خلیج فارس کویر تشنه کرمان را سیراب می‌کند
کرمان - ایرنا - بحران کم‌آبی همواره بزرگترین دغدغه مردم و مطالبه صنایع، معادن و کشاورزان استان‌های کویری کشور از جمله کرمان به‌شمار می‌رود که در راستای رفع این مشکل پس از سال‌ها فعالیت کارشناسی طی دولت‌های یازدهم و دوازدهم ابرپروژه‌ای با مشارکت بخش خصوصی برای انتقال آب از خلیج فارس به استان‌های کم‌آب ایران از جمله هرمزگان، کرمان و یزد اجرا شده است.
به گزارش ایرنا، مشکل خشکسالی به عنوان یکی از بزرگترین معضلات فرا روی توسعه استان های کویری، همواره مطالبه مردم، صنایع، معادن و کشاورزان بوده به‌گونه‌ای که این مشکل در صورت عمیق شدن، علاوه بر جلوگیری از رشد تولیدات صنایع و معادن به عنوان پایه‌های توسعه اقتصادی هر منطقه، کشاورزی و حتی معیشت مردم را تهدید می‌کند.
در این راستا به گفته مسئولان، مشکل کم‌آبی زندگی 63 درصد مردم در استان کرمان را با خطر جدی مواجه کرده به گونه‌ای که پیش از این راهکارهای موقت از جمله آبرسانی با تانکر به ویژه در تابستان اجرا می شده و طی سالیان متوالی با عمیق تر شدن بحران کم‌آبی در کرمان کویری موجب تخلیه آب سفره‌های زیرزمینی، مرگ آبخوان‌ها و فرونشست زمین به حدی رسیده که برخی مناطق دیگر قابل احیا نیستند.
همچنین دسترسی نداشتن 760 روستا با جمعیت 160 هزار نفر به آب آشامیدنی و آبرسانی سیار به 812 روستا از مشکلات آبی استان کرمان محسوب می شود.
پیشرفت صنایع و معادن استان کرمان نیز در بهشت معادن ایران از سالیان گذشته به علت مشکلات کم آبی با خطراتی مواجه شده که در راهکاری عملیاتی 2 بنگاه اقتصادی مس سرچشمه و گل گهر سیرجان در استان کرمان و چادرملو در استان یزد هدف نخست پروژه انتقال آب خلیج فارس و دریای عمان قرار گرفته‌اند و با شیرین سازی و تصفیه آب دریا، تامین آب مناطق مرکزی و جنوبی این استان نیز از همین راه تامین خواهد شد.
پروژه انتقال آب خلیج فارس به استان های هرمزگان، کرمان و یزد در فاز صفر ایجاد تاسیسات زیرساختی و در فاز نخست این ابر پروژه 400 هزار مترمکعب آب در روز شیرین سازی می‌شود که برای این بخش 406 میلیون یورو به اضافه 140 هزار میلیارد ریال از محل مشارکت بخش خصوصی تاکنون هزینه شده است.
اجرای این طرح با حضور مشاوران و تامین کنندگان تجهیزات از کشورهای خارجی صاحب تکنولوژی می تواند دانش جدیدترین روش‌های انتقال و شیرین‌سازی آب را به کشور وارد کند و استقلال کشور را تامین مایه حیات طی سالیان آینده به خوبی حفظ کند.
63 درصد مردم کرمان در وضعیت قرمز آب قرار دارند
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب (آبفا) استان کرمان گفت: امسال 13 شهر معادل 63درصد جمعیت این استان از جمله کرمان، چترود، کاظم آباد، اسلام آباد، ریگان، منوجان، رفسنجان و زرند در وضعیت قرمز آبی قرار گرفته اند.
محمد طاهری افزود: کرمان، رفسنجان و زرند طی روزهای گذشته قطعی آب و شکایت مردمی داشتند و وجود 230 هزار واحد مسکونی در کرمان استفاده از آن مصرف آب را افزایش داده و نیاز به مدیریت مصرف وجود دارد.
وی با اشاره به مشکلات قطعی آب شهری اظهار داشت: به دستور استاندار کرمان 12 دستگاه تانکر سیار به صورت مرتب حاشیه شهر و مجتمع های اپارتمانی سطح شهر را طی روزهای گذشته آبرسانی کردند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان کرمان با بیان اینکه بر اساس تراکم زیرساخت را فراهم می‌کنیم گفت: در ایام تابستان تمامی منابع آبرسانی کرمان به صورت 24 ساعت فعالیت می‌کنند.
