برگشت آثار تاریخی از بریتانیا / ارسال پرونده های میراثی به یونسکو

مخدوش شدن نقش برجسته چشمه علی، برگشت آثار تاریخی از بریتانیا، ارسال پرونده های میراثی به یونسکو و بررسی وضعیت سفرهای نوروزی از جمله خبرهای حوزه میراث فرهنگی و گردشگری در این هفته بود.

خبرگزاری مهر_ گروه جامعه؛ در این هفته اخباری از مخدوش شدن نقش برجسته چشمه علی شنیده شد. گفته بودند افرادی با پاشیدن رنگ مو و اکسیدان روی این اثر تاریخی و ملی آن را مخدوش کردند. کارشناسان حفاظت از میراث فرهنگی ایکوم نیز به محل رفته و آن را پاکسازی کردند. اما پس از آن حرف و حدیث‌هایی مبنی بر عمدی بودن این اقدام و تسویه حساب‌های شخصی شنیده می‌شد. گویا چشمه علی را بازیچه سیاست‌های خود کرده بودند.

خبرگزاری مهر این هفته در گزارشی به بررسی وضعیت سفرهای نوروزی پرداخت. در این گزارش آمده بود سفرهای نوروزی درحالی اجرا شد که برای صنعت گردشگری و مردم سودی نداشت. از طرفی الگوی سفر ایمن نیز با مشکل رو به رو شد و دستگاه‌ها برای اجرای بهینه آن همکاری نکردند با این وجود مردم مقصر شدند.

برعکس سال گذشته که سفرهای عید نوروز محدودتر شده بود، در عید نوروز 1400 به دلیل کاهش آمار مبتلایان به کرونا، ترددها آزاد شد و مردم امکان سفر پیدا کردند. اگر تا قبل از عید 1400 آمار قربانیان کرونا حدود 50 نفر در روز بود این آمار بعد از عید به حدود 300 تا 400 نفر در روز رسید. برخی افراد سیاست‌های دولت را مقصر این جریان دانستند و برخی دیگر مردمی که به سفر رفتند. در این میان نه جامعه گردشگری از این سفرها سود برد نه مردم. اما چرا؟

قبل از پاسخ به این سوال دو نکته از دو مصاحبه قبل از عید قابل تأمل است. یکی مربوط به مصاحبه سعید نمکی وزیر بهداشت است که در گفتگو با شبکه خبر گفته بود: قرار شد برای سفرهای نوروزی رنگ بندی اعلام کنیم. دو گزینه رنگ بندی بر اساس وضع موجود و رنگ بندی بر مبنای مؤلفه ویروس موتاسیون یافته و از عزیزانم در ستاد ملی تقاضا کردیم که اگر هر کدام از آنها را بپذیرند فواید و مزایای مشخص خود را دارد و دوستان رنگ بندی شادتر را پذیرفتند که آبی و زرد بیشتر و قرمز و نارنجی کمتری داشت. مطلقا موافق سفر نیستم هیچکدام از پزشکان و مسئولان بهداشتی دیگر هم موافق سفر نیستند. به هر حال این سفرها آژانس‌های مسافرتی را پر سود، راهنمایان را مشغول به کار و هتل‌ها را پر از مسافر نکرد تنها به افزایش آمار مبتلایان افزود.

خط ساحلی خلیج فارس گردشگری می‌شود

رئیس پایگاه میراث لنج سازی گفت: در بندر کنگ حدود 50 لنج برای استفاده گردشگری احیا شده‌اند در نظر داریم تا از این شناورها پس از تدوین دستورالعمل گردشگری دریایی در خط ساحلی استفاده کنیم.

