرفه خدمات را مطابق بهای تمام شده و نرخ تورم در حوزه سلامت و به نسبت افزایش حقوق و دستمزد افزایش دهند. این ساده‌ترین فرمول است و اگر غیر از این عمل کنند قطعا زیرساخت‌های نظام سلامت را ناخواسته هدف گرفته‌اند و در نهایت آسیب اصلی را مردم می‌بینند.
جدول بازی پر حاشیه
هرچند افزایش تعرفه خدمات تشخیصی و درمانی با درصدهای مختلف مطرح شده، اما هنوز این افزایش در شورای عالی بیمه سلامت و هیات دولت مشخص و مصوب نشده است. رایزنی‌های انجام شده میان وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی و سازمان‌های بیمه گر پایه در شورای عالی بیمه سلامت به 28.5 درصد افزایش رسیده بود، اما هنوز این میزان تصویب نشده است.
25 دی ماه 1400 بود که رضا لاری پور، مدیر روابط عمومی سازمان نظام پزشکی جدولی با عنوان بهای تمام شده خدمات تشخیصی و درمانی در سال 1401 را در صفحه اینستاگرام خود منتشر و اعلام کرد که طی بررسی‌هایی، قیمت تمام شده خدمات از سوی نظام پزشکی احصا و برای معاون ریاست جمهوری و رییس سازمان برنامه و بودجه ارسال شده است.
جدولی که 25 دی ماه 1400 در حساب مدیر روابط عمومی سازمان نظام پزشکی منتشر شد
طبق این جدول تعرفه ویزیت پزشک عمومی در 1400، مبلغ 527 هزار ریال بود. این در حالی است که قیمت تمام شده این خدمت در 1400 بالغ بر 1.318.819 ریال بود و در نتیجه اختلاف تعرفه فعلی با بهای تمام شده، 150 درصد بود. نظام پزشکی بهای تمام شده ویزیت پزشک عمومی را در 1401 بالغ بر 1.846.347 ریال محاسبه و اعلام کرد که اختلاف بهای تمام شده 1401 نسبت به سال قبل، 40 درصد برآورد شده است.
تعرفه ویزیت پزشک متخصص در سال گذشته، 800 هزار ریال بود. ولی بهای تمام شده این خدمت در 1400 بالغ بر 1.753.526 ریال بود و در نتیجه اختلاف تعرفه فعلی با بهای تمام شده 119 درصد بود. نظام پزشکی بهای تمام شده ویزیت متخصص را در 1401 بالغ بر 2.454.937 ریال محاسبه و اعلام کرد که اختلاف بهای تمام شده 1401 نسبت به سال 1400 در این خدمت، 40 درصد برآورد شده است.
تعرفه ویزیت پزشک فوق تخصصص در 1400، مبلغ 940 هزار ریال بود. ولی قیمت تمام شده این خدمت در 1400 بالغ بر 2.104.232 ریال بود و در نتیجه اختلاف تعرفه فعلی با بهای تمام شده 124 درصد بود. نظام پزشکی بهای تمام شده ویزیت فوق تخصص را در 1401 بالغ بر 2.945.925 ریال محاسبه و اعلام کرد که اختلاف بهای تمام شده 1401 نسبت به سال 1400، به میزان 40 درصد برآورد شد.
دو روز بعد و در 27 دی ماه 1400 بود که روابط عمومی سازمان نظام پزشکی اطلاعیه‌ای منتشر و در آن اعلام کرد: اخیرا جدولی در فضای مجازی به عنوان تعرفه پیشنهادی خدمات درمانی از سوی سازمان نظام پزشکی منتشر شده است. جهت تنویر افکار عمومی به اطلاع می‌رساند، جدول مذکور ضمیمه نامه‌ای بوده است که پس از کسب نظر انجمن‌های علمی گروه‌های پزشکی، جهت اطلاع سازمان برنامه و بودجه از قیمت تمام شده خدمات در سال 1401 به آن سازمان ارسال شده تا در جریان واقعیات موجود اقتصاد سلامت کشور قرار گیرند. بدیهی است تعرفه پیشنهادی سازمان نظام پزشکی که در جلسه رسمی شورای عالی بیمه سلامت مطرح شد با اعداد ذکر شده در این جدول فنی متفاوت است.
