جهش تولید در عرصه نوغانداری با همت زنان روستایی
کرج - ایرنا - زنان روستایی استان البرز با همتی والا بر آن شدند تا جهش تولید را با نگاهی تازه و از طریق پرورش کرم های ابریشم در خانه هایشان تحقق بخشند.
پرورش کرم ابریشم که به عنوان فعالیت نوغانداری نام گرفته، با پیشینه 4500 ساله در جهان، از دیرباز نیز در کشور ما رواج داشته است به طوریکه این مرز و بوم همواره از تأثیر این صنعت بر تعاملات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و... بهره جسته است.
نوغانداری در ایران تاریخ پر فراز و نشیبی را پیموده است که دوره فراز آن در عهد صفویه و فرود آن در عهد قاجاریه مشهود بوده است.
در واقع به لحاظ اقتصادی و فرهنگی «کرم ابریشم» رنسانس هنر و صنعت آسیا را پایه‌گذاری کرد.
برخی از مورخان معتقدند ایران منشاء تولید ابریشم زرد بوده است. اوج تولید ابریشم در ایران به 400 سال قبل و عهد صفویه باز می‌گردد که در آن زمان تولید ابریشم خام کشور به 3000 تن در سال می‌رسید، اما با بروز بیماری پبرین این میزان تولید کاهش یافت که این افت تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 به همان صورت باقی ماند، اما با عنایت به اهمیت نوغانداری و صنعت ابریشم پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی دولت با تأسیس شرکت سهامی پرورش کرم ابریشم ایران در سال 1358 به حمایت از توسعه این صنعت و حرفه بافت فرش به عنوان راهکاری برای توسعه سطح زندگی و وضعیت اقتصادی - اجتماعی مردم و به ویژه روستائیان همت گمارد.
استان های گیلان، خراسان رضوی، خراسان شمالی، مازندران، آذربایجان شرقی و اصفهان، 99 درصد نوغانداری کشور را در اختیار دارند، اما همت روستاییان به خصوص زنان روستایی در دیگر استان ها نیز ثابت کرد که با کنترل دما و رطوبت، می‌توان در هر منطقه‌ای نوغانداری کرد.
اکنون شرایط خاص حاکم بر کشور از لحاظ شیوع بیماری منحوس کرونا، باعث توقف تولید نشده و زنان نوغاندار در استان البرز از طریق آموزش‌های مجازی و حضوری همگام با مشاوره‌های فنی و تخصصی توسط کارشناس مسوول استان و کارشناسان تخصصی، تولید پیله ابریشم را شروع کردند.
این در حالی است که استان البرز سابقه نوغانداری در سال های دور را در کارنامه خود دارد و اکنون این هنر و صنعت که پیشه ای مکمل فعالیت های بخش کشاورزی است، حیاتی دوباره را در البرز آغاز می کند.
در گام نخست معاونت بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان البرز با همکاری معاونت ترویج و آموزش این سازمان اقدام به آموزش و تهیه تخم کرم ابریشم برای تعدادی از زنان روستایی کرد تا آنان بتوانند ضمن تهیه پیله کرم ابریشم در اقتصاد خانوار نیز تاثیرگذار باشند.
استان البرز به خصوص روستاهای شهرستان ساوجبلاغ همچون روستاهای ولیان و هیو و شلمزار به دلیل درختان توتی که دارد، پتانسیل پرورش کرم ابریشم و نوغانداری در آن وجود دارد.
معصومه کوه بر ساکن روستای شلمزار هدف خود از نوغانداری را کمک به اقتصاد کشور و خانوار دانست و گفت: در نخستین دوره نوغانداری 50 هزار تخم کرم ابریشم تهیه کرده ام.
وی که بخشی از منزل مسکونی خود را به این کار اختصاص داده، افزود: در نهایت امیدوارم پس از 45 روز 80 کیلوگرم پیله ابریشم تولید شود.
این بانوی روستایی که در صندوق خرد زنان روستایی روستایش عضویت دارد، علاوه بر نوغانداری، در پرورش دام سبک و فرشبافی نیز فعالیت می کند.
