بازی ترافیکی شهرداری تهران با جان مردم

باشگاه خبرنگاران جوان نوشت: نیمه اردیبهشت ماه گذشت و حالا تنها ده روز تا پایان این ماه باقی است و همچنان وعده مدیران پایتخت رنگ و بوی عمل به خود نگرفته است، وعده‌ای که از زبان انوشیروان محسنی بندپی مطرح شد و در مصاحبه‌ای اعلام کرد تا پایان اردیبهشت ماه تعداد 500 دستگاه اتوبوس به ناوگان حمل و نقل عمومی پایتخت اضافه می‌شود، وعده‌ای که در روز‌های کرونایی پایتخت مطرح شد و از سوی بسیاری از کارشناسان و مدیران حوزه حمل و نقل عمومی وعده‌ای دور از دسترس است.

مدیران پایتخت در حالی وعده توسعه حمل و نقل عمومی به ویژه اتوبوس را از طریق خرید و تزریق 500 دستگاه اتوبوس دادند که پایتخت روز‌های سخت مقابله با کرونا را در حال سپری کردن است و این وعده می‌توانست آب سردی بر آتش انتقادات از مدیریت شهری در سیستم ناوگان حمل و نقل عمومی باشد، اما می‌توان نگاهی انداخت به گذشته که موجب وعده استاندار تهران شد.

انتقادات از مدیریت شهری زمانی بالا گرفت که با شیوع ویروس کرونا و اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی در ناوگان حمل و نقل عمومی، کمبود ناوگان بیش از گذشته به چشم آمد و تصاویر ارسالی از ازدحام جمعیت در مترو و اتوبوس مهر تأییدی بر اجرا نشدن فاصله گذاری اجتماعی در حمل و نقل عمومی بود که موجب شد به واسطه همین کمبود ناوگان، اجرای محدودیت‌های ترافیکی به حالت تعلیق درآید تا مردم کمتر از ناوگان حمل و نقل عمومی استفاده کنند و این اقدام به قول محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران که همواره تندترین انتقادات را با چاشنی طنز بیان می‌کند، اجرای فاصله گذاری خودرویی و آهنی بود.

با لغو محدودیت‌های ترافیکی در پایتخت میزان سفر‌های درون شهری با حمل و نقل عمومی کاهش پیدا کرد، اما باز هم محدودیت و کمبود ناوگان حمل و نقل عمومی به چشم آمد و همین امر موجب چالش در بین مدیران شهری شد، به گونه‌ای که هر یک از مدیران به شکل ساعتی نظر خود را درباره محدودیت‌های ترافیکی بیان می‌کردند.

در ابتدای لغو محدودیت‌های ترافیکی به گفته مدیران، ترافیک در محدوده‌های مرکزی پایتخت به حدی افزایش یافت که این معابر به حالت قفل در آمدند و از سوی دیگر بسیاری نظری بر خلاف نظر مدیران شهری داشتند و لغو اجرای محدودیت‌های ترافیکی را گامی موثر در جهت اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی بیان کردند.

کشمکش مدیران شهری با یکدیگر تا جایی بالا گرفت که فارغ از توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی، هر یک وارد رینگ دفاع از ایده خود برای اجرای محدودیت‌های ترافیکی شدند.

بر اساس مصوبه شورای شهر تهران طرح محدودیت‌های ترافیکی پایتخت از پانزدهم فروردین ماه باید اجرا می‌شد که به دلیل شیوع ویروس کرونا و مصوبه ستاد مقابله با این بیماری لغو شد.

از همان ابتدای این تصمیم گیری رضایت شهروندان از لغو اجرای محدودیت‌های ترافیکی ملموس بود، به گونه‌ای که این اقدام را امری بسیار لازم در اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی بیان می‌کردند.

اما مدیریت شهر تهران کم‌کم ساز افزایش ترافیک و آلودگی هوا را با لغو محدودیت‌های ترافیکی کوک کرد، مشکل برخورد در این موضوع به گونه‌ای بود که هر لحظه و ساعت اظهارنظر‌های متفاوتی از درون مدیریت شهری به گوش می‌رسید.

