گرمای نگران‌کننده در قطب شمال، زمین در معرض خطر
تهران - ایرنا - افزایش بی‌سابقه دمای قطب شمال، ذوب شدن یخ ها و حتی وقوع آتش سوزی در مناطقی از آن در ماه‌های اخیر، باعث شده تا دانشمندان عواقب آن را برای ساکنان کره خاکی نگران کننده توصیف کنند.
روز شنبه 20 ژوئن (31 خرداد) دمای هوا در شهر ورکویانسک روسیه در قطب شمال به 38 درجه سانتیگراد بالای صفر رسید، دمایی که اگر ما انسان ها داشته باشیم؛ می گویند تب کرده است اما اینجا سیبری است، جایی که همه آن را با سرمایش می شناسند. سازمان جهانی هواشناسی در 23 ژوئن اعلام کرد که تلاش می کند دریابد که علت افزایش بی سابقه دما این گوشه قطب شمال چه بوده است. قطب شمال به انتهای شمالی محوری گفته میشود که زمین به دور آن می‌چرخد و در اقیانوس منجمد شمالی واقع شده‌است. این نقطه در فاصله 725 کیلومتری شمال جزیره بزرگ گرینلند قرار دارد.
قطب شمال جغرافیایی در نقطه‌ای قرار دارد که عمق اقیانوس در آن به چهار هزار و 800 متر می‌رسد و با توده‌های عظیم شناور یخی پوشیده شده است. در این ناحیه در شش ماه از سال، کاملا روشن و آفتابی و در شش ماه دیگر کاملا تاریک است. قطب شمال هم اکنون تحت نظارت سازمانی بین‌المللی است و جزو قلمرو هیچ کشوری محسوب نمی‌شود.
جاناتان آویربیک، مدیر گروه مطالعات زیست محیطی دانشگاه میشیگان در ایالات متحده، به آسوشیتدپرس گفت که آنچه در قطب شمال اتفاق افتاد برای زمین خوب نیست. وی گفت:«قطب شمال با این دما در واقع در حال سوختن است و سریعتر از آنچه تصور می کردیم گرم میشود. وی اظهار داشت: تولید و انتشار گاز کربن و دیگر گازهای گلخانه‌ای در هوا زیاد شده است که به آب شدن سریع یخچالهای دائمی و آتش سوزی جنگلها منجر می شود. به گفته آویر بیک، گرم شدن سیبری یک هشدار فوق العاده مهم است. امسال در بسیاری از مناطق سیبری دمای هوا بالاتر از حد معمول و حتی هوا نسبت به فصول گذشته گرمتر بود.
براساس اعلام سازمان غیر انتفاعی و علمی برکلی مستقر در ایالات متحده، از ژانویه تا ماه مه متوسط دما در مناطق شمالی و مرکزی سیبری هشت درجه سانتیگراد بود. به گفته زیکی هوسفزیر (Zeke Hausfazer)، اقلیم شناس این موسسه، «هوا در این منطقه و این فصل از همیشه گرمتر بود».
از سرمای تلخ تا تابستان غیرقابل تحمل
سیبری را برای هوای فوق‌العاده سردش در کتاب رکوردهای گینس وارد کرده‌اند. در اینجا دما از 68 درجه زیر صفر به 38 بالای صفر تغییر کرده است. البته شاید برای مردم این گرم شدن هوا در سیبری چیز بدی به نظر نیایید چون این روزها برخی از مردم در جمهوری ساخه در شهر ارکتیکا
از این فرصت استفاده کرده و حمام آفتاب می گیرند و اما این موضوع برعکس برای داتشمندان نگران کننده است. دانشمندان دانشگاه میشیگان در ایالات متحده می گویند زنگ های هشدار باید به صدا در آیند چنین هوای گرمی در سیبری هزاران سال است که وجود ندارد و به گفته اورپیک این موضوع «نشانه دیگری است مبنی بر اینکه قطب شمال بیشتر از آنچه تصور می کردیم کره زمین را گرم می کند.»
بخش هایی از روسیه در قطب شمال از جمله گوشه و کنار دنیا هستند که با سرعت بیشتری گرم می شوند. آندری کیسلیسوف، محقق ارشد رصدخانه ژئوفیزیک روسیه در مسکو اظهار داشت: «دمای هوا در کره زمین طی چند دهه گذشته به طور متوسط 0.18 درجه افزایش یافته است، اما در روسیه به 0.47 درجه و در قطب شمال روسیه 0.69 درجه افزایش داشته است. به نظر می رسد ما از بقیه کره زمین جلوتر هستیم.»
