از جنگ تا بازسازی؛ وقتی ایران و سوریه هرگز پشت هم را خالی نکردند

آمدند ویران کردند و رفتند این تنها خاصیت حضور آمریکا در منطقه آسیا بوده است؛ در کشور‌هایی نظیر افغانستان، عراق، سوریه و... یا خودشان یا اعوان و انصارشان نظیر داعش موریانه‌ای که به جان سوریه افتاد و به گفته مقامات آمریکایی دست پروده این کشور بودند.

دست پرورده آمریکا با سوریه چه کرد؟

8 آوریل 2013 بود که با بروز بحران‌های داخلی در سوریه داعش این شجره شوم سایه خود را بر سر این کشور انداخت. سایه‌ای آمریکایی که ده سال بر سر این کشور بود بسیاری کشته، مجروح و آواره بر جای گذاشت. تا جایی که بر اساس آمار‌ها فق 6.7 میلیون سوریه‌ای مجبور به ترک کاشانه خود شدند، اما چرا آمریکا؟

«داعش دارد به رئیس‌جمهور اوباما احترام و ارج می‌نهد. او موسس داعش است و به داعش کمک مالی کرد. من این را هم می‌گویم که هیلاری کلینتون حقه‌باز هم (به همراه اوباما) موسس داعش بوده است.» این بخشی از سخنرانی انتخاباتی ترامپ در اوت 2016 بود.

وقتی سوریه از هیچ کمکی به ایران دریغ نکرد 

در این میان تنها کشوری که در کنار متحد دیرین خود ایستاد و آن را از چنگال این گروه تروریستی نجات داد ایران بود. دو کشور قدیمی که از همان ابتدای انقلاب اسلامی پیوندی دیرینه بایکدیگر داشتند. از همان ابتدای زمزمه‌های انقلاب اسلامی در ایران حافظ اسد رئیس‌جمهور سوریه از مخالفین پهلوی حمایت کرد و در زمان جنگ تحمیلی هم که ایران با تحریم‌های بسیاری دست و پنجه نرم می‌کرد با کمک این کشور بود که ایران توانست تحریم‌های تسلیحاتی را دور بزند.

محسن رفیق‌دوست نخستین وزیر سپاه پاسداران در این باره گفته است: اولین خرید تسلیحاتی ایران از بلوک شرق در زمان مرحوم حافظ اسد و همراه با افسر‌ان سوری و به نام کشور سوریه صورت گرفت تا تحریم تسلیحاتی ایران دور زده شود، طوری که بخشی از فرودگاه بین‌المللی دمشق به جمهوری اسلامی ایران اختصاص داده شده بود.

و جوابی که ایران در پاسخ به کمک‌های سوریه داد 

همانطور که در بالا اشاره کردیم ایران هم زمانی که این کشور درگیر جنگ بود از هیچ کمک مستشاری به این کشور دریغ نکرد و روز به روز بر پیوند این دو کشور افزوده شد.

حالا مدتی است که بحران سوریه فروکش کرده است و نوبت به بازسازی شهرهای ویران این کشور رسیده است و جالب اینکه حالا بسیاری از کشورها صف بسته اند تا از این سفره باز اقتصادی عایده ای نصیب خود کنند. تا جایی که برای مثال سهم کشورها در صادرات به این اینگونه تعریف شده است: «ترکیه با 38 درصد (پیش از زلزله)، چین 20 درصد، مصر 7 درصد، روسیه 4 درصد، و هند و لبنان با بیش از 3 درصد» در رتبه اول تا ششم قرار دارند.

با این حال اما مقامات سوری اولویتشان برای همکاری های اقتصادی ایران است تا جایی که فیصل مقداد وزیر امور خارجه این کشور در نشست خبری با همتای ایرانی خود حسین امیر عبداللهیان بود که طی آن تاکید کرد ایران نه فقط در بازسازی بلکه در همه زمینه ها در کنار ماست، چراکه در زمانی که تروریست ها و داعش درحال نابودی ما بود در کنار ما ایستاد.

سال 93هم بشار اسد رئیس جمهور سوریه به مقامات ارشد کشورمان پیشنهاد سرمایه گذاری ایران در بازسازی خرابی‌ها و زیرساخت‌های کشورش را با همکاری بخش خصوصی ایران ارائه داد.

کمک به بازسازی سوریه چه نفعی برای ایران دارد؟

این پرسشی است که سید محمد حسینی معاون امور مجلس رئیس جمهور درباره آن گفته بود: در حال حاضر فرصت‌های شغلی و همچنین سرمایه‌گذاری مناسبی در سوریه وجود دارد و از آنجا که این کشور سرشار از نفت، اورانیم، گاز و... است نباید فرصت حضور در این کشور را به کشورهای دیگر واگذار کنیم.

کریمی قدوسی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم یکی دیگر از افرادی بود که در این باره گفته سوری ها حاضرند مصالح ساختمانی ایران را با قیمتی بالاتر از اتحادیه اروپا از ایران بخرند که این امر با توجه به تعطیلی کارخانجات و رکود حاکم بر بسیاری از کارگاه های تولید کشور بسیار حائز اهمیت است.

حال سوال اینجاست که ایران تا چه میزان از این ظرفیت استفاده کرده است؟

تحریم؛ بلای جان دوباره سوریه 

ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه درباره حضور ایران در بازسازی سوریه گفته است: آمار دقیقی ندارم که ارائه کنم حجم مبادلات و تجارت ما با سوریه چه میزان است. اما رابطه دو کشور نزدیک است و یکی از موضوعات مهم در روابط با سوریه، موضوع اقتصادی است. بازسازی سوریه به دلیل گستردگی خرابی‌ها و ویرانی زیرساخت‌های این کشور، نیازمند حمایت بین‌المللی است. جمهوری اسلامی ایران در چارچوب مناسبات دوجانبه و ظرفیت‌های شرکت‌های خدمات فنی و مهندسی تلاش خود را انجام می‌دهد. برخی پروژه‌های اقتصادی در سوریه توسط شرکت‌های ایرانی در حال انجام است و این روند استمرار می‌یابد.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: سوریه علاوه بر ویرانی‌های جنگ چند ساله اخیرا با زلزله ویرانگر روبرو شد و همزمان با تحریم‌های سنگین و غیرانسانی دولت آمریکا و شرکای اروپایی آمریکا مواجه است. این تحریم‌ها ظالمانه و مردود و غیرقابل قبول است. انتظار است با توجه به این شرایط تحریم‌ها برداشته شود و امکان کمک رسانی انسانی به این کشور برای تامین مایحتاج اساسی مردم سوریه فراهم شود.

در پایان باید گفت که این روزها این متحد قدیمی بیش از هر زمان دیگری به یاری کشورهایی نظیر ایران نیازمند است که میتواند علاج مشکلات اقتصادی کشور ما را نیز فراهم آورد.