کشمکش دولت و مجلس در مورد جاماندگان سهام عدالت / تاخیر در واریز پول و سردرگمی مردم

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، طبق اعلام دولت از امروز همزمان با فرارسیدن عید سعید غدیر خم 30 درصد دوم سهام عدالت آزاد شد بنابراین دارندگان سهام عدالت از این پس می‌توانند 60 درصد سهام خود را بفروشند. با توجه به آخرین عملکرد بازار سهام در هفته گذشته، ارزش سبد سهام عدالت 532 هزار تومانی به 19.5 میلیون تومان رسیده که 60 درصد آن معادل 11.7 میلیون تومان می‌شود. کسانی هم که ارزش سبد سهام عدالت آن‌ها بیش از یک میلیون تومان بود احتمالا پس از آزادسازی مرحله دوم سهام عدالت با فروش 60 درصد سهام آن‌ها می‌توانند منتظر واریز حداقل 24 میلیون تومان باشند. روایت مردم از واریز‌های سهام عدالت در 14 مرداد بااینکه زمان بین ثبت درخواست فروش دارندگان سهام عدالت به روش مستقیم و واریزی از سوی بانک یا کارگزاری بار‌ها یک تا دوهفته اعلام شده است، اما همچنان بعد از گذشت بیش از 2 ماه بسیاری از واریزی‌ها به صورت کامل انجام نشده و با تاخیر بسیار زیاد انجام می‌شود. جملات ذیل بخشی از هزاران روایت مردمی از واریز پول فروش 30 درصد اول سهام عدالت است: «زنگ زدم کارگزاری بانک کشاورزی میگم کلا 700 ریختن میگه خداتونو شکر کنید همونم ریختن» «من 13 خرداد سهام یک تومنی مو دادم به بانک انصار دیروز بعد از دوماه یک و دویست ریخته» «سهام من 542هزار تومنه امروز برا من و همسر و بچه هام نفری سه ملیون وشصت تومن بعد از پنجاه روز واریز کرد» «دیروز 13 مرداد بانک انصار بعد دوماه یک و دویست بابت سهام یک تومنی واریز کرد حداقل فهمیدم الکی می‌گفتن اطلاعاتت تکمیل نیست» «بعد از 63روز بانک صادرات امروز برام 308هزار تومان واریز کرد.» «سلام بیست روزه درخواست فروش دادم کارگزاری مفید 30 درصد سهامم کم شده متاسفا بعد از بیست روز 10 هزار تومن واریز کردن برام...» «خدایا منو این همه خوشبختی محاله بانک ملی برام 35 هزار واریز کرد دوستان انشالا واسه شما هم میریزن من که دارم با خانوادم میرم سفر» «امروز بعد از یک ماه بانک صادرات برام 6 هزار تومان ریخته. من نمیدونم الان چی رو حساب کردن که اینقدر ریختن. الان من با این همه پول چه کار کنم» «بعد دو ماه بالاخره تونستم برم به کارگزاری سپه رفتم دیدم تازه تو این دو ماه 200 هزارتومن بیشتر نفروختن ماشالا خیلی پر تلاشن دستشون درد نکنه» توزیع ناعادلانه سهام عدالت! بررسی‌های وزارت کار، رفاه و امور اجتماعی که در کمیسیون اقتصادی مجلس مطرح شده نشان می‌دهد در تخصیص سهام عدالت مشکلات زیادی ایجاد شده و بسیاری از افراد سطح پایین جامعه به لحاظ درآمدی مشمول دریافت سهام نشده‌اند چرا که در زمان تخصیص سهام عدالت در دولت نهم بجای بررسی درآمد، گروه‌های اجتماعی به ویژه کارمندان دولت ملاک تصمیم گیری و انتخاب قرار گرفته شده است. به عبارت دیگر بعضی اقشار مستضعف مظلوم واقع شده و مشمول سهام عدالت نشدند. این افراد دسته‌های گوناگونی را شامل می‌شوند، بعضی از آن‌ها مانند بخشی از کارگران از ابتدا سهام عدالت نگرفتند، گروه بعدی افرادی هستند که اخیرا وارد دهک‌های پایین درآمدی شده‌اند مثل افرادی که سال 1384 تاکنون عضو نهاد‌های حمایتی شده‌اند و دسته‌ی دیگر نیز افرادی هستند که برگه سهام عدالت دارند، اما به سبب مشکلات سامانه‌ها عملا سهامدار نیستند و سهامی به آن‌ها تعلق نگرفته است. از سوی دیگر به گفته‌ی نمایندگان کمیسیون اقتصادی مجلس بسیاری از افراد مستحق از دریافت سهام عدالت جامانده اند و این درحالی است که با توجه به شیوه تخصیص سهام عدالت در سال 1384 بسیاری نیز با جزو اقشار متمول جامعه بوده و به دلیل اینکه کارمند دولت بوده اند سهام عدالت دریافت کرده اند. مهدی طغیانی؛ سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در این رابطه گفته است: براورد اولیه مجلس برای پرداخت سهام عدالت به حدود 1 میلیون نفر جامانده این سهام است و اگر دولت میتواند این سهام را ارائه کند می‌تواند صندوق‌های ای تی اف را برای