تبعید امام روح الله به ترکیه / چشمان بسته سینمای سیاسی انقلابی!

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ 18 آوریل 1961 در شهر وین قراردادی درخصوص مصونیت دیپلماتیک افراد در کنسولگری ها به تصویب کشورهای حاضر در این جلسه می رسد و امروزه مورد توافق همه کشورهاست؛ اما در 28 اسفندماه 1340 و در دوره نخست وزیری علی امینی، سفیر آمریکا در تهران نامه ای به وزارت امور خارجه ایران می نویسد مبنی بر اینکه «کارمندان مستشاری آمریکا دارای مصونیتی شبیه به قرارداد وین داشته باشند.» به این نامه و درخواست پاسخی داده نمی شود تا مجددا در زمان نخست وزیری حسنعلی منصور و در تاریخ سوم مردادماه 1343 این قانون در مجلس سنا و بعدتر در مجلس شورای ملی با وجود مخالفت هایی به تصویب می رسد.

پس از تصویب این قانون، مظفر بقایی کرمانی، رهبر حزب زحمتکشان ایران با دسترسی به متن این قانون، قسمت هایی از آن را در اول آبان ماه سال 43 و با بحث زنده کردن کاپیتولاسیون منتشر می کند؛ امام خمینی (ره) نیز در 4 آبان ماه و در سخنرانی معروفی در قم با اعتراض شدید به تصویب این قانون علیرغم هشدارهای ساواک به او که نباید در سخنرانی های خود علیه شاه و آمریکا سخن بگوید، سخنرانی خود را اینگونه آغاز می کند:«انالله و انا الیه راجعون‌، قلبم در فشار است‌، چند شب است خوابم کم شده است‌، روزشماری می‌کنم که کی مرگ من فرابرسد... عزت ما پایکوب شد، عظمت ایران از بین رفت، عظمت ارتش ایران را پایکوب کردند. قانونی را به مجلس بردند که در آن ما را ملحق کردند به پیمان وین... که تمام مستشاران نظامی آمریکا با خانواده‌هایشان، با کارمندهای فنی‌شان با کارمندان اداری‌شان، با خدمه‌شان... از هر جنایتی که در ایران بکنند، مصون هستند. ملت ایران را از سگ‌های آمریکا پست‌تر کردند... ای سران اسلام به داد اسلام برسید. ای علمای نجف به داد اسلام برسید. ای علمای قم به داد اسلام برسید...»

چند روز پس از این سخنرانی آتشین و در سحرگاه 13 آبان ماه سال 43 نیروهای ساواک امام را دستگیر کرده، تحت الحفظ و مستقیم به فرودگاه مهرآباد برده و از همان جا به صورت مستقیم به ترکیه تبعید می کنند؛ امام خمینی از همان سال تا پیروزی انقلاب، بعد از یازده ماه از ترکیه به عراق و بعدها به پاریس منتقل می شود.

چشمان بسته سینمای سیاسی انقلابی

سیروس الوند نویسنده و کارگردان سینما و تلویزیون در سال 62 فیلمی سینمایی به نام «ریشه در خون» با بازی فرامرز قریبیان، اکبر زنجانپور، حمید طاعتی، نعمت الله گرجی و جهانگیر الماسی با موضوع کاپیتولاسیون می سازد که به نحوی از معدود فیلم هایی در سینمای ایران با این موضوع است.

در خلاصه این فیلم آمده است:«در سال 1343 گروهی از جوانان مسلمان مبارز در شمال ایران در مسیر مبارزه علیه احیاء قانون کاپیتولاسیون، توسط سازمان امنیت وقت شناسائی و تعقیب می‌شوند. طی یک درگیری خونین «حجت» رهبر گروه زخمی شده و قبل از مرگ کیف کوچکی حامل اسنادی محرمانه به «رسول» با بازی فرامرز قریبیان می‌دهد و از او می‌خواهد که اسناد را به شخصی در کلارآباد برساند. رسول زخمی و ناتوان در دل جنگل به کلبه پیرمردی هیزم‌شکن بنام «شیرعلی» با بازی اکبر زنجانپور پناه می‌برد. شیرعلی بازمانده‌ای از نسل مبارزین گذشته شمال است. یکی از مهره های سرسپرده و کارکشته حکوکتی مامور تعقیب و دستگیری رسول می‌شود. او رد رسول را تا کلبه شیرعلی گرفته و محل را به محاصره درمی‌آورد. اما شیرعلی که بعد از سالها دوری از مبارزه با آمدن رسولف روحیه‌ی سالهای جوانی‌اش را بازیافته و تا پای جان برای رهایی رسول می‌ایستد.»

با وجود اهمیت این موضوع سیاسی که به نحوی آغازگر مبارزات انقلابیون علیه رژیم پهلوی است، سینمای ایران با دستانی خالی و چشمانی بسته نه تنها از این موضوع و بلکه از بسیاری اتفاقات جریان ساز تاریخ انقلاب براحتی عبور کرده است.

بیشتر بخوانید؛

آخرین خبرها از سریال زنگی و طیب حاج رضایی

گیل دخت؛ عاشقانه‌ای در دل تاریخ