حمایت واشنگتن از تلاش‌های دیپلمات اروپایی

انتظار واشنگتن از مورا

ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک کنفرانس خبری در پاسخ به این سوال که با توجه به سفر انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین به تهران، آیا او حامل پیام یا پیشنهاد جدیدی از سوی آمریکا به ایران خواهد بود و انتظار آمریکا از ایران در زمینه این دیدار چیست؟ گفت: «ما با انریکه مورا از نزدیک در تماس هستیم. او پیام ها را منتقل می‌کرد. ما از تلاش های او برای رساندن این مذاکرات به نتیجه ای موفقیت آمیز حمایت می کنیم.» وی افزود: «نمی خواهم درباره آنچه او از همکاران ایرانی خواهد شنید، پیش داوری بکنم یا چیزی را از حالا تشخیص بدهم. مسلما پس از سفر او چیزهای بیشتری خواهیم دانست.» به گزارش «ایسنا»، به نقل از وبگاه وزارت امور خارجه آمریکا، پرایس در پاسخ به اینکه انتظارات آمریکا در این زمینه چیست؟ گفت: «ما امیدواریم بتوانیم این مذاکرات را به سرعت به سرانجام برسانیم. مطمئنیم اگر ایرانی ها بخواهند با حسن نیت پیش بروند و اجازه دهند کار را براساس پیشرفت چشمگیری که طی ماه ها دیپلماسی سخت و پر زحمت ایجاد شده بود جلو ببریم، می‌توانیم این مذاکرات را به سرعت به پایان برسانیم. اما باید منتظر باشیم و ببینیم که این گفت وگوها چطور پیش خواهد رفت.»

پرایس در ادامه در پاسخ به این سوال که اگر این تلاش ها نیز بی نتیجه بمانند، آیا آمریکا مذاکرات را تمام شده اعلام و به شکست آن اذعان خواهد کرد، توضیح داد: «ما تا زمانی که منافع ملی مان ایجاب کند، به دنبال بازگشتی دوجانبه به برجام [توافق هسته ای] خواهیم بود. در حال حاضر، اینکه شاهد محدود شدن دوباره برنامه هسته ای ایران باشیم، شاهد اعمال دوباره محدودیت‌های قابل راستی آزمایی و دائمی بر ایران باشیم، در راستای منافع ملی ماست.» وی ادامه داد: «اگر به نقطه ای برسیم که مزایای برجام در زمینه منع اشاعه تسلیحات هسته ای به خاطر توسعه های هسته ای ایران از سال 2018[خروج یک جانبه آمریکا از توافق هسته ای] زائل شده است، آن وقت ما تجدیدنظر خواهیم کرد. ما همین حالا هم در موقعیتی قرار داریم که خودمان را برای هر دو سناریو آماده می کنیم - بازگشتی دوجانبه به پایبندی به برجام یا جایگزینی برای آن - و درباره هر دو مورد با متحدان و شرکایمان گفت وگو می کنیم.»

مورا تا جمعه در تهران است

به گفته استفانی لیختنشتاین، خبرنگار مستقر در وین، مورا سه شنبه شب وارد تهران شده و مذاکرات وی تا روز جمعه ادامه خواهد داشت. جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در گفت وگویی با روزنامه فایننشال تایمز مطرح کرد به دنبال «یک راه‌حل میانه» برای شکستن بن بست مذاکرات وین است؛ بن‌بستی که خطر بی نتیجه گذاشتن تلاش های بیش از یکساله اتحادیه اروپا را برای انجام دادن یک توافق در بر دارد. مذاکرات وین که از زمان روی کار آمدن دولت بایدن در سال 2021 در راستای احیای توافق هسته ای و لغو تحریم‌های ایران آغاز شده است، در پی برخی تحولات اخیر بین‌المللی از جمله حمله روسیه به اوکراین و کشمکش های تهران - واشنگتن بر سر برخی مسائل باقی مانده در مذاکرات، فعلا متوقف شده است. در همین راستا، سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز گذشته در یک کنفرانس خبری در پاسخ به سوالی در مورد اخبار منتشر شده در ارتباط با سفر مورا به تهران و جزئیات این سفر خاطرنشان کرد: مذاکرات مربوط به رفع تحریم‌ها علیه ایران و احیای برجام بین طرف های مذاکره کننده تا امروز بدون وقفه ادامه داشته است. مکثی در حضور در وین رخ داده ولی رد و بدل پیام ها از طریق هماهنگ کننده گفت وگوها در حال انجام است. سفر آقای مورا به تهران در هفته جاری بعد از تماس تلفنی اخیر آقای امیرعبداللهیان و آقای بورل انجام می‌شود. این به این معنا نیست که بعد از وقفه ای ایشان با پیام جدیدی می آید. پیام ها به صورت مستمر بین ایران و آمریکا از طریق اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده گفت وگوها در حال رد و بدل شدن است.