افزایش دما در سیبری به دلیل آتش سوزی های مداوم در سیبری مشاهده می شود، که سال به سال بدتر می شوند و در حال ذوب یخچال های دایمی هستند و مشکل بزرگی را برای خانه ها و خطوط لوله نفت و گاز ایجاد می کنند. در روسیه، بسیاری از ساختمانها و لوله ها بر روی یخچال های طبیعی دائمی ساخته شده اند (زمین های یخی که حتی در تابستان ذوب نمی شوند). ولادیمیر رومانوفسکی از دانشگاه آلاسکا، که در حال مطالعه نفوذ پذیری زمین در این منطقه است می گوید: "ذوب شدن نفوذپذیر، به نوبه خود، گازهای محصور در زیر آنها را تبخیر می کند و زمین را خشک می کند، بنابراین احتمال آتش سوزی را افزایش می دهد.»
«دمایی که پای قطب شمال را سست می کند»
یکی از دلایل اصلی بروز آتش سوزی ماه گذشته در روسیه، مقادیر زیاد دیزل ریخته شده در رودخانه در شهر قطب شمال نوریلسک و همچنین ذوب شدن یخ اعلام شد. در سال 2011، در یاکوتسک، بزرگترین شهر در جمهوری ساوا، بخشی از یک ساختمان مسکونی به دلیل ذوب یخ و رانش زمین متلاشی شد.
در آگوست سال گذشته، طبق گفته های سازمان صلح سبز (Greenpeace) یک سازمان غیردولتی مدافع محیط زیست چهار میلیون هکتار از جنگل سیبری سوخته است. ولادیمیر چوپروف، مدیر بخش روسی این سازمان گفت که این آتش سوزی امسال زودتر آغاز شد.
«کیتی والتر آنتونی»، از دانشگاه فیربانکس در آلاسکا، می گوید: "هوایی که به صورت منظم در حال گرم شدن است باعث اتش سوزی جنگل ها می شود، ذوب شدن یخچال های دایمی را تسریع می گند همچنین این موضوع باعث تولید و آزاد شدن مقادیر زیادی گاز متان می شود و این گاز گلخانه ای 28 برابر از گاز دی اکسید کربن قوی تر است.
او می‌گوید: «گاز کربن از یخبندانهای دائمی بیرون می‌آید، به اتمسفر وارد میشود و در تمام دنیا پخش می شود. عبدالحمید قیوم او، پروفسور و اقلیم‌شناس تاجیک هم می گوید این تصور خطاست که تغییرات آب و هوایی در قطب شمال به دیگر مناطق زمین تاثیر نمی گذارد او گفت تاثیر بدش بر جهان حتمی است بطوری که حداقل این آسیب ها بی بارشی و یا بارش های کم در تمام کره زمین خواهد بود. ادعاهای مالکیت بر قطب شمال کشورهایی می توانند ادعای مالکیت بر منطقه قطب شمال را داشته باشند که موفق شوند ثابت کنند ادامه یک رشته کوهی که در کشور آنها وجود دارد، تا اعماق آب های اقیانوس منجمد شمالی کشیده شده است. با توجه به این قاعده سازمان ملل، پنج کشور می توانند ادعای خود را مطرح کنند؛ روسیه که خواستار بیش از نیمی از سرزمین قطب شمال است، کانادا، دانمارک، نروژ و آمریکا (از طریق آلاسکا). اما در نهایت فقط سازمان ملل متحد باید بر اساس شواهد علمی که هر یک از این کشورها ارائه می کنند، تصمیم بگیرد که سرزمین مورد اختلاف باید به کدام کشور داده شود. بر اساس «کنوانسیون حقوق دریایی» سازمان ملل متحد که از سال 1982 اجرا می شود، هر کشوری تا 200 مایلی سواحل خود مالک بستر دریایی آن است. بنا بر این، در قطب شمال بیش از یک میلیون کیلومتر مربع بدون مالک می ماند. اختلاف کشورهای حاشیه قطب شمال نیز بر سر همین منطقه از اقیانوس منجمد شمالی است و از آنجا که این منطقه به احتمال بسیار زیاد غنی از ذخایر چشمگیر نفت و گاز است، هر کشوری تلاش می کند ماجرا را به نفع خود پایان دهد. هر کشوری که درخواست محکم تری ارائه کند، قطب شمال را به دست خواهد آورد.. روسیه قطب شمال را به خاک روسیه مرتبط می داند که چنین موضوعی می تواند حاکمیت مسکو بر قطب را تثبیت کند؛ منطقه‌ای که اکنون گفته میشود یک چهارم ذخایر نفت و گاز جهان را داراست. تلاش روسیه در سال 2001برای تبدیل قطب شمال به عنوان بخشی از خاک این کشور در سازمان ملل شکست خورد، اما اگر یافته‌های جدید مسکو به تایید مجامع بین‌المللی برسد، کشورهای حاشیه قطب شمال ناچار باید تسلیم شوند.
*س_برچسب‌ها_س*
