ایران و آمریکا به «جنگ سخت» نزدیک شدهاند؟
در شرایطی که مثلث چین، ایران و روسیه در آبهای شمال اقیانوس هند در حال برگزاری رزمایش مشترک دریایی هستند، اخبار منتشر شده از نشست سالانه دستگاه اطلاعاتی امریکا با قانونگذاران با موضوع تهدیدهای سال پیشرو، از نگرانیهای واشنگتن از همگرایی روزافزون تهران، پکن و مسکو حکایت دارد.
همشهریآنلاین نوشت: گزارشهای منتشر شده از این نشست نشانمیدهد تصمیمسازان امنیتی - طلاعاتی آمریکا بیشاز گذشته نگران توسعه همکاریهای مثلث ایران، روسیه و چین هستند و این موضوع را تهدیدی جدی برای نظم سنتی ساختار نظام بینالملل مبتنی بر یکجانبهگرایی غربی - آمریکایی ارزیابی میکنند.
اگرچه واشنگتن طی سالهای اخیر از ابزارهای گوناگونی، از جمله «تحریم» برای مهار فعالیتهای فزاینده این مثلث استفاده کرده. اما اکنون بهنظر میرسد تحریمها نهتنها سبب گسست در روابط ایران، روسیه و چین نشده، بلکه مناسبات سهجانبه از عمق و گستردگی بیشتری برخوردار شده و بیشاز هر زمان دیگری سمت و سوی اقتصادی به خود گرفتهاست.
همه اینها درشرایطی است که بهنظر میرسد تحولات جاری در سرزمینهای اشغالی نیز بر نگرانیهای منطقهای واشنگتن افزوده و بیشاز هر زمان دیگری، شکست سیاستهای آمریکا در مواجهه با جمهوریاسلامی را نمایان کردهاست. درچنین شرایطی اگرچه برخی، از جمله جریانهای معاند، میکوشند واشنگتن را به سوی «درگیری سخت» با تهران سوق دهند، اما شواهد موجود نشان میدهد در شرایطی کنونی امریکا از توان کافی برای نیل به چنین مقصودی برخوردار نیست و تلاش میکند از سطح تنشهای فیمابین و منطقهای بکاهد.
ارزیابی آمریکا از مثلث ایران، روسیه و چین
یک کارشناس مسائل آمریکا در گفتوگو با همشهریآنلاین اظهارکرد: اسناد بالادستی آمریکا که طی یک دهه اخیر منتشر شدهاست، غالبا در یک نقطه اشتراکنظر دارند که آن هم مطرح کردن روسیه، چین، ایران و کرهشمالی بهعنوان تهدیدهایی برای این کشور است.
امیرعلی ابوالفتح با بیان اینکه این موضوع با ادبیات مختلفی در اسناد بالادستی آمریکا مورد تاکید قرار گرفتهاست، گفت: ازنظر آمریکاییها، روسیه و چین در قالب «تهدید جهانی» و ایران و کرهشمالی بهعنوان «تهدید منطقهای» مورد ارزیابی قرار میگیرند. در واقع واشنگتن در دو ساختار جهانی و منطقهای به ارزیابی تهدیدهای مورد توجه خود میپردازد.
وی با بیان اینکه آمریکاییها معمولا درباره اینکه کدام کشور «تهدید نخست» آمریکا محسوب میشود، اختلافنظر دارند، عنوان کرد: دموکراتها براین اعتقادند که باید روسیه را بهعنوان تهدید نخست درنظر گرفت، اما جمهوریخواهان چین را تهدید اول برای آمریکا میدانند.
ابوالفتح ادامه داد: جمهوریخواهان معتقدند پاشنهآشیل آمریکا دیگر مباحث امنیتی - نظامی نیست، بلکه باید در عرصه اقتصادی و فناوریهای نوین باید درصدد مواجهه موثر با آسیبپذیریها بود.
ادعاهای واشنگتن علیه تهران
این کارشناس مسائل آمریکا درباره نوع مواجهه واشنگتن با موضوع ایران در ارزیابیهای امنیتی تصریح کرد: آمریکاییها معمولا درباره ایران موضوعهایی مانند «دستیابی ایران به سلاح اتمی»، «تررویسم»، «تلاش برای برهم زدن نظم منطقهای» و... را مطرح و تلاش میکنند تهران را تحتفشار قرار دهند.
ابوالفتح ادامه داد: البته آمریکاییها در ارزیابیهای امنیتی خود، همواره موضوعهایی دیگری را نیز درباره ایران مطرح میکنند که «تهدید اسرائیل ازسوی جمهوریاسلامی» یکی از اصلیترین آنهاست و طرح ادعاهایی درباره «نیروهای نیابتی ایران» را هم باید از دیگر محورهای مطرح دانست.
وی عنوان کرد: از دیگر محورهای ادعایی ازسوی آمریکاییها این است که ایران قصد تشکیل نوعی امپراتوری دارد و میخواهد نیروهای آمریکا را از منطقه اخراج کند.
جنگ سخت ایران و آمریکا؟
این کارشناس مسائل آمریکا درباره برخی گمانهزنیها پیرامون چشمانداز وقوع «جنگ سخت» میان تهران و واشنگتن اظهارکرد: اگرچه برخی درصدد القای این گزاره هستند، اما در شرایط کنونی آمریکا قصد ندارد وارد «جنگ گرم» با ایران شود.
ابوالفتح با اشاره به اینکه آمریکاییها بیشاز هر چیز میخواهند با «جنگ نیابتی» اهداف خود را در مواجهه با جمهوریاسلامی پیگیری کنند، ادامه داد: واکنش اخیر آمریکا به ماجرای کشته شدن سه نظامی خود در مرز سوریه و اردن، نشان داد واشنگتن در شرایط کنونی از وارد شدن به درگیری مستقیم با ایران اجتناب میکند؛ همچنانکه در مواجهه با روسیه و چین نیز چنین رویکردی را دنبال میکند.
وی با اشاره به اینکه راهبرد کنونی آمریکاییها اجتناب از جنگهای نظامی قرن بیستم است، اضافهکرد: اکنون دیگر دولت آمریکا بیشاز هر چیز بهدنبال استفاده از ابزارهایی مانند «تحریم»، «ایجاد آشوب داخلی»، «حملات سایبری» و رویکردهایی از این دست است.