از تهیه زغال تا اختلافات طائفه‌ای؛ بهانه‌های بشر برای آتش انداختن به جان جنگلها / ضرورت آموزش به روستانشینان و توسعه آتش‌برها + فیلم
کارشناسان معتقدند دلایل زیادی در آتش‌سوزی‌های اخیر و پی در پی جنگل‌های مناطق مختلف کشور دخیل بوده است؛ تغییر کاربری مراتع، اختلافات طائفه‌ای، تیراندازی کردن با هدف شادی در عروسی‌ها و تهیه زغال بیشترین دلایل آتش‌سوزی جنگلها در کشورماست که لازم است مسئولان مسئله آموزش به جنگل‌نشینان را جدی بگیرند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از سفیرافلاک، جنگل‌های زاگرس با گستردگی در 11 استان کشور با شش میلیون هکتار مساحت، 40 درصد جنگل‌های ایران را تشکیل می‌دهند و استان لرستان حدود یک میلیون و 200 هزار هکتار جنگل و یک میلیون هکتار مرتع وجود دارد.
طی هفته های اخیر جنگل ها و مراتع استان های کهگیلویه و بویراحمد، یزد، بوشهر، کرمانشاه، خوزستان، مازندران، آذربایجان غربی و شرقی و لرستان دچار حریق شده اند که در این بحران خسارت بزرگی به منابع طبیعی و محیط زیست وارد آمد و در این بین بعضی گمانه زنی ها مدعی هستند آتش سوزی ها عامدانه و خرابکاری است.
وقوع آتش سوزی در برخی بوستان ها واکنش های زیادی را در شبکه های اجتماعی در پی داشته و همین موضوع به غیرطبیعی بودن این آتش سوزی ها دامن زده است.
عامل اصلی حریق در جنگل‌های زاگرس، انسان است
طبق آمار تقریبا بالغ‌بر 99درصد از حریق‌های منابع ملی در ناحیه رویشی زاگرس بر اثر عامل انسانی است که هم شامل عمدی و هم سهوی می‌باشد و عمدی‌ها عمدتا اختلافات ملکی است. ایجاد آتش‌سوزی عمدی بیشتر به‌دلیل تغییر کاربری و زمین‌خواری در جنگلها و مراتع رخ می‌دهد اما آتش‌سوزی‌های سهوی در پی بی‌احتیاطی گردشگران، کشاورزان و ساکنان بومی رخ می‌دهد.
قرارگرفتن کشورمان در کمربند خشک زمین و ناحیه پرفشار جنب حاره‌ای و شرایط جوی برای وقوع‌آتش‌سوزی، گرم شدن هوا و وزش بادهای گرم در کنار عوامل انسانی از دلایل آتش‌سوزی‌های گسترده در کشورمان است. بی‌احتیاطی ساکنان یا مسافران نیز دلیل ایجاد حریق در برخی از مراتع و جنگلها شده است که این نشان‌دهنده جای خالی آموزش و آگاهی‌بخشی مردم به‌ویژه در روستاهاست.
خسارتی که براثر حریق بر پیکره جنگلها و مراتع متحمل می‌شود، برآورد دقیقی ندارد، چراکه این منابع طبیعی را نمی‌توان از لحاظ اقتصادی قیمت‌گذاری کرد.
3میلیارد تومان ارزش هر درخت بلوط
کارشناسان فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد) در این خصوص برخی ارزش‌های زیست‌محیطی را قیمت‌گذاری کرده‌اند، در این بین قیمت هر درخت بلوط جنگلی را دویست هزار دلار، یعنی معادل 3 میلیارد تومان ارزش‌گذاری کرده‌اند، با یک محاسبه متوجه می‌شویم یک حریق یک هکتاری در جنگل، چه ضربه مهلکی بر پیکره اقتصاد کشور وارد می کند. با وقوع حریق در اراضی جنگلی زحمات صدها ساله عوامل زمینی و آب و هوایی به‌یک‌باره هدررفته و هرگز به حالت اول بازنمی‌گردد و میلیاردها موجود زنده خاک که عمدتا میکروارگانیسم می‌باشند از بین می‌روند و دیگر روند خاکسازی دچار خلل می‌شود.
