تقابل گام به گامِ آمریکا و اژدهای زرد / رؤیای کاهش کربن پایان می‌گیرد؟

به گزارش خبرآنلاین، چینی‌ها از تصویب لایحه «بزرگ و زیبای» ترامپ خوشحال‌اند؛ همان مصوبه‌ای که در کنار دیگر تصمیم‌های عجیب او، تقریبا توان تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر را تضعیف می‌کند؛ به‌ویژه انرژی خورشیدی، باتری و باد. چون این فناوری‌ها را «لیبرال» می‌دانند. در حالی که همین منابع، اکنون سریع‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین راه نجات شبکه برق آمریکا در عصر انفجار مصرف مراکز داده هوش مصنوعی هستند.

به گزارش راه نو آنلاین و به نقل از نیویورک‌تایمز، رویکرد آمریکا درست نقطه مقابل سیاست‌های چین است؛ تا جایی که شاید پکن به‌زودی روز چهارم ژوئیه را به نام «روز وابستگی برقی آمریکا» جشن بگیرد!

این لایحه جنجالی که بدون حتی یک جلسه استماع در کنگره و بدون حضور هیچ کارشناس مستقل انرژی یا متخصص علمی تصویب شده، سرمایه‌گذاری میلیاردی در انرژی‌های تجدیدپذیر به ویژه در ایالت‌های جمهوری‌خواه را در معرض تهدیدی جدی قرار داده است. قانون جدید، دریافت نخستین مالیات بر انتشار بیش از حد متان در صنعت نفت و گاز را هم به مدت ده سال به کلی ممنوع می‌کند!

از سویی، در سال 2000، چین تنها کمی بیش از 1300 تراوات‌ساعت برق تولید می‌کرد، در حالی که آمریکا به رقم چشمگیر 3800تراوات‌ساعت رسیده بود. حالا چین از مرز 10هزار تراوات‌ساعت عبور کرده و آمریکا در این مدت فقط 500 تراوات‌ساعت (یعنی حدود 13درصد) به تولید برق خود افزوده است. هرچند جهش اولیه برق چین به‌طور عمده با نیروگاه‌های زغال‌سنگ ممکن شد، اما حالا عمده ظرفیت جدید برق این کشور از منابع آبی، خورشیدی، بادی و باتری تأمین می‌شود؛ منابعی که ساخت‌شان ساده‌تر، سریع‌تر، ارزان‌تر و بسیار سازگارتر با محیط زیست است.

چین؛ اقتصاد دستوری، به‌دنبال بازار آزاد

واقعیت این است که چین اقتصادی دستوری زیر نظر حزب کمونیست چین دارد که بیشترین سود را عاید شرکت‌ها و سرمایه‌داران دولتی می‌کند.

کشورهای ایالات متحده، اتحادیه اروپا، ژاپن، کانادا و مکزیک هم این کشور را به‌عنوان یک اقتصاد بازاری قبول ندارند.

در این بین روابط تجارت انرژی بین چین و آمریکا یکی از بخش‌های کلیدی اما پیچیده در تعاملات اقتصادی و ژئوپولیتیکی دو کشور است.

چین به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان انرژی جهان، به‌ویژه نفت و گاز، همواره به دنبال تنوع‌بخشی به منابع تأمین انرژی خود بوده است. آمریکا نیز با انقلاب انرژی شیل (shale revolution) به یکی از صادرکنندگان بزرگ نفت و گاز مایع (LNG) تبدیل شده است.

مهم‌ترین کالاهای انرژی صادراتی واشینگتن به پکن هم LNG، نفت خام و زغال‌سنگ و محصولان پالایشی است. هرچند چین همیشه سعی کرده روابطش را با دیگر کشورها به ویژه کشورهای آسیایی و آمریکای جنوبی برای تبادل انرژی حفظ کند.

زمانی که جنگ تجاری بالا گرفت

در دور نخست ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، آمریکا تعرفه‌هایی بر کالاهای چینی وضع کرد و چین نیز مقابله به‌مثل کرد. این اقدام‌ها باعث کاهش شدید صادرات انرژی آمریکا به چین شد.

برای نمونه، در سال 2018، صادرات LNG آمریکا به چین تقریباً به دلیل تعرفه‌های تلافی‌جویانه چین متوقف شد.

با این حال، دو کشور در ژانویه 2020، توافقنامه‌ای موسوم به "Phase One Deal" امضا کردند که بخشی از آن شامل تعهد چین به خرید مقدار مشخصی از محصولات انرژی آمریکا بود؛ چین متعهد شد طی دو سال حدود 52.4 میلیارد دلار انرژی از آمریکا وارد کند اما شیوع ویروس کرونا و نوسانات بازار سبب شد این تعهدات کامل اجرا نشود.

روابطِ رو به بهبود با اما و اگر

در سال‌های اخیر اما تجارت انرژی بین دو کشور تا حدودی بهبود یافته، اما همچنان تحت تأثیر رقابت ژئوپولیتیکی، فشارهای داخلی و تمرکز هر دو کشور بر امنیت انرژی و تغییرات اقلیمی است.

آمریکا به‌دنبال محدود کردن وابستگی چین به فناوری‌های انرژی پیشرفته مانند سلول‌های خورشیدی و باتری‌های لیتیومی است. چین هم با توسعه منابع انرژی داخلی و قرارداد با کشورهایی مانند روسیه، ایران و کشورهای آسیای مرکزی، در حال کاهش وابستگی به آمریکاست.