2019، سال تغییر موازنههای قدرت به نفع محورمقاومت
سال 2019 در منطقه سال تغییر موازنههای قدرت به نفع محور مقاومت بود و محور آمریکایی - صهیونیستی - سعودی در این سال در اجرای برنامههای خود ضد مقاومت ناکام ماند.
به گزارش الف، در سال 2019 دشمنان محور مقاومت و در راس آنها آمریکا و رژیم صهیونیستی با برنامههای مختلف در صدد ضربه زدن به این محور و نابودی آن بودند. بارزترین طرح آمریکایی - صهیونیستی در این راستا طرح موسوم به معامله قرن ضد فلسطین بود که با وجود همکاری کشورهای حاشیه خلیج فارس به نتیجه نرسید. آنها همچنین مرکز توجهات خود را معطوف به محور مقاومت در لبنان و به ویژه برنامههای موشکی حزبالله کرده بود که در این راستا تحرکاتی هم انجام داد.
قدرت بازدارنگی حزبالله در محور مقاومت
در این میان قدرت بازدارنگی حزبالله به شکل چشمگیری افزایش یافته و همین امر موجب شد تا رژیم صهیونیستی هرگونه فکر جنگ با حزبالله را از ذهنش بیرون کند. دشمن صهیونیستی در سال 2019 حدود 263 بار حریم دریایی, 1030 بار حریم هوایی و 9 بار حریم زمینی لبنان را نقض کرد.
صهیونیستها همچنین در رهگیری بسیاری از موشکهای حماس که در درگیریهای مختلف میان دوطرف به سمت شهرکهای صهیونیستی فرستاده میشد ناکام ماند. مقاومت در سوریه نیز در 2019 همین مسیر را دنبال میکرد و با استقامت توانست مناطق این کشور را از شر تروریستها پاکسازی کند؛ اکنون کشورهای عربی به دنبال ازسرگیری روابط خود با دمشق هستند. بارزترین موفقیت سوریه آزادسازی بخشهای زیادی از ادلب است که ارتش این کشور اخیرا پیشرویهای چشمگیری در جنوب این منطقه داشته است.
محور مقاومت در منطقه درحال قدرت گرفتن است و همه هزینههایی که آمریکا و همپیمانان منطقهای آن برای شکست این محور پرداخته بودند نتیجه ای به دنبال نداشت. در عراق نیز نیروهای حشد شعبی موفقیتهای زیادی در برابر حملات تروریستی در این کشور و بهویژه پس از شروع ناآرامیها داشت. در این میان مواضع محکم و پایدار سیدحسن نصرالله دبیرکل حزبالله در برابر تحرکات و اظهارات دشمن صهیونیستی ضد محور مقاومت, نقش زیادی در تغییر موازنههای قدرت به نفع مقاومت داشت. امروز صهیونیستها از توانایی موشکی حزبالله به شدت وحشت دارند و این موضوع بارها از زبان مقامات ارشد صهیونیستی مطرح شده است.
همگرایی ایران و عراق و دلارهای نفتی کشور عراق در سال 2019 مسیری پرتنش را طی کرد؛ البته بیشتر این تنشها مربوط به اواخر سال است. روابط دوجانبه عراق با ایران و سفر مقامات ایرانی از جمله «حسن روحانی» رئیس جمهوری اسلامی ایران و «محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران در اوایل 2019 به این کشور نقطه تحول چشمگیری در روابط میان دو کشور به شمار میآمد که برگزاری موفق و باشکوه مراسم اربعین حسینی نقطه اوج این همگرایی بود. همگرایی که البته طی سالهای گذشته هزینههای زیادی برای از بین بردنآن توسط عربستان و آمریکا صورت گرفته و برخی از میوههای شوم دلارهای نفتی عربستان در این باره در جریان اعتراضات اخیر عراق که به شکل قابلتوجهی به سمت خشونت کشیده شد, خود را نشان داد. در این راستا کنسولگری ایران در کربلا و نجف توسط گروههای مشکوک و نشان دار مورد حمله قرار گرفت که البته مقامات عراقی این اقدامات را محکوم کردند.
مهمترین و بارزترین تحولی که عراق در 2019 شاهد آن بود, اعتراضات مردمی این کشور است که ابتدا با هدف مقابله با فساد و رسیدگی به سطح معیشتی و اجتماعی زندگی مردم آغاز شد و در ادامه راه با هدایت آمریکا و امارات و رژیم صهیونیستی و حمایتهای ارتش سایبری عربستان سعودی منحرف و به سمت خشونت کشیده شد. این اتفاقات در نهایت منجر به استعفای عادل عبدالمهدی و ایجاد تغییراتی در ساختار سیاسی عراق شد که هنوز هم کار تشکیل دولت و تعیین ساختار آن در این کشور به پایان نرسیده است.
