افزایش قیمت خودرو درکشور طبیعی است
به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران ، فرشاد مقیمی با حضور در برنامه تلویزیونی دست‌خط در آستانه روز کارگر، از وضعیت صنعت خودرو کشور، بازار آن، فعالیت‌های اخیر ایران‌خودرو و اقدامات آن در مسیر خودکفایی، تاثیر تحریم‌ها بر این صنعت، آینده این صنعت در سایه برجام و... سخن گفت.
در ابتدای این برنامه، مقیمی پس از صحبت در رابطه با خود و چگونگی ورودش از معاونت وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) به جاده مخصوص به دعوت وزیر وقت صمت (رضا رحمانی)، آن هم در سال شرایط سخت ناشی از تحریم‌ها و اوضاع نامناسب صنعت خودروسازی کشور در شهریور ماه سال 1398، در پاسخ به اظهارات مجری برنامه مبنی بر شرایط نامساعد آن زمان که بطور مثال قیمت خودرو جهش قیمتی شدیدی را تجربه می کرد، گفت: زمانیکه در تلاطم‌های کلان اقتصادی قرار می‌گیریم، خودرو که کالایی سرمایه‌ای به حساب می‌آید، بیشتر مورد تقاضا قرار می‌گیرد و افراد کثیری علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در این بازار می‌شوند.
وی ضمن اشاره به اینکه در گذشته نیز سرمایه‌گذاری‌هایی در قالب طرح‌های پیش‌فروش و فروش‌های آتی اتفاق می‌افتاد، اظهار کرد: اما بخشی از دلیل فاصله قیمتی که میان دو قیمت کارخانه و بازار ایجاد می‌شد، به عرضه کم خودرو از خودروسازان نیز مرتبط بود؛ چراکه در اوایل سال 1398 نسبت به سال 1397، کاهش قابل توجه تولید خودرو ایجاد شد.
وی افزود: در این شرایط مردم تاحدودی در بحث خرید و فروش خودرو تردید می‌کنند و همین موضوع سبب ایجاد شرایط نابسامان در بازار می‌شود و به‌طبع، قیمت آن افزایش پیدا می‌کند. راه‌حل این موضوع هم این است که رشد تولید اتفاق بیفتد. به عبارتی علاوه‌براینکه بایستی بازار اشباع شود، بایستی شرایط اقتصادی هم به ثبات برسد. هر چه شرایط اقتصادی در کشور با ثبات‌تر شود و تولید رشد کند، هر بازاری تثبیت می‌شود.
مدیرعامل ایران‌خودرو، افزایش قیمت خودرو در این شرایط را امری طبیعی دانست و اظهار کرد: در چنین شرایطی، افزایش قیمتی در بازار اتفاق می‌افتد که بخشی از آن هم حباب بوده و ارزش واقعی کالا نیست؛ بلکه ارزشی است که در نتیجه حضور برخی افراد در این بازار آشفته، شکل می‌گیرد. افرادی در این حوزه بازار به دنبال منافعی هستند که این منافع هم سبب ایجاد تغییراتی در بازار می‌شود.
تبعات هجوم افراد به بازار
مقیمی یادآور شد: زمانی در فضای مجازی خودرویی قیمت‌گذاری می‌شود اما مردم اطلاع دقیق از اینکه خودرو مذکور با این قیمت معامله شده یا نه را ندارند، لذا این‌ها قیمت‌گذاری کاذب است تا فضای قیمتی خودرو یا کالا را در آن بازه قیمتی تثبیت کند. از سوی دیگر مردم در چنین شرایطی، نگران افزایش قیمت روزانه خودرو هم هستند و بنابراین برای حضور در بازار ترغیب می‌شوند و می‌خواهند برای جلوگیری از مواجهه با قیمت بالاتر، هرچه سریعتر وارد بازار شوند. از سوی دیگر عرضه نیز محدود است یا در مقاطعی (عرضه) مدیریت می‌شود؛ بنابراین به صورت ناخودآگاه با مراجعه افراد به بازار، در شرایطی که تقاضا متناسب با میزان عرضه نیست، قطع به یقین افراد در امر قیمت‌گذاری، تعیین‌کننده می‌شوند.