وی با اشاره به مشکلات افزایش جمعیت، حاشیه نشینی و انشعابات غیرمجاز تصریح کرد: همچنین سه تا پنج درصد افزایش مصرف آب در کرمان ناشی از کرونا بوده است. طاهری گفت: تمامی آب کرمان به عنوان یکی از استان های محدود کشور از چاه تامین می‌شود و به جز شهرستان‌های بافت و سیرجان از سد، دیگر شهرستان‌ها از چاه تامین می شود.
وی بیان داشت: هدررفت آب در کرمان 19 درصد و میانگین جهانی در این زمینه 15 درصد است و 2 نوع هدررفت فیزیکی و غیرفیزیکی وجود دارد و بیش از یکصد هزار نفر حاشیه‌نشین در کرمان آب مصرف می‌کنند.
بیلان منفی 902 میلیون مترمکعبی آب کرمان و پیامدهای مخرب آن
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان کرمان گفت: 23.5 میلیارد مترمکعب آب در این استان تولید می‌شود که از این میزان 18 میلیارد مترمکعب تبخیر و مابقی تبدیل به آب سطحی و زیرزمینی می‌شود و بیلان منفی کسری مخزن آب در استان سالانه 902 میلیون مترمکعب است.
علی رشیدی افزود: بیش از 34 هزار حلقه چاه آب، 2 هزار و 391 قنات، یکهزار و 500 چشمه و چهار سد بزرگ در حال بهره برداری ازجمله سد جیرفت، حاج قاسم سلیمانی بافت، تنگوییه و نساء داریم و 950 میلیون مترمکعب ورودی سدها طی امسال بوده است.
وی با بیان اینکه بالاترین افت سفره های آب را در دشت دولت آباد ارزوییه داریم و متوسط تجمعی افت آب در این منطقه 31 متر طی 15 سال بوده است اظهار داشت: کاهش تجمعی آب زیرزمینی در دشت رفسنجان 2 میلیارد مترمکعب و میزان تبخیر در استان کرمان بسیار بالا است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان کرمان گفت: میزان برداشت آب از چاه‌های آب استان کرمان از سال 1350 تا 90، میزان 636 میلیون مترمکعب برداشت در سال 1350 به پنج میلیارد و 800 مترمکعب در سال 90 رسیده که نشان می دهد منابع آبی استان در حال تخلیه است.
وی بیان داشت: پیامدهای اضافه برداشت آب ازجمله فشرد شدن و مرگ آبخوان در دشت سیرجان 23 متر و در دشت زرند 38 متر از سال 69 بوده و دشت زرند احیا نمی شود مگر اینکه بارندگی مطلوبی در سال های آتی داشته باشیم.
رشیدی افزود: نشست زمین از پیامدهای دیگر کم آبی است و شکاف زمین در اثر مرگ آبخوان و آب های زیرزمینی، نابودی کشاورزی و سرنوشت خشکی دشت زنگی آباد دورنمای استان کرمان است.
وی عنوان کرد: 15 شهرستان با 66 درصد جمعیت شهرهای استان در وضعیت بحران آب استان قرار دارند و 2 شهر در معرض تنش و 702 روستا دچار 2 هزار و 336 لیتر بر ثانیه کمبود آب هستند.
وی ادامه داد: 10 شهرستان و 168 روستای استان کرمان مشکل شوری آب، 16 شهر مشکل فلزات سنگین و 592 روستا مشکل کیفیت آب را دارند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان کرمان گفت: 902 میلیون مترمکعب در آبخوان ها بیلان منفی آب داریم و خشک شدن قنوات و کاهش آب دهی چاه ها، شوری و فلزات سنگین و عدم دسترسی 760 روستا با جمعیت 160 هزار نفر به آب آشامیدنی و آبرسانی سیار به 812 روستا از مشکلات آب استان کرمان هستند.
وی تصریح کرد: برنامه سازگاری کم آبی در سطح کشور با حضور وزیر نیرو، جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت و سازمان های حفاظت محیط زیست و برنامه و بودجه و همچنین کمیته سازگاری با کم آبی و شورای حفاظت از منابع آب استان ها تشکیل شده است.
