72 شهرستان در وضعیت قرمز کرونا / روند نزولی کرونا، شکننده و آسیبپذیر است / شرایط بازگشایی اماکن مذهبی / احتمال افزایش موارد ابتلا و بستری در برخی استانها / تعریف مناطق سفید، زرد و قرمز و تهیه پروتکلهای ویژه هر منطقه
تمرکز اصلی ما روی مناطق سفید است که مبنای ما در تعیین این مناطق شهرستانی است نه استانی. مناطق سفید شهرستانهایی خواهند بود که یا در کل آن شهرستان طی 14 روز گذشته کمتر از یک بستری روزانه داشتیم؛ یعنی در دو هفته کمتر از 14 مورد یا به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت شهرستان کمتر از یک بستری داشتیم.
معاون کل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: حمل و نقل عمومی جزو مکانهای خطرناک برای انتقال کروناست و استفاده از وسیله شخصی میتواند امنتر باشد، ولی وقتی طرح ترافیک اجرا میشود، افرادی که از خودروی شخصی استفاده میکنند، به سمت استفاده از حمل و نقل عمومی میروند.
به گزارش «تابناک»؛ دکتر ایرج حریرچی در نشست آنلاین خبری با اصحاب رسانه گفت: در سه هفته اخیر به دلیل رعایت مسائل بهداشتی و درمانی از سوی مردم، فاصلهگذاری اجتماعی نسبتا مناسب و اقدامات وزارت بهداشت در بیماریابی فعال و مراقبتهای مناسب درمانی، شاهد موفقیت قابل توجهی در کاهش موارد مبتلا به ویروس کرونا، کاهش موارد بستری و کاهش قابل توجه موارد مرگ و میر بودهایم.
وی افزود: از طرفی به دلیل ملاحظات اقتصادی و ضرورت رفع مشکلات معیشتی مردم، مشابه کشورهای دیگر اعم از اروپایی و آسیایی و آمریکا، شاهد بازگشایی تدریجی مشاغل و کسب و کارها هستیم. پیشبینی این است که با روند تدریجی کنونی و احتیاط در بازگشاییها، رعایت موارد بهداشت فردی و فاصلهگذاری اجتماعی از سوی مردم و همچنین بیماریابی فعال و انجام تست تشخیصی بیشتر، روند نزولی فعلی و ثبات نسبی فعلی ادامه یابد.
معاون وزیر بهداشت در ادامه گفت: البته متاسفانه احتمال برخی موارد افزایش ابتلا و افزایش بستری در برخی استانها کماکان وجود دارد. در عین حال تاکید میکنم که این روند نزولی و ثبات نسبی شکننده و آسیبپذیر است و هرگونه بیاحتیاطی در تجمعات و بازگشاییها و کمتر رعایت کردن مسائل بهداشت فردی، میتواند دوباره کشور را با مشکلات قابل توجه در حوزه ویروس کرونا مواجه کند.
معاون کل وزارت بهداشت با بیان اینکه 8.7 درصد از درآمد ناخالص ملی کشور، در حوزه سلامت هزینه میشود، گفت: به عبارت دیگر، یک تومان از هر 11.5 تومان درآمد یا هزینه ایرانیان مربوط به خدمات بهداشتی و درمانی است. این موضوع از جنبههای مختلف بااهمیت است. با توجه به پیشبینی رشد منفی اقتصادی در بیشتر کشورهای جهان به دلیل مشکلات اقتصادی ناشی از کرونا و با توجه به سهم بالای حوزه سلامت از اقتصاد کشور، قاعدتا حوزه سلامت از صدمات و مضرات این رشد اقتصادی منفی آسیب خواهد دید.
وی افزود: از طرفی به دلیل هزینههای بالا و تحمیل هزینههای ناشی از پیشگیری، تشخیص و درمان ناشی از بیماری کرونا به حوزه سلامت، ضروری است که هزینهکرد در این حوزه افزایش قابل توجهی پیدا کند؛ این موضوعی است که در کوتاهمدت و دراز مدت باید از سوی سیاستگذاران مورد توجه قرار گیرد.