وی ادامه داد: علاوه بر این، تغییرات در شاخص‌های کلان اقتصادی نیز بی‌تاثیر نبوده و همزمان با آنچه که اشاره شد، افزایش نرخ ارز نیز در بازار ایجاد شد. طبیعتا با افزایش نرخ ارز، قطعات وارداتی هم با افزایش قیمت مواجه می‌شود؛ لذا این تصور در مردم ایجاد می‌شود که قیمت خودرو در آینده نزدیک احتمالا گران خواهد شد و این خود عاملی برای افزایش بیشتر قیمت می‌شود.
مدیرعامل ایران‌خودرو، در رابطه با تاثیر فضای مجازی بر قیمت خودرو در بازار، گفت: در حال حاضر فضای مجازی بسیار تعیین‌کننده قیمت شده است و مردم بسیاری از اطلاعات مورد نیاز خود را از فضای مجازی کسب می‌کنند و براین اساس خوراک بیشتری هم در آن تولید می شود و در اختیار مردم قرار می‌گیرد و سبب جریان سازی می شود.
وی با بیان اینکه در زمان فعالیت خود در وزارت صمت موضوع میزان معاملات و تغییرات آن با ماه‌های پیش‌تر را از برخی دفترخانه‌ها پیگیری می‌کرده است، گفت: کاملا مشهود بود که نه خودروهای دست دوم معامله می‌شود و نه خودروهای صفر. در حقیقت فضا برای افرادی که خودرو یا منابع مالی در اختیار داشتند، فراهم می‌شد که به این بازار ورود کرده و از آن استفاده کنند.
فرانسوی‌ها خیلی پیش‌تر از اجرایی شدن تحریم‌ها، چمدان‌ها را بسته و رفتند
در ادامه این برنامه، مقیمی ضمن اشاره به اینکه خودروسازان فرانسوی بسیار پیش‌تر از آنکه تحریم بخواهد اجرا شود، ترک همکاری کردند یادآور شد: از 13 فروردین 1398 اعلام می‌شد که از 13 آبان تحریم‌ها اعمال می‌شود. در همان روزهای ابتدایی فرانسوی‌ها چمدان خود را بستند و به‌تدریج از کشور خارج شدند. در نهایت هم این مردم بودند که در مقابل محصولاتی که باید تولید می‌شد، دست خالی ماندند.
او در پاسخ به این سوال که چرا معتقدید اصرار برای همکاری با فرانسوی‌ها به آفتی برای صنعت خودروسازی تبدیل شده است؟ تاکید کرد: هرچه همکاری‌ها و مشارکت‌ها بیشتر باشد، دستاورد اهداف نیز توقیق بیشتری خواهد داشت اما اینکه همکاری با چه شرکت و اشخاصی و بر سر چه موضوعاتی باشد، نکات کلیدی است که ابتدا باید تعیین تکلیف شود.
وی تصریح کرد: در همکاری‌های مشترک با خارج از کشور دیگر به هیچ عنوان نباید بر روی محصول همکاری کنیم. امروز به اعتقاد بنده بایستی در امر دانش و فناوری شریک با سایر کشورها شویم؛ چنانچه کسی (کشوری / شرکتی) شرایط لازمه را برای این همکاری دارد، می‌توان با آن وارد مشارکت شد و ارتباط برقرار کرد. البته یکسری شروط دیگر هم وجود دارد که ممکن است در شاخص‌هایی که بررسی می‌شود، برخی حوزه‌ها از دستور کار خارج شوند.