مصداق اظهارنظر‌های متفاوت را می‌توان در تقابل شورای شهر و شهرداری تهران دید که اعضای شورای شهر به اتفاق آرا موافق ادامه لغو اجرای محدودیت‌های ترافیکی در پایتخت بودند و به گونه‌ای بیان می‌کردند اگر مردم در ترافیک بمانند بهتر است تا در تراکم جمعیت ناوگان حمل و نقل عمومی به کرونا مبتلا شوند.

محمد علیخانی رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران، در این باره گفت: باید بپذیریم مزیت‌های لغو اجرای محدودیت‌های ترافیکی بیشتر از اجرای آن است، اما در مقابل یوسف حجت معاونت وقت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران نیز اعلام کرد ترافیک افزایش پیدا کرده و معابر پایتخت به دلیل لغو اجرای محدودیت‌های ترافیکی قفل شده است.

این اظهارنظر‌ها در حالی بود که ترافیک در تمام روز نبود و تنها در ساعات کار ادارات و تعطیلی آن‌ها شکل می‌گرفت، اما همین اظهارنظر‌ها کافی بود تا در جلسه شورای ترافیک تهران که در آن نمایندگان وزارت کشور، معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران و پلیس راهور تهران بزرگ حضور دارند تصمیم بر این باشد که طرح ترافیک در پایتخت از ساعت 7:30 صبح تا ساعت 19 اجرا شود و تنها بین ساعت 14 تا 16 رانندگان بتوانند یک بار خروج رایگان از محدوده‌های ترافیکی داشته باشند.

عمر اجرای مصوبه شورای ترافیک تهران تنها یک روز بود و عصر اجرای طرح ترافیک، وزیر بهداشت اجرای طرح ترافیک در پایتخت را غیر قانونی اعلام کرد و مجدد اجرای آن را به حالت تعلیق در آورد.

تعلیق طرح ترافیک در پایتخت سبب شد کمیسیون عمران و حمل و نقل ترکیبی را به عنوان بسته ترافیکی پایتخت با 25 بند تهیه کند و پس از برگزاری جلسه مشترک با نمایندگان پلیس راهور تهران بزرگ و معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران آن را به تصویب برساند و جهت تصویب و اجرای نهایی به ستاد مقابله با کرونا‌ی شهر تهران ارسال کند که در آن باز هم پیشنهاد اجرای طرح ترافیک گنجانده شده بود و این بار ساعت اجرای آن تغییر کرد.

در بسته پیشنهادی ساعت اجرای طرح ترافیک از ساعت 8 صبح تا ساعت 16 در نظر گرفته شد که خروج خودرو از ساعت 14 تا 16 رایگان است.

اصرار مدیریت شهری به اجرای طرح ترافیک در پایتخت به اندازه‌ای بود که زمزمه کیسه دوزی مدیریت شهری برای کسب درآمد از محل عوارض ورود به محدوده طرح ترافیک بیشتر به چشم بیاید.

کاهش درآمد‌های شهرداری ناشی از شیوع ویروس کرونا، افزایش هزینه‌ها در حوزه نگهداری ناوگان حمل و نقل عمومی و ضدعفونی آن‌ها از جمله مواردی بود که موجب شد رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران در صحن شورای شهر به شهردار تهران برای بخشیدن غیرقانونی عوارض ورود به محدوده‌های طرح ترافیک تذکر دهد تا پیروز حناچی به دلیل بخشش عوارض و خودرو به دلیل ورود به محدوده‌های ترافیکی بدون مصوبه شورای شهر منجر به پاسخگویی شود.

اظهار نظر‌ها و واکنش‌ها در مقابله با طرح ترافیک به همین جا ختم نشد و مدیریت شهری این‌بار نوک پیکان انتقادات خود را به سمت مسئولان حوزه بهداشت کشور نشانه گرفت که اخذ و یا بخشیدن عوارض ورود به محدوده ترافیکی چه ربطی به بهداشت کشور دارد که آن‌ها برای این موضوع تصمیم‌گیری می‌کنند.