حریرچی در ادامه گفت: از طرفی تجربه دو دوره تحریم ناجوانمردانه کشور و رشد اقتصادی منفی ناشی از آن و تجربه سالهای رشد اقتصادی منفی در اروپا و آسیای جنوب شرقی نشان میدهد با کاهش رشد اقتصادی و کاهش درآمد کشورها هم دولتها و هم مردم به عنوان دو تامین کننده اصلی نظام سلامت، هزینهکرد خودشان را در این حوزه کاهش میدهند.
وی افزود: دولتها به دلیل کاهش درآمد ناشی از مالیات و صادرات اعم از نفتی و غیر نفتی دچار کمبود منابع و در نتیجه کاهش هزینه در حوزه سلامت میشوند و مردم هم که دچار کاهش درآمد میشوند، مجبورند عمده هزینههای خود را به خوراک و مسکن هدایت کنند و از هزینههای ضروری دیگر نظیر ضرورت و آموزش بزنند. این دو عامل موجب فشار مضاعف بر نظام سلامت شده و ضرورت توجه بیشتر به حوزه سلامت را در دوران رشد اقتصادی محدود و دوران کرونایی را مشخص میکند.
معاون وزیر بهداشت در ادامه گفت: باید توجه کرد که 873 هزار نفر در حوزه سلامت اعم از دولتی و خصوصی شاغلند و هر گونه کاهش منابع در حوزه سلامت قاعدتا بر منابع درآمدی آن گروه که 86.4 درصدشان غیر پزشک هستند و با خانوارهایشان مجموعا دو میلیون و 741 هزار نفر هستند، خواهد داشت. قاعدتا بخش خصوصی درمان در این دوره دچار آسیب بیشتری میشود که هم لزوم توجه بیشتر به این حوزه را نشان میدهد و هم ضرورت درخواست و تذکر به بخش خصوصی مبنی بر حفظ و تامین مالی و معیشتی شاغلین پرستار و پیراپزشک در این حوزه را روشن میکند.
حریرچی یادآور شد: تاکید میکنم که خدمات بهداشتی و درمانی برای مردم، خصوصا واکسیناسیون و کنترل رشد کودکان، مراقبت از مادران باردار، مراقبت از بیماران مبتلا به بیماریهای غیرواگیر در افراد مسن و مراقبتهای روانی به افراد دارای علائم روانپزشکی کم یا شدید به میزان مورد نیاز حتما باید انجام شود و همه مراکز دولتی و خصوصی با رعایت دستورالعملهای بهداشتی و اقدامات مقابله با کرونا آماده پذیرش بیماران هستند و مردم دیگر مراجعاتشان را به تعویق نیندازند.
وی همچنین گفت: در آمریکا و کشورهای اروپای غربی هم میزان ابتلا و هم میزان مرگومیر در فقرا و مهاجرین کارگری و سیاهپوستان بسیار بیشتر از ثروتمندان و سفید پوستان است. هرچند در ایران نشانههای اندکی از ابتلای بیشتر در مناطق پرتراکم شهری دیده میشود، روند رسیدگی و درمان مناسب عادلانه بوده و هیچ تبعیضی بین فقیر و غنی از نظر درمان کرونا وجود ندارد، اما این نکته قابل کتمان نیست که اثرت اقتصادی کرونا و تعطیلیهای ناشی از آن بر معیشت و درآمد فقرا بیش از اغنیا بوده و کمکهای بیشتر دولت و مردم و خیرین در این زمینه برای قشرهای آسیبپذیر بسیار ضروری است.