مقیمی ضمن یادآوری اینکه دسترسی به برخی قطعات برای ما وجود نداشت و ورود هرگونه قطعه را ممنوع کرده بودند یا برخی از قطعات در گمرک وجود داشت اما امکان ترخیص نبود، گفت: طی فرآیندهایی توانستیم مصوباتی را اخذ کرده تا بتوانیم این قطعات را ترخیص کنیم و خودروها را در اختیار مردم قرار دهیم. باتوجه به اینکه شرایط ترخیص آن‌ها اعلام نشده بود، این عدم اظهار سبب شده بود که قطعات در گمرک باقی بماند. بخشی دیگر از قطعات نیز در کشورهای مبدا بود که البته همچنان هم هست و به دست ما نرسید. در حقیقت در مبدا تولید شد اما ارسال نشد. البته همین تحریم‌ها و موانع سبب شد که امروز به همت مهندسان خود در تولید داخلی و خودکفایی این قطعات، مفتخر باشیم.
در قطعات الکترونیکی به بازارهای جهانی نیاز داریم
مدیرعامل ایران‌خودرو با بیان اینکه امروز در صنعت خودروی کشور مصرف‌کننده قطعات الکترونیکی هستیم و در مسیر برقی‌سازی خودروها در حال حرکت، تاکید کرد: این برقی‌سازی خودرو به معنای استفاده بیشتر از قطعات الکترونیکی در خودرو است که این قطعات الکترونیکی بیشتر در خودرو به معنای وابستگی به خارج کشور هم هست. خودرو که تنها نباید در داخل تولید و در داخل هم مصرف شود؛ لذا بایستی به بازارهای جهانی دسترسی پیدا کنیم.
وی افزود: امروز برای آنکه بتوانیم خودروی خودمان را به بازار جهانی عرضه کنیم، یکی از ابزارها و روش‌ها این است که خودرو را به روز تولید کنیم. این مهم در محصول جدید ایران‌خودرو ظرف کمتر از یکسال به سرانجام رسید. بخش قابل توجهی از قطعات آن بایستی از خارج از کشور وارد می‌شد تا به مرحله تولید برسد اما به همت قطعه‌سازان موفق به انام این کار در داخل شدیم.
این مدیر خودروساز ادامه داد: نشستی با قطعه‌سازان برگزار کردیم و از همه قطعه‌سازان سراسر کشور دعوت شد که ضمن آن میثاق‌نامه‌ای امضا شد. با قطعه‌سازان کشور توافق کردیم که ظرفیت تولید روزانه خود را از حدود 600 تا 700 دستگاه به حدود 2000 دستگاه در روز برسانیم. طی میثاق‌نامه اول به 2000 دستگاه رسیدیم و مجدد میثاق‌نامه‌ای دیگر با قطعه‌سازان منعقد شد تا به 2500 دستگاه در روز برسیم. باتوجه به اینکه این رقم عدد قابل توجهی است و به هر میزان که بیشتر شود و بازار کشش داشته باشد، سبب خواهد شد که بتوانیم هزینه‌های سربار را بیشتر سرشکن کنیم.
بالغ بر 92 درصد قراردادهای تارا داخلی است
مقیمی با بیان اینکه در تولید یک خودرو 37 درصد مواد اولیه و 30 درصد قطعات الکترونیکی به کار می رود اظهار کرد: 33 درصد الباقی مربوط به خودروساز و همکارانی است که در این حوزه فعال هستیم. در محصول جدید تارا که به زودی به بازار عرضه می‌شود و مسائل کیفی آن به شرایط بسیار خوبی رسیده و قابلیت عرضه دارد، 92.3 درصد قراردادها با شرکتهای داخلی امضا شده است. حتی خودرو دناپلاس اتوماتیک که در سال 1398 به بازار عرضه شد، توانسته شرایط خوبی را به لحاظ کیفی کسب کند و اولین خودروی 5 ستاره کیفی تولید داخل شود.