جبران کسری بودجه خود عرضه کند به هر ترتیب بایستی وضعیت سهام عدالت جاماندگان تعیین تکلیف شود. به گفته این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، طبق بررسی‌های انجام شده براورد‌ها نشان می‌دهد، 20 هزار میلیارد تومان سهام به ارزش سال 1385 به دولت برگشته است، این درحالی است که برخی از سهم‌ها حدودا 40 برابر شد‌ه اند و به طور میانگین پرتفوی سهام عدالت 30 برابر شده است. بر این است حدود 500 هزار میلیارد تومان ارزش سهام برگشتی است که میتواند منابع مناسبی برای ارائه سهام عدالت به جاماندگان باشد. طغیانی با بیان اینکه، تا کنون حدود 4 میلیون نفر به عنوان مشمولان قطعی سهام عدالت شناسایی شده‌اند، گفت: بر این اساس 2 میلیون و صد هزار نفر از افراد تحت پوشش نهاد‌های حمایتی کشور مانند کمیته امداد و بهزیستی سهام عدالت دریافت نکرده‌اند، همچنین یک میلیون و هشتصد هزار نفر نیز از مجموع افرادی هستند که برگ سهام دریافت کرده‌اند، اما نام آن‌ها در سامانه سازمان خصوصی سازی ثبت نشده است. به گفته طغیانی، به نظر میرسد دولت راضی به پرداخت سهام عدالت به جاماندگان نیست، اما مجلس شورای اسلامی این مطالبه حق جاماندگان را تا انتها پیگیری خواهد کرد. این نماینده مجلس افزوده است: در زمان ارائه سهام عدالت 60 درصد دهک دهم درامدی (ثروتمندان) این سهام را دریافت کرده‌اند که به تبع نباید افراد حاضر در این دهک جز مشمولان سهام عدالت باشند. از طرفی به گفته محمد رضا پورابراهیمی؛ رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، حدود 20 میلیون نفر در سال 1385 واجد دریافت سهام عدالت نبوده اند، در واقع با توجه به آنکه جزء دهک‌های پایین درامدی نبوده‌اند سهام عدالت دریافت کرده‌اند. از سوی دیگر حدود 20 میلیون نفر جزو دهک‌های پایین درامدی بوده‌اند، اما از دریافت سهام عدالت جامانده‌اند. همچنین علی بابایی؛ سخنگو کمیسیون اجتماعی در باره طرح تخصیص سهام عدالت به جاماندگان گفته است: بر اساس مصوبه کمیسیون در این باره مقرر شد تا تمام مردم به جز سه دهک ثروتمند جامعه از سهام عدالت برخوردار شوند. همچنین هیچ محدودیتی از نوع سن و تعداد اعضای خانواده برای دریافت سهام عدالت برای جاماندگان از دریافت این سهام وجود ندارد. از آن طرف فرهاد دژپسند؛ وزیر اقتصاد و امور دارایی با رد موضوع جاماندگان سهام عدالت گفت: وزیر اقتصاد افزود: در قانون آمده 6 دهک جامعه باید از سهام عدالت برخوردار شوند که ما سهام عدالت را به 6 دهک جامعه داده‌ایم یعنی اکنون آمار دارندگان سهام عدالت 49 میلیون و 200 هزار نفر است که اگر 60 درصد جمعیت کشور را در نظر بگیریم حدود همین میزان است. وی درباره سهام عدالت جدید به جاماندگان گفت: این موضوع هم از نظر فنی امکان پذیر نیست و هم از نظر قانون افراد مدنظر پوشش داده شده‌اند ضمن اینکه از نظر دارایی‌هایی که بتوانیم این کار را انجام دهیم محدویت داریم، زیرا آن زمان این حجم واگذاری نشده بود. دولت و مسئولین پاسخگو باشند در هر حال با توجه به شرایط اقتصادی جامعه و انتظارات مردم از دولت به نظر می‌رسد وزارت اقتصاد بایستی علاوه بر اینکه در رابطه با دریافت کنندگان سهام عدالت شفاف سازی کند برای جاماندگان از سهام عدالت که استحقاق دریافت آن را دارند فکری کرده و منابع لازم برای تخصیص سهام عدالت جدید را تامین نماید. در غیر این صورت مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده مستقیم مردم باید به جد احقاق حقوق این بخش از جامعه را از دولت پیگیری کند. همچنین در رابطه با تاخیر یک تا دو ماه در واریز سهام عدالت فروخته شده و با توجه به اینکه از این پس 30 درصد دیگر سهام عدالت آزاد و قابل فروش شده و 30 درصد دیگر در 22 بهمن ماه آزاد می‌شود، باید مسئولان مربوطه در سازمان بورس اوراق بهادار و سیستم بانکی کشور نسبت به تاخیر بانک‌ها و کارگزاری‌ها در واریز پول درصد سهام فروخته شده پاسخگو بوده و هر چه زودتر این مشکل را رفع کنند تا مردم از نگرانی و سردرگمی بیرون آمده و بیش از این به دولت بی‌اعتماد نشوند.