حریرچی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره وضعیت مناطق سفید و بازگشایی اماکن مذهبی در این مناطق، گفت: مناطق سفید، زرد و قرمز بر مبنای میزان بستریها یا میزان فوت در هر منطقه طبقهبندی میشود. تمرکز اصلی ما روی مناطق سفید است که مبنای ما در تعیین این مناطق شهرستانی است نه استانی. اگر فردا در جلسه ستاد کل مقابله با کرونا تصویب شود، مناطق سفید شهرستانهایی خواهند بود که یا در کل آن شهرستان طی 14 روز گذشته کمتر از یک بستری روزانه (در دو هفته کمتر از 14 مورد بستری داشتهایم) یا به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت شهرستان کمتر از یک بستری داشتیم.
وی افزود: بنابراین این منطقه از نظر ما سفید تلقی میشود و میتوانیم در این منطقه با رعایت پروتکلهای مختلف برای اماکن ورزشی، آموزشگاههای رانندگی، اماکن مذهبی و... بازگشایی کرده و آنها شروع به فعالیت کنند. البته این موضوع منوط به این است که این موارد فردا در ستاد کل تصویب شود. در این راستا، پروتکلهایی تهیه شده که بعد از تصویب جزییات آن اعلام میشود. به عنوان مثال پیشنهاد اولیه این است که فقط برای نماز جماعت بتوانند به مساجد روند و مهر و جانماز را هم حتما از خانه ببرند، با فاصله مناسب نماز خوانده شود. در وضعیت فعلی هنوز مراسم سخنرانی و... را پیشنهاد ندادهایم. اگر روند نزولی ادامه یابد، در همه جا سهلگیری و بازگشایی بیشتری انجام میشود.
حریرچی ادامه داد: مناطق قرمز جاهایی است که ما از نظر میزان ابتلا، تعداد بیشتری داریم که فعلا 72 شهرستان قرمز هستند و بقیه مناطق از 448 شهرستان موجودمان که نه به آن میزان کم است و نه زیاد، مناطق زرد طبقهبندی میشوند که با دستور آقای رییس جمهور پروتکلها برای هر سه منطقه آماده شده است. البته وضعیت این مناطق دینامیک است، نه ایستا؛ به این معنا که ممکن است منطقه سفید با بیاحتیاطی تبدیل به منطقه قرمز یا زرد شود. همچنین با رعایت مسائل بهداشت فردی و فاصلهگذاری اجتماعی مناسب مناطق قرمز و زرد هم میتواند تبدیل به منطقه سفید شود.
وی همچنین گفت: طی یک هفته گذشته درباره شهرهای سفید اظهارنظر کردیم و هر روز هم دو هفته گذشته را در نظر میگیریم و چهار تا پنج روز یک بار هم ارزیابیها را انجام میدهیم. شهرهای سفید، زرد و قرمز در بازههای زمانی حتما متفاوت خواهد بود. پیشنهادهای رفع برخی محددودیتها نیز مکتوب ارائه شده و در کمیته اجتماعی و امنیتی ستاد ملی کرونا مواردی از آن تصویب شده و فردا با تصویب ستاد ملی با حضور رییس جمهور رسمیت پیدا کرده و اعلام میشود.
معاون کل وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی درباره نحوه تعیین آمارهای فوتی ناشی از کرونا، گفت: کشورهای مختلف پروتکلهای متفاوتی در این حوزه دارند. ما هر بیماری را که تست مثبت کرونایی داشته باشد، اعم از بستری و غیر بستری، جزو آمارمان محسوب و اعلام میکنیم. ما مانند برخی کشورها نیستیم که به عنوان مثال دیدیم که کشور انگلستان به مدت طولانی بیماران کرونا مثبتی را که در خارج از بیمارستان و در منازل یا در مراکز نگهداری سالمندان و... نگهداری میکردند، جزو آمارشان نمیآوردند. در حالی که این 50 درصد آمارشان بود؛ بنابراین، در ایران اگر کسی تست مثبت داشته باشد، جزو آمارمان محسوب میکنیم.