راه اندازی کارگاه های مجهز نوغانداری نیاز روستاها
مسوول صندوق اعتباری خرد زنان روستایی طاها نیز در حاشیه بازدید از این کارگاه خانگی پرورش کرم ابریشم به خبرنگار ایرنا گفت: تعدادی از زنان روستای هیو و شلمزار از سال 83 اقدام به راه اندازی صندوق خرد زنان روستایی طاها کرده اند.
باجی حسینی با بیان اینکه در این صندوق 40 زن روستایی عضویت دارند، افزود: با ارایه تسهیلات از طریق این صندوق به زنان روستایی، آن ها اقدام به فعالیت های خرد و کوچک همچون نوغانداری مرغداری، پرورش قارچ، زنبورداری، فرشبافی، چرم دوزی، خشک کردن گیاهان دارویی کوهی و کاشت سبزیجات جالیزی می کنند.
حسینی با بیان اینکه یکی از فعالیت های عمده زنان روستایی پرورش مرغ گوشتی بود که به دلیل برخی از مشکلات با مجوز جهاد کشاورزی به پرورش دام سبک روی آورده اند.
این بانوی روستایی یکی از نیازها برای این فعالیت ها را استفاده از اراضی ملی برای چرای دام ها عنوان کرد و گفت: برای توسعه پرورش کرم ابریشم نیز نیاز به ایجاد توتستان و راه اندازی کارگاه های مجهز در کنار داریم تا تعداد بیشتری از زنان بتوانند به اقتصاد خانوارشان کمک کنند.
مسوول امور زنان روستایی جهاد کشاورزی استان البرز نیز گفت: در توانمندسازی اقتصادی زنان روستایی پروژه هایی همچون طرح تولید محصول سالم، صندوق اعتبار خرد زنان روستایی، کشت گیاهان دارویی، طرح تسهیل گران، نوغانداری و آموزش های مهارتی تعریف شده است.
نوغانداری حرفه ای فراموش شده
زنگنه افزود: پرورش کرم ابریشم به عنوان یک مبحث جدید و نوین در سال جاری در استان در دست اجرا داریم.
وی اظهار داشت: آموزش های پرورش کرم ابریشم در اسفند ماه سال گذشته در روستای شلمزار شهرستان ساوجبلاغ به دلیل اینکه یکی از نهاده های اصلی آن که درخت توت است، بسترش در این روستا وجود دارد، به زنان این روستا ارایه شد.
وی با بیان اینکه جعبه تخم نوغان در اختیار تعداد کمی از زنان قرار گرفت، گفت: در استان البرز این کار انجام می شده ولی به دست فراموشی سپرده شده که با این حرکت با همکاری معاونت بهبود تولیدات دامی این کار را احیاء و راه اندازی مجدد کردیم به این امید که در جهت رفع مشکلات اقتصادی و اجتماعی و ایجاد مشاغل پایدار در سطح روستا در سال جهش تولید مورد استفاده و بهره برداری قرار گیرد.
زنگنه اضافه کرد: نوغاندار در یک دوره 45 روزه می تواند حاصل فعالیت خود را ببیند ضمن اینکه صنعتی با بهره خوب است زیرا میزان سرمایه گذاری در این بخش در مقایسه با سایر رشته ها کمتر و دوره بازگشت آن نیز کمتر است ضمن اینکه بازار آن محصول را به صورت تضمینی خریداری می کند.
وی گفت: الان در مرحله پنجم سن لاروی هستند و در حال تنیدن پیله ها هستند و صندوق اعتبار خرد زنان روستایی که متولی این طرح است در سال 83 تاسیس شده است.
توانمندسازی زنان روستایی یکی از سیاست های اصلی جهاد کشاورزی
اکرم دهقانی پیشه، کارشناس ترویج و آموزش کشاورزی شهرستان ساوجبلاغ نیز گفت: یکی از سیاست های وزارت جهاد کشاورزی، توانمندسازی زنان روستایی و عشایری و جوامع محلی و ایجاد اشتغال پایدار و همچنین کسب درآمد پایدار برای جوامع روستایی است.
وی افزود: یکی از این طرح ها، مدیریت مشارکتی است که در روستای سرخاب به عنوان نماد و شاخص در سال جاری اجرا می کنیم، ایجاد محصول سالم و گواهی شده (گوجه فرنگی) در روستای عرب آباد قوهه شهرستان ساوجبلاغ است که توسط آناهیتا قره حسنلو اجرا شده و نتیجه آن تولید محصول سالم و گواهی شده بدون استفاده از کود و سم بوده است.