رشیدی افزود: وزارت نیرو و یک مجموعه نمی تواند به تنهایی وضعیت منابع آبی را حفظ کند زیرا وضعیت کشور بحرانی است و تمامی ارکان حکومت و مصرف کنندگان آب باید در کنار هم به ریاست استاندار کرمان برنامه سازگاری با کم آبی را مصوب و آب منطقه ای به عنوان دبیر در این کارگروه فعالیت کند.
وی اضافه کرد: دولت مکلف است که در برابر بحران کم آبی و برگشت تعادل به سفره های آب زیرزمینی و ارتقای بهره برداری اقدامات لازم را انجام دهد که در این زمینه باید 11 میلیارد مترمکعب در سطح کشور صرفه جویی شود که سهم استان کرمان 1.8 میلیارد مترمکعب است که به علت گستردگی و خشکسالی و حجم تخلیه باید کاهش یابد که برای کاهش برداشت باید 2 برنامه پلمپ چاه های غیر مجاز، نصب کنتور حجمی، کنترل برداشت و اجرای طرح های انتقال آب به سرانجام برسد.
دولتمردان برای رفع خطر بزرگ خشکسالی طرح های مختلفی را آغاز کردند که بزرگترین آن انتقال آب از دریای عمان و خلیج فارس برای تامین آب استان های کویری همچون کرمان و یزد و هرمزگان بود که این طرح به سرعت مراحل اجرایی خود را می‌گذراند.
انتقال آب خلیج فارس به توسعه پایدار کرمان کمک می‌کند
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان نیز گفت: شهر کرمان در توسعه شهری تفاوت چشمگیری نسبت به سال های گذشته نداشته و برخی استان‌ها با 2 کارخانه بزرگ شکل گرفتند و سیاست کلان آنان، احداث صنایع قطعه‌سازی و خدماتی به واسطه 2 موتور محرکه ابرکارخانه این استان شکل گرفت و طی 50 سال صنایع سطح رفاهیات استان‌ها را رشد داده در حالی که مواد خام معدنی را از کرمان وارد می‌کنند.
مهدی حسینی‌نژاد افزود: باوجود مطالعات، برنامه‌های مختلف و هدف‌گذاری در استان کرمان توسعه اتفاق نیفتاده که پس از رصد این حوزه متوجه شدیم که 2 موضوع اصلی علت آن بوده که فرایند توسعه در این استان محقق نشود که این 2 مشکل از جمله آب بر بودن فولاد و دیگری دولت متولی معادن ما است و ایمیدرو در کرمان نیست و سرمایه گذاری جانبی به علت برخی مشکلات مالی دولت در این استان انجام نمی‌شود.
وی با بیان اینکه پروژه انتقال آب از خلیج فارس به کرمان بخشی از مشکلات توسعه پایدار صنایع و معادن استان را رفع می کند یادآورشد: 6 میلیارد و 200 میلیون مترمکعب آب از استان کرمان سالانه برداشت می‌شود که 95 درصد از این میزان به مصرف کشاورزی، نزدیک چهار درصد شرب و صنعت تنها یک درصد مصرف می‌کند.
وی تاکید کرد: دولت در استان کرمان به واسطه رفع مشکلات صنایع و معادن 28 ابرکارخانه را پایه ریزی کرده است که می تواند موجب توسعه همه جانبه دیار کریمان شود.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان ادامه داد: با وجود تفاوت مصرف آب، ارزش افزوده فولاد قابل قیاس با کشاورزی نیست و بر اساس آمار سازمان برنامه و بودجه بیش از 42 درصد تولید ناخالص داخلی استان کرمان در حوزه صنعت و معدن است.
منابع ارزی ابرپروژه انتقال آب از خلیج فارس به کرمان و یزد تامین می‌شود
معاون وزیرصنعت، معدن و تجارت و رییس سازمان ایمیدرو هم گفت: مشکل تامین منابع ارزی مورد نیاز طرح انتقال آب از خلیج فارس به میزان 20 میلیون یورو در قالب تهاتر با همکاری شرکت ملی صنایع مس و گل‌گهر حل کردیم.
خداداد غریب پور با اشاره به اهتمام دولت برای اتمام پروژه انتقال آب از خلیج فارس به استان های هرمزگان، کرمان و یزد افزود: این طرح با تامین اعتبار، طبق برنامه زمان‌بندی اجرا می‌شود.
وی با اشاره به نقش اجرای این طرح در رفع مشکلات آبی استان‌های کویری کشور اظهار داشت: منابع مورد نیاز طرح انتقال آب از خلیج فارس به استان های کرمان و یزد در ایمیدرو تعریف شده و در این زمینه تاکنون اتفاقات خوبی افتاده است.