حریرچی ادامه داد: در برخی کشورهای اروپای غربی اگر تست کرونای کسی مثبت باشد و فوت کند و در عین حال این فرد، بیماری دیگر زمینهای مانند قلبی - عروقی، دیابت، پرفشاری خون و... داشته باشد، اینها را از آمارشان حذف میکنند، اما ما بررسی میکنیم و اگر علت اصلی فوت، کرونا باشد، در آمارمان محاسبه میکنیم؛ بنابراین آمارمان در حوزه فوت از بسیاری از کشورها بسیار شفافتر است. برخی از دوستانی که شبهه ایجاد میکنند، به این دلیل است که ما در مواردی که فردی تست کرونایش مثبت نباشد، اما مشکوک باشد و فوت کند، برای احتیاط میگوییم این بیمار را با رعایت پروتکلهای کرونایی دفن شود، اما این موضوع دال بر این نیست که این بیمار مبتلا به کرونا بوده است. در موارد بهبودیافته نیز آمار بهبودیافتگانمان کسانی هستند که تست کرونای مثبت دارند، اعم از افراد بستری در بیمارستان یا سرپایی و حالشان خوب شده و میتوانند به فعالیت طبیعی بازگردند.
حریرچی درباره موضع وزارت بهداشت درباره اظهاراتی مبنی بر لغو طرح ترافیک، گفت: موضع وزارت بهداشت انفرادی نیست، بلکه با هماهنگی با دستگاههای دیگر اعلام میشود. آنچه برای ما مهم است، این که حملونقل عمومی جزو جاهای خطرناک برای انتقال بیماری است. خصوصا اگر در آن پروتکل بهداشتی رعایت نکنند. در شرایطی که مجبوریم بازگشاییها را انجام دهیم، حمل و نقل انفرادی با وسیله شخصی میتواند جزو جاهای امن باشد. اگر طرح ترافیک گذاشته شود، باعث میشود که همین درصدی هم که از خودروی شخصی استفاده میکنند یا کسانی که از تاکسیهای اینترنتی استفاده میکنند، به حمل و نقل عمومی منتقل شود. البته لغو طرح ترافیک هم منجر به مشکلاتی مانند افزایش ترافیک در سطح شهر شده و مرکز شهر از نظر پارکینگ ظرفیت ندارد. قاعدتا در دوران کرونایی نه ما میتوانیم در مواردی مانند طرح ترافیک به صورت انفرادی نظر دهیم و نه دستگاههایی که مستقیم در این زمینه مسئولند، بلکه باید باهم تبادل نظر کنیم تا آنچه مبتنی بر خرد جمعی است، تصمیمگیری شود.
وی در پاسخ به سوالی درباره استفاده اجباری از ماسک در مترو و جریمه افرادی که از ماسک استفاده نمیکنند، گفت: اولا باید توجه کرد که عملکرد مردم ما در رعایت مسائل بهداشتی و درمانی در کشور کمنظیر بوده است. طبق بررسیهایمان در دو هفته اخیر 81 درصد کسبه پروتکلهای بهداشتی و درمانی را رعایت کرده اند. بر همین اساس عمده کاهش موارد مرگ و میر و بستری که در کشور ما حاصل شده، نتیجه رعایت نکات بهداشتی و درمانی از سوی مردم بوده است. البته تعداد اندکی هم هستند که تخطی میکنند که هم سلامت عمومی خود و دیگران را به خطر میاندازد. فعلا در ستاد ملی کرونا پیشنهادی مبنی بر جریمه مالی برای مردم مطرح نشده، اما برای صاحبان مشاغل و کسب و کار پیشنهاد شده که اگر تخطی کنند، علاوه بر جریمههای مالی، تعطیلی کسب و کار هم برایشان در نظر گرفته شده است.