وی یکی دیگر از اقدامات برای توانمندسازی زنان روستایی را ایجاد صندوق خرد زنان روستایی عنوان کرد و گفت:در حال حاضر یک صندوق عشایری و 2 صندوق روستایی در روستاهای هیو و شلمزار فعال هستند.
دهقانی پیشه اضافه کرد: در هر کدام از این صندوق ها بین 30 تا 50 نفر از زنان روستایی و عشایری عضویت دارند که نتیجه آن توانمندسازی زنان است تا با درآمد خود صندوق را اداره و ایجاد اشتغال جدید کنند.
زنان بی سرپرست و بدسرپرست در اولویت مشارکت بیشتر این صندوق ها هستند.
زنان در روستاها بیشتر به صورت انفرادی کار می کنند که ما نمی توانیم حمایتی از آن ها بکنیم ولی اگر به صورت تعاونی و مشارکتی فعالیت کنند بیشتر مورد حمایت دولت یا جهاد کشاورزی به صورت اعطای تسهیلات کم بهره قرار می گیرند.
ولیان پایتخت توت کشور
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان البرز نیز گفت: روستای ولیان به عنوان پایتخت توت کشور شناخته می شود و در شهرستان ساوجبلاغ قرار گرفته، چندسالی بود که زمینه پرورش کرم ابریشم و صنعت نوغانداری را در استان البرز کلید بزنیم ولی در هر مقطعی با یک چالش مواجه می شدیم که امکان اجرای این طرح را نداشتیم.
مجتبی تقی زاده افزود: سرانجام در بهمن ماه سال گذشته یک کلاس آموزشی توجیهی زنان روستایی را برگزار کردیم که در این کلاس ها با مزایای کار در صنعت نوغانداری و پرورش کرم ابریشم آشنا شدند.
وی اظهار داشت: بعد از آن با هماهنگی مدیریت ترویج و معاونت بهبود تولیدات دامی مرحله اجرایی تامین تخم نوغان را کلید زدیم.
این کار که برای اولین سال بود اجرا می شد از تخم تفریخ شده (لارو در اولین مرحله رشد قرار داشت)، استفاده و در بین سه خانواده توزیع شد.
وی گفت:با وجود اینکه پروسه پرورش کرم ابریشم کوتاه است (بین یکماه تا 45 روز) است ولی نیاز به مراقبت های زیادی دارد که می تواند در بهبود شغل و وضعیت معیشتی زنان روستایی موثر باشد.
تقی زاده ادامه داد: هر جعبه نوغان حاوی 25 هزار تخم کرم ابریشم است که در صورت نگهداری خوب در یک پروسه یکماه 40 تا 45 کیلوگرم پیله تر تولید کند که توسط موسسه کرم ابریشم کشور به صورت تضمینی خریداری می شود که کف قیمت امسال 75 هزار تومان برای هر کیلوگرم است.
وی اضافه کرد: در یک پروسه یکماهه هر خانواده از پرورش یک جعبه کرم ابریشم به درآمد سه میلیون تومان دست می یابد.
معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان البرز با اشاره به بازگشت سرمایه خوب از طریق این صنعت، گفت: کار اصلی در این صنعت کار یدی و انسانی است که مراقبت از پرورش کرم ابریشم و تامین برگ مورد نیاز که باید از درختان متعددی انجام شود که باید شرایط خاصی نیز داشته باشند.
وی افزود: کلید زدن این پروژه با هدف توسعه این صنعت است که اگر انعکاس احیای صنعت سینه به سینه به خصوص با استفاده از ظرفیت رسانه به خوبی انجام شود،اطلاع رسانی مناسب به زنان روستایی انجام می شود که بعد با درخواست خودشان در سال آینده میزان توزیع تخم نوغان در استان را تا 10 برابر عملیات سال جاری توسعه دهیم
تقی زاده اضافه کرد: منبع و نهاده اصلی این صنعت تامین برگ درخت توت است که خوشبختانه در استان البرز و به خصوص به صورت خاص در روستاهای شلمزار و ولیان را به خوبی تامین می کنیم.
*س_برچسب‌ها_س*