سرعت اجرای این طرح طی مدتی به علت برخی مشکلات تامین منابع ارزی کاهش یافته که با سیاست گذاری دولت این مشکل نیز رفع شد و اینک خط نخست این طرح برای بهره برداری در روز 24 مهرماه امسال توسط ریاست جمهوری آماده می‌شود.
خط نخست پروژه انتقال آب از خلیج فارس مهرماه امسال به سیرجان می‌رسد
همچنین مدیرعامل شرکت تامین آب خلیج فارس و پیمانکار پروژه گفت: فاز نخست پروژه انتقال آب از خلیج فارس به استان‌های کرمان، یزد و هرمزگان در مهرماه امسال با تلاش چندین ساله بخش خصوصی و دولتی به بهره‌برداری می‌رسد.
علیار یاری افزود: بخش نخست این بازدید مربوط به ایستگاه شیرین سازی بود که این بخش یکی از پروژه های خاص و مهم ما قلمداد می‌شود و در نوع خود در کشور، خاورمیانه و منطقه تک بوده زیرا در حجم بزرگ طراحی و بخشی از آن اجرا و عملیاتی شده و با زیرساخت های بزرگ، فرایند تولید مرحله به مرحله اجرا می‌شود.
وی اظهار داشت: پروژه انتقال آب از خلیج فارس در حجم گسترده با 11 ایستگاه پمپاژ و در مسیر 830 کیلومتری اجرا می‌شود که با این مشخصه پروژه ای در کشور وجود ندارد.
مدیرعامل شرکت تامین آب خلیج فارس گفت: پروژه انتقال آب از خلیج فارس یک ظرفیت بزرگ با ویژگی ها و طراحی بی‌نظیر در کشور با همت و همراهی سه سهامدار با اراده و بزرگ و متولیان امور در استان کرمان به‌سرعت در حال اجرا است.
وی بیان داشت: شرکت‌های بزرگ صنعتی و معدنی چنین مسئولیت بزرگی را پذیرفتند و توانستند در کشور از تمامی مسیرهای دشوار و فراز و نشیب‌های کاری با سربلندی عبور کنند و با افتخار امروز با وجود نامهربانی های دنیا این طرح را به ثمر بنشانند.
یاری ادامه داد: بسیاری کشورهای دنیا با وجود برخی تعهدات به علت تحریم ها و اعمال دشمنی شیطان بزرگ با ما همراهی نکردند و کارشکنی کردند و با وجود اقدامات قانونی اجناس را تحویل این پروژه ندادند اما عملیات نصب و اجرا و مهندسی این طرح توسط مهندسان داخلی اجرا شد.
وی افزود: همکاران ایرانی "خواستن توانستن است" را صرف کردند و بزرگترین دارایی ما نیروی انسانی بود که با استفاده از آن امروز پروژه را به محصولی مناسب تبدیل کردیم.
وی تاکید کرد: پروژه شیرین سازی 200 هزار مترمکعبی را مهرماه امسال افتتاح می کنیم و خط انتقال در ظرفیت مطلوب تا منطقه گل‌گهر سیرجان آماده افتتاح شده و قطعه دوم و سوم نیز بیش از 80 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
پیمانکار پروژه انتقال آب خلیج فارس تصریح کرد: امسال با رفع مشکلات ارزی قطعه نخست را در مهرماه امسال، قطعه دوم تا مس سرچشمه را تا پایان امسال افتتاح می کنیم و اجرای خط انتقال آب از خلیج فارس می تواند با اقدامات بعدی متولیان امور، توسعه آینده در زیرساخت کشور را در زمان کمتر فراهم کند.
وی اجرای کریدور آب و زیرساخت های شیرین سازی را بهترین هدیه برای کشور دانست و گفت: هزینه بسیاری برای زیرساخت‌ها طرح انتقال آب از خلیج فارس شده و دولت و مسئولان سه استان دارای منافع، باید برنامه ریزی برای بهره برداری از سه طرح شیرین سازی در استان‌ها داشته باشند.