ماجرای جدول بازی‌های سازمان نظام پزشکی همان زمان نیز با واکنش‌های بسیاری مواجه شد و جامعه در تب و تاب این قرار گرفت که آیا قرار است تعرفه‌های پزشکی تا 60 درصد افزایش پیدا کند؟
علی سالاریان، معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی همان روز 27 دی ماه 1400 گفت: میزان افزایش تعرفه که سازمان نظام پزشکی برای سال 1401 پیشنهاد کرد، این بود که کف تاب آوری قیمت تعرفه حداقل 60 درصد افزایش داده شود که مطب‌ها و مراکز خصوصی بتوانند به روند خدمات رسانی ادامه بدهند.
سالاریان اظهار کرد: بر اساس پیشنهاد سازمان نظام پزشکی، تعرفه پزشک عمومی حدود 85 هزار تومان، پزشک متخصص حدود 120 هزار تومان و فوق تخصص حدود 160 هزار تومان باشد.
معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی درباره جدولی که لاری پور منتشر کرده بود نیز گفت: جدولی که اخیرا منتشر شده، پیشنهادی بوده که به شورای عالی بیمه سلامت داده شده است. بخش خصوصی مربوط به سازمان نظام پزشکی می‌شود و این سازمان بر اساس واقعیت‌های موجود باید قیمت گذاری کند. ترکیب شورای عالی بیمه سلامت، 9 به یک است، یعنی 9 سازمان خریدار خدمت هستند و فقط سازمان نظام پزشکی فروشنده است. این اجحافی در حق جامعه پزشکی است. اگر به صورت دستوری بگوییم که از شورای عالی بیمه سلامت تمکین کنید و قیمت گذاری دستوری، درست نیست. مجلس باید در این موضوعات وارد شده و حق سلامت را تامین کند، نه این‌که نظام پزشکی را محکوم کند.
سید جلیل میرمحمدی، نایب رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز همان زمان گفت: بیش از 80 درصد خدمات سرپایی توسط مطب‌ها ارائه می‌شود و فشار افزایش تعرفه پزشکی بین 60 تا 70 درصد به طور مستقیم به مردم وارد می‌شود.
میرمحمدی به موضوع انتشار جدول فوق نیز انتقاد کرد و افزود: قبل از تعیین تعرفه‌های پزشکی در شورای عالی بیمه سلامت و قبل از تصویب توسط هیات دولت، اعلام عمومی تعرفه با هر درصدی، چه معنی دارد؟ چرا باید این اتفاق بیفتد؟ این کار یک دلیل بیشتر ندارد و آن این‌که نظام پزشکی عضوی از شورای عالی بیمه سلامت است و اگر می‌خواهد از تعرفه خود دفاع کند، محل دفاع در شورای عالی بیمه سلامت است و نه رسانه‌ها. بعد در رسانه تعیین تعرفه شده و اعلام می‌شود که غیر از این را امضا نمی‌کنیم. برداشت من این است که می‌خواهیم اعلام عمومی کنیم که قیمت خدمات ما این قدر است و اگر شورای عالی بیمه سلامت و هیات دولت کمتر از این قیمت را گفت، پزشک حق دارد اضافه بر تعرفه تعیین شده از مردم پول بگیرد. به نظر من تعبیر دیگری ندارد.
جدولی که روز 27 فروردین 1401 باز هم منتشر شد
به هر حال انتشار این جدول پر حاشیه برای دومین بار اتفاق افتاده و باز هم تب و تاب را به جامعه و رسانه‌ها برگردانده است. افزایشی که به گفته محمد مهدی ناصحی، مدیرعامل سازمان بیمه سلامت تکذیب شده و هنوز تعرفه‌ها در شورای عالی بیمه سلامت و هیات دولت مصوب نشده است.
آیا بهتر نیست سازمان نظام پزشکی به جای انتشار عمومی این جدول، در شورای عالی بیمه سلامت حرف خود را بزند و از افزایش قیمت معقول حمایت کند؟
آیا اقداماتی از این دست را نمی‌توان نمایش‌های صنفی دانست که نه تنها اثربخش نیستند، بلکه مردم را در مقابل جامعه پزشکی می‌گذارند؟
کسی با افزایش قیمت معقول خدمات تشخیصی و درمانی مخالف نیست، اما آیا این اقدامات صنفی منجر به افزایش تنش میان مردم و جامعه پزشکی در شرایط سخت اقتصادی نمی‌شود؟
بهتر است مسئولان سازمان نظام پزشکی قدری در این زمینه فکر کنند و به این بیاندیشند که چرا در یک سال اخیر مدام در حال تنش و مخالفت با سایر ارکان نظام سلامت بودند.