ایوب زارعی رئیس پایگاه میراث دانش سنتی لنج سازی و دریانوردی خلیج فارس گفت: متأسفانه در جریان ابلاغ مصوبه امحای لنج‌ها نبودیم. از ما مشورتی نمی‌گیرند. همیشه تصمیمات از بالا به پایین و وارداتی کار دستمان داده است. ما با اعضای شورای شهر، لنج داران و فعالان این حوزه و نمایندگان مجلس درباره مصوبه سازمان دریانوردی جلساتی گذاشتیم تا در جریان قرار بگیرند و نظراتشان را بیان کنند چون همه نگران این مصوبه بودند.

وی گفت: با معاون میراث فرهنگی کشور نیز جلساتی برگزار کردیم و گفتند که نامه‌ای از سوی وزارت خانه به سازمان دریانوردی ارسال می‌شود. این اطلاع رسانی در فضای مجازی نیز انجام شد ضمن اینکه همراه با نماینده غرب هرمزگان قبل از ابلاغ مصوبه، با رئیس سازمان بنادر جلسه برگزار کردیم. صحبت آنها این بود که صاحبان کالا درصددند، کالای ایمن تری به دستشان برسد به همین دلیل به سمت شناورهای فلزی با حجم کالای بیشتر و به صورت کانتینری می‌روند. ما هم کار خدماتی انجام می‌دهیم. ولی بحث ما این بود که برخی از این مصوبات موجب زیر سوال رفتن حفاظت میراث ناملموس کشور می‌شود. شما شناورهای فلزی را اضافه کنید اما شناورهای سنتی را حذف نکنید.

برگشت آثار تاریخی از بریتانیا به تهران

وزیر میراث فرهنگی گفت: مجموعه اشیا و مواد فرهنگی از مؤسسه ایران‌شناسی بریتانیا در تهران بعد از نیم قرن به موزه ملی ایران منتقل شد.

علی‌اصغر مونسان عنوان کرد: گروه‌های بریتانیایی در دهه 1960 و 1970 میلادی (دهه 40 و 50 خورشیدی) برخی از اشیا و مواد فرهنگی را برای تکمیل طراحی و عکاسی به‌منظور آماده‌سازی برای انتشار به محل استقرار خود در مؤسسه ایران‌شناسی در قلهک منتقل می‌کردند. با وقوع انقلاب شکوهمند اسلامی بخشی از این آثار و پروژه‌ها به صورت نیمه‌کاره در آن محل باقی ماند.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اعلام کرد: آثار شامل مواد فرهنگی از محوطه نوشیجان‌تپه (استان همدان، سگزآباد (قزوین) خوروین البرز، باباجان‌تپه (استان همدان)، پاسارگاد (استان فارس) بررسی ملایر، هفتوان‌تپه (استان آذربایجان‌غربی)، بقایای جانوری و قطعات شکسته سفال (بانک سفال) از محوطه‌های گوناگون ایران است.

وی با بیان اینکه این آثار حاصل بررسی‌ها و کاوش‌های پژوهشگران وابسته به BIPS در دهه 1960 و 1970 میلادی است که در مناطق مختلف ایران پژوهش میدانی باستان‌شناسی داشتند، اظهار کرد: در بین این مجموعه بیش از 100 اثر اشیای موزه‌ای وجود دارد که شمار مواد فرهنگی آن بیش از 10 هزار یافته است. یافته‌ها از جنس ابزار سنگی، سفالی، استخوانی، آجر و... است که مستندنگاری این آثار در دستور کار موزه ملی ایران قرار دارد.

ارسال 5 پرونده به یونسکو

5 پرونده مهرگان، عود، یلدا، ترکمن دوزی و ابریشم ریسی چند روز پیش برای ثبت در فهرست میراث جهانی راهی یونسکو شدند تا در سال 2022 مورد بررسی قرار گیرند.

پرونده‌های «جشن مهرگان» به‌صورت مشترک با تاجیکستان در اجلاس میراث ناملموس آذرماه سال گذشته ریفر شد. کارشناسان یونسکو درباره این پرونده ابهاماتی داشتند. از جمله اینکه چطور این جشن در کشورهای دیگر برگزار می‌شود و در جایی مانند تاجیکستان به آن مفصل پرداخته می‌شود و چه تفاوت‌هایی بین کشورها در برگزاری آن وجود دارد. ایران امسال به این پرسش‌ها پاسخ داد تا بار دیگر این پرونده برای ثبت جهانی مورد بررسی قرار گیرد.