ایرج میلانی، طبیعت گرد و کارشناس محیط زیست در گفت و گو با سفیر افلاک اظهار داشت: تجمع‌های این آتش سوزی ها در این برهه زمان بیشتر نشانه شرایط خاص اقلیمی دما و میزان علف ها است که در کوه‌های زاگرس این وضع وجود دارد.
وی افزود: امسال به دلیل بارندگی های شدید و پیاپی نسبت به سال‌های قبل علوفه بیشتری در این مناطق ایجاد شد و دلیل عمده تعدد آماری آتش سوزی که بستری برای سوختن همه جا آماده کرده است و سهل انگاری عوامل انسانی یا غیرانسانی مثل شیشه یا پلاستیک و غیره نیز موثر بوده است.
آتش سوزی های عمدی بهانه ای برای تغییر کاربری
این طبیعت گرد با اشاره به سوء استفاده افراد سودجو بیان کرد: برخی از روستاهای زاگرس‌نشین برای بهبود زمین کشاورزی خود علف های اضافی را آتش می‌زدند و بستر طبیعی مرتع ها را از بین می بردند تا بهانه‌ای برای تغییر کاربری ایجاد شده باشد.
میلانی با بیان اینکه تغییر کاربری در استان های زاگرس نشین رونق پیدا کرده است، گفت: روستاییان به بهانه آتش زدن علف های هرز زمین‌های خودشان، موجب قطع و آتش زدن درختان و در نهایت از بین بردن جنگل می‌شوند که مسئولان ذیربط باید در این زمینه تدابیر لازم را بیندیشند.
وی اضافه کرد: از تمام مردمی که برای خاموش کردن آتش سوزی های اخیر تلاش می کنند تقدیر می‌کنیم ولی شاید سهم کمتر از آن این است که اگر یک سایت ایجاد شود می توان از آتش سوزی های رخ داده در سال های بعد جلوگیری کند. این طبیعت گرد تصریح کرد: در این زمینه دو راهکار وجود دارد یکی نصب دوربین‌های در جاهای مختلف جنگلها که در صورت آتش‌سوزی بتوان از اتفاق رخ داده جلوگیری کرد و دوم می‌توانند برای جلوگیری از آتش سوزی ها، جاده ها و محدوده هایی در طبیعت طراحی کنند که همان آتش برهاست.
بهترین روش جلوگیری از آتش سوزی جنگلها، پیشگیری است
مظفر افشار؛ پدر بلوط ایران در گفت‌وگو با سفیرافلاک، اظهار داشت: جنگل های زاگرس حدود 1300 کیلومتر طول و حدود 200 کیلومتر عرض دارند و 45 درصد آب شیرین کشور را تامین می کنند که از این 45 درصد آب شیرین دو سوم آن مربوط به جنگل های زاگرس لرستان است.
وی افزود: هرجاکه پوشش جنگلی داشته باشیم حدود دو سوم بارندگی را به وسیله سرشاخه ها برای جلوگیری از سرعت آب و به وسیله ریشه ها به سفره های زیر زمینی وارد می شوند.
پدر بلوط ایران با اشاره به اینکه بهترین روش برای جلوگیری از آتش سوزی جنگل ها، پیشگیری است، گفت: باید آموزش های مرتبط را به روستاهای جنگل نشین ببریم که حفظ این جنگلها برای آینده فرزندان همه مردم موثر است و اگر آتش سوزی در مناطق جنگلی رخ دهد، دسترسی آسان و سریع تر مردم روستاها می تواند از آتش سوزی احتمالی جلوگیری کند.
