کاهش آب سدها فرونشست را تشدید می‌کند

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ علی بیت‌اللهی با بیان اینکه که استمرار خشکسالی‌ها و کاهش محسوس بارندگی نسبت به متوسط دراز مدت خود سبب کاهش حجم روان‌آب‌ها و آب‌های سطحی، کاهش حجم سدها و همچنین ذخیره آب‌های سطحی شده است، اظهار کرد: با توجه به شرایط اقلیمی حاکم، شدت خشکسالی‌ها و کاهش محسوس بارندگی و تنش آبی در کشور دور از انتظار نیست که مسئولان وزارت نیرو نیز باید تنش آبی را با توجه به شرایط اقلیمی پیش‌بینی کنند در غیر این صورت وضعیت فعلی به افزایش مخاطرات فرونشست در کشور منجر خواهد شد.

وی ادامه داد: کاهش بارش‌های سالانه سبب افزایش فشار روی سفره‌های آب‌های زیرزمینی خواهد شد و با توجه به اینکه آب شرب بسیاری از کلانشهرهایی همچون تهران، اصفهان و مشهد علاوه بر سدهای پیرامونی از طریق آب‌های زیرزمینی و چاه‌های آب، شرکت‌های آب و فاضلاب استان‌ها تأمین می‌شود، زمانی که آب‌های سطحی (آب‌های ذخیره شده در سدها و مخازن) کم می‌شود برای جبران کسری آب، فشار و پمپاژ بر آب‌های زیرزمینی بیشتر خواهد شد که این امر طبیعتاً سبب افت سطح ایستابی خواهد شد.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی توضیح داد: با افت سطح ایستابی در گستره‌های شهری و یا حوالی شهرها، فرونشست زمین تشدید خواهد شد مانند پدیده‌ای که در شهرهایی همچون اصفهان در 25 فروردین امسال به شکل بروز یک حفره در زیر یک معبر و خیابانی در داخل شهر رخ داد. همچنین افت سطح ایستابی فرونشست‌های جنوب تهران، جنوب‌غرب تهران در محدوده اطراف شهر ورامین، هشتگرد، جنوب کرج و استان‌هایی همچون کرمان، خراسان رضوی، سمنان، هرمزگان و سایر استان‌ها را نیز رقم زده است.

بیت‌اللهی با اشاره به اینکه به جز استان گیلان تمامی استان‌های کشور با پدیده فرونشست مواجه هستند، تصریح کرد: با توجه به وضع موجود، انتظار است تا آثار و علائم فرونشست در سطح زمین بیشتر آشکار شود.

وی بیان کرد: آنچه که برای مرکز تحقیقات حائز اهمیت است کاهش مخاطرات فرونشست در بخش‌های مختلف ساختمان، مسکن و همچنین خطوط حمل و نقلی است. مطالعات مرکز حاکی است که آثار فرونشست در مجاورت نشانه‌های حمل ونقلی اعم از ریلی، جاده‌ای، هوایی و همچنین در گستره سکونتگاه‌های شهری بسیار مخاطره آمیز است و باید راهکارهای کاهش مخاطرات و حفاظت از ساختمان‌ها و نشانه‌های حمل و نقلی مورد توجه باشد.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی بیان کرد: در بسیاری از کشورها اقداماتی انجام شده تا جلوی کاهش آب‌های زیرزمینی گرفته شود و در این راه موفقیت‌های خوبی نیز حاصل شده است. مطمئناً اگر در کشور ما یک هم‌افزایی و کار جدی در زمینه کاهش مخاطرات فرونشست زمین انجام بشود, می‌توانیم ریسک‌های این مخاطره را به حداقل برسانیم.

به گزارش تسنیم، بر اساس آمارهای رسمی هم‌اینک از مجموع 610 دشت ایران حداقل 400 دشت در معرض تشدید فرونشست زمین قرار دارند که عمده این مناطق در فلات مرکزی کشور و در جوار شهرهای پرجمعیت واقع شده است. البته این نکته به آن معنا نیست که سایر دشت‌ها از خطر فرونشست زمین مصون باشد، ولی برداشت بی‌رویه آب برای مصارف خانگی، صنعتی و کشاورزی در 400 دشت موردنظر سبب شده تا سرعت فرونشست زمین به حدود 30 سانتیمتر در سال افزایش یابد.