از حرف‌های جنجالی طالبی در صداوسیما تا بیانیه‌های جنجالی و زلزله ویرانگر 7.8 ریشتری
در اوایل هفته جاری، انتشار ویدئوی کوتاه از برنامه هفت، صدا و سیما جنجال‌سازی گسترده‌ای را به همراه داشت. در این ویدئو، ابوالقاسم طالبی نویسنده و کاگردان، در برنامه هفت تلویزیون مهمان بهروز افخمی بود. او طالبی، با لحنی تمسخرآمیز و قابل تأمل از رابطه «یائسگی» زنان سینماگر ایرانی و تبدیل شدن آن‌ها به معترض نهاد‌های رسمی سخن می‌گوید
فرارو - هفته جاری، اخبار و رویداد‌های بسیاری بزرگ و خبرسازی را در خود داشت. ابتدای هفته با بیانیه میر حسین موسوی و بعدتر سید محمد خاتمی آغاز شد. اواسط هفته زلزله ویرانگر 7.8 ریشتری در ترکیه و سوریه رخ داد تا موجی بزرگ از حزن و اندوه بر مردمان خاورمیانه و جهان فراگیر شود.
به گزارش فرارو، صدور بیانیه‌ها و زلزله مهیب، تنها رخداد‌های مهم هفته نبودند؛ چرا که انتشار فیلمی از اظهارات یک کارگردان سینما در رابطه با یائسگی زنان بازیگر، به شکلی بی‌سابقه جنجالی شد و واکنش‌های بسیار گسترده‌ای را به همراه داشت. افزون بر این رخدادها، اهدای جایزه گرمی به یک خواننده ایرانی که نام او با ناآرامی‌های چند وقت اخیر ایران کلید خورده بود، با واکنش قابل توجه کاربران فضای مجازی و رسانه‌ها همراه شد.
زلزله 7.8 ریشتری در ترکیه و سوریه
ساعت 4 و 17 دقیقه بامداد روز دوشنبه (17 بهمن) زلزله‌ای 7.8 ریشتری جنوب ترکیه را لرزاند. شدت این زمین لرزه به حدی بالا بود که در کشور‌های ترکیه، سوریه، لبنان، فلسطین، عراق، اردن، مصر، عربستان سعودی و بخش‌های از اوکراین و اروپا از جمله یونان، بلغارستان و... احساس شد. از همان ساعات ابتدایی، شدت بالای زلزله نگرانی‌ها را نسبت به تلفات انسانی و خسارت گسترده آن افزایش داد.
علاوه بر امدادگران ترکیه، بسیاری از کشور‌های جهانی از جمله ایران، نسبت به یاری‌رسانی به آنکارا اعلام آمادگی کردند. رجب طیب اردوغان، با اعلام وضعیت اضطراری، هفت روز عزای عمومی اعلام کرد. حالا از لحظه تنظیم گزارش حاضر، آمار از افزایش تلفات به بیش از 21 هزار تن حکایت دارند.
بر اساس آخرین آمار‌های رسمی منتشر شده، شمار قربانیان زلزله در ترکیه به 17 هزار و 674 تن رسیده است. همچنین در سوریه نیز آمار تلفات این حادثه افزایش یافته و به 3377 تن رسیده است. شبکه خبری الجزیره نیز گزارش داده که با گذشت بیش از چهار روز از وقوع زلزله‌ها در ترکیه که مناطقی از سوریه را نیز تحت تاثیر قرار داد، امید‌ها برای یافتن افراد زنده کمرنگ شده است و کارشناسان نگران هستند که تلفات به شدت افزایش یابد.
در همین حال "آنتونیو گوترش"، دبیرکل سازمان ملل متحد از جامعه بین‌المللی می‌خواهد که پول بیشتری برای ترکیه و سوریه فراهم کند و دسترسی به کمک‌ها را برای مناطق زلزله‌زده سوریه افزایش دهد. گوترش همچنین در این باره گفت: مردم با کابوس بر روی کابوس روبرو هستند.