افشار با اشاره به ضرورت فرهنگ سازی و آموزش مردم در این رابطه گفت: در این راستا مردم روستاهای جنگل نشین هم برای جلوگیری از آتش سوزی نیاز به امکانات لازم از جمله دستکش، وسایل اولیه و هزینه های مرتبط دارند که بتوانند در این راه کمک حال منابع طبیعی و محیط زیست باشند.
این دوستدار محیط زیست تصریح کرد: برای پیشگیری از آتش سوزی که نمونه آن بام خرم آباد است، توانسته ایم در این راه از آتش برها استفاده کنیم و بهترین راه نجات همین آتش بر است که این آتش برها به عرض 3 متر صورت گرفته و به راحتی می توانند از آتش سوزی جلوگیری کنند.
وی با اشاره به همکاری دادگستری استان و استفاده از زندانی‌ها در کمربند سبز شهر خرم‌آباد برای ایجاد آتش برها، گفت: منابع طبیعی و محیط زیست استان هم در مناطق مربوط و تحت مدیریت خود باید از آتش بر های مناسب استفاده کنند.
مردم روستاهای جنگل نشن آموزش ببینند
پدر بلوط ایران پیشگیری و آموزش را دو راهکار اساسی برای جلوگیری از آتش سوزی در جنگل ها دانست و تاکیدکرد: اگر بتوانیم آموزش‌ها را به روستاهای جنگل نشین ببریم مطمئنا این روش موثرتر خواهد بود و با آگاهی دادن به افراد روستا جنگل نشین و با امکانات لازم می توانیم در صورت اتفاق رخ داده سریعا مردم روستا اقدام به خاموش کردن آتش سوزی در جنگل ها شوند.
وی با بیان اینکه حدود 5 میلیون هکتار جنگل در زاگرس وجود دارد و در استان لرستان حدود یک میلیون و دویست هزار هکتار جنگل و یک میلیون هکتار مرتع وجود دارد، خاطر نشان کرد: ما اگر جنگل های زاگرس نشین را از دست بدهیم به 98 سال پیش استان سیستان و بلوچستان دچار خواهیم شد که جنگل‌های خود را به زمین کشاورزی تبدیل کردند که الان متاسفانه هیچ آثاری از آنها وجود ندارد.
افشار با تأکید بر اینکه کشاورزان برای یک وجب اضافه کردن به زمین کشاورزی خود جنگل را از بین نبرند و به نسل آینده ضربه نزنند، گفت: نقش رسانه ها در این زمینه و حقیقت آگاهی رساندن موثر است که نگذاریم این جنگل‌های استان خدشه‌دار شوند که در صورت خدشه دار شدن جنگلها، خدشه دار شدن انسان هاست.
آتش زدن جنگلها به بهانه تهیه زغال
حسن مهرزاد؛ مسئول منابع طبیعی شهرستان ازنا در گفت‌وگو با سفیرافلاک، اظهار داشت: آتش‌سوزی در سطح منابع طبیعی استان به دو شکل عمدی یا سهوی رخ می‌دهد که اتفاق سهوی توسط طبیعت گردها و افرادی که در حال عبور و گذرا هستند یا توسط شیشه هایی که حالت ذره بینی دارند و باعث آتش سوزی می شود و بادهای بسیار گرم از عوامل آتش سوزی های طبیعی هستند و در استان لرستان کمتر اتفاق می‌افتد.
وی افزود: آتش سوزی های عمدی توسط عوامل انسانی بصورت تغییر کاربری اراضی جنگلی به اراضی کشاورزی و جنگل و بوته ها و مرتع به زمین کشاورزی رخ می‌دهد یا اینکه برای تهیه زغالف جنگل را آتش می‌زنند و بر اساس تحقیقات صورت گرفته اختلافات طایفه ای و قبیله ای هم یکی از عوامل آتش سوزی است که در صورت لجبازی با هم با آتش زدن زمین های یکدیگر باعث آتش‌سوزی گسترده در مراتع و جنگل ها می شوند.