حریرچی تاکید کرد: در عین حال ما محدودیتهای مردم را هم درک میکنیم. کسی که درآمد روزانه اندکی دارد و با یارانه یا درآمد کارگری زندگی میکند، همین ماسک سه تا چهار هزار تومانی هم برایش هزینه است. نباید درخواست قشرهای مرفه را به همه مردم تعمیم داده و فکر کنیم که همه مردم میتوانند انجام دهند؛ بنابراین، یکی از پیشنهادهای ما استفاده از ماسکهای خانگی است که پیشنهاد میکنم افراد محبوب در کشور وارد این حوزه شوند. در کشور ما خیلی از ماسک خانگی استفاده نمیشود، اما میتواند استفاده شود. در عین حال خیرین هم بخشی از کارشان را به تامین ماسک برای قشرهای کم درآمد اختصاص دهند.
حریرچی در پاسخ به سوالی درباره ماندگاری ویروس کرونا در چشم حتی بعد از بهبودی، گفت: آنچه مهم است، این است که در اکثر کسانی که مبتلا شدهاند، ویروس از بین رفته است. گزارش هایی وجود دارد در برخی کشورها، آزمایش دوباره در افراد بهبودیافته مثبت شده است. البته عمده این افراد علامتی پیدا نکردند و فقط تستشان مثبت شده است. اکنون دو نظر در این زمینه وجود دارد؛ یکی اینکه بقایای باقی مانده و مرده ویروس قبلی در افرادی است که مجددا تستشان مثبت شده و دوم اینکه ویروس هنوز در آنها زنده است و میتواند بیماریزا باشد. باید منتظر بمانیم و ببینیم که نتیجه چه میشود، اما مسلم این است در کسانی که مجددا مبتلا شدهاند، موارد فعال بیمار مشاهده نشده است.
معاون کل وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی در خصوص وضعیت داروی درمان ابولا (رمدیسیویر) که از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا برای موارد اورژانسی تایید شده، گفت: استفاده اورژانس از این دارو توسط FDA تایید شده است. در کشور ما هم کمیته علمی بررسیهایش را انجام داده و در مواردی هم استفاده شده که نظر رسمیاش را اعلام میکند. البته نتایجی که در آمریکا از این دارو گرفته شده، مناسب بوده است، به طوری که طول دوره بستری و ضریب زمان ترخیص از بیمارستان را کاهش میدهد.
حریرچی در پاسخ به سوال دیگری درباره وضعیت یک میلیارد یورویی که قرار بود از صندوق توسعه ملی برای مقابله با کرونا به حوزه سلامت اختصاص یابد، گفت: درباره این کمک که با موافقت مقام معظم رهبری تعیین شده است، هنوز در مرحله طی مراحل اداری و تبدیل به ریال است و هنوز اینکه به حساب وزارت بهداشت بنشیند، به وقوع نپیوسته و انجام خواهد شد.
معاون کل وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی درباره افراد فوت شده ناشی از کرونا که در تیم درمانی قرار دارند، گفت: این کمیته در حال بررسی موارد فوت ناشی از کرونا در این زمینه است. بررسی واقعا دقیق و پیچیده است، زیرا با توجه به اذنی که مقام معظم رهبری دادند، حساسیت قابل توجهی در این زمینه وجود دارد. افرادی که در بین کادر بهداشتی و درمانی هستند، طیف وسیعی اعم از پزشک، پرستار، پیراپزشک و... را شامل میشود. ما در حال بررسی هستیم.
وی ادامه داد: تعدادی هستند که دوست دارند، این جور آمارها را چه درباره میزان ابتلای کادر بهداشتی و درمانی و چه درباره مردم، خیلی بیشتر نشان دهند. آماری که ارائه میدهیم، شفاف است. باید توجه کرد در کشور کسانی که مشکوک به بیماری کرونا هستند، به عنوان مورد مشکوک ذکر میکنیم که با تشریفات مربوط به بیماری کرونا دفن میشوند. بسیاری فکر میکنند باید این موارد را هم جزو آمار کرونا بیاوریم، اما پروتکل سازمان جهانی بهداشت اعلام میکند کسانی که تست مثبت کرونا داشته باشند، در آمار اعلام شوند. همچنین در اوایل اسفند هم کسانی را که علائم آنفلوآنزا مشابه کرونا داشتند، اعلام کردیم که با پروتکل کروناییها دفن شوند که دال بر این نیست که آنها کرونا داشتهاند. آمار ما رسمی است و دلیلی نمیبینیم که آن را دستکاری کنیم.