ابراز امیدواری گروسی به توافق با ایران

همزمان با انتشار اخباری درباره سفر مورا به تهران، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نسبت به دستیابی به یک توافق با ایران بر اساس جدول زمانی مناسب ابراز امیدواری کرد. به گزارش خبرگزاری فارس، رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سخنرانی خود در پارلمان اروپا با اشاره به مساله ایران ابراز امیدواری کرد که آژانس بتواند براساس یک جدول زمانی متناسب با ایران به توافق دست یابد. وی همچنین مدعی شد، ایران اخیرا اطلاعاتی درباره فعالیت‌های خود به آژانس ارائه نکرده است. براساس گزارش الجزیره، وی در ادامه اظهارات خود افزود: «پنجره دستیابی به توافق درباره پرونده هسته ای ایران ممکن است هر لحظه بسته شود.» جمهوری اسلامی ایران و آژانس اتمی آذرماه سال گذشته به توافقی دست یافتند که به نهاد دیده بان هسته ای سازمان ملل اجازه نصب دوربین هایی در سایت تولید سانتریفیوژ در کرج را می داد. یک ماه بعدتر ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع داد تجهیزات مربوط به ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته را به مکان جدیدی در اصفهان منتقل می‌کند. آژانس برای نظارت بر این فعالیت، دوربین هایی را در محل مورد نظر نصب کرد. مدیرکل آژانس گفت: «البته ما هنوز امیدواریم که توافقی در یک بازه زمانی معقول به دست آید، اگرچه باید این واقعیت را بپذیریم که پنجره فرصت هر زمان ممکن است بسته شود.»

گروه 7 خواستار احیای برجام

از دیگر سو مدیران منع اشاعه هسته ای گروه 7 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، ایتالیا، کانادا و ژاپن) در بیانیه ای خواستار احیا و اجرای کامل توافق هسته ای با ایران شدند. به گزارش «ایسنا»، در بیانیه مدیران منع اشاعه هسته ای گروه 7 آمده است: «ما حمایت خودمان از احیا و اجرای کامل برنامه جامع اقدام مشترک را تکرار می کنیم. راه حل دیپلماتیک همچنان بهترین روش برای محدود کردن برنامه هسته ای ایران است. ما طرفین مذاکرات برجام و همچنین تلاش های خستگی ناپذیر هماهنگ کننده اتحادیه اروپا را می ستاییم. ما از ایران می خواهیم که از فرصت حال حاضر روی میز جهت به پایان رساندن موفقیت آمیز مذاکرات استفاده و از تشدید فعالیت‌های هسته ای اش خودداری کند.» بر اساس گزارش وزارت خارجه آلمان، در ادامه بیانیه آمده است: «ما از ایران می خواهیم که تمامی تعهداتش ذیل توافق پادمانی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را حفظ و اجرا کند. ما همچنین از ایران می خواهیم تا تمامی اطلاعات لازم را فراهم کند تا آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بتواند بدون تاخیر بیشتر درخصوص مشکلات پادمانی برجسته شفاف سازی و آنها را حل وفصل کند. جی 7 حمایت قوی خود نسبت به تعهد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قبال نظارت و راستی آزمایی حیاتی را ابراز و بر ماهیت فنی کار مستقل آژانس اتمی تاکید می‌کند.»

انتقاد روسیه از تصمیم ترامپ

همچنین نماینده روسیه در مذاکرات وین در پیامی بار دیگر به نتایج زیانبار خروج دولت دونالد ترامپ از توافق هسته ای پرداخت. به گزارش «ایسنا»، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین در صفحه توییترش درباره خروج آمریکا از توافق هسته ای در دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین این کشور نوشت: «تصمیم ترامپ برای خروج از برجام مشکلات بزرگی برای دیپلماسی چندجانبه، ثبات منطقه، [موضوع] منع اشاعه تسلیحات هسته ای و وضعیت انسانی در ایران به بار آورد. اینها نتایج منفی عمده هستند. آیا نتایج مثبتی نیز از دیدگاه جمهوری‌خواهان آمریکا وجود داشته است؟»

پیشرفت در روند مذاکرات نداریم

از سوی دیگر حسین نوش آبادی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در گفت‌وگو با پایگاه خبری جماران با تاکید بر اینکه پیشرفتی در روند مذاکرات نداریم، گفت: «فعلا در روند مذاکرات اتفاق خاصی نیفتاده و به همان شکل سابق است.» وی ادامه داد: «با اروپایی ها مذاکره و جمع‌بندی هم صورت گرفته اما مشکلات فعلی را آمریکایی ها ایجاد کرده اند. بنابراین، گره اصلی زیاده خواهی های آمریکایی هاست.» نوش آبادی در پاسخ به این سوال که آیا بهتر نیست در تیم فعلی مذاکره‌کننده از تیم جواد ظریف کمک گرفته شود، گفت: «از تیم ظریف قطعا به کار گرفته شده و در چارچوب همان مذاکرات قبلی کار انجام می‌شود.» این نماینده تاکید کرد: «مذاکرات فعلی ما در همان چارچوب و با همان مفاد است منتها در نحوه اجرای آن بحث می‌کنند و فراتر از برجام قبلی نیست.»