مسئول منابع طبیعی شهرستان ازنا گفت: در بحث جشنها و عروسی ها به خصوص در مناطق جنگلی بنده به عینه شاهد بودم که با شلیک گلوله در عروسی در مناطق زاگرس که در فصل خشک و در تابستان که شرایط لازم برای این کار مساعد است با تیراندازی هایی که بعضی گلوله‌های حالت آتشین دارند، آتش سوزی رخ داده است.
مهرزاد با اشاره به آتش سوزی در منطقه لرستان که خیلی کم اطلاع رسانی شده، بیان کرد: حریق هایی که توسط راه آهن در کنار خط ریل راه آهن اتفاق می افتد که در این ریل دیزل هایی دهه 40 وجود دارند که به محض حرکت خود به خود جرقه تولید می کنند و باعث آتش سوزی هایی به خصوص در مناطق ایستگاه چم سنگر تا ایستگاه ازنا که مراتع و کشتزارهای مردم در این راه دچار حریق شدند.
وی با اشاره به راهکارهایی برای جلوگیری از آتش سوزی جنگل ها تصریح کرد: فرهنگ سازی و کمک کردن همه دستگاه های دولتی، بخش خصوصی، دانشگاهها، استفاده از ظرفیت تریبون های ائمه جمعه، مسجد ها و غیره و آموزش در این راه می تواند موثر باشد.
ضرورت همکاری همه دستگاه ها برای پیشگیری از آتش سوزی
مهرداد فتحی بیرانوند؛ مدیرکل محیط زیست استان لرستان در گفت وگو با سفیرافلاک، با اشاره به شرایط خاص امسال، اظهار داشت: در سال جاری استان پر بارش و پوشش گیاهی کم سابقه داشته ایم که به همین دلیل قبل از فصل گرما با برگزاری جلساتی داخلی و با مدیریت بحران استان تمهیدات لازم اندیشیده شده است.
وی با بیان اینکه سال گذشته به خاطر تمهیدات لازم در سطح کشور کمترین میزان آتش‌سوزی را داشته ایم، افزود: توانسته‌ایم حدود 4 هزار کیلومتر آتش بر، شناسایی نقاط بحرانی که در سنوات گذشته دچار حریق شده اند، آموزش جوامع محلی، خرید تجهیزات و غیره که در کاهش آتش سوزی تاثیرگذارند را انجام دهیم.
مدیرکل محیط زیست استان لرستان گفت: در حوزه آتش سوزی مهم‌ترین موضوع زمان می باشد که در صورت اتفاق آتش سوزی باید سریعا خبر رسانی شود و نیروها به محل اعزام شوند، که خوشبختانه تاکنون در کل آتش‌سوزی‌های اتفاق افتاده تحت مدیریت محیط زیست فقط یک هکتار و آن هم در پوشش گیاهی رخ داده است. مردم همیار محیط زیست باشند
فتحی بیرانوند بیان کرد: از پایگاه های واکنش سریع، عوامل محیط زیست، نیروهای مردمی، بسیج ادارات و... در صورت بروز آتش‌سوزی می توانیم استفاده کنیم که تا به حال خوشبختانه هیچ اتفاقی رخ نداده و امیدواریم که در این چند ماه آینده که اوج گرما هم می باشد مناطق جنگلی دچار حریق نشوند.
فتحی اضافه کرد: کل مناطق حفاظت شده تحت مدیریت محیط زیست استان 175 هزار هکتار که با مناطق شکاری حدود 450 هزار هکتار به صورت مستقیم و غیرمستقیم هستند و از مردم انتظار داریم که در این خسارات جبران ناپذیر که سرمایه ما هستند و هیچ جایگزینی ندارند کمک کنند و به عنوان همیار محیط زیست یاریگر ما باشند.
انتهای پیام /
مرورگر شما از نمایش ویدیو پشتیبانی نمیکند. ش دانلود