زلزله مهیب ترکیه و سوریه، در هفته جاری سطح قابل وجهی از واکنش‌ها را در داخل کشور به همراه داشته است. رسانه‌ها و کاربران فضای مجازی، در چند روز اخیر، علاوه بر پی‌گیری اخبار، با قربانیان این رخداد ابراز همدردی کرده‌اند.
بیانیه‌های جنجالی موسوی و خاتمی
روز شنبه (15 بهمن) میرحسین موسوی، نخست‌وزیر ایران در دوران جنگ تحمیلی، بیانیه‌ای صادر کرد و در آن مسائلی همچون تغییر قانون اساسی، برگزاری «همه‌پرسی» و آمادگی جامعه برای تغییر را مطرح کرد. یک روز بعد از بیانیه میرحسین، سید محمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات، به مناسبت چهل‌وچهارمین سالگرد انقلاب بهمن 1357 بیانیه‌ای را صادر کرد.
خاتمی در این بیانیه با تاکید بر محقق نشدن آرمان‌های ابتدایی انقلاب گفت: «اصلاح خود» راه‌حل خروج از بحران است. اصلاحاتی که منوط به تغییر و اصلاح قانون اساسی نیست بلکه با بازگشت به همین قانون اساسی، این‌همه اصلاحات میسر خواهد شد.
خاتمی در بیانیه‌اش می‌پذیرد، اصلاح‌طلبی در معنای سابق که بر پایه دو اصل درخواست از مقام‌های بالادستی و حضور در قدرت به هر قیمتی بود، به بن‌بست خورده است. او از جزیره‌های از هم جدای اصلاحات می‌خواهد به هم بپیوندند و کنار مردم قرار بگیرند. رئیس دولت اصلاحات، شیوه مدنی و خشونت پرهیزی را توصیه می‌کند و می‌گوید: «اصلاح متناسب با خواسته‌های زمانه، باعث بقای ایران می‌شود.»
این دو بیانیه، در سطحی گسترده در میان رسانه‌ها، ناظران سیاسی و فضای مجازی بازتاب به همراه داشت. برخی از جریان‌ها همانند روزنامه ایران و طیف نواندیشان دینی، به صورت ویژه بر بیانیه موسوی تاکید کردند. آن‌ها بیانیه خاتمی را مورد بی‌توجهی عامدانه قرار دادند.
رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور نیز به بیانیه موسوی و خاتمی واکنش نشان دادند. رویکرد آن‌ها در بازتاب و واکنش به بیانیه‌ها تا حدود زیادی گزینشی بود؛ چرا که بیانیه میر حسین موسوی را بیشتر مورد توجه قرار دادند و بیانیه خاتمی را کمتر. حتی نوع بازتاب و بازخوانی دو بیانیه نیز متفاوت بود. این رسانه‌ها در بازنمایی بیانیه موسوی رویکردی حمایتی داشتند.
در سویی دیگر، برخی رسانه‌های نزدیک به جریان قدرت و اصول‌گرایان، رویکرد، عدم تفکیک و انتقاد شدیداللحن را در قبال دو بیانیه در دستور کار قرار دادند. روزنامه اصول‌گرای جوان، با عدم تفکیک قائل شدن میان هر دو بیانیه، نوشت: «روح حاکم بر این دو بیانیه براندازی و عبور از نهاد‌های قانونی جمهوری اسلامی است. منتها یکی به روش نرم و دیگری به روش سخت. از این روست که باید گفت این خاتمی و موسوی دو روی یک سکه‌اند.»
حسین شریعتمداری در کیهان نیز موسوی و خاتمی را در یک جریان موازی و هم‌راستای با یکدیگر قرار داد. او نوشت: «شما (خاتمی) و میرحسین موسوی به‌گونه‌ای سخن می‌گویید که انگار از انقلاب طلبکارید! بفرمایید کدام سابقه انقلابی را در کارنامه خود دارید؟!»