وی ضمن اشاره به اینکه فهرست قطعات مورد نیاز را با محوریت وزارت صمت در نمایشگاهی به عرضه گذاشتیم، گفت: همزمان از تولیدکنندگان داخلی نیز برای تولید کمک خواستیم. باتوجه به اینکه "قوای محرکه" یکی از مهم‌ترین اجزای پلت فرم یک خودرو است، طراحی آن را در یکی از شرکتهای گروه پایه گذاری کردیم و با همت آن‌ها و بررسی گیربکس‌های متعددی از سراسر دنیا، نهایتا گیربکسی طراحی شد که این طراحی برای اولین بار داخل کشور اتفاق افتاد.
نصب دو گیربکس نیمه‌اتوماتیک بر روی خودرو در هفته آینده
وی افزود: ادامه این مسیر قله اول ما در بحث گیربکس بود. پس از آن در قله دوم، توانستیم این گیربکس را نیمه اتوماتیک تولید کنیم. دو مورد از این گیربکس‌های نیمه‌اتوماتیک هفته آینده روی خودرو نصب می شود. یکی از آن‌ها نصب شده و تست‌های اولیه آن در حال انجام است. در سال جاری تولید انبوه گیربکس نیمه‌اتوماتیک را در مجموعه صنعتی نیرومحرکه آغاز خواهیم کرد. تلاش ما این است که این گیربکس‌ها بر روی خودروهایی با نشان ایرانی نصب و استفاده شوند.
راه اندازی خط تولید گیربکس اتوماتیک تا ماه آبان
مقیمی ادامه داد: همزمان، گیربکس اتوماتیک را هم در دستور کار قرار داده‌ایم که احتمالا تا آبان ماه سال جاری، خط تولید گیربکس اتوماتیک نیز به مرحله نهایی خواهد رسید. زمانیکه به دانش فنی دست پیدا کردیم، توانستیم یک دنده نیز اضافه کنیم که همین گیربکس‌های شش سرعته، تا 2.5 درصد مصرف سوخت را کاهش می‌دهد؛ بنابراین مسیر برای تحقق کاهش مصرف سوخت، می‌تواند همین گیربکس‌های شش سرعته باشد.
از 64 درصد مونتاژکاری به 68 درصد تولید داخل رسیدیم
مدیرعامل ایران‌خودرو ضمن اشاره به اینکه در سال 1398، این گروه خودروسازی توانست حدد 2300 دستگاه خودرو تولید کند اظهار کرد: این میزان نسبت به آمار تولید در سال 1397 رشد قابل توجهی داشت. در سال 1399 نه‌تنها رشد 67 درصدی تولید داشتیم و به تولید 3703 دستگاه خودرو رسیدیم، بلکه نکته قابل توجه "ترکیب تولید" بود. در سال 1398 در مجموعه ایران خودرو دیزل، 64 درصدتولید به صورت CKD بود و قطعات از خارج وارد و در داخل مونتاژ می شد اما سال گذشته بالغ بر 67 تا 68 درصد تولید ما داخلی بوده است. در این تولید داخل نه‌تنها محصولات قدیمی تولید شده‌اند، بلکه تعدادی از محصولات جدید هم تولید کرده‌ایم. امروزه کشنده جدید به بازار عرضه می‌کنیم یا اتوبوس را پس از توقف 9 ساله خط تولید، مجددا راه‌اندازی کرده‌ایم.
وی تاکید کرد: نکته قابل توجه اینجاست که راه‌اندازی مجدد خط تولید اتوبوس را با ارزبری حدود 58 هزار یورویی آغاز کردیم اما در حال حاضر این میزان ارزبری را به 44 هزار یورو کاهش داده‌ایم و برای سال جاری نیز هدف‌گذاری شده تا 33 هزار یورو هم کاهش دهیم.
