تاکید رئیس مجلس و نمایندگان تشکل‌های دانشجویی بر تغییر نظام انتخاباتی کشور
گروه سیاسی خبرگزاری فارس: با گذشت حدود 3 ماه از یازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی بحث و گفت و گو پیرامون چرایی کاهش مشارکت مردمی همچنان ادامه دارد. برخی از کارشناسان مشارکت پایین را معلول شرایط نامساعد اقتصادی می‌دانند اما بعضی دیگر علاوه بر مشکلات اقتصادی به نواقص موجود در نظام انتخاباتی مجلس شورای اسلامی اشاره می‌کنند.
همین موضوع نیز در دیدار رمضانی دانشجویان با رهبر معظم انقلاب مورد توجه قرار گرفت. امسال دیدار رمضانی دانشجویان با رهبر انقلاب به علت شیوع بیماری کرونا شکلی متفاوت به خود گرفته و نمایندگان تشکل‌ها در دانشکده صدا و سیما گرد هم آمدند تا به صورت مجازی با ایشان دیدار و گفت‌وگو داشته باشند.
نمایندگان 7 تشکل مختلف در محضر رهبر انقلاب اسلامی به بیان برخی مباحث و مشکلات روز جامعه پرداختند. مشکلات خرد و کلان از قبیل ناکارآمدی دستگاه‌های تحت نظر رهبری، انتصاب افراد چند شغله به مناصب دولتی، ابهام در ساز و کار چگونگی مطالبه‌گری، ماجرای حقوق‌های نجومی و... طرح و دغدغه‌های تشکل‌های دانشجویی به رهبر معظم انقلاب منتقل شد.
در جریان این دیدار، 3 تن از نمایندگان تشکل‌های دانشجویی به بحث لزوم اصلاح قانون انتخابات اشاره کردند. نمایندگان دانشجویی ضمن بیان مشکلاتی همچون مشارکت پایین مردم در انتخابات اخیر مجلس، حذف اراده بخشی از مردم در انتخابات و حذف نظارت اقلیت بر اکثریت بر لزوم تغییر نظام انتخابات از اکثریتی به تناسبی تاکید کردند.
شب گذشته نیز علی لاریجانی در گفتگوی ویژه‌ی خبری حاضر شد تا درباره‌ی عملکرد 4 ساله مجلس دهم به بحث و گفتگو بپردازد. لاریجانی نیز تناسبی شدن انتخابات را یکی از راهکارهای کارآمد‌تر شدن مجلس دانست و بیان کرد: «در همین مجلس دهم یک لیست در تهران رأی آورد و لیست بعدی اگرچه مقداری فاصله داشت اما به‌کلی از عرصه کنار رفت.
در الگوی تناسبی، افراد و لیست‌ها به نسبت رأی‌شان می‌توانند در مجلس حضور داشته باشند. یعنی لیست برنده مجلس دهم شصت درصد و لیست دیگر چهل درصد می‌توانستند در مجلس سهیم باشند. همه این الگو را پذیرفتند و گفتند درست است.»
استفاده از کلید واژه انتخابات تناسبی اشاره به نحوه‌ی خاصی از برگزاری انتخابات‌های پارلمانی دارد.
اما منظور رئیس کهنه‌کار مجلس شورای اسلامی و نمایندگان تشکل‌های دانشجویی از برگزاری انتخابات به شیوه تناسبی چیست؟
در حال حاضر انتخابات مجلس شورای اسلامی به شیوه اکثریتی برگزار می‌شود. به این نحو که بعد از رأی‌گیری، نامزدها بر اساس تعداد آراء کسب شده، رتبه بندی و به ترتیب رتبه، مشروط به کسب بیش از یک پنجم کل آراء، حداکثر به تعداد ظرفیت حوزه انتخابیه وارد مجلس می‌شوند. هرچند در حوزه‌های انتخابیه کوچک که رقابت برای صرفا یک کرسی توسط نامزدهای انتخاباتی انجام می شود، اتخاذ الگوی اکثریتی اجتناب ناپذیر است، لکن اجرای این مدل در شهرهای بزرگ که رقابت بین فهرست‌های انتخاباتی شکل می‌گیرد مشکلات عدیده‌ای همچون بی‌عدالتی انتخاباتی، حذف کامل بخشی از اراده مردم، ایجاد اپوزیسیون در بیرون ساختار قدرت، ضعف نظارت اقلیت بر اکثریت و... را به وجود می‌آورد.
برگزاری انتخابات به روش تناسبی بدین شکل است که در شهرهای با تعداد بیش از 2 کرسی، رقابت بین فهرست‌های انتخاباتی به وجود آمده و کرسی‌های نمایندگی به نسبت آرای کسب شده‌ی هر فهرست اختصاص پیدا می‌کند.
لازم به ذکر است برگزاری انتخابات به شیوه‌ی تناسبی با حزبی یا استانی شدن انتخابات تفاوت دارد و اساسا شیوه‌ی تناسبی، مشکلات احتمالی در شیوه‌های حزبی یا استانی را به همراه نخواهد داشت.
شیوه‌ی جمع‌بندی آراء ماخوذه در شیوه‌ی تناسبی بدین شکل خواهد بود:
ابتدا آرای نامزدهای هر فهرست با یکدیگر جمع می شود، مجموع آرا تمامی اعضای هر فهرست رأی آن فهرست قلمداد می شود.
میزان آراء هر فهرست به نسبت کل آرا تمامی نامزدها نشان دهنده درصد آراء فهرست مذکور از کل آراء است. بر مبنای سهم هر فهرست از کل آراء حوزه انتخابیه، تعداد کرسی های آن فهرست از کرسی‌های نمایندگی آن حوزه انتخابیه مشخص خواهد شد.
پس از تعیین تعداد کرسی‌های هر فهرست از کرسی های نمایندگی حوزه انتخابیه، افراد داخل هر فهرست به ترتیب آرای کسب شده رتبه بندی می شوند. با تعیین ترتیب نامزدها در هر فهرست، نمایندگان راه یافته به مجلس معرفی می‌شوند.
بدین ترتیب در الگوی تناسبی به دلیل آنکه هر فهرست انتخاباتی متناسب با آراء کسب شده حائز کرسی‌های نمایندگی مجلس از آن حوزه انتخابیه می‌شود، احتمال حضور سلایق مختلف جامعه در مجلس افزایش یافته و حذف کامل بخشی از طیف‌های سیاسی از مجلس اتفاق نمی‌افتد.
به نظر می‌رسد با مطرح شدن شیوه انتخابات تناسبی در سطح نخبگانی جامعه، زمان آن رسیده است تا مجلس یازدهم عزم خود برای اصلاح این قانون را جزم کرده و این موضوع را در اولویت بررسی خود قرار دهد.
انتهای پیام /
مجلس شورای اسلامی لاریجانی رهبر انقلاب انتخابات