افزایش پیدا نکردن آلودگی هوا، کاهش ترافیک عمومی شهر و اظهارنظر‌های متفاوت و مقطعی مدیران شهری تبدیل به تیکه‌های پازلی شد که با کنار هم چیدن آن‌ها می‌توان به این نتیجه رسید که مهمترین خواسته مدیریت شهری از اجرای طرح ترافیک، به جریان انداختن دوباره این منبع درآمد است.

اظهارنظر‌ها تا حدی بالا گرفت که در نهایت استاندار تهران آب پاکی را روی دست مدیران شهری ریخت و گفت تا زمانی که فاصله گذاری اجتماعی در ناوگان حمل و نقل عمومی رعایت نشود، طرح ترافیک در پایتخت اجرا نمی‌شود.

حال این اظهارنظر را در کنار وعده خرید 500 دستگاه اتوبوس آقای استاندار قرار می‌دهیم تا به جمع بندی برسیم تا چه زمانی طرح ترافیک در پایتخت اجرا نمی‌شود.

در حال حاضر به گفته مدیران شهری ناوگان حمل و نقل عمومی با کمبود 3 هزار دستگاه واگن و اتوبوس دست و پنجه نرم می‌کند که کمبود در هر بخش 1500 دستگاه است.

پس از شیوع ویروس کرونا سفر با ناوگان حمل و نقل عمومی از 5 میلیون سفر به روزی 500 هزار سفر کاهش پیدا کرد و باید به این نکته تاکید کرد که در بخش مترو در حال حاضر 1500 دستگاه واگن در حال خدمت‌رسانی است که تعداد مسافران در روز به بیش از 500 هزار نفر برسد، به طور حتم اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی غیر ممکن است.

در بخش اتوبوسرانی با تعطیلی مراکز دانشگاهی و مدارس، اتوبوس‌های خطوط کم مسافر به خطوط پر مسافر انتقال پیدا کرد تا با کاهش سر فاصله اتوبوس‌ها فاصله گذاری اجتماعی رعایت شود که این ایده نیز با توجه به فعالیت اصناف و بازگشایی مراکز علمی و دانشگاهی و بازگشت اتوبوس‌های تزریقی از سایر خطوط به مسیر‌های اصلی باز هم موجب می‌شود مدیریت شهری در ادامه اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی به توفیقی دست پیدا نکند.

از سوی دیگر محمود ترفع مدیر عامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهرداری تهران، در این باره گفت: در هیچ جای دنیا اتوبوس آماده وجود ندارد که ما آن را خریداری کنیم و لازم است اتوبوس مورد نیاز با توجه به شرایط معابر پایتخت در کشور سازنده سفارش گذاری شود.

یوسف حجت سرپرست وقت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، در این باره گفت: اگر بخواهیم نگاه حمل و نقلی به موضوع داشته باشیم، با قیمت یک دستگاه اتوبوس می‌توانیم چهار دستگاه مینی‌بوس خریداری کنیم که همین امر در کنار صرفه اقتصادی می‌تواند در فاصله گذاری اجتماعی به ما کمک کند.

سرپرست وقت معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران افزود: اگر شرایط اقتصادی مناسب باشد و مشکل مالی نداشته باشیم، سفارش امروز خرید اتوبوس ما تا زمان تحویل بازه زمانی سه ماهه را طلب می‌کند و به طور حتم نمی‌توان در اردیبهشت ماه وعده خرید 500 دستگاه اتوبوس را عملی کرد.

در پایان می‌توان گفت مدیریت شهری پایتخت توانی در تحقق وعده خرید 500 دستگاه اتوبوس را ندارد و تا زمانی که ناوگان حمل و نقل عمومی توسعه پیدا نکند، به توفیقی در اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی دست پیدا نمی‌کند.

شکل نگرفتن فاصله گذاری اجتماعی موجب می‌شود که همچنان خواست مردم مبنی بر ادامه لغو طرح ترافیک در پایتخت ادامه پیدا کند و مدیریت شهر تهران فکر تازه‌ای برای منبع درآمد خود از این محل کند.