این مدیر صنعتی، در پاسخ به موضوع مطرح شده از سوی مجری برنامه مبنی بر اینکه " گفتید سهام بانک پارسیان که در اختیار یکی از شرکتهای خودروسازی است به چه درد تولید می‌خورد؟!" گفت: واقعیت این است که این سهام در اختیار ایران خودرو است و از دهه‌های گذشته این سهام توسط گروه صنعتی ایران‌خودرو خریداری شد. اگر بنگاهی با این عظمت که 56 هزار نفر نیروی انسانی دارد، ارزش محصولاتی که به قیمت های روز می‌فروشد، بالغ بر 120 تا 130 هزار میلیارد تومان در سال است، اینکه نهادی مالی در کنار خود داشته باشد عیب نیست؛ ضمن اینکه در دنیا هم بسیاری از این روش استفاده می‌کنند، اما اگر ما امروز در ساختارهای مدیریتی خود نتوانیم این موضوع را به خوبی مدیریت کنیم، شاید یکی از ضرورت‌ها این باشد که از این سهام خارج شویم. کمتر از یک درصد از سهام ایران خودرو در این بانک در سال گذشته واگذار شده است. البته کل آن را به بلوک گذاشتیم که بفروشیم، اما خریداری وجود نداشت که بتواند این سهام را بخرد.
وی در رابطه با دارایی‌ها و املاک در اختیار این گروه خودروسازی نیز گفت: در پایان سال 1398 توانتسم دارایی‌های خود را ارزیابی مجدد کنیم و تعداد بسیاری از این املاک را تعیین تکلیف کردیم. قصد داشتیم املاک را بفروشیم اما سند نداشت؛ لذا ابدا بایستی اسناد این املاک تهیه و رفع معارض می‌شد تا بتوانیم بفروشیم. این در حالی است که کسی نمی‌تواند متصور باشد که دارایی ایران خودرو ملک باشد. همه انتظار دارند که دارایی ایران‌خودرو دانش و خودرو و گیربکس و قطعات باشد؛ دارایی ایران خودرو باید از جنس تولید قطعات باشد. اگر این دارایی‌ها در بنگاه ما وجود داشته باشد، ایرادی بر آن وارد نیست اما چنانچه این دارایی ملک باشد، ایراد است. توازن یا مدیریت درستی در سرمایه‌ها و دارایی‌ها اتفاق نیفتاده است.
بدهی 14 هزار میلیارد تومانی ایران‌خودرو به نظام بانکی
مقیمی در رابطه با بدهی‌های و دارایی‌های این مجموعه خودروسازی اظهار کرد: در حال حاضر ایران‌خودرو حدود 14 هزار میلیارد تومان به مجموعه بانکی کشور بدهکار است و دارایی‌های ایران‌خودرو بالغ بر 80 تا 90 هزار میلیارد تومان است.
وی در پاسخ به اینکه آیا این میزان بدهی‌ها و دارایی‌ها، تعادلی معقول دارد؟ تصریح کرد: بالانس از یک نگاهی معقول است و از نگاه دیگری معقول نیست. اینکه بدهی برای چه کاری ایجاد شده است. اگر بدهی برای توسعه ایجاد شده اشکالی ندارد، اما اگر یک بدهی ایجاد شود که ایجاد ارزش افزوده نکرده باشد، قابل قبول نیست.
مدیرعامل ایران‌خودرو در پاسخ به اینکه نظر وی در رابطه با برخی اظهارنظرها مبنی بر اینکه "تا زمانیکه واردات خودرو آزاد نشود، صنعت خودرو ما پیشرفت نخواهد کرد و تا زمانیکه صنعت خودرو ایران در این رقابت نیفتد، پیشرفت نخواهد کرد" اظهار کرد: همانطور که اشاره شد که بایستی خودروی ما به بازارهای جهانی ورود کند. همترازی با کشورهای دنیا یکی از دلایل اصلی برای ورود به بازارهای جهانی است. اینکه فرض شود با با ورود خودرو به کشور می توانیم به کیفیت لازم برسیم، چندان اشتباه به نظر نمی‌رسد اما نکته این است که در شرایط ارزی موجود، کالاهای اساسی‌تر از خودرو هم وجود دارد که باید به آن‌ها پرداخت و دیگر خودرو چندان در اولویت نیست.