حقانی: دکتر مصدق یک رجل سیاسی سکولار لیبرال بود / تجربه کودتای 28 مرداد، درسی برای امروز ماست

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، نشست کودتا؛ تحفه آمریکایی به مناسبت سالروز کودتای 28مرداد به همت بنیاد بین‌الملل استکبارشناسی سازمان بسیج دانشجویی و با حضور محمدصادق کوشکی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و موسی حقانی، رئیس مرکز مطالعات تاریخ معاصر برگزار شد که در ادامه می خوانید.

گزراش صحبت‌های موسی حقانی، رئیس مرکز مطالعات تاریخ معاصر به شرح زیر است:

رضاخان قصد داشت قرارداد دارسی را، حالا یا به صورت نمایشی یا واقعی، از بین ببرد، اما با تو دهنی انگلیسی‌ها مواجه شد و بعد از آن قرارداد بدتری را امضا کرد. آن زمان مردم نیز به خیابان آمدند و فکر می‌کردند نفت ملی شده و بحرین را نیز پس می‌گیریم. دکتر مصدق برای اینکه بحث نفت را در مجلس پیش ببرد، به آیت‌الله کاشانی مراجعه می‌کند و بعد از کارهایی، مقدماتی برای ملی شدن صنعت نفت شکل می‌گیرد. آیت‌الله کاشانی یک مجتهد شیعه است که قائل به نظرم مشروطه سلطنتی است و از این نظر با دکتر مصدق هم‌نظر است. اما ایشان اگر کار خلافی از شاه ببیند، حکم جهاد صادر می‌کند.

دکتر مصدق یک رجل سیاسی سکولار لیبرال است که خود نیز این را قبول داشت. آمریکایی‌ها و انگلیسی‌ها در آن زمان به این نتیجه رسیدند که باید وحدت را در ایران از بین ببرند. آمریکایی‌ها در ماجرای ملی شدن صنعت نفت، نقش موزیانه‌ای ایفا کردند و از قبل از این حادثه نیز می‌خواستند نفت را از چنگ انگلیسی‌ها دربیاورند. البته این مسئله به معنای این نیست که ملی شدن صنعت نفت یک کار آمریکایی است، اما به این مسئله چراغ سبز نشان دادند و دکتر مصدق نیز به آنان اعتماد کرد و از فرصت سرنگونی محمدرضا پهلوی استفاده کرد.

انگلیسی‌ها متوجه شدند که آمریکایی‌ها از نفت ایران سهم می‌خواهند و با آنان بر سر این مسئله به توافق رسیدند. بعد از این موضوع آمریکا و انگلیس به دنبال طرحی برای جنگ روانی در ایران بودند و می‌خواستند صفوف مردم را متفرق کنند. آنان می‌خواستند مرجعیت افرادی که در دل مردم نفوذ دارند، از بین برود.

در حال حاضر جمهوری اسلامی مانند دولت دکتر مصدق نیست، اما برنامه‌های دشمن همان برنامه‌هاست و خودشان معتقدند که شدیدترین تحریم‌ها را علیه ایران انجام داده و وضع کرده‌اند. مردم تفاوت قبل از انقلاب و بعد از انقلاب را می‌بینند، اما در حال حاضر فشار‌های زیادی بر روی مردم وجود دارد. یکی از اقدامات آمریکایی‌ها در سال 1332 این بود که هر روز بین مردم درگیری و اختلاف راه می‌انداختند تا مردم به خیابان‌ها کشیده شوند. هر کاری می‌کردند تا بین دکتر مصدق و آیت‌الله کاشانی اختلاف بیفتد و مردم نیز از آنان دور شوند. از 30 تیر 1331 تا فروردین 1332 در ایران اتفاقات زیادی افتاد و چنددستگی زیادی بین مردم به وجود آمد و یک عده طرفدار دکتر مصدق و یک عده طرفدار آیت‌الله کاشانی شدند و وحدت کاملا از بین رفت.

در حال حاضر قدرت جمهوری اسلامی خیلی بیشتر است و وضعیت بسیار بهتری داریم. در حال حاضر یک جریان ضدواکسن وجود دارد که البته دائما از مسئولین کشور پیگیری درمورد وضعیت سلامت و کرونا دارند. در همین مسئله واکسن کرونا، جنگ‌های روانی زیادی راه انداختند که ابعاد بسیار گسترده‌تری دارد و لازم است ما از کودتای 28 مرداد درس بگیریم.

اگر دولت قبل تلاش می‌کرد که تحریم‌ها را بی‌اثر کند، خیلی از مسائل ما حل می‌شد. در داخل نیز تعدادی می‌خواهند مردم را ناامید کنند. نیرو‌های انقلابی نباید وارد پازل دشمن شوند و انسجام جبهه‌های انقلابی باید به صورت کامل حفظ شود.