انتقال آب از خلیج فارس مشکل خشکسالی کویرنشینان کرمانی را رفع می‌کند
استاندار کرمان نیز با بیان اینکه خطوط اول تا سوم طرح انتقال آب از خلیج فارس به استان‌های کرمان، یزد و هرمزگان به سرعت افتتاح می شود، گفت: اجرای 2 پروژه انتقال آب دیگر نیز از دریای عمان به جنوب و مرکز این استان در برنامه قرار گرفته که می‌تواند مشکل چندین ساله خشکسالی کرمان را رفع کند.
محمدجواد فدائی با اشاره به بازدید خود از پروژه بزرگ و خوب انتقال آب از خلیج فارس به استان های کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان افزود: از تمام افراد فعال برای اجرای این طرح از ابتدا تاکنون، ایده پردازان و مجریان قدردانی می شود زیرا اقدامی مناسب برای استان های خشک و کم آب کرمان، یزد و هرمزگان انجام گرفته است.
وی اظهار داشت: استان کرمان با وجود بارندگی های بسیار سال آبی جاری مناسبی داشته اما استان بیست و ششم کشور است و یزد سیستان و بلوچستان و سمنان از ما پایین‌تر بوده اند.
استاندار کرمان با اشاره به اینکه برداشت از منابع آبی در استان کرمان متکی بر چاه عمیق است گفت: 35 هزار چاه در این استان وجود دارد که از این میزان 9 هزار مورد غیرمجاز است.
وی تصریح کرد: برداشت آب از سفره های آبی استان کرمان 6 میلیارد مترمکعب در سال ارزیابی می شود و حداکثر برداشت پنج میلیارد و برداشت قابل قبول چهار میلیارد مترمکعب است لذا 2 میلیارد مترمکعب در این استان اضافه برداشت آب داریم.
فدائی افزود: باوجود سرمایه گذاری های انجام شده در کرمان، نمی توان برداشت از منابع آبی را کاهش داد و باید راه‌های جایگزین را برای تامین آب این استان انتخاب کرد که یکی از این راه ها اجرای طرح خط انتقال آب از خلیج فارس به کرمان است.
وی با بیان اینکه این اقدام ضمن بی‌نظیر در کشور، آغاز مطلوبی برای کارهای مشابه است ادامه داد: طرح انتقال آب نشان داد این امر قابل اجرا است و آب استان های کم آب جنوب شرق ایران را می توان از دریا تامین و سرمایه گذاری ها را می توانیم با این پروژه ها حفظ و طرح های جدید سرمایه‌گذاری را نیز در استان های کویری ازجمله کرمان آغاز کنیم.
استاندار کرمان گفت: طرح انتقال آب از خلیج فارس در شرایط تحریم ابرقدرت ها و با وجود مشکلات خارجی کاری بسیار مهم بود ضمن اینکه بخشی از فناوری اجرای طرح در داخل کشور تحقق یافته که گامی بزرگ برای اجرای طرح های مشابه تلقی می‌شود.
وی عنوان کرد: امیدواریم به سرعت این طرح در شرایط مناسب تا 24 مهرماه امسال به بهره برداری برسد و ظرف یکی 2 ماه آینده کلنگ خط دوم این طرح نیز بر زمین می‌خورد.
طرح انتقال آب خلیج فارس به صنایع جنوب شرق کشور از پروژه های در دست انجام بزرگ آبرسانی کشور محسوب می شود که از سال 95 توسط شرکت تأمین و انتقال آب خلیج فارس (WASCO) در سه خط در مرحله اجرا قرار گرفته و آب گل گهر در سیرجان، مس در سرچشمه رفسنجان و چادرملو یزد را تامین می کند و با اجرای این طرح شیرین سازی آب دریا در کنار خلیج فارس انجام می شود و با 830 کیلومتر خط لوله، آب برای مصرف صنایع و آب شرب استان های هرمزگان، یزد و کرمان تأمین می شود.
برنامه رفع مشکل کم‌آبی استان های کویری همچون کرمان در دولت های مختلف مطرح و راهکارهایی نیز برای آن ارائه شده که هر کدام به علت پاره‌ای از مشکلات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ناتمام ماند و رویای انتقال آب دریا به این استان ها همواره در اذهان کویرنشینان رویایی محال می‌نمود و در نهایت طی دولت یازدهم و دوازدهم حرکتی آغاز شد که اکنون با به ثمر نشستن آن ضمن تامین آب، می‌تواند موجبات توسعه پایدار، ارتقای معیشت و حتی امید به زندگی بین مردمان استان های کرمان و یزد را محقق و از مشکلات بسیاری جلوگیری کند.
*س_برچسب‌ها_س*