پرونده مشترک دیگر ایران «هنر ساختن و نواختن عود» به‌صورت مشترک با سوریه بود که این پرونده نیز با همین سوالات و دلایل، ریفر شده بود بنابراین با پاسخگویی به این ابهامات دومین پرونده‌ای بود که ایران آن را به یونسکو فرستاد.

پرونده سوم نیز مربوط به آئین یلداست که این پرونده دو سال نتوانست به عنوان سهمیه ملی، جهانی شود به همین دلیل قرار شد به صورت پرونده چند ملیتی و مشترک با کشور افغانستان، به شورای ثبت یونسکو فرستاده شود.

پرونده ترکمن دوزی نیز به عنوان پرونده چهارم مشترک با ترکمنستان ارسال شد چرا که ترکمن دوزی در شهرهای شمال شرقی کشور بسیار رایج و دارای اشتراکات زیادی با ترکمنستان است.

اما نوغان داری یا ابریشم ریسی نیز عنوان پرونده پنجمی است که قرار شده مشترک با کشور ترکیه، افغانستان، آذربایجان، ترکمنستان، تاجیکستان، ازبکستان در سال 2022 مورد بررسی قرار گیرد.

این پرونده‌ها آذرماه 1400 در شانزدهمین اجلاس کمیته میراث ناملموس که قرار است در سریلانکا برگزار شود، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

تهیه پیش نویس مستندنگاری آثار تاریخی

مدیرکل بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی از تهیه پیش‌نویس روش‌ها و شیوه‌های برداشت و مستندنگاری جامع آثار تاریخی برای نخستین‌بار در کشور خبر داد.

سید هادی احمدی روئینی هدف از تهیه این پیش‌نویس را ایجاد وحدت رویه و استانداردسازی تهیه اطلاعات تصویری و گرافیکی برای بستن قراردادهای مستندسازی با مشاوران، توصیف شکل کالبدی، تحولات و شرایط اماکن میراث تاریخی در بازه زمانی معین در سراسر کشور ذکر کرد.

به گفته او، بناها، یادمان‌ها و محوطه‌های تاریخی از جمله ثروت‌های ملی غیرقابل جایگزین با اطلاعات بی‌شمار و گاهی ناشناخته هستند که دستیابی به آن مستلزم بهره‌گیری از مهارت‌ها، ایده‌ها و فنون مختلفی از دانش‌های میان‌رشته‌ای و برداشت میدانی است.

لیست جدید کشورهای ممنوع برای سفر اعلام شد

سازمان هواپیمایی کشوری اسامی کشورهایی که فروش بلیت پرواز به آنها ممنوع است را اعلام کرد.

حسن خوشخو مدیرکل دفتر نظارت بر شرکت‌های هواپیمایی دفاتر خدمات مسافرت هوایی سازمان هواپیمایی کشوری در اطلاعیه هوانوردی (NOTAM) خود به دفاتر فروش بلیت اعلام کرد: پیرو مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا، اسامی کشورهایی که فروش بلیت پرواز به آنها ممنوع است، به دفاتر فروش بلیت ابلاغ می‌شود.

بر اساس اعلام این سازمان، در صورت فروش بلیت پرواز به کشورهای مذکور، مجوز دفاتر خدمات مسافرت هوایی باطل خواهد شد.

کشورهای دارای ممنوعیت سفر به شرح زیر است: هند، پاکستان، فرانسه، بوتسوانی، برزیل، جمهوری چک، عراق، استونی، ایرلند، لسوتو، مالاوی، موزامبیک، اسلواکی، آفریقای جنوبی، زامبیا.