حریرچی درباره تولید دارویی برای درمان بیماری کرونا، اظهار کرد: شفاف میگویم که فعلا در هیچ کجای دنیا داروی جدیدی که موثر بر کرونا باشد، کشف نشده است. دارویی مانند رمیدیسیویر هم برای ابولا استفاده میشد که استفاده از آن در بیماری کرونا هم مطرح شده است. از طرفی تولید داروی جدید هم زمانبر است. حال در کل دنیا چند هزار مدعی داریم که یک داروی جدید کشف کردیم که 90 درصد موثر است. باید توجه کرد که دارو در همه جای دنیا اصول مشخصی دارد، باید ابتدا در آزمایشگاه خودش را نشان دهد و بعد در حیوانات و حیوانات بزرگ آزمایش شده و سپس در تعداد محدودی از مردم استفاده شده و بعد از دیدن نتایج در اجتماع استفاده شود. هنوز هیچ داروی موثر بر کرونا در هیچ کجای دنیا کشف نشده است.
درباره آزمون ها، بر مبنای سلامت شرکت کنندگان تصمیم گیری میشود
وی درباره موضع وزارت بهداشت درباره تغییر زمان آزمونها، گفت: درباره آزمونها تاکید میکنم که از نظر ما مهمترین موضوع حفظ سلامت شرکتکنندگان است و چه در زمینه کنکور و چه در سایر آزمونها بر این مبنا تصمیمگیری میکنیم. اما تصمیم در این زمینه، جمعی و بر عهده ستاد ملی کرونا خواهد بود. در حال حاضر هم جوی راه افتاده و تعدادی فکر میکنند که آزمون جامع یا کنکور برگزار شود و برخی هم میگویند برای سلامت مضر است و نباید برگزار شود. آنچه برای سلامت مردم و شرکتکنندگان مناسب باشد را اعلام میکنیم. در کنکور معمولا محل نشستن افراد با فاصله بوده است. منتها ممکن است در ورود و خروج تجمع یا تراکم ایجاد شود که اینها را رعایت کرده و با هماهنگی با آموزش و پرورش و وزارت علوم اعلام میکنیم.
حریرچی درباره بحث فاصلهگذاری اجتماعی و زمان بازگشایی اماکن ورزشی و آموزشی، گفت: ما از رعایت نکات بهداشت فردی از سوی مردم به طور کلی راضی هستیم. در حال حاضر وضعیت سطح شهر را میبینیم و عملکرد مردم رضایتآمیز است، اما 100 درصد نیست و در هیچ کجای دنیا هم 100 درصد نیست. البته درست است که مردم میتوانند رفتار بهتری نیز ایجاد کنند. درباره اماکن ورزشی یکسری پروتکلهایی را آماده کردیم که متفاوتند. به عنوان مثال درباره ورزشهای انفرادی مانند دو و میدانی، پرتاپ وزنه و دوچرخهسواری شرایط سهلگیرانهتر خواهد بود، اما درباره ورزشهای دستهجمعی یکسری ورزشهایی هستند مانند کشتی و بوکس که اصلا فعلا وارد آنها نمیشویم. درباره سایر ورزشهای دسته جمعی مشکل اصلی ما دوشها و رختکنها هستند.
وی افزود: اگر افراد در خود محیط هم رعایت کنند، اما معمولا رختکنها و دوشها بسیار پرتراکم است و عامل اصلی انتقال ویروس هم از طریق سطح تماس است. به عنوان مثال استخر خودش خیلی خطری ندارد. زیرا کلر ویروس را از بین میبرد، اما در اطراف استخر، رختکن و... خطر وجود دارد. در عین حال معمولا اماکن ورزشی در زیرزمینها بوده و ورودیهای تنگ دارد که منجر به تراکم میشود؛ بنابراین فعلا برای مناطق سفید پروتکلهایی را آماده کردیم. درباره مسابقات ورزشی و لیگها هم اکثرا تعیین تکلیف شده است، فقط لیگ برتر فوتبال تکلیفش نامعلوم است که در حال بررسی هستیم؛ چه برای شروع تمریناتشان و چه برای ادامه تعطیلی در آینده تصمیمگیری میشود.