برخی دیگر دو بیانیه را در برابر یکدیگر قرار داند. خبرگزاری تسنیم بیانیه خاتمی را پاسخی به بیانیه موسوی دانست و نوشت: «سیدمحمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات در بیانیه‌ای که به‌مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی منتشر کرده، تلویحاً به متن منتشرشده از میرحسین موسوی هم واکنش داده و در کنایه‌ای به او که درخواست‌های فراقانونی مطرح کرده، نوشته است: می‌توان سیاهه بلندی از پیشنهاد‌های اصلاحی را ارائه داد و با توجه به شرایط و مقتضیات، آن‌ها را اولویت‌بندی و زمان‌بندی کرد. اصلاحاتی که منوط به تغییر و اصلاح قانون اساسی نیست بلکه با بازگشت به همین قانون اساسی این‌همه اصلاحات میسر است.»
با وجود این واکنش‌های گسترده و چند سطحی، وجوه افتراق جدی‌ای دیده می‌شود. خاتمی با صراحت تمام راه نجات کشور را «اصلاح خود» معرفی می‌کند، اما میر حسین موسوی، با صراحت تمام از ضرورت تغییر و برگزاری همه‌پرسی سخن به میان می‌آورد. همچنین، میر حسین موسوی معتقد است که بازگشت به قانون در معنای فعلی دیگر معنا نمی‌دهد، اما در مقابل، خاتمی با قاطعیت به با تغییر قانون اساسی مخالفت می‌کند. موسوی در بیانیه‌اش می‌نویسد: «اجرای بدون تنازل قانون اساسی»، به عنوان شعاری که سیزده سال پیش بدان امید می‌رفت، دیگر کارساز نیست و باید گامی فراتر از آن گذاشت.» در سوی مقابل، خاتمی می‌گوید، با بازگشت به همین قانون اساسی، «اصلاحات» ممکن خواهد بود. ظاهرا موسوی خواسته‌اش از «اصلاح» به «تغییر» گذار کرده است.
تحقیر یائسگی زنان در دورهمی طالبی و افخمی
در اوایل هفته جاری، انتشار ویدئوی کوتاه از برنامه هفت، صدا و سیما جنجال‌سازی گسترده‌ای را به همراه داشت. در این ویدئو، ابوالقاسم طالبی نویسنده و کاگردان، در برنامه هفت تلویزیون مهمان بهروز افخمی بود. او طالبی، با لحنی تمسخرآمیز و قابل تأمل از رابطه «یائسگی» زنان سینماگر ایرانی و تبدیل شدن آن‌ها به معترض نهاد‌های رسمی سخن می‌گوید. او گفت: «انگار بعضی از زنان سلبریتی یائسه شدن را تقصیر جمهوری اسلامی می‌دانند. تا سنشان از 50 سال بالاتر می‌رود، روسری خود را برمی دارند و به جمهوری اسلامی فحش می‌دهند... تا دیروز جوان‌تر بودید و روی بورس بودید. خب هرکسی یک دورانی دارد؛ چرا به جمهوری اسلامی فحش می‌دهید؟»
در واکنش به این سخنان بهروز افخمی (مجری برنامه هفت) نیشخند معناداری می‌زند، تا تایید کرده باشد. این اظهارات و واکنش معنادار افخمی در قالب یک لبخند، در سطحی گسترده با واکنش همراه شد. بازیگران و انجمن‌های مرتبط با سینما یک پارچه طالبی و برنامه هفت را به باد انتقاد گرفتند. در این میان گروهی از بازیگران هم تاکید کرده اند که از برنامه هفت و تلویزیون شکایت می‌کنند.
قابل توجه‌ترین واکنش، پانته آ بهرام بازیگر زن سینمای ایران، در صفحه شخصی اش در اینستاگرام، فیلمی را منتشر کرد. او به صحبت‌های جنجالی ابوالقاسم طالبی در برنامه هفت هم واکنش نشان داد و به نقد این برنامه پرداخت فاطمه گودرزی بازیگر نیز در این رابطه نوشت: شما اگر سینماگر بودی از این ادبیات استفاده نمی‌کردی. مطمئن باشید کسی به شما نمیگه هنرمند.