روابط عراق با آمریکا در 2019 شاهد سردترین مناسبات بود. اقداماتی که آمریکا ضد این کشور از خلال مداخلات آن در امور عراق و حضور نظامیان آمریکایی در این کشور انجام میداد و البته مواضع منفی واشنگتن نسبت به عادل عبدالمهدی نخستوزیر مستعفی عراق, روابط دوکشور را بسیار کمرنگتر از گذشته کرد. نقطه اوج این سردی روابط را میان در حمله دیشب آمریکا به منطقه مرزی القائم در مرز سوریه دید که مقامات آمریکایی این بار بر خلاف گذشته به صورت رسمی آن را اعلام و تایید کردند. این حمله احتمالا پیامدهای وخیمی بر موجودیت آمریکا در عراق خواهد داشت که نشانههای آن از سال آینده روشن خواهد شد.
مداخلهگریهای آمریکا در لبنان
سال 2019 برای لبنان از ابتدا همراه با مداخلهگریهای آمریکا در این کشور و تحریمهای جدید آن ضد حزبالله بود. دراین میان موضعگیریهای منفی برخی طرفهای وابسته به آمریکا در لبنان ضد حزبالله به این شرایط دامن میزد. اوضاع اقتصادی لبنان در 2019 افت چشمگیری داشت و شرایط معیشتی مردم بسیار سخت شد. این اتفاقات منجر به بروز اعتراضات مردمی لبنان در 17 اکتبر این سال با هدف مقابله با فساد در کشور شد. بعد از مدتی پای مداخلات خارجی و به ویژه آمریکا و همپیمانان منطقهای آن به این تظاهراتها باز شد. تلاشهای دولت لبنان برای آرام کردن اوضاع فایدهای نداشت و در نهایت سعد حریری نخستوزیر دولت پیشبرد امور لبنان تحت فشار آمریکا و عربستان استعفا کرد. از زمان استعفای حریری تاکنون روند تشکیل دولت در لبنان بسیار پرنوسان بوده و البته شخص سعد حریری نقش زیادی در دامن زدن به این اوضاع داشت. در حال حاضر حسان دیاب وزیر سابق لبنانی مامور تشکیل دولت در این کشور است و البته کار تشکیل دولت هنوز آغاز نشده است.
اردوگاه آمریکایی منطقه در سال 2019
برای بررسی اوضاع عربستان در سال 2019, ابتدا نگاهی به اتفاقات مربوط به جنگ یمن میپردازیم که مهمترین چالش سعودیها در این سال بوده است. سعودیها علی رغم هزینههای میلیارد دلاری و قابل توجهی که در راستای تجاوزگریهای ائتلاف جنگی خود ضد یمن صرف کردند؛ ضعف و ناکارآمدی سامانههای دفاعی خود را به همه جهان نشان دادند.
عربستان دراین سال هم به کشتار غیرنظامیان یمنی ادامه داد و طبق آمار رسمی کمیسیون حقوق بشر, حدود 274 هزار یمنی در 2019 آواره شدهاند. پایگاه داده موسوم به «پروژه اطلاعات مکانی و رخدادهای درگیریهای مسلحانه» (ACLED) در 1 نوامبر 2019 گزارش داد که 20 هزار یمنی از آغاز سال جاری میلادی جانشان را از دست دادهاند.
عقب نشینی امارات از یمن در جولای 2019 بارزترین ضربه ای بود که در خلال این جنگ به عربستان وارد شد و این کشور در باتلاق جنگ یمن تنها ماند. همچنین حمله پهپادی انصارالله یمن به تاسیسات نفتی شرکت آرامکو عربستان و بزرگترین عملیات نظامی زمینی انصارالله با نام «نصر من الله» در 29 سپتامبر ضد این کشور در نجران که منجر به اسارت شمار زیادی از نظامیان سعودی شد, ضربه مهلک دیگری به عربستان در جنگ یمن بود.
سرکوبگریهای مخالفان نظام سعودی نیز در این سال ادامه داشت و با شدت بیشتری دنبال شد. حدود 37 نفر از بازداشتشدگان در زندان عربستان که در تحولات سال 2011 در این کشور در تظاهراتهای مسالمتآمیز شرکت داشتند به اتهام «تروریسم» اعدام شدند که 6 نفر از آنها نوجوان بودند. موج جدیدی از دستگیریهای مخالفان نظام عربستان دراین سال صورت گرفت و نقض حقوق بشر در زندانهای سعودی همچنان ادامه دارد.
این کشور از نظر اقتصادی نیز یک سیر نزولی را طی کرده و بودجه آن به طرز چشمگیری با کسری مواجه شده و نرخ بیکاری نیز در آن به 12.8 درصد رسید.
نتیجهگیری
گرچه تحولات کشورهای عراق و لبنان روندی نگران کننده به خود گرفته است، موازنه کلی تحولات منطقه به نفع محور مقاومت در جریان است، علاوه بر اینکه حل این بحرانها با درایت مرجعیت دینی و گروههای سیاسی و مردمی می تواند میخ آخر را بر تابوت یکی دیگر از پروژههای فتنه و تجزیه طلبی آمریکا در منطقه بکوبد و محور مقاومت را قویتر از گذشته از این پیچ تاریخی نیز عبور دهد.
آنچه در شرایط کنونی حائز اهمیت است، نگاه هوشمندانه و بصیرت مردمی نسبت به تحولات اخیر است که می تواند دور تازه توطئههای غربی - صهیونیستی را در منطقه به شکست کشانده و بیش از پیش اردوگاه آمریکایی منطقه را در انزوا قرار دهد.