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره پیک دوم کرونا، گفت: پیشبینی وزارت بهداشت با سناریوهای مختلف مطرح شد. یادمان نرفته که بسیاری از افراد از خارج و داخل مرگ سه میلیونی و چهار میلیونی را در ایران پیشبینی و ما را تمسخر میکردند که پیشبینی شما در حد چند هزار نفر است. پیشبینی ما این است که روند نزولی فعلا ادامه دارد و با رعایت مسائل بهداشت فردی و فاصلهگذاری اجتماعی و بازگشایی تدریجی روند نزولی در اردیبهشت و خرداد در کل کشور ادامه یافته و با ثبات خواهد بود. البته در برخی استانها و شهرستانها ممکن است موارد افزایش ابتلا و گاهی موارد افزایش قابل توجه ابتلا را داشته باشیم، اما به روند نزولی کشور صدمه قابل توجهی نخواهد زد.
حریرچی درباره بازگشایی مدارس نیز گفت: در کل کشورها مدارس اولین مراکزی هستند که بسته میشوند و آخرین مراکزی هستند که باز میشوند. زیرا در اکثر کشورها جمعیت دانشآموزی زیاد است و مدارس بسیار پرتراکم هستند، سرویسهای مدارس نیز بسیار پرتراکمند. یک جمعیت 14.5 میلیونی دانشآموز با بیش از یک میلیون معلم هم میتوانند خودشان و هم دیگران را در معرض بیماری قرار دهند و معمولا آخرین مراکزی هستند که بازگشایی میشوند.
معاون کل وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی درباره بازگشایی سرخود برخی هیاتهای مذهبی، گفت: موضع وزارت بهداشت درباره انواع تجمعات فرهنگی، ورزشی و مذهبی همان چیزی است که قبلا اعلام شده و فعلا با برگزاری این تجمعات مخالفیم. در عین حال فکر نمیکنم کسی از مقام معظم رهبری و یا مراجع تقلید به مراسم مذهبی مقیدتر باشد و برای تصمیمگیری درباره این مراسم ذیصلاحتر باشد. هر سال هر سی روز ماه رمضان، گروههای مشتاقان مختلفی خدمت مقام معظم رهبری شرفیاب میشدند، اما اکنون به دلیل رعایت بهداشت فردی و فاصلهگذاری اجتماعی این مراسم را لغو کردند. مراجع هم این اقدام را انجام دادند که از آنها خیلی تشکر میکنیم. تعدادی که برخلاف نظرات مقام معظم رهبری و مراجع، این چنین اقداماتی را انجام میدهند، باید تکلیف خود را روشن کنند. در عین حال دستگاههای نظارتی هم باید نظارت لازم را انجام دهند. البته موارد این چنینی بسیار اندک است که به غلط مدعیاند ما در مراسم فاصلهگذاری را رعایت میکنیم، اما این اقدام قانونشکنی است، هم خواهش میکنیم و هم تذکر جدی میدهیم که حتما مراسم لغو شود و دستگاههای نظارتی هم نظارت خودشان را اعمال کنند.
حریرچی درباره بازگشایی اماکن زیارتی هم گفت: با مسئولین رده بالا و کسانی که مسئولیت حوزهها را دارند، هماهنگ میکنیم. اصل در جمهوری اسلامی تبعیت از قانون است. تقریبا تمام بزرگان دینی اصل سلامت مردم را مقدم دانستند و تصمیمات دستگاههای مسئول این اقدام را محترم شمرده و به آنها عمل میکنند.