حتی، روزنامه اصول‌گرای فرهیختگان نیز درباره اظهارات ابوالقاسم طالبی کارگردان سینما در برنامه هفت نوشت: کوته‌فکری‌ای که لباس تشرع یا انقلابی‌گری و دفاع از نظام به تن کرده و به قصد دفاع از آنچه که دین خدا، شرع مقدس یا انقلابی‌گری می‌داند، اخلاق و عقل را که در سطوحی بالاتر قرار دارند، به چالش می‌کشند و تحقیر می‌کند... حالا کدامین عقل است که به چنین تضادی حکم می‌کند؟ که برای دفاع از نظام جمهوری اسلامی یا دفاع از اصل حجاب، قاعده اخلاقی و دینی و طبعا انسانی مبنی‌بر حرمت تمسخر افراد مجاز بشماریم؟ اما داستان این کوته‌فکری حتی در این نقطه هم تمام نمی‌شود. گویندگان این دست اظهارات حتی به تحقیر و تمسخر فعلی اشتباه مثل بی‌حجابی یا مثلا اقدامات ضدنظام مخالفان بسنده نمی‌کنند بلکه آن را به زنانگی و مساله جنسیت هم توسعه می‌دهند و اینجا همان نقطه‌ای است که جهالت به حماقت ارتقا می‌یابد.
در مقابل موج گسترده انتقادات، ابوالقاسم طالبی، نه تنها ژست دفاعی یا دلجویی را اتخاذ نکرد، بلکه بعد از صحبت‌های جنجالی خود در برنامه «هفت» که مقابل بهروز افخمی بیان کرده بود، عنوان کرد: «از چهار نفر از افرادی که در فضای مجازی، مطالب بی شرمانه‌ای گفتند و نوشتند شکایت می‌کنم. همچنین از شش رسانه که آن‌ها به واسطه همین گفتگویم در رسانه ملی که با تیتر دروغ و افترا فضاسازی ایجادکرده اند، شکایت خواهم کرد».
جایزه گرمی برای شروین حاجی‌پور
روز دوشنبه (17 بهمن) ترانه «برای» شروین حاجی‌پور برنده جایزه گرمی بهترین ترانه اجتماعی سال شد. جیل بایدن همسر رئیس جمهور آمریکا جو بایدن، با حضور در جوایز گرمی این جایزه را به آهنگ «برای» شروین حاجی پور اهدا کرد. نامزد‌های این جایزه بر اساس رای مردمی انتخاب می‌شدند و به گفته بیلبورد، بین 95 هزار تا 115 هزار درخواست برای آهنگ شروین در وبسایت گرمی ثبت شده بود.
شروین حاجی‌پور» در واکنش به برنده شدن در گرمی و پس از ماه‌ها سکوت پستی در اینستاگرام خود منتشر کرد و نوشت: «ما بردیم.»
رسیدن ان جایزه جهانی موسیقی به شروین، واکنش گسترده ایرانیان را به همراه داشت. در سال‌های گذشته، کیهان کلهر و حمید سعیدی به‌عنوان برنده‌های جایزه گرمی، نام «ایران» را در تاریخچه جایزه‌های گرمی ثبت کرده بودند. محمدرضا شجریان و حسین علیزاده نیز با آثاری، سابقه نامزدی در جایزه‌های گرمی را دارند.
البته رسیدن چنین جایزه‌ای به شروین، واکنش رسانه‌ها و برخی افراد اصول‌گرا را به همراه داشت. برای نمونه، دانیال معمار، سردبیر روزنامه همشهری درباره شروین حاجی‌پور که دیروز برنده جایزه گرمی شد، یادداشتی نوشته و مدعی شده اهدای این جایزه داوری نمی‌شود و ترانه حاجی‌پور دارای آن شان و منزلتی نیست که جایزه گرمی «اصلی» به او اهدا شود.
در ارتباط با همین موضوع خبرساز، در پست اینستاگرامی جدید شروین حاجی‌پور، او ضمن تشکر از حمایت‌ها؛ از اهدای جایزه به دست جیل بایدن، بانوی اول آمریکا انتقاد کرد.
شروین حاجی‌پور نوشت: من و همه مردم ایران از این جایزه خوشحالیم. اما باید بگویم، بخش زیادی از زندگی و شادمانی مردم ایران و منطقه توسط دولتی از بین رفته که همسر رئیس جمهور آن کشور این جایزه را به من اهدا کرده است.
از میان اخبار